Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula



Yüklə 5,7 Mb.
səhifə8/100
tarix14.08.2018
ölçüsü5,7 Mb.
#70988
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   100
B Eneficium ecclesiasticum considerandum est

primo quo ad ingressum/tam de appetitu ꝗ̈ de

procuratione. Appetere siquidem ecclesiasticũ

beneficium/siue curatũ siue abs cura, nullũ

ex suo genere peccatum est: quoniā huiu smodi

obiectum est in fra ordinem appetibilium recta ratione. & pro

pterea apostolus absolute dixit. qui episcopatum desiderat/bonũ

opus desiderat. Peccatum autem contingit ex defectu alicuius

circunstantie requisite: puta quis/cur/ quomodo &c. Et quoniā

frequentissime secundum primam circunstantiam in hmōi ap

petitu peccatur, ideo apostolus statim subdit de circunstantia

quis/apponendo conditiones requisitas ex parte persone ad rectũ

appetitum episcopatus/dicẽs. oportet autem episcopum esse irre=

prehensibilem &c. Et quoniam peccata ex parte circũstantiarũ

facile patere possunt applicanti ad subiectam materiam, nos ad

specialia descendendo dicimus ꝙ beneficium plene curatum

(quale est episcopatus) tunc tantum ex parte persone licite ap



petitur/quando appetens nouit se habere conditiones requisitas

ad episcopum. & similiter beneficium non plene curatũ (quale

parochia est) quũ quis habet conditiones requisitas ad pbr̃m

parochialem. & sic de alijs. Et hoc concurrentibus etiam ex ꝑte

persone alijs circunstantijs comparatiuis debitis. Vbi scito/ꝙ per

sona appetens debet seipsam mensurare per respectum ad tria:

scilicet ad regimen animarum/ne presumptuose ad artẽ artium<-P>


@@0@

@@1@Beneficij appetitus. 17



<-P>relatum se inueniat: & ad oues quibus pascendis vacaturus est,

vt tantũ distet vita sua ab illis ꝗ̈tum vita pastoris a grege: et ad

alios quibus tribui potest aut debet tale bñficium, ne se digniori

bus aut eque dignis anteponat. Et hic tertius respectus habet lo

cum ẽt in appetitu bñficio℟ fine cura: debet. n. {secundum} rectā rationẽ

appetitũ sic moderari/vt abs vitio acceptionispersona℟ appetat

sibi prouideri de bñficio in cōi vel hoc.De circunstātia quo

finis/ aduertendũ est ne bñficium appetaturpropter finem malũ:

puta delicatā/opulẽtam aut splendidā vitam ex christi patrimo

nio &c. & sic de alijs circunstantijs.Discernere autem inter

pctm̃ mortale & veniale in deordinato appetitu bñficij/non est

difficile, presertim si bñficium est curatum/& maxime si est

perfecte curatum: nam si appetens paruifacit cōmensurare seip̃m

ad artem artium (hoc est curam anima℟) & alias cōmensura

tiones postponit ob appetitũ beneficij, proculdubio mortale pec/

catum incurritur: quia contra charitatem ouiũ christi appeti{t$}

si bñficium est curatũ, & contra iustitiā distributiuā saltẽ appe

titur si bñficium nō est curatum. Intellige lector que dico: nam

siquis appetit simplici intentione bñficium cōiter aut sine cura/

non cogitans de dignioribus se, non peccat: quia subintelligitur

ꝙ appetat hr̃e licite: in hoc autem quod est habere licite/ inclu/

ditur ꝙ detur sibi sine dei offensa. Et similiter siquis cogitat de

dignioribus se/ & non intendit illos impedire/ sed pro seipso ꝓ/

curare vt habeat licite, nō peccat eadem ratione: potest enim cō

tingere vt superior sancte det illi qui minus dignus videtur &

est absolute/ propter aliquas circunstantias singulares tunc oc/

currentes efficientes vt dignior pro nunc postponendus sit.

Beneficium autem quodcun pro se petere aut procurare /



eiusdem moris est cuius est appetere illud: & propterea quan/

do appetere est damnabile / petere quo damnabile est. Eget

tamen aliqua circunstantia petere qua non eget appetere: quia

est actus exterior / qui potest scandalizare, & propterea eget<-P>

@@0@

@@1@Beneficiati residentia.

