T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

Hz. İsa; Üç yıl peygamberlik yapabildi. Yahudiler kendisini tanımadı. Yalnızca 12 balıkçı inandı. Onlara Havari denilir. Hz. İsa’dan sonra yüzlerce İncil ortaya çıktı. Çünkü Hz. İsa’nın hayatına dair bilgilerin yanında, Hıristiyan din adamlarının yorumları da kutsal kitaba dahil ediliyordu. En sonunda m.ö. 324 yılında İznik Konsili’nde, Matta, Markos, Luka ve Yuhanna isimleriyle dört ana İncil esas alındı. Adı geçen konsilde Peygamberimizin geleceği müjdesinin yer aldığı Barnaba İncili, dört ana İncil nüshası arasında yer almamıştı.

Hz. İsa’dan Efendimize kadar hiçbir Peygamber gelmediği için bu döneme fetret dönemi denilmiştir. Katliamlar, soykırımlar, tahrifatlar kutsal kitapları ya tamamen yok etmiş ya da tanınmaz hale getirmiştir. Artık O bekleniyordu. Onun teşrif ettiği Hicaz bölgesinde Kureyşlilerin önemli bir yeri vardı. Bunların soyu Hz. İbrahim’e kadar gidiyordu. Bu bölge özellikle Kâbe ve etrafı Dünya kuruldu kurulalı insanlığın cazibe merkezi durumundaydı. Dünya haritasındaki yeri itibarıyla; Avrupa, Asya ve Afrika yarımküresinin merkezinde olan Arap Yarımadası, aynı zamanda ticarî, dinî bir merkez konumundaydı. Bütün çeşitliliği ile Dünyanın minyatürü idi. Yanı başında dünyanın önemli medeniyetlerinden olan Bizans (Kuzeyde) ve Pers (Doğuda) konuşlanmıştı.

Bölgenin dinî durumunu ele aldığımızda; putperestlik inancına sahip insanların, çoğunluğu teşkil ettiğini görüyoruz. Yahudilik de belli bir yekûn teşkil ediyordu. En az Hıristiyanlık dinine mensup insanlar vardı. Bu arada Hanif dediğimiz ve Hz. İbrahim’e dayanan tevhid inancına sahip insanlar da vardı. Bu bölgenin merkezi Mekke olup, burada şehir devleti yapısı söz konusu idi. Mekke babadan oğula geçen on kişilik konsey tarafından yönetiliyordu. Özellikle Bizans ile ticaret yapılıyordu. Sanat ve Edebiyat zirvede idi. Kültürlerini daha çok şifahî olarak muhafaza ediyorlardı. Yazı yaygın değildi.

İşte böyle bir ortamda Hz. Peygamber (s.a.v.) dünyaya gelmiş ve en son din olan İslâm dinini tebliğ etmiştir.

B. HZ. PEYGAMBERİN HAYATI (KRONOLOJİK)

Her meslek ve meşrepten insan, Hz. Peygamber'in hayatından kendisi için örnek olabilecek birçok yön bulabilir. Hz. Peygamber'in sireti, hayatın her safhasını kapsayan bir bütünlük içindedir.

O, Allah'ın kendisine verdiği yetki ile ülkelerinde devlet başkanlarına, valilere, idarecilere, okullarda öğretmenlere, sınıflarda öğrencilere, evlerde ana-babalara, yolda yürüyenlere, alışveriş yapanlara, tarladaki çiftçiye, işçi çalıştıranlara, çalışanlara, emek sarf edenlere velhasıl herkese aynı çağrıyı yapmakta ve kendisinin izlenmesini istemektedir. Çünkü onun hayatı bütün insanlık için en güzel örnektir. Allah Resul’ünün yaşamış olduğu hayatın her karesinden alacağımız pek çok ders var.

Bugün yaşadığımız problemleri, O'nun örnek hayatından çıkarılabilecek prensiplerle çözmemiz mümkündür. Bu da Efendimiz‘in hayatını bilmemize bağlıdır. Onun için Allah Resul’ünün hayatını okumalı, başta çocuklarımız olmak üzere etrafımızdaki kişilere okutmalıyız. O'nun hayatını, hayatımıza yön verecek bir kılavuzluğa dönüştürmemiz gerekmektedir.

Aşağıda Allah Rasulü'nün hayatında önemli yer tutan hadiselerden hareketle, yılları esas alarak bir kronoloji sunulmuştur.

571- Rebiülevvel ayının 12'nci gecesi (20 Nisan) Efendimiz (sas) dünyayı şereflendirdi.

575- (4 Yaşında) Süt annesi Halime Hatun, Allah Rasulü'nü annesi Hz. Amine'ye teslim etti.

577- (6 Yaşında)Efendimiz, Mekke ile Medine arasındaki Ebvâ Köyü'nde annesini kaybetti. Dedesi Abdülmuttalib Efendimizi himayesi altına aldı.

579- (8 Yaşında) Abdülmuttalib ahirete göç etti. Efendimiz, amcası Ebu Talib'in yanında kalmaya başladı.

583- (12 Yaşında) Amcası Ebu Talib'le ticaret maksadıyla Şam'a gitti. Burada Rahip Bahîra Allah Rasulü'nün beklenen son peygamber olduğunu keşfetti. İncil’de yer alan bu müjde, Barnaba İncilinde hala yer almaktadır.

590- Hılfu'l-Füdul (Faziletliler Antlaşması) cemiyetine iştirak etti.

591- Ticarete başladı.

596- (25 Yaşında)İkinci kez ticaret maksadıyla Şam'a gitti. Üç ay sonra Hz. Hatice Validemiz'le evlendi. Hz. Hatice'den ikisi erkek, dördü kız olmak üzere sırasıyla, Kasım, Zeyneb, Rukiyye, Ümmü Gülsüm, Fâtıma ve Abdullah adlarında altı çocuğu oldu.

605- Kâbe'nin yeniden imarı esnasında kabileler arasında çıkan anlaşmazlığı giderdi.

610- (40 Yaşında) Hira'da ilk vahiy tebliğ edildi. Kendisine peygamberlik görevi verildi. Aslında 35 yaşından itibaren inzivaya çekiliyordu. Beşinci inzivasında vahiy geldi.

613- Safa tepesine çıkıp ilk açık tebliğini yaptı. Yakın akrabalarına tebliğ için yemekler verdi. Müslümanlara işkence yapılmaya başlandı.

615- Habeşistan'a (Günümüzdeki Etiyopya) ilk hicret yapıldı. Mekke'deki şiddete hedef olmaktan kurtulup dinlerini daha iyi yaşayabilmek için dördü hanım, toplam on beş kişilik bir ekip yola koyuldu. Başlarında Efendimiz'in damadı Hz. Osman vardı. Aynı yıl, Hz. Hamza ile Hz. Ömer Müslüman oldu.

616- Habeşistan'a 2. hicret yapıldı. On sekizi hanım olmak üzere toplam yüz bir kişi Hz. Cafer b. Ebi Talib önderliğinde Habeşistan'a gitti. O dönemde henüz Müslüman olmayan Amr İbn As'ın, Necaşi'yi Müslümanlara sahip çıkmama konusundaki ikna çabaları boşa çıktı. Necaşi Müslüman muhacirlere ülkesinin kapılarını açtı. Necaşi’nin Müslüman olduğu ve Peygamberimizin gıyabi cenaze namazı kıldırdığı nakledilir.

617- Kureyş ileri gelenlerinden 40 kişi Ebû Cehil'in başkanlığında toplandılar. Müslümanlarla alış-veriş yapmamaya, kız alıp vermemeye, görüşüp buluşmamaya, ekonomik ve sosyal her türlü ilişkiyi kesmeye karar verdiler. Bu kararı bir ahitname şeklinde yazıp mühürlediler ve bir beze sararak Kâbe'nin içine astılar. Böylece Müslümanları canlarından bezdirip Hz. Peygamber'in kendilerine teslim edileceğini umdular. Karara aykırı hiçbir şey yapmayacaklarına dair yemin ederek karar hükümlerini, müsamahasız uygulamaya başladılar. Bu şekilde Müslümanlara karşı üç yıl sürecek sosyal ve ekonomik boykot başladı.

619- Boykot sona erdi. Efendimiz'in oğlu Kasım, ardından diğer oğlu Abdullah vefat etti. Kısa bir süre sonra amcası Ebu Talib öldü. Ardından da Hz. Hatice validemiz irtihal etti. (Hüzün Yılı)

620-Allah Resulü, Taif'e gitti. Orada kötü karşılandı.

621- İsra ve Miraç hadiseleri yaşandı. Bu bir nevi hüzün yılından sonra kulu ve Nebisi Muhammed (sav)’e verdiği bir mükafat idi.Aynı yıl Birinci Akabe Biatı gerçekleşti. Medineli 12 Müslüman Allah Resul’üne biat etti. Akabe Tepesi'nde Hz. Peygamber (sas)'le görüşüp Müslüman olan altı kişi, hac mevsimi sonunda Medine'ye döndüler. Gördüklerini, yakınlarına ve dostlarına anlatarak, Medine'de Müslümanlığı yaymaya başladılar. Bir sene sonra, hac mevsiminde Hz. Peygamber (sas) ile görüşmek üzere Medine'den Mekke'ye 10'u Hazrec, 2'si Evs kabilesinden olmak üzere 12 Müslüman geldi. Başkanları Zürâre oğlu Es'ad'dı. Medine'li 12 Müslüman "Allah'a şirk koşmayacaklarına, hırsızlık ve zinâ yapmayacaklarına, (kız) çocuklarını öldürmeyeceklerine, kimseye iftirâ etmeyeceklerine, Allah ve Peygamber'ine itâatten ayrılmayacaklarına" dâir Peygamberimiz'in elini tutarak bîat ettiler. Peygamberimiz, Medine'ye İslam'ı anlatması için Hz. Mus'ab b. Umeyr'i görevlendirdi. O Efendimizden sonra ilk öğretmendi.

