T. Bekjäýew Köne türKmen ýazuwy ﻯﻭﺯﺎﻴ

Süleý-
man Bakyrganynyň
(halkyň arasynda 
Hekim ata
ady bilen meşhur) 
golýazmalary‑da Orta Aziýada döredilen golýazmalaryň irkilerine 
degişlidir. Onuň «
Bakyrgan kitaby
», «
Bibi Merýem kitaby
», «
Ahyr
-
zaman kitaby
» ýaly eserleri bardyr. Bularyň golýazmasy asyrlaryň 
dowamynda halkyň arasynda giňden ýaýrapdyr. Türkmenistanyň 
Milli golýazmalar institutynda saklanylýan 4200, 4106‑2, 4107‑2, 
5930‑njy bukjalarda Bakyrganyna degişli eserlerden bölekler bar.
1220‑nji ýylda Horezm mongollar tarapyndan basylyp alynýar. 
Bu döwürde Rabaty‑oguzlyk diýen ýerde ýaşan 
Nasreddin Burha
-
neddin Rabguzy
atly ylymly adam 1310–1311‑nji ýyllarda (710‑njy 
hijri) «
Kysasy Rabguzy
» (Rabguzynyň kyssalary) atly eseri ýazypdyr. 
Bu eser türkologiýa ylmynda «
Kysasyl enbiýa
» (Pygamberleriň kys‑

---

20
sasy) ady bilen meşhurlyk gazanypdyr. Rabguzynyň eseriniň golýaz‑
ma nusgalary dünýäniň dürli künjegine ýaýrapdyr. Alymlar «Ky
-
sasy Rabguzynyň» iň irki nusgasy hökmünde Britan muzeýindäki 
nusgany belleýärler. Rabguzynyň eserleriniň golýazma nusgalaryna 
Sankt‑Peterburg, Daşkent, Baku, Kazan, Pariž ýaly şäherleriň golýaz‑
malar hazynalarynda hem gabat gelinýär. Türkmenistan YA‑nyň Mil‑
li golýazmalar institutynda hem bu eseriň daşbasma we golýazma 
nusgalarynyň 20 töweregi saklanýar. 
Arap elipbiýinde türki dilde döredilen golýazmalar ýazuwly ede‑
biýatyň ösmeginde örän uly ähmiýete eýe bolupdyr. Golýazmala ryň 
toplanylmagy netijesinde kitaphanalar döräpdir. Seljuklar we Ho‑
rezmşalar döwründe Merwde hem‑de Köneürgençde gurlan kitapha
-
nalarda müňlerçe golýazma bolupdyr. Meşhur arap geografy