Sunday, december 10, 2006

Kaynaklar :

AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali (2006), Ulus-Devlet ya da Halkın Egemenliği (Ankara: İmge, 1. Baskı).
APAÇE, Özgül (2004), “Paralı Askerlik ve Türkiye” , http://www.deepnot.com/deepmain.php?%20pKey=417 , erişim: 13.12.2005
AYDIN, Gülden (2006), “Özel güvenlikçi sayısı polisi geçti, askerlik şubelerini bile onlar koruyacak”,http://www.hurriyet.com.tr/pazar/4444642.asp?gid=69 , erişim: 21.05.2006
BALTA, Evren (2004), “Bildiğimiz Anlamda Devletin Sonu mu?: İmparatorluk ve Özel Ordular”, Birikim Dergisi (Sayı: 178, Şubat 2004), 11-19.
BORA, Tanıl (2004), “Özel Güvenlik ve Toplum Polisi”, Birikim Dergisi (Sayı: 178, Şubat 2004), 20-23.
ÇAKIR, Necip (2005), “Denetlenemeyen Özel Güvenlik Kursları İş Vaadiyle Öğrenci Topluyor”,http://www.zaman.com.tr/?hn=200635&bl=haberler&trh=20050810&yn=, erişim: 18.12.2005
DEMİR, Süleyman (2005), “Özel Güvenlik Sıkıntı İçinde”,http://www.gusod.com/announce/%20showAnnouncement.asp?id=7421 , erişim: 18.12.2005
Denzili Belediyesi İnternet Sitesi, http://www.denizli-bld.gov.tr/baskan/%20proje.asp?ID=72, erişim: 19.12.2005
EZBER, Elvan (2005), “Müzelerin Güvenliğini, Özel Güvenlik Şirketleri Sağlayacak”,http://www.milliyet.com/2003/04/09/yasam/yas04.html , erişim: 10.03.2006
GIDDENS, Anthony (2005), Ulus-Devlet ve Şiddet (İstanbul, Devin: 1.Baskı) (Çev. Cumhur Atay).
Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi: İlkeler, Mekanizmalar ve Uygulamalar,http://www.tesev.org.tr/projeler/guvenlik_Sektoru_metin.pdf, erişim: 10.04.2006
HOBBES, Thomas (2004), Leviathan (İstanbul: YKY, 4. Baskı) (Çev. Semih Lim).
Hukukinet Forum, http://www.hukuki.net/topic.asp?TOPIC_ID=200 , erişim: 18.12.2005
“Irak: Savaş nasıl özelleştirildi?” http://www.bayzan.net/article_view.php?id=598 , erişim: 13.02.2006
KARLIKLI, Şaziye (2005), “Türk Güvenlik Şirketleri Irak'ta İş Alamadı”,http://www.milliyet.com.tr/2005/01/12/business/axbus02.html , erişim: 15.12.2005
KASIM, Ali (2004), “Irak: Paralı Askerlerin Yeni Gelir Kapısı”http://www.savaskarsitlari.%20org/arsiv.asp?ArsivTipID=1&ArsivAnaID=19632&ArsivSayfaNo=1 , erişim: 18.12.2005 “Kendi Mahalleni Kendin Koru”,http://www.tempodergisi.com.tr/toplum_politika/04743/ , erişim: 27.12.2005
KOTTAK, Conrad Phillip (2001), Antropoloji-İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış- (Ankara: Ütopya, 1. Baskı) (Çev. Sibel Özbudun vd.)
MUTLU, Ali Çağrı (2005), “Rant Operasyonu”, http://www.ozgurhayat.org/manset.php?m=%20mn17.php , erişim: 18.12.2005
“Müzelerin Güvenliğini Özel Güvenlik Şirketleri Sağlayacak”, http://haberseli.com/haber_detay.aspx?hID=8698 , erişim: 13.12.2005
PIERSON, Christopher (2000), Modern Devlet (İstanbul: Çiviyazıları, 1. Baskı) (Çev. Dilek Hattatoğlu).
ÖZDEMİR, Cüneyt (2005),“Güvenlik Görevlilerinin Silah Kullanma Sınırı Nereye Kadardır”http://www.deepnot.com/deepmain.php?pKey=234 , erişim: 15.12.2005
SEZEN, İsa – UĞUR, Fatih (2004), “Güvenlik 'özel'e düştü”http://www.aksiyon.com.tr/detay.%20php?id=17156 , erişim: 16.12.2005
SHEPPARD, Simon (1998), “Foot Soldiers of the New World Order: The Rise of the Corporate Military”, New Left Review, (March/April 1998), http://www.globalpolicy.org/security/issues/sheppard.htm , erişim: 17.04.2006
SINGER, Peter W. İle Görüşme (2003) “Private Military Firms in Today's Wars”http://globalresearch.ca/articles/SIN307A.html, erişim: 17.04.2006
ŞAFAK, Erdal (2005), “Özel Polis”, http://www.sabah.com.tr/2005/03/21/yaz08-40-120.html , erişim: 18.12.2005
ŞENEL, Alâeddin (2002), Siyasal Düşünceler Tarihi (Ankara: Bilim ve Sanat, 10. Baskı).
TALU, Umur (2005), “Özel Güvenlik Kamusal Tehlike”,http://www.sabah.com.tr/2004/10%20/18/yaz04-40-113.html , erişim: 18.12.2005
ŞİMŞEK, Seda (2006), “Denetimsiz Ordu”,http://www.bugun.com.tr/bugunhaber/yazdetay%20bugun.asp?id=72 , erişim: 21.06.06
TİMUR, Taner (2000), Küreselleşme ve Demokrasi Krizi (Ankara: İmge, 2.Baskı).
TRAYNOR, Ian (2003), “The Privatization of War”http://www.guardian.co.uk%20/international/story/0,3604,1103566,00.html , erişim: 10.04.2006
WEBER, Max (1993), Sosyoloji Yazıları (İstanbul: Hürriyet Yayınları Vakfı, 3. Baskı) (Çev. Taha Parla).
Wikipedia İnternet Sitesi, http://en.wikipedia.org/wiki/Security_guard , erişim: 18.12.2005
Wikipedia İnternet Sitesi , http://en.wikipedia.org/wiki/Vigiles , erişim: 18.12.2005
ZABCI, Filiz Çulha (2004), “Yeni Savaşların Gizli Yüzü: Özel Askeri Şirketler”, www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_BSB/Zabci_Haziran2004.doc , erişim: 20.12.2005
ZABCI, Filiz Çulha (2005), “John Locke: Liberalizmin Düşüncedeki Öncüsü” AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali- ZABCI, Filiz Çulha-ERGÜN, Reyda, Kral-Devletten Ulus-Devlete (Ankara: İmge, 1. Baskı): 101-232.
2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun,http://www.alomaliye.com/2495_sayili_kanun.htm , erişim: 10.12.2005
5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun,http://www.alomaliye.com/5188_sayili_kanun_ozel_guvenlik.htm , erişim: 10.12.2005
5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,http://rega.basbakanlik.gov.tr/Eskiler/2005/04/20050427-1.htm , erişim: 10.12.2005
Dipnotlar:

[1] Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Doktora Öğrencisi,[e-mail]

[2]Küreselleşme: Kavram 1980’lere doğru Harvard, Stanford, Columbia gibi prestijli Amerikan işletme okullarında kullanılmaya başlanmış ve yine bu çevrelerden çıkmış bazı iktisatçılar tarafından popülarize edilmiştir (TİMUR, 2000: 8). 80’lerle birlikte önce ekonomi literatüründe kullanılan kavram kısa sürede diğer alanlarda da kullanılmaya başlamış, böylece tanımlar farklılaşmıştır. Süreci farklı yönlerinden ve değişik bakış açılarından değerlendirenlerce yapılmış pek çok küreselleşme tanımı vardır. Ancak konunun hem uzunluğu hem de makalenin sınırlarını aşması nedeniyle burada bunlara yer verilmeyecektir. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Evren Haspolat (2003), Küreselleşme ve Yerelleşme Dinamiğinde Ulus Devlet, (İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bu makale boyunca kullanılacak küreselleşme kavramından kastedilen ise; ilk oluşumundan itibaren zaten küresel olan kapitalizmin, son 30 yıldır içine girdiği yeni dönemeç ve bu süreçte yaşanan değişimlerdir.
