@@0@
@@1@Jra. 157
<-P>
de quo debet potius gaudere. Et est ex suo genere peccatum
mortale:
quia contra charitatem/qua bonum proximorum dili
gere tenemur. Et proprie inuidia est quum aliquis dolet ꝙ alius
prosperetur/non propter aliud, sed propter hocsolum ꝙ ille pa℟
a se distans / bonum seu melius habet:
apprehendit. n. inuidus
quasi illius bonum sit sue diminutio excellentie. Qui autem tri
statur de bono alterius propter aliquam conditionem adiunctā
(puta propter damnum inde sequens aut quia caret ipse / aut
quia indignus habet)
non est inuidus. Et sunt tres: scilicet timi
dus/emulus & nemesius. de quibus in suis vide locis.
¶ Et sicut contingit in alijs vitijs / ita hic intellige inuidiam ex
voluntatis consensu esse peccatum mortale. sine deliberatione
autem esse veniale:
vt in motibus passionum imperfectis / &
similiter in rebus minimis.
Nec inuenitur inuidiam humanā
habere plures species. Dico autem humanam propter inuidiam
fraterne gratie/qua quis tristatur de diuine gratie diffusioneseu
participatione:
quoniam hec inter peccata contra deum est / &
ponitur peccatum in spiritumsanctum/& est grauissimũ.
IRa Passio est naturalis / qua appetimus
vindictam. Et si ratione reguletur/
non est peccatum:
sed si a recta ratione exor
bitet peccatum est. Potest enim vindicta
iusta recte appeti/sicut etiam potest recte in=
fligi:
vt quum pater aut prelatus irascitur
contra filij aut subditi delicta & punit.
¶ Dupłr aũt discordare pōt a recta rōne. Prĩo ꝗ̈tũ ad vindictā
appetitā:
quia. s. quispiā appetit vindictā iniustā. siue sit iniusta
secũdũ se:
puta ꝗa appetit ꝙ ꝗs occida{t$} quũ nō merea{t$} mortẽ.
siue sit iniusta quantũ ad actorẽ:
puta quia licet mereatur mor=
tem/non tamen ab homine priuato. siue sit iniusta quantum ad<-P>
@@0@
@@1@Jronia.
<-P>intentionem appetẽtis: quia licet ille mereatur mortem a iudice,
iste tamen appetit illam non vt iustam sed vt saciatiuam sui
animi. Et sic ira est peccatum mortale/quia contra charitatem.
Ita tamen ꝙ propter imperfectionem actus, vel ex parte irati/
quia non ex consensu rationis (vt contingit in passionibus añꝗ̈
vere consentiamus) vel ex parte vindicte / quia minima est
(vt contingit in punitionibus minimis, que si fierent quasi pro
nihilo haberentur)
peccatum solummodo veniale intelligas/
sicut in ceteris vitijs humanis.
Secundo potest a recta ratione
ira discordare quantum ad modum irascendi:
puta quia nimis
ardenter intus quis irascitur / aut secundum exteriores motus
nimis excandescit. Et sic si excessiuus modus est nudus, pecca=
tum est veniale. Si autem huic excessui adiaccat aliquid contra
dilectionem dei vel proximi (
vt blasphemia aut maledictio ex
animo)
esset ex adiacenti mortali mortalis.
IRonia Apud morales vitium iactan
tie contrarium significat/sicut
auaricia contrariatur prodigalitati:
ita ꝙ iro=
nia fingit minus de se ꝗ̈ sit / sicut per opposi
tum iactantia fingit de se maius ꝗ̈ sit.
¶ Et quoniam ironia aut negat aliquid ma=
gnum in se quod quis in se recognoscit / aut affirmat de se ali=
quem defectum quem in se non recognoscit, ideo semper pecca
tum est:
vtpote mendacij species. Et potest distingui ironia in
officiosam/iocosam & perniciosam. vt perniciosa/ que sola est
peccatum mortale/intelligatur illa ironia que contra charitatem
dei aut proximi tendit:
vt quum quis ad decipiendum illa vti{t$}:
iuxta illud. est qui nequiter se humiliat/ & interiora eius plena
sunt dolo. Quum autem aliquis predicat se defectuosum vt
habeatur humilis/incurrit simul contraria vitia. & ironie/fin=
gendo defectus quos nō habet:
& iactantie/fingendo humilitatẽ
qua caret. Et ꝗa hic ẽ eius finis, iō magis ẽ reus iactātie ꝗ̈ ironie.
@@0@
@@1@Jrregularitas. 158
IRregularitas Nō culpa sed pena
est. Nec spectās ad
confessores: quia pariter absoluuntur a peccatis
irregulares & non irregulares. Vnde pertran/
seundum censui, monendo confessorem ꝙ si ali
cubi peccatum clerici propter quod incurrisset irregularitatem
reseruatum reperit/dicat clerico ꝙ ipse de seipso rationẽ reddat:
ne oporteat confessorem reuoluere omnia iura ad videndũ oẽs
casus quibus incurritur irregularitas. Et sic in similibus (puta
in synodalibus & statutis municipalibus) seruare memento/
ne erres & te exoneres.
Scito Tamen irregularitatem non solum a laicis incurri
quando sine peccato (vt quũ iudex occidit ma=
leficum) verum cum clericus etiam male operando incurrit
irregularitatem non propterea peccat mortaliter. ita ꝙ actus ali=
quis habens annexam irregularitatem non inducit peccatũ mor
tale, siue exercens illum actum propterea reddatur inhabilis ad
exequutionem sui ordinis siue non: quia plus est facere illud
propter quod homo redditur inhabilis ad susceptionem sacra=
mentorum ꝗ̈ facere illud per quod inhabilitatur ad exequutio=
nem ordinis: quum suscipere sacramentum sit maius exequutio
ne ordinis/& sit magis de necessitate salutis. Sed primum non
inducit peccatum mortale: vt patet de excommunicatione mi=
nore: ergo nec secundum. Incurritur quippe excommunicatio
minor abs mortali peccato/ & tamen priuatur per eam homo
perceptione omnis sacramenti. Et simile est de suspensionis &
interdicti censuris iudicium propter eandem rationem.
¶ Scito quo ꝙ appellatione irregularitatis homicidij volũtarij
non venit irregularitas propter occisionem hominum in bello
iusto aut iudicio iusto:
quoniam vbi non interuenit bomicidiũ/
ibi non inuenitur irregularitas homicidij. constat autem ꝙ qñ
homo iuste occiditur non committitur homicidium:
quoniam<-P>
@@0@
@@1@Judaiʒare. Judeoꝝ cōuersatio.
<-P>homicidium species est criminis: non enim significat occisionẽ
hominis qualemcun sed iniustam. ergo non est ibi irregulari
tas homicidij siue voluntarij siue inuoluntarij. Cum quo tamẽ
stat ꝙ interuenit in huiusmodi alia irregularitas: puta cause san
guinis vs ad mortem. Et hec ideo sint adiecta vt sciant priui=
legiati in dispensatione irregularium citra homicidium volun
tarium/posse se dispensare in omnibus casibus occisionis huma
ne in quibus non interuenit crimen homicidij. Nec sint decete=
ro propter hec soliciti ad petendum dispensationem a papa: quia
ipsi possunt dispensare.
Jrrisio Vide supra in verbo derisio.
Dostları ilə paylaş: