Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula

INhumanitas (qua homo homi=

nem se esse quasi ob

litus/aliene miserie non se estimat participem)

peccatum est durioris cordis: quia misericordie

virtutem tollit/ qua humani nihil a nobis alie=

num putamus, & qua si vnum membrum iesu chr̃i patitur/

reliquum compatitur: sumus. n. omnes vnum corpus in chr̃o,

singuli aũt alter alterius mẽbra / inquit apostolus. Hẽt aũt duas

malas matres: qm̃ ipsa cordis duricia ex superbia nascitur, qua

quis se tanti tenet / quasi sit adeo celsus vt ad ipsum mala vix

pertingere possint: exterior vero omissio subuentionis/ex auaricia

nascitur. Vnde inhumanus a tribus est vulneribus curandus/

vt discat quid est misericordiam volo.

INiustitia (qua quis iniustũ facit in quacũ

mā) pctm̃ est mortale exsuo gñe:

quia illatiua est nocumẽti quod charitati repugnat. Et

hoc intellige qñ homo facit ꝑ se (hoc est ex intentiōe) aliꝗd in

iustũ, intendẽs rẽ aut famā aut honorẽ aut mẽbrũ &c. tollere.

Nam qñ per accñs aliquis iniustũ facit (puta quia nec intendit

offendere in aliquo ꝓximũ/necscit se ꝑ actũsuũ ledere quenꝗ̈)

nō est pctm̃ mortale: nisi magnitudo nocumenti illati aut negli

gentia sciendi/ reducat actũ in naturā iniustitie. Exẽplũ primi:<-P>

@@0@

@@1@Jnobedientia. 149

<-P>siquis ex loquacitate mulierem cōiter habitam pro pudica ledat

notabiliter in eius fama. Exemplum secundi quantum ad igno

rantiam facti. siquis iaciendo sagittam interficiat hominem ibi

manentem: quia non fecit diligentiam suam an ibi posset homo

ledi sagitta. Quantum autem ad ignorantiam iuris: vt siquis

violenter eijciat propria authoritate hominem iamolim possi=

dentem agrum suum / quia putat licere sibi rem suā sibi vendi

care. in hmōi. n. redit actus in naturam iniustitie. Est autem in

iustitia peccatum veniale propter imperfectionem actus ex ꝑte

actus/vt primi motus, aut ex parte materie / vt in re minima.

INobedientia (qua suo superiori

homo subditus nō

obedit in illis in quibus illi subijci{t$}) dupłr

incurri{t$}. Vel per se, hoc est ex intentione.

Et hoc est ex suo genere pctm̃ mortale: quia

iniuriam facit superiori suo/contẽnens illius

preceptũ. Idem nan est contemptus p̃cepti/ & nolle ex inten/

tione obedire precepto: quia qui ex intentione inobediendi trans

gredi{t$} p̃ceptũ/vult nō subijci ꝑ obediẽtiā p̃cepto. quod est nolle

subdi precepto: quũ nō ad aliud subda{t$} hō precepto nisi ad obe

diendum. Quia ergo paria sunt cōtemptus precepti & nolle ex

intentione obedire precepto, cōstat pctm̃ mortale esse nō obedire

subditum precepto superioris vt non obediat. Intellige aũt pre=

cepti nomine/omne superioris mandatũ obligans subditum ad

obediendũ. ita ꝙ nō exigi{t$} vt sit preceptũ anthonomasice (hoc

est obligans ad pctm̃ mortale) sed sufficit ꝙ sit preceptũ, hoc est

hñs vim obligatiuā subditi ad obediendũ/vt preceptũ in mora=

libus distingui{t$} contra consiliũ.  Et intellige ꝙ inobediẽtia for

malis (hoc est ea intentione vt non obediat) sufficit ad peccatũ

mortale inobedientie. Contingit tamẽ interuenire pctm̃ veniale

propter imperfectionem actus/vel primi motus/ vel materie mi

nime: vt sepe dictum est in similibus.

@@0@

@@1@Jnquietudo mẽtis. Jnsensibilitas.

¶ Incurritur autem inobedientia materialiter / quandocun

non ex intentione inobediendi sed alia intentione contra p̃cepta

dei vel superiorum homo facit. Et tunc inobedientia non est

speciale peccatum: sed concurrit generaliter cum omni peccato/

inquantum in eo est inobedientia dei. & similiter inobedientia

preceptorum iuris vel prelati/tanꝗ̈ generale peccatum omnium

transgressionum iuris vel mandatorum a prelato inuenitur, qñ

subditus non ideo transgreditur vt non obediat. Et propterea de

huiusmodi inobedientia materialiter/iudicandum est secundũ

grauitatem peccati cum quo concurrit: nam si concurrit cum

peccato alias mortali/est mortalis: & si cum peccato alias venia

li / est venialis.  Et hinc fit vt si superioris preceptum obligans

ad mortale subditus transgreditur non eo animo vt non obe=

diat/ sed ex alia voluntate, peccet mortaliter: quia materialis in=

obedientia concurrit cum peccato alias mortali, hoc est ex vi

talis precepti constituto inter peccata mortalia.

INquietudo Mentis peccatum sonat

cōmune multis materijs.

prout aliqui inquietam tenent mentem circa ne

gocia secularia ex auaricie affectu: alij circa ea

que sunt veneris/alij ea que sunt gule/alij circa

ea que sunt vindicte &c. Vnde potest esse peccatum mortale/

quando ex mortaliter malo animo est deliberate. Et potest esse

veniale peccatum: vtpote vel ex malo habitu precedente veniẽs

abs deliberatione/vel circa venialiter malam materiam versa

ta: vt cōtingit negociatoribus lucrosis auaris abs cuiusꝗ̈ dāno.