[3] Burada sosyal devlet ile kastedilen; Batı’da “refah devleti” ve Üçüncü Dünya’da “kalkınmacı devlet” olarak beliren ve sosyal işlevler yüklenmiş devlet biçimidir.
[4] Liberalizasyon: Serbestleştirme. Bankacılık alanında faiz oranlarının serbest bırakılması, bankacılık ve sermaye piyasalarını ayıran sınırların gevşetilmesi ve borsaların uluslararası işlemlere açılması gibi boyutları içeren bir süreçtir.
[5]Deregülasyon: Kuralsızlaştırma. Dış ticaret alanındaki sınırlandırıcı kuralların kaldırılması ve özellikle spekülatif sermayenin önünün açılması uygulaması.
[6] Dış güvenlik kavramı ile kastedilen, devletlerin ülke sınırları dışından varlıklarına yöneltilebilecek olan saldırı ve tehditlere karşı güvenliklerinin ulusal ordular tarafından sağlanması durumudur.
[7]İç güvenlik kavramı ile kastedilen, devletlerin ülke sınırları içinde gerek devlet kurumlarına gerekse vatandaşlara karşı gerçekleşecek saldırıları kolluk kuvvetleri ile engellemesi ve günlük hayatın güvenli seyrini sağlaması durumudur.
[8]Özel güvenlik sektörü ya da özel askeri sektör denilebilecek alanda faaliyet yürüten çok sayıda grup bulunmaktadır. Bu gruplar; paralı askerler, özel ordular, özel güvenlik şirketleri, özel istihbarat şirketleri ve özel askeri şirketler olarak beş ayrı başlıkta toplanmaktadır (ZABCI, 2004). Bu çalışma özel güvenlik şirketlerini konu aldığı için özel güvenlik sektörüne dahil olan gruplardan yalnız özel güvenlik şirketlerine ve onlarla görev alanlarındaki benzerlikler ve farklılıklar bağlamında da özel askeri şirketlere yer verilecektir.
[9] Özellikle dünyanın çatışmalı bölgelerinde görev alan Vinnell, Armor Holdings, Levdan, DynCorpi TSI, MPRI, Brown and Root, Executive Outcomes gibi güvenlik şirketlerinin verdikleri hizmet karşılığı gerek ülkelerden gerekse uluslararası kuruluşlardan aldıkları ücretler dikkate alındığında söz konusu sektörün ne denli kârlı bir sektör olduğu görülmektedir. Örneğin; EO’nun 1996’da Sierra Leone’de isyancı muhaliflerin en büyük üslerinden birine düzenlediği baskın sonrasında muhaliflerin devlet yönetimi ile görüşmeyi kabul etmesi üzerine EO’nun söz konusu hizmetine karşılık olarak 21 aylık süre için 35 milyon dolar BM tarafından karşılanmıştır. Yine 1975’te Vinnel şirketi, Ulusal Muhafızları petrol bölgelerini korumak amacıyla eğitmesi karşılığında Suudi Arabistan yönetiminden 77 milyon dolar almıştır. Benzer örnekler için bkz: ZABCI, 2004.
