|
|
səhifə | 8/100 | tarix | 14.08.2018 | ölçüsü | 5,7 Mb. | | #70988 |
| B Eneficium ecclesiasticum considerandum est
primo quo ad ingressum/tam de appetitu ꝗ̈ de
procuratione. Appetere siquidem ecclesiasticũ
beneficium/siue curatũ siue abs cura, nullũ
ex suo genere peccatum est: quoniā huiu smodi
obiectum est in fra ordinem appetibilium recta ratione. & pro
pterea apostolus absolute dixit. qui episcopatum desiderat/bonũ
opus desiderat. Peccatum autem contingit ex defectu alicuius
circunstantie requisite: puta quis/cur/ quomodo &c. Et quoniā
frequentissime secundum primam circunstantiam in hmōi ap
petitu peccatur, ideo apostolus statim subdit de circunstantia
quis/apponendo conditiones requisitas ex parte persone ad rectũ
appetitum episcopatus/dicẽs. oportet autem episcopum esse irre=
prehensibilem &c. Et quoniam peccata ex parte circũstantiarũ
facile patere possunt applicanti ad subiectam materiam, nos ad
specialia descendendo dicimus ꝙ beneficium plene curatum
(quale est episcopatus) tunc tantum ex parte persone licite ap
petitur/quando appetens nouit se habere conditiones requisitas
ad episcopum. & similiter beneficium non plene curatũ (quale
parochia est) quũ quis habet conditiones requisitas ad pbr̃m
parochialem. & sic de alijs. Et hoc concurrentibus etiam ex ꝑte
persone alijs circunstantijs comparatiuis debitis. Vbi scito/ꝙ per
sona appetens debet seipsam mensurare per respectum ad tria:
scilicet ad regimen animarum/ne presumptuose ad artẽ artium<-P>
@@0@
@@1@Beneficij appetitus. 17
<-P> relatum se inueniat: & ad oues quibus pascendis vacaturus est,
vt tantũ distet vita sua ab illis ꝗ̈tum vita pastoris a grege: et ad
alios quibus tribui potest aut debet tale bñficium, ne se digniori
bus aut eque dignis anteponat. Et hic tertius respectus habet lo
cum ẽt in appetitu bñficio℟ fine cura: debet. n. {secundum} rectā rationẽ
appetitũ sic moderari/vt abs vitio acceptionispersona℟ appetat
sibi prouideri de bñficio in cōi vel hoc. De circunstātia quo
finis/ aduertendũ est ne bñficium appetaturpropter finem malũ:
puta delicatā/opulẽtam aut splendidā vitam ex christi patrimo
nio &c. & sic de alijs circunstantijs. Discernere autem inter
pctm̃ mortale & veniale in deordinato appetitu bñficij/non est
difficile, presertim si bñficium est curatum/& maxime si est
perfecte curatum: nam si appetens paruifacit cōmensurare seip̃m
ad artem artium ( hoc est curam anima℟) & alias cōmensura
tiones postponit ob appetitũ beneficij, proculdubio mortale pec/
catum incurritur: quia contra charitatem ouiũ christi appeti{t$}
si bñficium est curatũ, & contra iustitiā distributiuā saltẽ appe
titur si bñficium nō est curatum. Intellige lector que dico: nam
siquis appetit simplici intentione bñficium cōiter aut sine cura/
non cogitans de dignioribus se, non peccat: quia subintelligitur
ꝙ appetat hr̃e licite: in hoc autem quod est habere licite/ inclu/
ditur ꝙ detur sibi sine dei offensa. Et similiter siquis cogitat de
dignioribus se/ & non intendit illos impedire/ sed pro seipso ꝓ/
curare vt habeat licite, nō peccat eadem ratione: potest enim cō
tingere vt superior sancte det illi qui minus dignus videtur &
est absolute/ propter aliquas circunstantias singulares tunc oc/
currentes efficientes vt dignior pro nunc postponendus sit.
¶ Beneficium autem quodcun pro se petere aut procurare /
eiusdem moris est cuius est appetere illud: & propterea quan/
do appetere est damnabile / petere quo damnabile est. Eget
tamen aliqua circunstantia petere qua non eget appetere: quia
est actus exterior / qui potest scandalizare, & propterea eget<-P>
@@0@
@@1@Beneficiati residentia.
<-P>maiori rectitudine. Et scias / ꝙ a doctoribus petere regimen
animarum ideo damnatur / quia vix possibile est vt homo inte=
gri sensus & recte mentis reputet seipsum habere supradictos
tres respectus personales: sine quibus petere simpliciter & abso=
lute est presumptuosum, ac per hoc indignum reddit petentem.
Dico autem simpliciter & absolute: quia tam appetere ꝗ̈ petere
secundum quid (hoc est si superiori videtur expediens/ cogno=
scendo se indignum/ cum tremore cōmittendo negocium deo/
pro honore dei & salute ecclesie) non est perniciosum: quāuis
sit veniale, nisi charitas moueat: quoniam hoc non est petere/
sed offerre se si opus est. Et si charitas vere mouet/ meritorium
est: sicut esaias. Ecce ego mitte me. & martinus. domine si ad=
huc populo tuo sum necessarius/non recuso laborem.
Memento quo non versari in magno periculo/ qui indigens
& idoneus cum tremore &c. se offert/ petendo secundum quid
beneficium vacans cum cura animarum imperfecte, puta paro
chiam: quia cura animarum proprie & plene / solius episcopi
est. In cuius signum & solus sponsus est ecclesie, & nō potest
ecclesiam deserere eundo ad religionem: reliqui. n. sunt adiuto=
res episcopi ad curam animarum. Contingit autem ( & vtinā
non sepe) appetentibus & petẽtibus beneficia/ procuratio simo
niaca per munus a lingua vel ab obsequio: de quibus inferius pa
tebit/quum de simonia dicetur.
Beneficium Ecclesiasticum secundo considerandũ
quo ad progressum est/ & quātum ad
seruitium personale/ & quantum ad prouentus. In beneficio
siquidem de iure requirente residentiam/ peccatũ est sine rōna=
bili causa non residere. Et si beneficium est curatum, non resi
dere abs rōnabili causa/peccatum cōiter mortale est pro quāto
damnum infert animarum / nisi propter imperfectionem actus
excusetur a mortali: infert enim cōtrarium naturali iustitie/qua
tenetur ipsemet ex suscepto officio gerere ouium christi curam:<-P>
@@0@
@@1@Multiplicatio beneficiorum. 18
<-P>que regulariter sine residentia non pōt hr̃i vt debet, quum etiam
pñtes & solicite studentes circa animas/ vix regant vt tenentur.
iniustitia. n. ex suo genere mortale pctm̃ est: ꝗ̈uis propter imper/
fectionẽ actus sit qñ venialis. Est etiā cōtra debitā charitatem
christo: nam amor eius non est apud eum/ qui paruipendit que
maxima sunt chr̃i: salutem scilicet aĩa℟ sibi cōmissa℟. Etenim
experientia testatur/ꝗ̈ male se hẽant in spũalibus & in tꝑalibus
ecclesie christiane propter absentiam pasto℟. antiquũ prouerbiũ
est tā ꝙ oculus domini impinguat equum / ꝗ̈ ꝙ optimum fimũ
vestigia domini. Excusare tñ potest absentiam sine rationabili
causa a mortali imperfectio actus / vel propter paruitatem tem=
poris / vel propter paruitatem damni / & siquid est eiusmodi.
Peccatum quo est beneficij ecclesiastici prouentus male ex
pendere: vt patet. Mortale autẽ est/ si eo quod superfluit necessi=
tati nature & persone/ mala dispẽsatoris fide abutitur: vt si inde
ditat ꝓpinquos/ aut in pompis & luxibus exponit/ & alia hmōi
exorbitantia & enormia facit: quia non dominus sed dispensa=
tor est ecclesiasticorum prouentuũ. & debet primo sui/ deinde
ecclefie/ & propinquorum & aliorum indigentium curam ge
rere, non vt diuites alij fiant/ sed ne indigeant.
