Standart və məhsul sənədlərinin işlənməsi və ekspertizası

 

“Metroloji nəzarətin əsas funksiyaları və məsələləri” 

   

Müəssisədə  texniki  sənədlərin  metroloji  nəzarəti  baş  idarə  və  baza 

təşkilatların  metodiki  rəhbərliyi  ilə  müəssisənin  metroloji  xidmət  bölmələri 

həyata  keçirir.  Metroloji  nəzarətin  aparilmasında  əsas  məqsəd  aşağıdakılardır: 

detalların,  yığma  vahidlərin  və  aqreqatların  qarşılıqlı  əvəzetmə  prinsipi  ilə 

hazırlanması,  istehsalın  korparasiya  və  ixtisaslaşmasına  dair  lazımi  şəraitin 

olması,  nəzarətin  artırılması  və  zay  məhsulun  azaldılması  ilə  istehsalın 

effektliyinin artırılması, ölçmə metodu sənədlərinin iqtisadi cəhətdən  əlverişli 

və  düzgün  işlənməsinə  nəzarət  edilməsidir.  Metroloji  nəzarətin  aparılmasında 

aşağıdakı məslələrin həlli həyata keçirilir:  

1)   Fiziki  kəmiyyətlərin  və  onların  vahidlərinin  layihədə  və  cizgilərdə 

düzgün göstərilməsi, ölçmə parametrlərinin optimal sayının müəyyən edilməsi. 

Məmulun konstruksiyasının hazırlanması, sınağı və təmir parametrlərinin qiy-

mətləndirilməsində ГОСТ 16.504 – 81 standartının tələblərinə uyğunluğu yox-

lanılır. 

2)   Ölçmə 

vasitələrinin 

məhsuldarlığının 

texnoloji 

avadanlığın 

məhsuldarlığına  uyğunluğu.  Ölçmə  metodu  və  seçilmiş  ölçmə  vasitələrinin 

---

düzgünlüyünün  qiymətləndirilməsi  texnoloji  prosesə  unifikasiya  edilmiş, 

avtomatlaşdırılmış nəzarət ölçmə vasitələrinin tətbiqi və s. 

   Texniki  sənədlərdə  göstərilən  tələblərə  riayət  edilməsi  texniki  sənədləri 

işləyən  və  onu  yerinə  yetirən  qurumlar  tərəfindən  həyata  keçirilməlidir. 

Metroloji nəzarəti aparan bölmələr yuxarıda göstərilən məsələlərin həllinə dair 

nəzarət ilə bərabər onlar aşağıdakı işləri də yerinə yetirməlidirlər:  

1)   İstehsalatda  metroloji  təminatın  yerinə  yetirilməsinə  dair  normativ 

texniki  sənədlərin  hazırlanması  və  onların  istehsala  tətbiqi,  ölçmə  dəqiqliyi 

normalarının  müəyyən  edilməsi.  İstehsalat  üçün  seçilən  ölçmə  vasitələri  və 

nəzarət quruluşlarının istehsalata tətbiqi üzrə hazırlıq işlərinin aparılması. 

2)  Metroloji  nəzarəti  aparan  bölmələr  standartlaşdırma  metrologiya  və 

patent  xidməti  komitəsinin  sorğu  informasiya  fondu  ilə  birlikdə  əlaqəli  iş 

aparmalı  və  fondun  genişləndirilməsində  iştirak  etməlidirlər.  Baza  təşkilatlar 

müəyyən müddət ərzində görülən işlər barədə bu fonda məlumat verməlidirlər.