<-P>maiori rectitudine.Et scias / ꝙ a doctoribus petere regimen

animarum ideo damnatur / quia vix possibile est vt homo inte=

gri sensus & recte mentis reputet seipsum habere supradictos

tres respectus personales: sine quibus petere simpliciter & abso=

lute est presumptuosum, ac per hoc indignum reddit petentem.

Dico autem simpliciter & absolute: quia tam appetere ꝗ̈ petere

secundum quid (hoc est si superiori videtur expediens/ cogno=

scendo se indignum/ cum tremore cōmittendo negocium deo/

pro honore dei & salute ecclesie) non est perniciosum: quāuis

sit veniale, nisi charitas moueat: quoniam hoc non est petere/

sed offerre se si opus est. Et si charitas vere mouet/ meritorium

est: sicut esaias. Ecce ego mitte me. & martinus. domine si ad=

huc populo tuo sum necessarius/non recuso laborem.

Memento quo non versari in magno periculo/ qui indigens



& idoneus cum tremore &c. se offert/ petendo secundum quid

beneficium vacans cum cura animarum imperfecte, puta paro

chiam: quia cura animarum proprie & plene / solius episcopi

est. In cuius signum & solus sponsus est ecclesie, & nō potest

ecclesiam deserere eundo ad religionem: reliqui. n. sunt adiuto=

res episcopi ad curam animarum. Contingit autem (& vtinā

non sepe) appetentibus & petẽtibus beneficia/ procuratio simo

niaca per munus a lingua vel ab obsequio: de quibus inferius pa

tebit/quum de simonia dicetur.

Beneficium Ecclesiasticum secundo considerandũ

quo ad progressum est/ & quātum ad

seruitium personale/ & quantum ad prouentus. In beneficio

siquidem de iure requirente residentiam/ peccatũ est sine rōna=

bili causa non residere. Et si beneficium est curatum, non resi

dere abs rōnabili causa/peccatum cōiter mortale est pro quāto

damnum infert animarum / nisi propter imperfectionem actus

excusetur a mortali: infert enim cōtrarium naturali iustitie/qua

tenetur ipsemet ex suscepto officio gerere ouium christi curam:<-P>

@@0@

@@1@Multiplicatio beneficiorum. 18

<-P>que regulariter sine residentia non pōt hr̃i vt debet, quum etiam

pñtes & solicite studentes circa animas/ vix regant vt tenentur.

iniustitia. n. ex suo genere mortale pctm̃ est: ꝗ̈uis propter imper/

fectionẽ actus sit qñ venialis. Est etiā cōtra debitā charitatem

christo: nam amor eius non est apud eum/ qui paruipendit que

maxima sunt chr̃i: salutem scilicet aĩa℟ sibi cōmissa℟. Etenim

experientia testatur/ꝗ̈ male se hẽant in spũalibus & in tꝑalibus

ecclesie christiane propter absentiam pasto℟. antiquũ prouerbiũ

est tā ꝙ oculus domini impinguat equum / ꝗ̈ ꝙ optimum fimũ

vestigia domini. Excusare tñ potest absentiam sine rationabili

causa a mortali imperfectio actus / vel propter paruitatem tem=

poris / vel propter paruitatem damni / & siquid est eiusmodi.

Peccatum quo est beneficij ecclesiastici prouentus male ex



pendere: vt patet. Mortale autẽ est/ si eo quod superfluit necessi=

tati nature & persone/ mala dispẽsatoris fide abutitur: vt si inde

ditat ꝓpinquos/ aut in pompis & luxibus exponit/ & alia hmōi

exorbitantia & enormia facit: quia non dominus sed dispensa=

tor est ecclesiasticorum prouentuũ. & debet primo sui/ deinde

ecclefie/ & propinquorum & aliorum indigentium curam ge

rere, non vt diuites alij fiant/ sed ne indigeant.

Beneficium Ecclesiasticum tertio quo ad multipli=

cationem cōsiderandũ est qñ est pctm̃

& quantum. Ad quod discernendum nosse oportet/ ꝙ multipli

care in vno beneficia/ non est ex suo gñe pctm̃: quia si esset ex se

pctm̃/nulla vnꝗ̈ ratione liceret habere plura bñficia. Ne est

ex suo genere bonum aut indifferẽs moraliter: quia sonat quan

dam dissonantiam, scilicet plura stipendia dari vni: regulare

quippe est vt vnum vni detur. Sed est de genere nociuorum

que ex adiuncta ratione possunt honestari: sicut percutere homi

nem/quod nec ex se peccatum nec bonum nec indifferens mo=

raliter est, sed sonat malum hominis quod potest ex adiuncta

iustitia propter bonum publicum &c. honestari. Acciꝑe siꝗdẽ<-P>

@@0@

@@1@Multiplicatio beneficiorum.

<-P>plura beneficia / sonat quid nociuum ecclesie / & diminuendo

ministros cultus diuini/ & occupando quod multorum deberet

esse/ & animarum quando curam debitam impediẽdo: hec. n.

nocumenta constat ex pluralitate beneficiorum inferri sancte

ecclesie. Posset tamen talis necessitas aut ratio superuenire/que

aut tolleret huiusmodi nocumenta/ aut efficeret non esse incon=

uenientia: & sic redderet pluralitatem beneficiorum licitam. Et

hec ratio maxime ex parte ecclesiarum pensanda est: non. n. pro

pter bonum persone/ sed propter bonum ecclesiarum tolluntur

huiusmodi inconuenientia.

Mortale autem peccatum in hmōi pluralitate interuenit / qñ



non propter rationabilem cām obtinet quis multa bñficia incom

patibilia: & vnus quidẽ occupat loca multo℟ / alij aũt esuriunt

&c. quia hmōi pluralitas est iniusta contra equalitatem iustitie

distributiue. Nec excusatur petm̃ mortale ꝑꝑ dispensationem

pape sine rōnabili causa: qm̃ dispensatio pape cadit super ius po

sitiuũ/ & nō super ius diuinum aut morale: pluralitas aũt bñfi=

cio℟ sine rōnabili cā/est cōtra ius diuinũ & morale, quo cōia

ecclesie bona distribui iuste debẽt partibus ecclesie. Nec obstat/

ꝙ beneficiola plura dicuntur licite dari vni: qm̃ in omni gñe,

propter imperfectionem actus minima excusantur. Beneficium

siquidem adeo tenue ꝙ nō sufficit ad sustentandum ministrũ/

non est beneficium nisi imperfecte: quoniam non potest sana ra

tione institui vt vnũ sit in vnius stipẽdium. Et propterea de his

minimis fit vt melius fieri pōt quous minister hẽatsufficienter

vnde viuat: qm̃ ꝑꝑ ministros sunt bñficia/ & non econtra.

Siste tñ hic cōfessor pedem / circa iudiciũ illius qui iam cum



dispensatione sine rōnabili tamen cā habuit & possedit plura

incompatibilia, ne preceps neges absolutionẽ: oportet enim di=

scernere an iste teneatur de necessitate salutis renunciare reliqua

reseruato sibi vno: quod non facile est/ quando beneficijs bene

prouidetur per vicarios.Vbi scito/duo esse in hoc potissimum<-P>

@@0@



@@1@Multiplicatio beneficiorum. 19

<-P>pensanda. Primum est dānum ecclesia℟. Scđm est inequali=

tas distributorum beneficio℟. Et quidem dānum ecclesia℟ ꝗ̈tũ

ad tẽporalia/ & reparationem oportunam siue templi siue para=

mentorum &c. & numerum ministro℟ diuini cultus/ & ip̃m di

uinum cultũ/ & ministrationem sacr̃o℟, facile cognosci pōt:

qm̃ hec subiacent sensibus. Sed ꝗ̈tum ad curā anima℟/ si benefi

cia sunt curata oportet hoĩem non seipsum fallere: quia quum

iste det operam rei illicite (scilicet conseruationi plurium incō=

patibilium abs rōnabili cā) nō excusatur ex illa causa illicita a

residendo/ ad vacandũ cure aĩa℟: ac ꝑ hoc sibi imputatur corā

deo etiā leuis culpa in dāno anima℟. Et propterea etsi possibile

est/difficile tñ ac ra℟ vr̃ ꝙ abs notabili dāno ecclesia℟ hmōi

pluralitas continuetur. Et qñ sic accidit / neganda esset absolu=

tio: quoniam notabilis damni ecclesiæ conseruatio voluntaria

abs rationabili causa/nō est abs peccato mortali.Ex parte

autem inique distributionis aduertendum est/ ꝙ non est idem

iudicium de distributione quando fit/ & post factum. nam

quando fit, clarum est iniuriam fieri dignioribus qui postpo=

nuntur/ & peccatum iniustitie distributiue cōmitti. postquam

autem distributio licet mala facta est/ & episcopatus datus est

minus digno, non periclitatur amplius distributio, sed res distri

buta/ puta episcopatus. In cuius signum/constat non teneri istũ

minus dignum ad renunciandum episcopatum, sed ad bene re

gendum &c.Ex hoc autem ꝙ non ad distributionem sed ad

beneficia distributa spectandum est post factum/ pensanda ve=

niunt tria. Primo damnum ecclesiarum quas habet: de quo

damno iam diximus. Secundo damnum clericorum benemeri

torum in illis partibus vbi sunt hec beneficia: qui deberent ex

his beneficijs & honorari & pasci. Tertio scādalum bonorum

virorum/qui vident huiusmodi exorbitantes distributiones con

seruari ab his qui in formā gregis christiani dati sunt: inde. n.

alij similia audent: & sic in p̃ceps ruit ecclesia chr̃i. Et ꝓpterea<-P>

@@0@

@@1@Quibus conferenda benefi.

<-P>qui hec paruipendit/ quia sic communiter a tot fit/ & quia forte

papa dissipando dispensauit, non esset absoluendus: vt abs alia

probatione clare patet. Qui vero hec estimat, prouideat opere

& veritate vt hec mala non sint: alioquin tepidus est & euo=

mendus.

Beneficium Demum ecclesiasticũ non solũ idoneo

& digno/ sed etiam ita vt dignior non

postponatur conferri debet secundum deũ & conscĩam, quāuis

secundum iura sufficiat eligere dignum. Et rō est: quia vitium

acceptionis est personarum postponere digniorem/nunc/ hic &

secundum ceteras circũstantias. Et hoc intellige quādo collator

libere habet in sua potestate prouisionem. nam vbi sola confir=

matio electi aut presentati a patrono/spectat ad eum, sufficit ꝙ

detur digno: quoniam ex hocipso ꝙ electus aut presentatus est/

tanquam dignior habetur. Et similiter quum renunciatur bene=

ficium in fauorem alicuius / sufficit collatori ꝙ ille sit dignus:

quoniam equitas prefert alijs illum tunc pro sic vacante bñficio.

In cuius signum nullus conqueritur/quando per viam renun=

ciationis digno confertur beneficium, quantũcun digniori con

ferendum fuisset/si alia via vacasset.Et hec omnia intellige

de beneficio formaliter: hoc est quatenus est beneficium honoris

& prouentus bonorum temporalium. nam sic ad regulas distri

butionis communium bonorum reducitur. Dico autem hoc:

quia si ad principale secundum veritatem in beneficio inuentũ

(hoc est officiũ pascendi/ministrandi diuina/persoluẽdi &c.)



spectetur, non esset distributio bonorum sed malorum/ hoc est

onerum. Et sufficeret eligere dignum: quoniam cessat ibi ratio

acceptionis personarum, qua in bonis dignior postponitur.

Conferre autem pueris ecclesiastica beneficia / existentibus



alijs adultis idoneis, non solum inexcusabile sed intolerabile vi/

detur. tum quia pueri sunt solum idonei in spe, adulti autem in

re. tum quia officium diuinum deuote & studiose persoluere<-P>

@@0@

@@1@Bestialitas. Blasphemia. 20

<-P>nequeunt: quum nec humana officia valeant exercere nisi vt

pueri: & tamen beneficiatorum nullus excusatur ab officio di

uino. Nec est verum/ꝙ secundum iura canonica concedantur

beneficia pueris: immo expresse hoc rep̃henditur extra de p̃ben.

ca. super inordinata.Et si alicubi sunt ordinate alique preben

de pro pueris, vide illorum statuta: & vt puto inuenies ꝙ non

sunt beneficia ecclesiastica, sed quedam prouisiones ad susten

tandos & alendos pueros in seruitio eccłiastico. Vñ non tenen{t$}

tales ad officiũ diuinum, sed ad id ad quod sunt quasi cōducti.


Yüklə 5,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin