Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula



Yüklə 5,7 Mb.
səhifə93/100
tarix14.08.2018
ölçüsü5,7 Mb.
#70988
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   100
sJmulatio Qua hō menti{t$} facto, pctm̃ est

sicut mendaciũ quo mentimur

verbo. Est aũt pctm̃ veniale si iocosa aut officiosa est,

mortale aũt si perniciosa: sicut de mẽdacio dictũ est et eadẽ rōe.

sOcietas Mercature seu artificij illicita

reddi{t$} duobus modis. Primus

si capitale vnius substet lucro & non damno:

hoc enim constat iniquum esse. Secundus est si

lucrũ aut damnũ nō respōdeat proportionaliter<-P>

@@0@

@@1@Societas mercimonialis.

<-P>socijs vnicui pro rata sua: interueniret siquidem manifesta ini

quitas, dum non redderetur vnicui quod ei debetur secundũ

equalitatem iustitie.

Et quoniam in huiusmodi societatibus frequenter contingit



diuersarum rationum cōcurrere socios (dum vnus ponit pecu

niam & alius operas seu industriam) nec par est vtrius peri

culum, ideo aduerte & nota diligenter/ ꝙ societas huiusmodi/

ex sua natura. hoc habet ꝙ ponens pecuniam substet duplici pe

riculo. s. perditionis pecunie & perditionis negociatorij vsus

eiusdem pecunie: qui vero ponit industriam seu operas suas/

substet vni tantum periculo, scilicet perdendi vsum industrie

seu operarum suarum.Quod vt melius intelligas/considera

triplicem euentum societatis: aut. n. in fine inueni{t$} lucrum/aut

sine lucro capitale tantum/aut damnum capitalis in toto vel in

parte. Et si quidẽ inueni{t$} damnũ capitalis in parte vel in toto,

sentiet quicquid damni est dominus pecunie qui illam posuit.

Si vero capitale tm̃ inueni{t$}, saluũ erit dño eius ꝗ illud posuit:

nam ex eo ꝙ posuit pecuniā in societate/nō desinit eẽ illius dñs.

Si aũt lucrũ inuenitur, redde{t$} ante omnia capitale domino/&

diuidetur deinde lucrũ equis portionibus: supposito ꝙ pecunia

posita in societate & industria equiualeant. Et omnium horum

vna est rō: quia scilicet qui posuit pecuniam/substat duplici peri

culo, scilicet perdendi substantiam pecunie & perdendi negocia

tionis vsum/tenendo scilicet vane tanto tꝑe suā pecuniā occu=

patā tali negocio: ex hoc. n. fit vt iustitia exigẽte ei capitale saluũ

sit si salua{t$} in toto vel in parte/cui deperdere{t$} si periret. Ponẽs

autem industriam vel operas / quia solum potest perdere vsum

industrie vel opere sue (scilicet inuanum laborando) ideo

nihil de capitali saluo ei debetur: substantia nan operarum

suarum nō ex negociatione sed ex necessitate materie perit, quia

scilicet est res successiua in motu consistens: si. n. res permanen=

tes essent/ei essent salue.

@@0@

@@1@Sodomia. Somniorũ obseruatio. 218

De societatibus autem in materia animalium / que soccide



appellantur, tam varia est materia & cōsuetudo vt forte scribi

completc non possit. Et propterea in qualibet patria vide vt ibi

fieri consueuit a viris probis: vel secundum morem approbatũ

viris probis.
$unclear


sOdomia / Qua cōtra naturam vene

rea exercentur (vel dũ com

miscentur persone eiusdem sexus: puta mares

inter se aut mulieres inter se. Vel dum com=

miscentur mas & mulier sed non in loco natu

rali/aut consummando innaturaliter) pctm̃ grauissimum est.

SOmniorũ Obseruatio qua=

druplici pctō ex=

plicite / & quinto periculo afficitur.

Prima duo pctā sunt in opinione. dũ

somniũ vel temere attribuitur alicui

certe cāe/puta celo: quia quũ possit a

multis causis prouenire, temerarij erro

ris est vnam determinate inferre. Vel

temere determina{t$} ad futurũ vnum aliquid significandum: ex

eo. n. ꝙ nesci{t$} cā somnij, incertũ oportet restare an somnium/

illud futurum significet: qm̃ ex cā pendet significatio, & nullũ

videtur somniũ procedens ex certa cā quod nō possit ab alia cā

prouenire. & ꝑꝑea semꝑ temerariũ inueni{t$} iudiciũ si vt certũ

fiat. Vtrũ aũt pctm̃ veniale est: vtpote iudicium temerariũ de

re singulari in nullius damnũ. Tertiũ pctm̃ est in vsu, quum

quis ꝑꝑ somnia cōmittit vel omittit cōtra necessaria ad salutẽ.