[10] Cenevre Silahlı Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi: 27 Ekim 2000 tarihinde İsviçre Dışişleri ve Savunma Bakanlığı’nın girişimleri ve 26 ülkenin katılımı ile Cenevre’de kurulmuştur. DCAF, Batı Bloğuna katılmaya hazırlanan herhangi bir ülkede güvenlik sektörünün devlet içinde devlet gibi davranarak ülke içinde çatışma potansiyelini yükseltip, siyasal ve iktisadi nüfuz edinerek ve kıt kaynaklara baskı yaparak ekonomik ve demokratik gelişmeyi sıkıntıya sokmasını engellemek amacından yola çıkmıştır. Güvenlik sektörünü batıda uygulanan standartlara uygun bir biçimde yeniden yapılandırmak isteyen ülkelere bilgi, uzmanlık, altyapı, finans, eğitim programları desteği vererek sivil demokratik denetimi güçlendirmek ve sektörde saydamlığı ve hesap verilebilirliği yükseltmek amacı için çalışmaktadır. http://www.tesev.org.tr/projeler/guvenlik_Sektoru%20metin.pdf
[11] Bugün için Emniyet Müdürlüğü bünyesinde çalışan 180.000 polis memuruna karşılık eldeki veriler dahilinde 200.000 özel güvenlik elemanının bulunduğu düşünülmektedir (ŞAFAK, 2005).
[12] Söz konusu yerler Kanun’un 2. maddesinde sayılmaktadır. Madde 2: Bu Kanun hükümlerine göre korunacak ve güvenlikleri sağlanacak olan yerler; 1. mad­dede belirtilen özellikleri taşıyan ve millî eğitim ve öğretim ve ekonomi ile Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan baraj, enerji santralleri, rafineri, enerji nakil hatları, akaryakıt nakil, depolama, yükleme tesisleri ve benzeri yerlerle, sivil trafiğe açık Devlet eliyle işletilen hava meydanları ve limanlar, tarihi eserler, ören yerleri, sitler, açık ve kapalı müzeler, sanayî ve ticarî ve turistik tesislerdir. İstanbul ve diğer şehirlerdeki kapalı çarşı ve buna benzer ticarî, turistik tesislerde bu Kanun hükümleri çerçevesinde özel güvenlik teşkilâtı kurulabilir. Madde 1: Millî ekonomiye veya Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan, kısmen veya ta­mamen yıkılmaları, hasara uğratılmaları veya geçici bir zaman için dahi olsa çalışmadan alıko­nulmaları, ülke güvenliği, ülke ekonomisi veya toplum hayatı bakımından olumsuz neti­celer yaratacak, kamuya veya özel kişilere ait kurum ve kuruluşların sabotaj, yangın, hırsızlık, soy­gun, yağma, yıkma, burada bulunanların zorla işten alıkoyma, sağlıklarını ve vücut bütün­lükle­rini tehdit ve tehlikelere karşı korunması ve güvenliklerinin sağlanması, yurt dışına giriş çıkış yapılan yerlerde giriş ve çıkışa yarayan belgelerin kontrolü ile giriş çıkış işlemlerinin yapıl­ması, aranan ve giriş çıkışı yasaklananların resmî güvenlik görevlilerine tesliminin sağ­lanma­sıdır. Askerî kurum ve kuruluşlarla, Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Emniyet Teşkilâtı’na ait kurum ve kuruluşların korunmaları özel mevzuatlarına tabidir.
[13] Özel güvenlik kurslarının sayısı Gülden Aydın’ın verilerinde 350 olarak belirtilirken (AYDIN, 2006), Seda Şimşek’in verilerinde 324 olarak belirtilmiştir (ŞİMŞEK, 2006).
[14] Özel güvenlik şirketlerinin sayısı Gülden Aydın’ın verilerine göre 600 iken (AYDIN, 2006), Seda Şimşek’in verilerine göre 514’tür (ŞİMŞEK, 2006).
[15] Özel güvenlik görevlilerinin sayısı Gülden Aydın’ın verilerine göre 192.000 iken (AYDIN, 2006), Seda Şimşek’in verilerine göre 222.000’dir (ŞİMŞEK, 2006).