Beneficium Ecclesiasticum tertio quo ad multipli=
cationem cōsiderandũ est qñ est pctm̃
& quantum. Ad quod discernendum nosse oportet/ ꝙ multipli
care in vno beneficia/ non est ex suo gñe pctm̃: quia si esset ex se
pctm̃/nulla vnꝗ̈ ratione liceret habere plura bñficia. Ne est
ex suo genere bonum aut indifferẽs moraliter: quia sonat quan
dam dissonantiam, scilicet plura stipendia dari vni: regulare
quippe est vt vnum vni detur. Sed est de genere nociuorum
que ex adiuncta ratione possunt honestari: sicut percutere homi
nem/quod nec ex se peccatum nec bonum nec indifferens mo=
raliter est, sed sonat malum hominis quod potest ex adiuncta
iustitia propter bonum publicum &c. honestari. Acciꝑe siꝗdẽ<-P>
@@0@
@@1@Multiplicatio beneficiorum.
<-P>plura beneficia / sonat quid nociuum ecclesie / & diminuendo
ministros cultus diuini/ & occupando quod multorum deberet
esse/ & animarum quando curam debitam impediẽdo: hec. n.
nocumenta constat ex pluralitate beneficiorum inferri sancte
ecclesie. Posset tamen talis necessitas aut ratio superuenire/que
aut tolleret huiusmodi nocumenta/ aut efficeret non esse incon=
uenientia: & sic redderet pluralitatem beneficiorum licitam. Et
hec ratio maxime ex parte ecclesiarum pensanda est: non. n. pro
pter bonum persone/ sed propter bonum ecclesiarum tolluntur
huiusmodi inconuenientia.
Mortale autem peccatum in hmōi pluralitate interuenit / qñ
non propter rationabilem cām obtinet quis multa bñficia incom
patibilia: & vnus quidẽ occupat loca multo℟ / alij aũt esuriunt
&c. quia hmōi pluralitas est iniusta contra equalitatem iustitie
distributiue. Nec excusatur petm̃ mortale ꝑꝑ dispensationem
pape sine rōnabili causa: qm̃ dispensatio pape cadit super ius po
sitiuũ/ & nō super ius diuinum aut morale: pluralitas aũt bñfi=
cio℟ sine rōnabili cā/est cōtra ius diuinũ & morale, quo cōia
ecclesie bona distribui iuste debẽt partibus ecclesie. Nec obstat/
ꝙ beneficiola plura dicuntur licite dari vni: qm̃ in omni gñe,
propter imperfectionem actus minima excusantur. Beneficium
siquidem adeo tenue ꝙ nō sufficit ad sustentandum ministrũ/
non est beneficium nisi imperfecte: quoniam non potest sana ra
tione institui vt vnũ sit in vnius stipẽdium. Et propterea de his
minimis fit vt melius fieri pōt quous minister hẽatsufficienter
vnde viuat: qm̃ ꝑꝑ ministros sunt bñficia/ & non econtra.
¶ Siste tñ hic cōfessor pedem / circa iudiciũ illius qui iam cum
dispensatione sine rōnabili tamen cā habuit & possedit plura
incompatibilia, ne preceps neges absolutionẽ: oportet enim di=
scernere an iste teneatur de necessitate salutis renunciare reliqua
reseruato sibi vno: quod non facile est/ quando beneficijs bene
prouidetur per vicarios. Vbi scito/duo esse in hoc potissimum<-P>
@@0@
@@1@ Multiplicatio beneficiorum. 19
<-P>pensanda. Primum est dānum ecclesia℟. Scđm est inequali=
tas distributorum beneficio℟. Et quidem dānum ecclesia℟ ꝗ̈tũ
ad tẽporalia/ & reparationem oportunam siue templi siue para=
mentorum &c. & numerum ministro℟ diuini cultus/ & ip̃m di
uinum cultũ/ & ministrationem sacr̃o℟, facile cognosci pōt:
qm̃ hec subiacent sensibus. Sed ꝗ̈tum ad curā anima℟/ si benefi
cia sunt curata oportet hoĩem non seipsum fallere: quia quum
iste det operam rei illicite (scilicet conseruationi plurium incō=
patibilium abs rōnabili cā) nō excusatur ex illa causa illicita a
residendo/ ad vacandũ cure aĩa℟: ac ꝑ hoc sibi imputatur corā
deo etiā leuis culpa in dāno anima℟. Et propterea etsi possibile
est/difficile tñ ac ra℟ vr̃ ꝙ abs notabili dāno ecclesia℟ hmōi
pluralitas continuetur. Et qñ sic accidit / neganda esset absolu=
tio: quoniam notabilis damni ecclesiæ conseruatio voluntaria
abs rationabili causa/nō est abs peccato mortali. Ex parte
autem inique distributionis aduertendum est/ ꝙ non est idem
iudicium de distributione quando fit/ & post factum. nam
quando fit, clarum est iniuriam fieri dignioribus qui postpo=
nuntur/ & peccatum iniustitie distributiue cōmitti. postquam
autem distributio licet mala facta est/ & episcopatus datus est
minus digno, non periclitatur amplius distributio, sed res distri
buta/ puta episcopatus. In cuius signum/constat non teneri istũ
minus dignum ad renunciandum episcopatum, sed ad bene re
gendum &c. Ex hoc autem ꝙ non ad distributionem sed ad
beneficia distributa spectandum est post factum/ pensanda ve=
niunt tria. Primo damnum ecclesiarum quas habet: de quo
damno iam diximus. Secundo damnum clericorum benemeri
torum in illis partibus vbi sunt hec beneficia: qui deberent ex
his beneficijs & honorari & pasci. Tertio scādalum bonorum
virorum/qui vident huiusmodi exorbitantes distributiones con
seruari ab his qui in formā gregis christiani dati sunt: inde. n.
alij similia audent: & sic in p̃ceps ruit ecclesia chr̃i. Et ꝓpterea<-P>
@@0@
@@1@Quibus conferenda benefi.
<-P>qui hec paruipendit/ quia sic communiter a tot fit/ & quia forte
papa dissipando dispensauit, non esset absoluendus: vt abs alia
probatione clare patet. Qui vero hec estimat, prouideat opere
& veritate vt hec mala non sint: alioquin tepidus est & euo=
mendus.
Beneficium Demum ecclesiasticũ non solũ idoneo
& digno/ sed etiam ita vt dignior non
postponatur conferri debet secundum deũ & conscĩam, quāuis
secundum iura sufficiat eligere dignum. Et rō est: quia vitium
acceptionis est personarum postponere digniorem/nunc/ hic &
secundum ceteras circũstantias. Et hoc intellige quādo collator
libere habet in sua potestate prouisionem. nam vbi sola confir=
matio electi aut presentati a patrono/spectat ad eum, sufficit ꝙ
detur digno: quoniam ex hocipso ꝙ electus aut presentatus est/
tanquam dignior habetur. Et similiter quum renunciatur bene=
ficium in fauorem alicuius / sufficit collatori ꝙ ille sit dignus:
quoniam equitas prefert alijs illum tunc pro sic vacante bñficio.
In cuius signum nullus conqueritur/quando per viam renun=
ciationis digno confertur beneficium, quantũcun digniori con
ferendum fuisset/si alia via vacasset. Et hec omnia intellige
de beneficio formaliter: hoc est quatenus est beneficium honoris
& prouentus bonorum temporalium. nam sic ad regulas distri
butionis communium bonorum reducitur. Dico autem hoc:
quia si ad principale secundum veritatem in beneficio inuentũ
(hoc est officiũ pascendi/ministrandi diuina/persoluẽdi &c.)
spectetur, non esset distributio bonorum sed malorum/ hoc est
onerum. Et sufficeret eligere dignum: quoniam cessat ibi ratio
acceptionis personarum, qua in bonis dignior postponitur.
¶ Conferre autem pueris ecclesiastica beneficia / existentibus
alijs adultis idoneis, non solum inexcusabile sed intolerabile vi/
detur. tum quia pueri sunt solum idonei in spe, adulti autem in
re. tum quia officium diuinum deuote & studiose persoluere<-P>
@@0@
@@1@Bestialitas. Blasphemia. 20
<-P>nequeunt: quum nec humana officia valeant exercere nisi vt
pueri: & tamen beneficiatorum nullus excusatur ab officio di
uino. Nec est verum/ꝙ secundum iura canonica concedantur
beneficia pueris: immo expresse hoc rep̃henditur extra de p̃ben.
ca. super inordinata. Et si alicubi sunt ordinate alique preben
de pro pueris, vide illorum statuta: & vt puto inuenies ꝙ non
sunt beneficia ecclesiastica, sed quedam prouisiones ad susten
tandos & alendos pueros in seruitio eccłiastico. Vñ non tenen{t$}
tales ad officiũ diuinum, sed ad id ad quod sunt quasi cōducti.
Dostları ilə paylaş: |
|
|