& hoc est pctm̃ mortale: vt patet. Quartum pctm̃ in vsu quo

est, quum quis tantā fidem dat somnijs vt ꝑꝑea omittat vel cō/

mittat cōtra aliꝗd ad quod tene{t$} ꝗ̈uis non sit de necessitate salu

tis illud. & hoc est pctm̃ veniale: quia nō cōtra sed p̃ter charita

tem & erratur in intellectu & peccatur in affectu.

@@0@

@@1@Sortes.

Periculum autem quod imminet omnibus his / & precipue



secundo/tertio & quarto, est cadere in crimen superstitionis

diuinatorie per somnia: quoniam vanis ac incertis opinionibus

seu coniecturis vtens quasi certis/ad cognoscendum vel operan

dum aut omittendum circa futura contingentia, meretur vt dia

bolica illusio se immisceat/ac de vanis fiant perniciosa. Et sic in

tacitam demonum societatem incidatur, dum paulatim tantum

homo credit somnijs vt somnijs vtatur pro regulis suarũ actio=

num: aut incidat in scelera que diximus de obseruatione astro. ℟

SOrs Triplex quum sit (diuisoria/cōsul

toria & diuinatoria) tertia dam=

nata est; vtpote demonum societati innixa.

& propterea peccatum est mortale ex suo

genere.Secunda autem qua consulimus

quid agendum sit, tot exigit conditiones ad

sui rectitudinem vt raro sit licita. Exigit siquidem primo articu

lum necessitatis: ne tentetur deus vbi opera humana potest pro=

uideri. Secundo reuerentiam: ne irreuerenter consulatur deus.

Tertio proportionatum modum: ne scilicet diuina oracula aut

sanctorum reliquie ad secularia negocia conuertan{t$}: quod aug.

reprehendit. Quarto debita materia: ne pro electionibus spiritua

libus hoc fiat.Prima vero qua determinatur quid ab hoc vel

illo hñdũ sit boni aut patiendũ mali in tꝑalibus bonis & malis/

illicita inueni{t$} dupłr. Primo si imprudẽter fit: oĩs. n. humanus

actus prudẽti circũspectione/cautela rōne formādus ẽ. Secũdo

si cũ ꝑiculo cōis boni aut iustitie fit: vt si sorte regiminis officia

fiant/admissis ad sortes tam idoneis ꝗ̈ineptis. Ex hoc. n. pericli=

ta{t$} respublica/vt patet: & rōnalis homo dignitatẽ sibi rōnis adi

mit sic prouidendo reipublice de rectoribus. Secus āt si admissis

tm̃ idoneis/sortibus officia cōmittan{t$}, ne pax turbetur.

Qñ aũt sortium illicitus vsus mortale pctm̃ est, ex admixtis



cōtrarijs ad religionẽ & iustitiā accipiendũ est. Diuinatoria. n.<-P>

@@0@

@@1@Sortilegium. 219

<-P>ideo mortalis est/quia contra religionem est. Diuisoria vero si

contra iustitiam in preiudicium scilicet proximi vel communis

boni est, mortalis est. Consultoria quo si altero dictorum cri=

minum polluitur/mortalis est.

Verum aduerte non omnem irreuerentiam esse mortalem.



Ex hoc enim ꝙ euangelia ad secularia negocia consuluntur/

non incurritur mortale: quia non contra diuinam est hoc reue=

rentiam. sed quia preter eam videtur ideo augustino displicet.

Posset tamen vt puto tali fide & reuerentia ac necessitate fieri/



vt nullum esset in hoc peccatum. Ex materia quo electionum

spiritualium ministrorum si inhibitio positiui iuris secludatur,

non video peccatum aliquod si sortibus committeretur super

aliquos preelectos eque idoneos: vt factum est in electione apo=

stoli mathie. Et breuiter quia vti sortibus non est ex suo genere

malum, ex admixta irreligiositate aut iniustitia aut impruden=

tia/vel econuerso ex admixta religione prudentia & pace iudi=

candum est.


Yüklə 5,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin