T. C. Daniştay sekiZİNCİ daire esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046 Davacı

T.C.

DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046

Davacı
1- Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanlığı-ANKARA Atatürk Bulvarı No:131/9 - Bakanlıklar/ANKARA

Vekili : Av. Nurçil Soykut - (Aynı yerde)

2- Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığı Altıntepe Galip Bey Cad. Gökşen Apt. No:5/1 Maltepe/İSTANBUL

Davanın Özeti: Davacının Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Gemi Mühendisleri Odasına üye olmak için yaptığı başvurunun reddine ilişkin Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığı'nın 20.7.2006 gün ve 06/249-TY/SA sayılı işleminin iptali ile bu karara dayanak yapılan TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesi ve Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7/a maddesinin; kendisinin Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümünden mezun olduğu, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Gemi inşaatı Bölümünde de yüksek lisans eğitimi aldığı, bu nedenle Gemi Mühendisleri Odasına kaydının yapılması gerektiği, dava konusu işlemin dayanağı olan Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7/a maddesinin ve TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesinin hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, iptali istemidir.

TMMOB'nin Savunmasının Özeti: istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığı. Savunmasının Özeti Savunma

verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Tuğba DEMiRER'in Düşüncesi Davanın reddi gerektiği

düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Ahmet Yahya ÖZDEMiR'in Düşüncesi Dava, makina

mühendisi olan ve Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Gemi inşaatı programında yüksek lisans eğitimi alan davacının, TMMOB Gemi Mühendisleri Odasına kaydolmak için yaptığı başvurunun reddine ilişkin 20.07.2006 gün ve 06//249-TY/SA sayılı Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığı işlemi ile bu işleme dayanak olan TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesi ve Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7/a maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.

Anayasanın 124. maddesi, Başbakanlık bakanlıklar ve kamu tüzel kişiliklerinin kendi görevalanları ile ilgili kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelik tanzim edebileceklerini hükme bağlamıştır.

Vekili

Davalılar

T.C.

DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046

6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'nun 2. maddesinde mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak mesleki faaliyeti kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek disiplini ve ahlakını korumak için teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak TMMOB ve Odaların kuruluş amaçları arasında sayılmış, aynı Kanunun 19. maddesinde, Odaların Yasanın 2. maddesinde belirtilen amaç için Birlik Umumi Heyetince kararlaştırılan işlerden yalnız odalarını ilgilendiren kısımlar ile görevli oldukları; 33. maddesinde, Türkiye 'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının; mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetinde oldukları hükümlerine yer verilmiştir.

3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkındaki Kanun'un 1.maddesinde Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde mühendislik ve mimarlık unvan ve selahiyeti ile sanat icra etmek isteyenlerin aşağıda yazılı vesikalardan birini haiz olmaları şarttır.

a) Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalar;

b) Programların yüksek mühendis veya mimar mektepleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya yüksek mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler;

c) Türk Teknik Okulu mühendis kısmı ile programlarının buna muadil olduğu kabul edilen memleket dahilindeki diğer mühendis veya mimar mekteplerinden verilen diplomalar; d)Programlarının Türk Teknik Okulu Mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler," kurallarına yer verilmiştir.

3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkındaki Kanun'un 7.maddesine ise "1 inci maddede belirtilen diploma veya ruhsatnamelerden birini haiz olmayanlar Türkiye'de mühendis veya mimar unvanı ile istihdam olunamazlar, imzalarla sanat icra edemezler, bu unvanları kullanarak rey veremezler ve imza da koyamazlar," kuralları getirilmiştir.

2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 3. maddesinin t bendinin (1) numaralı alt bendinde ise yüksek lisansın (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, mastır) bir lisans öğretimine dayalı eğitim-öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretim olduğu tanımı yer almıştır. Danıştay'ın yerleşik içtihatlarında da belirtildiği üzere, yükseköğrenimle kazanılan bir mesleğin unvanını alabilmek için öncelikle bu meslek ile ilgili lisans eğitiminin yapılması gerekmektedir. Lisansüstü eğitim ise meslekle ilgili genel bilgilere sahip olmanın ötesinde belli bir konuda uzmanlaşmanın başlangıcıdır.

2
T.C.

DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046

Uyuşmazlığa kısmen konu edilen düzenlemeler olan 02.12.2002 tarih ve 24954 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesi, "Mühendislik-mimarlık mesleği mensupları, birlik genel Kurulu kararı ile belirlenen odaya kaydolurlar Odaya kayıtlarında ve mesleği yapmada lisans eğitimi esastır. Bir lisans diploması ile ancak TMMOB Genel Kurulunun onayladığı bir odaya kaydolunabilir. Lisans üstü eğitim ile alınan unvan, ikinci bir lisans diploması olarak değerlendirilemez, buna bağlı mesleki çalışma yapılamayacağı gibi ilgili odaya da kayıt yapılamaz .... " hükmüne yer vermektedir. Bu düzenlemeye paralelolarak 10.07.2005 tarih ve 25871 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7.maddesinin (a) bendi ise, "Odaya üye olabilmek için aşağıdaki esasların yerine getirilmesi gerekir;

a) Odaya asil üye olabilmek için T.C.uyruğunda olmak ve Türkiye sınırları içinde gemi inşası ve/veya gemi makinaları ve/veya deniz teknolojisi mühendisliği öğretimi yapan kurumlarca verilmiş lisans diplomasına ya da fakülte yönetim kurulu kararına istinaden verilen mezuniyet belgesine, yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanlar için ise Yükseköğretim Kurulunca onaylanmış denklik belgesine sahip olmak gerekir. Oda kayıtlarında ve meslek icrasında lisans eğitimi esastır. Odaya lisansüstü eğitimi ile alınan unvana dayalı olarak kayıt yapılamaz" kuralını getirmiştir.

Alıntısı yapılan yasa kuralları uyarınca belli bir disipline göre eğitim alan mühendislik dallarına uygun biçimde örgütlenen mühendislik meslek odalarına kayıt için lisans diplomasının esas alınmasını öngören düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Davacının Gemi Mühendisleri Odasına kaydedilmemesine ilişkin işleme gelince; makine mühendisliği lisans diplomasına sahip olan ve Makine Mühendisleri odasına kayıtlı bulunan davacının, lisansüstü eğitimi uyarınca Gemi inşaatı Bölümü mezuniyetinden dolayı Gemi Mühendisleri Odasına kaydedilmesinde lisans eğitiminin bu alanda olmaması nedeniyle hukuka aykırılık görülmemiştir.

Belirtilen nedenlerle, dayanağı olmayan davanın reddinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Uyuşmazlık, davacının Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Gemi Mühendisleri Odasına üye olmak için yaptığı başvurunun reddine ilişkin Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığının 20.7.2006 gün ve 06/249-TY/SA sayılı işlemi ile bu işleme dayanak yapılan TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesi ve Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7/a maddesinin iptali isteminden kaynaklanmıştır.

3
T.C.

DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046

6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 2. maddesinde; mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü tüm teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak TMMOB 'nin kuruluş amaçları arasında sayılmış, 33. maddesinde de, Türkiye'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının, mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetinde oldukları hükme bağlanmıştır.

3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkındaki Kanunun 1. maddesinde, " Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde mühendislik ve mimarlık unvan ve selahiyeti ile sanat icra etmek isteyenlerin aşağıda yazılı vesikalardan birini haiz olmaları şarttır.

a-Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalar,

b-Programlarının yüksek mühendis veya mimar mektepleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler,

c-Türk Teknik Okulu mühendis kısmı ile programlarının buna muadil olduğu kabul edilen memleket dahilindeki diğer mühendis veya mimar mekteplerinden verilen diplomalar, d-Programlarının Türk Teknik Okulu mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler." hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 7. maddesinde ise, 1. maddede belirtilen diploma veya ruhsatnamelerden birini haiz olmayanların Türkiye'de mühendis veya mimar unvanı ile istihdam olunamayacağı, imzalarla sanat icra edemeyeceği, bu unvanları kullanarak rey veremeyeceği ve imza da koyamayacağı düzenlemesi yer almıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 'Tanımlar' başlıklı 3. maddesinin (t) bendinin (1) numaralı alt bendinde, yüksek lisansın (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, mastır), bir lisans öğretimine dayalı eğitim-öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretim olduğu belirtilmiştir.

İptali istenen, 02.12.2002 tarih ve 24954 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren TMMOB Ana Yönetmeliğinin 49. maddesi " Mühendislik - mimarlık mesleği mensupları Birlik Genel Kurulu kararı ile belirlenen odaya kaydolurlar. Oda kayıtlarında ve mesleği yapmada lisans eğitimi esastır. Bir lisans diplomasıyla ancak TMMOB Genel Kurulu’nun onayladığı bir odaya kaydolunabilir. Lisansüstü eğitim ile alınan unvan, ikinci bir
4
T.C.

DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2006/4647 Karar No : 2007/7046
lisans diploması olarak değerlendirilemez, buna bağlı olarak mesleki çalışma yapılamayacağı

gibi ilgili odaya da kayıt yapılamaz ... " hükmüne amirdir. Bu düzenlemeye paralelolarak 10.07.2005 tarih ve 25871 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 7. maddesinin (a) bendinde ise," Odaya üye olabilmek için aşağıdaki esasların yerine getirilmesi gerekir;

a-Odaya asil üye olabilmek için T.C. uyruğunda olmak ve Türkiye sınırları içinde gemi inşaası veya gemi makinaları veya deniz teknolojisi mühendisliği öğretimi yapan kurumlarca verilen lisans diplomasına ya da fakülte yönetim kurulu kararına istinaden verilen mezuniyet belgesine , yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanlar için ise Yükseköğretim Kurulunca onaylanmış denklik belgesine sahip olmak gerekir. Oda kayıtlarında ve meslek icrasında lisans eğitimi esastır. Odaya, lisansüstü eğitimi ile alınan unvana dayalı olarak kayıt yapılamaz ... " kuralı getirilmiştir.

Yükseköğrenimle kazanılan bir mesleğin unvanını alabilmek için öncelikle bu meslek ile ilgili lisans eğitiminin yapılması gerekmektedir. Lisansüstü eğitim ise lisans öğrenimiyle kazanılan mesleki bilgiye sahip olmanın da ötesinde belli bir konuda uzmanlaşmayı ifade etmektedir.

Yukarıda yer verilen yasa kuralları uyarınca, belli bir mühendislik dalı ile ilgili olarak örgütlenen mühendislik meslek odasına kayıt için, ilgili mühendislik dalı lisans diplamasına sahip olunması gerekmektedir.

Bu durumda, bu yasal mevzuata paralel nitelikte düzenlemeler getiren iptali istenen Yönetmelik hükümlerinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

İptali istenen Yönetmelik hükümleri dayanak gösterilerek davacının Gemi Mühendisleri Odasına kaydedilmemesine ilişkin dava konusu işleme gelince; davacının makine mühendisliği lisans diplomasına sahip olduğu ve Makine Mühendisleri Odasına kayıtlı bulunduğu dikkate alındığında, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Gemi inşaatı Bölümünde yüksek lisans yapmış olması/yukarıda anılan gerekçeler doğrultusunda davacıya Gemi Mühendisleri Odasına da kayıt yaptırabilme hakkı tanımayacağından, dava konusu bu işlemde de hukuka aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 450,00-YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelerden Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanlığına verilmesine, artan 16,00-YTL posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 12.12.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.