T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

Ahlâkî değerleri ve kötü huyları özetleyen vecîz hadis-i şerifler:

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu ki:

"Zandan sakınınız. Çünkü zan (yersiz itham), sözlerin en yalan olanıdır. Başkalarının konuştuklarını dinlemeyin, ayıplarını araştırmayın, birbirinize karşı öğünüp böbürlenmeyin, birbirinizi kıskanmayın, kin tutmayın, yüz çevirmeyin. Ey Allah'ın kulları! Allah'ın size emrettiği gibi kardeş olun. Müslüman Müslümanın kardeşidir: Ona haksızlık etmez, onu yardımsız bırakmaz, küçük görmez. (Göğsüne işaret ederek) Takvâ buradadır, takvâ buradadır!”.²⁵⁶

"Kişiye, Müslüman kardeşini hor görmesi kötülük olarak yeter. Müslümanın her şeyi, kanı, namusu ve malı Müslümana haramdır. ”

"Şüphesiz ki Allah, sizin bedenlerinize, dış görünüşünüze ve mallarınıza değil, kalplerinize ve davranışlarınıza değer verir."

Hadislerden genel olarak çıkarılabilecek ahlaki vecibeler şu şekilde özetlenebilir:

1. 
   Kendisi için istediğini başkası için de istemek,
   
2. 
   Olduğu gibi görünmek ya da göründüğü gibi olmak,
   
3. 
   Küçüklere sevgi, büyüklere saygı göstermek,
   
4. 
   Affetmek, hoşgörülü davranmak, öfkeye hakim olmak,
   
5. 
   Başkalarının kusurlarını araştırmamak,
   
6. 
   Sözünde durmak, ahde vefa göstermek,
   
7. 
   Doğruluk ve dürüstlükten taviz vermemek, güvenilir olmak, adaletten ayrılmamak.
   
8. 
   Kibirden ve gururdan sakınmak, mütevazî olmak,
   
9. 
   Cimrilikten, tamahtan uzak durmak, cömert olmak,
   
10. 
    Her hususta sabırlı olmak,
    
11. 
    Maddi ve manevi temizliğe riayet etmek,
    
12. 
    Allah’ın kendisine verdiği sağlığına ve sıhhatine çok dikkat etmek,
    
13. 
    Boş vakitlerini hayırlı işlerde değerlendirmek...
    

7.