Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula



Yüklə 5,7 Mb.
səhifə85/100
tarix14.08.2018
ölçüsü5,7 Mb.
#70988
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   100
PJrata (hoc est predo marinus) con

tra humani generis pacem ma=

nifeste agit: & est in statu damnato. Quo=

modo autem sint pirate excōmunicati/ habes

supra / excommunicatio.

PLacere Hominibus / peccatũ tunc solũ

est / quum propterea a recta ra=

tione di sceditur.Mortale autem est tunc tm̃/

quum propterea dilectionem dei aut proximi

postponimus. Quod tunc tantum incurrimus/

quũ propterea diuina aut humana precepta transgredimur: vt

quum ministri principis vt placeant illi non curant offendere

proximos, vt placeant iuncto sanguine vel amicitia / negant

iustitiam / aut opprimunt alios faciendo vel loquendo vel ta=

cendo: & sic de alijs. Frequens hoc videtur vitium / par=

uipendentium illud apostoli. si adhuc hominibus placerem/

christi seruus non essem.

POllutio (qua semen humanum soli

tarie funditur) si non est

voluntaria / siue in somno siue in vigilia sit,

peccatum non est. Si autem est voluntaria,

peccatum mortale est: & est vnum de pec=

catis contra naturam/& vocatur mollicies.

Est autem voluntaria non solum si sit procurata, sed etiam si



ex se venienti consensus prebetur / & etiam si quum potest &

debet persona prohibere non prohibet: primis enim duobus

modis est voluntaria directe, tertio aũt est voluntaria indirecte.

Dixi autem si potest & debet: quia ad indirecte voluntarium

culpabile / requiritur vtrun simul, scilicet ꝙ possit & debeat.

Nam si non potest prohibere / quia natura facit opus suum,

constat non teneri. & siłr si possit impedire tollendo occasiones/

& tamen non tenetur illas tollere, non est in culpa.

@@0@

@@1@Precepti transgressio. 191

Et hinc doctores & confessores vacantes cogitationibus vel



auditionibus operum turpium intuitu pietatis, non peccant sub=

sequentibus corporalibus pollutionibus contra eorum volunta/

tem: quia licet possint non tamen debent subtrabere se ab operi/

bus sanctis/propter huiusmodi que sequuntur ex necessitate ma

terie. Et de similibus idem est iudicium. De hoc diffuse scripsi

in quolibeto primo.

Persone vero que sine rationabili causa manent voluntarie in



cogitationibus turpibus aut conuersationibus ingerentibus sibi

huiusmodi commotiones, quia possunt & debent tollere tales

occasiones/incurrunt voluntariam pollutionem nisi inaduerten

tia excuset: quia volendo illas illicitas / periculosas & sibi notas

causas pollutionis proprie, conuincuntur velle culpabiliter ip̃am

pollutionem/earum naturalem effectum.

PRecepti Transgressionem peccatũ esse

constat. Sed quia p̃cepti nomen

vt distinguitur contra consilium / confusum in=

uenitur (dum quando proprie secundum suā

significationem sumitur/vt imponit necessitatem

obediendi, ita ꝙ peccatur si non impletur: iuxta illud. xiiij. q. i.

quod precipitur imperatur / & quod imperatur necesse est fieri

&c. Quando autem anthonomasice / vt imponit necessitatem

talem scilicet mortaliter peccandi si non pareatur: iuxta clemen.

exiui de paradiso. de verb. sig. Et vtro modo in omni iure inue

nitur) ideo obscura redditur discretio transgressionis preceptorũ

quando est mortalis & quando venialis.

Commune est autem vtrius generis precepto/ ꝙ trāsgressio



tam ex contemptu ꝗ̈ ex per se impeditione finis / est peccatum

mortale. Et horum primum clarum est: quia contemptus siue

precepti siue precipientis / iniuriam infert ex propria ratione.

Secundum autem declaratur / ex eo ꝙ finis preceptorum com=

munium est dispositio animi virtuosa necessaria ad salutem: ad<-P>

@@0@

@@1@Precepti transgressio.

<-P>hoc. n. ordinan{t$} p̃cepta naturalia/diuina & ecclesiastica. iuxta

illud apostoli. i. ad thi. i. finis precepti est charitas de corde puro

& cōscientia bona & fide nō ficta. Et declara{t$}. Nā aut sunt de

necessarijs ad salutẽ/qualia sunt que spectant ad pctā mortalia.

aut de necessarijs ad mundiciā: qualia sunt que sunt peccatorũ

venialium: que disponũt ad mortalia/& ad illa ordinantur vt

imperfecta ad perfecta. ac per hoc precepta contra venialia sani

tatem anime perturbantia / ad vitam anime que per mortalia

tollitur ordinantur, sicut sanitas corporalis ad vitam corporis.

Existente aũt cōium precepto℟ fine necessario ad salutẽ, conse



quẽs est vt si hmōi p̃cepta transgredia{t$} ꝗs vt impediat finẽ/vel

(& in idẽ redit) ꝑꝑ aliquid cui annexa per se est impeditio



finis/peccet mortaliter: qui. n. hoc mō p̃ceptũ trāsgredi{t$}/propor=

tionaliter se habet ad finẽ precepti/sicut qui transgredi{t$} ex con=

temptu se habet ad preceptũ seu precipientẽ: nā iste respuit finẽ/

sicut ille respuit preceptũ. Verbigr̃a circa preceptũ de audiendo

missam. non solum peccat mortaliter qui omittit audire missam

quia non vult subijci precepto, sed etiam si ideo omittit quia nō

vult mente vacare deo.

Preter Hos vero duos modos mortalis transgressionis

preceptorũ/ sunt alij quattuor modi discernendi

hmōi trāsgressiones seu p̃cepta: scilicet ex materia pena verbis/

& intentione. Diuinorũ. n. & naturaliũ preceptorum anthono

masice materia est necessaria ad vitā anime: vt sunt nō occides/

non mechaberis &c. & ꝑꝑea eo℟ transgressio est mortalis. Pre=

cepto℟ aũt alio℟ materia necessaria est ad sanitatẽ aĩe: vt sunt/

nō dices verbũ ociosum/ iurationi nō assuescat os tuum &c. &

propterea eorũ transgressio nō occidit sed egrā reddit animam.

In iure aũt humano exsola materia discernere precepta impossi

bile vide{t$}: quũ inuenian{t$} minima quedā precepta sub mortali

pctō: vt patet de concidentibus cadauera vt transferant ad alia

loca, quod ex se nullũ est pctm̃. &c.



@@0@

@@1@Precepti transgressio. 192


Pena preceptorum anthonomasice/ est excōmunicatio / vel



aliquid simile quod non stat cum vita anime. & propterea vbi

cun apponitur excōmunicatio / incurritur peccatum mortale

transgrediendo. Pena autem aliorum preceptorum est aliquid

stans cum vita anime: vt suspensio/interdictum / irregularitas/

vel aliqua pena pecuniaria / & huiusmodi. & propterea non

oportet in transgressiosie horum incurrere peccatum mortale.

Siste tamen hic pedem/& aduerte ꝙ inter excōmunicationẽ



late sententie & cōminatam excōmunicationis penam/ differen

tia est etiam quantum ad peccatum transgressionis, in hoc ꝙ

transgressor precepti cum lata excōmunicationis sententia/ pec=

cat mortaliter: quia solum peccatum mortale dignum facit ex=

cōmunicatione. transgressor autem precepti sub cōminata pena/

non peccat mortaliter quous transgressio nō peruenerit ad hoc

ꝙ ille dignus sit excōmunicari. Quod ideo dico / quia si debet

precedere monitio anteꝗ̈ ille excōmunicetur, non peccat morta=

liter anteꝗ̈ monitorio resistat: quia non est adhuc dignus excō=

municari. Verbigratia: clericus si nutrierit comam / excōmuni=

cetur. si nutriens comam non debet excommunicari nisi moni

tus gñaliter vel specialiter, nō peccat mortaliter quous monitus

perseueret: tunc. n. vtpote excōicatione dignus/peccat mortaliter.

Verba distinctiua preceptorum non sunt certa: quum ipsum



precepti nomen incertum sit / vtpote cōmune vtris preceptis.

Et propterea de preceptis iuris cōis incerta est sententia. In quali

bet aũt ecclesia seu religione, illa im̃ verba vim ẜcepti anthono

masice obtinent que cōsueuerunt intelligi apud illos pro p̃cepto

anthonomasice: & que non cōsueuerunt sic intelligi/nō habent

vim huiusmodi precepti: quia nominibus vtimur iuxta vsum.

Intentio demum potest referri vel ad hominẽ vel ad legem.



Et intentio quidem hominis precipientis si sciri potest / sufficit:

quoniam ex intentione precipientis pendet precepti vis. Intentio

autem legis in cōmuni certa est: qm̃ est facere hoĩes virtuosos.<-P>

@@0@

@@1@Precipitatio. Predicatorũpctā.

<-P>Et legis ecclesiastice intentio est non inijcere laqueos animabus,

sed ad edificationem corporis christi mystici promouere.Et

hinc fit vt non tam lata multitudo preceptorum obligantium

ad mortale in iure interpretanda sit, ne laqueus multiplicatus

contra animas censeaturHinc etiam fit vniuersalis regula. ꝙ

in his que sunt positiui iuris / si abs contemptu ac refutatione

finis ex ignorantia pura/aut ex apparente sibi excusatione trans=

gressio fiat ab eo qui animum habet nullo pacto consentiendi

contra preceptum obligans ad mortale, non incurritur mortale

peccatum: quoniam non est intentio pie ac iuste matris ecclesie/

bonas hmōi animas illaqueare tam hostili vinculo. Et propterea

talis apud deum non incurreret excommunicationem: absoluen

dum tamen ad cautelam crediderim ignorantem.


Yüklə 5,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin