T. C. ÇEvre ve orman bakanliğI Çed ve Planlama Genel Müdürlüğü

6.3. Kullanılan Metodoloji:
Planın stratejik seviyede olması, yapılacak çevresel değerlendirmenin daha genel ve az detayda olmasını gerektirmiştir. Bunun yanı sıra, projenin zaman kısıtının bulunması ve planlama çalışmasının bir pilot proje olması da alternatiflerin etkilerinin daha genel incelenmesine neden olmuştur. Özellikle yöreye ilişkin veri ve bilgilerdeki eksiklikler, sektörel etkilerin sağlıklı bir biçimde değerlendirilmesinde engel oluşturmuştur. SÇD raporunda yapılan değerlendirmenin ve plan notlarına yansıtılacak olan hükümlerin daha alt ölçekteki plan ve programlarda detaylandırılması gerekmektedir.
Değerlendirme metotu seçilirken, zaman kısıtı, veri ve bilgilerin mevcudiyeti, maliyet ve objektiflik kriterleri göz önünde bulundurulmuştur. “Uzman Yaklaşımı” özellikle bir uzman tarafından daha genel bir şekilde yapılan bir yöntem olmasına karşın, diğer uzmanlarca tartışmaya açık olması nedeniyle kullanılmamıştır. Bunun yanı sıra, “bilgisayar modellemesi”, “çoklu kriter analizi” ve “maliyet etkinlik analizi” gibi analizlerin daha maliyetli olmaları, zaman alıcı yöntemler olmaları ve model oluşturmaktaki zorluklar nedenleriyle bu çalışmada benimsenmemiştir. Planlama çalışmasında kullanılan mekansal veriler, “Coğrafi bilgi sistemleri” ile çakıştırılarak sentez yapılmış ve bu kapsamda plan alternatifleri oluşturulmuştur. Ancak, etkilerin analiz edilmesi kapsamında “Coğrafi Bilgi Sistemleri” kullanılmamıştır.
“Değerlendirme matrisi”, düşük maliyetli olması, kısa zamanda hazırlanabilir olması ve anlaşılabilir bir yöntem olması nedeniyle diğer SÇD metotları arasından seçilmiştir. Söz konusu “değerlendirme matrisleri”, her bir plan alternatifi için geliştirilen politikaların ve plan kararlarının sürdürülebilirlik hedefleri (çevresel hedefler ve sosyo-ekonomik hedefler) kapsamında değerlendirilmesi amacıyla kullanılmıştır (Tablo 1).
Tablo 1. Değerlendirme Matrisi


Değerlendirme matrisleri, bugüne kadar elde edilen bilgi ve tecrübeler ışığında SÇD grubunda yer alan çevre mühendisi, şehir plancısı, çevre uzmanı ve biyologların mesleki uzmanlıkları çerçevesinde doldurulmuştur. Planlama alanına ilişkin çok geniş, uzman grubun kararlarının destekleyici nitelikte bilgi ve belgeye ulaşılamamıştır. Değerlendirme matrislerinde çevresel etkilerin derecelerine karar verilirken, özellikle uzmanların tecrübelerinin yanı sıra, mevcut bilgilerden, bilimsel çalışmalardan yararlanılmıştır. Ayrıca, Kapsamlaştırma ve SÇD raporu toplantılarına yöreden katılan uzmanların değerlendirmeleri de dikkate alınacaktır.
Matrisle, hem alternatiflerin her bir sürdürülebilirlik hedefine ilişkin etkileri hem de alternatifler kapsamında geliştirilen her plan kararının ve her politikanın bu hedefler üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Etkiler; olumlu ve az olumlu; olumsuz ve az olumsuz olarak derecelendirilmiş ve bu derecelendirme kullanılarak çevresel değerlendirme yapılmıştır (Tablo 2).

Tablo 2. Matrislerde kullanılan gösterim

Olumlu	1
Olumsuz
Az olumlu
Az olumsuz
Nötr / etki yok
Olumlu ve olumsuz etki