Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula

sVspitio Qua ex leuibus indicijs malam

de proximo opinionem hẽmus/

peccatum est: quia actus est voluntarius a recta

ratione dissonans. non. n. ex leuibus moueri in

animo nostro debemus cōtra nostros proximos:

est autem nonnulla iniuria/mala opinio abs rationabili causa.

¶ Et quoniam suspicio ambiguitatem quandam in seipsa clau

dit, ideo ꝗ̈diu in fra ambiguitatis latitudinem manet quātuncũ

crescat/nunꝗ̈ est iudicium, quod diffinitiuam determinationem

sonat: ac per hoc quantuncun suspicio sit temeraria & vehe=

mens/& estimatio firma, nunꝗ̈ est peccatum mortale: quia nō

est iudicium temerarium/ sed estimatio temeraria. quia non in

teruenit tunc complete contemptus proximi, dum non prorum

pitur in diffinitionem. Si. n. proximum complete despiceret/pro

rumperet in diffinitiuam sententiam, & diceret in seipso/ioan=

nes est peruerse mentis, & non diceret in seipso / quātum mihi

videtur ioannes est peruerse mentis: hoc. n. est suspicantis/illud

iudicantis. Vnde iudicium temerarium de scelere personali pro=

ximi/est peccatum mortale: suspicio autẽ temeraria quantun=

cun vehemens/est peccatum veniale.

sVsurratio (Hoc est obloquutio ad

amicitiam tollendā inter

aliquos) peccatum est mortale ex suo genere:

quia tendit ad nocendum proximo, vtpote tol=

lere volens maximum bonum scilicet amicũ.

Et est grauius peccatum ꝗ̈ contumelia & detractio, quāto ami

citia melior est fama & honore.

¶ Contingit tamen susurrationem esse peccatum veniale ꝓpter

imperfectionem actus. vel ex parte intentionis, quia non intendit

contra amicitiam/licet materialiter dicat aliquid prouocatiuum

contra amicũ. Et hoc nisi ex grauitate nocumenti actus redeat

in naturam sue speciei: quia tunc esset peccatum mortale: vt de<-P>

@@0@

@@1@Temeritas. Tentatiodei.

<-P>detractione materiali dictum fuit. Vel ex parte eius quod dici=

tur: puta quia minimum est ad prouocandum contra amicũ.

Vel ex parte modi / quia iocose dicitur & non serio. Cōiter. n.

hec sunt venialia.

TEmeritas (Qua abs ratione regu

lante opera fiunt) mani=

feste pctm̃ contra consilij rationem est.

¶ Et dupłr inueniri consueuit. Vel ex impetu

appetitus passione affecti: vt apparet in iratis.

Vel ex contemptu regule directiue: vt patet in superbis / despi=

cientibus aut quasi despicientibus subijci aliene regule/& teme

re propterea agentibus ea que fecisse postea penitet.

¶ Est autem peccatum veniale vel mortale temeritas secundũ

subiectam materiam. Si. n. iocosa aut officiosa est materia/ve=

niale peccatum est. Si aũt perniciosa / peccatum mortale est:

quia contra dilectionem dei aut proximi est.

TEntatio Dei (qua homo explorat diui=

nam potentiam / scientiam vel

voluntatem) peccatum est mortale ex suo ge=

nere: quia irreuerentiam exhibet diuine excel=

lentie/dubitando de illa. Et hoc intellige forma/

liter: hoc est de tentatione dei ex intentione tentandi deũ: quem=

admodum de ceteris vitijs formaliter doctrina intelligenda est.

¶ Aduerte tamen hic duo. Primum est ꝙ circa voluntatẽ dei

aliud est querere humiliter a deo instructionem quid circa ali=

quid particulare velit/ex aliqua rationabili causa, & aliud est

querere a deo instructionem seu notitiam eiusdem abs ratio=

nabili inquirendi cā. Primum. n. ad charitatem/humilitatẽ / ac

prudentẽ religionem spectat: & propterea liceret petere signum

ad hoc oportunũ. Secundũ aũt ad irreuerentiā diuinamspectat:

si. n. diuine excellentiā volũtatis homo reuereretur, non nisi ex

rationabili causa presumeret querere secretum illius velle nosse.<-P>

@@0@

@@1@Testimoniũ falsuʒ. Timor. 224

<-P>Vt experimur in hominibus: nullus. n. abs irreuerentia princi

pis querit abs rationabili causa a principe quid ipse velit, sicut

nec quid sciat aut quid possit.

 Secundum est/ꝙ tentare deum materialiter (hoc est nō in

tentione explorandi diuinum posse/nosse aut velle) non est pec

catum mortale, nisi magnitudo seu qualitas tentationis reducat

actum in naturam sue forme: sicut de alijs peccatis dictum est.

Est tamen dei tentatio materialiter tantum / imperfectum quid

in specie tentationis: & ideo venialis est propter imperfectionẽ

actus ex parte forme. Potest etiam esse venialis propter actus

imperfectionem ex parte actus: vt in primis motibus.