622- İkinci Akabe Biatı yapıldı. Müslümanlar ve ardından da Efendimiz, Mekke'den Medine'ye hicret ettiler. Efendimiz altı ay kadar Ebu Eyyub el-Ensarî’nin evinde misafir kaldı. Mescid-i Nebevi inşa edildi. İlk ezan okundu. Sadık rüya şeklinde ezan teşri kılındı.

623-Kıble yönü Cenab-ı Hakk'ın emriyle Kudüs'ten Mescid-i Haram'a çevrildi.(Tahvîlu’l-Kıble)

624-Mekkeli müşriklerle Bedir Savaşı yapıldı. Bu savaşta meleklerin Müslümanlara yardımı da söz konusudur. Yüce Allah murat etti mi zaman zaman Müslümanlara melekleri ile yardım eder. Aynı yıl Beni Kaynuka Yahudileri üzerine gidildi ve onlar, Medine'den çıkarıldı. Ramazan orucu farz kılındı. İlk bayram namazı kılındı. Zekât farz oldu. Allah Resul’ünün kızı Hz. Rukiyye vefat etti. Hz. Ali ile Hz. Fatıma evlendi. Efendimizin soyu bu aileden devam etti. Hz. Hüseyin’in soyundan gelenlere seyyid, Hz. Hasan’ın soyundan gelenlere şerif denilir. İlk kurban bayram namazı kılındı.

625-Uhud muharebesi yapıldı. Mekkeli müşrikler, Mekke dışındaki müşrik kabilelerden 2000 asker topladılar. Mekke'den katılanlarla, 700'ü zırhlı, 200'ü atlı olmak üzere, Ebû Süfyan'ın komutasında 3000 kişilik tam tekmil bir ordu ile Medine üzerine yürüdüler. Müslümanların karşısında savaş durumu alan müşrik ordusu, sayıca Müslümanların 4 katından daha fazlaydı. Üstelik bunlardan 700'ü zırhlı, 200'ü atlıydı. Müslümanların ise 100 zırhı ve sadece 2 atları vardı. Uhud Savaşı'nda üç safha yaşandı: İlk safhada Müslümanlar üstün geldiler, müşrikleri bozguna uğrattılar. İkinci safhada, kaçan müşrikleri kovalamayı bırakıp, kesin sonuç almadan ganimet toplamaya koyulmaları ve Efendimizin yerlerinden ayrılmamalarını emrettiği okçu birliğinin görevlerini terk etmeleri yüzünden, Müslümanlar 70 şehit vererek mağlup duruma düştüler. Üçüncü safhada ise, dağılmış olan Müslümanlar, Peygamberimizin etrafında toplanıp, karşı hücuma geçerek, düşman hücumunu durdurdular.

627-Hendek Savaşı yapıldı. Düşman saldırısını kolayca önlemek maksadıyla Efendimiz'in Medine etrafında hendekler kazdırması sebebiyle, Hendek savaşı adını alan bu muharebenin bir diğer adı da Ahzab'dır.(Hendek kazma fikri Selman el-Farisî’den geldi) Savaş neticesinde müşrikler mağlup olarak geri çekilmek zorunda kalmışlardı. Artık onlar bundan sonra Müslümanlar üzerine yürüme cesaretini kendilerinde bulamayacaklardı. Beni Kurayza Yahudileri Peygamber Efendimiz'le olan anlaşmalarına göre Hendek savaşında Medine'yi Müslümanlarla beraber korumak zorundaydılar. Fakat bunu yapmadılar. Üstelik anlaşma hükümlerini hiçe sayarak harbin en nazik safhasında müşriklerle işbirliğine gittiler. Savaş sonrası Allah Resulü ordusuyla Beni Kurayza üzerine yürüdü ve bu tehlikeyi bertaraf etti.

628-Kâbe ziyareti için yola çıkıldı. Mekke'ye elçi olarak Hz. Osman gönderildi. Hz. Osman'ın müşrikler tarafından şehit edildiği haberini alan Efendimiz, sahabilerinden müşriklerle çarpışma mevzuunda biat aldı. Bu biate Rıdvan biati denir. Bu haberi alan müşrikler, Hz. Osman'ı serbest bıraktılar. Müşrikler Müslümanların Kâbe'yi ziyaret etmemeleri konusunda çok kararlıydılar. Bunun üzerine Efendimize bir heyet gönderip anlaşma imzalamak istediler. Allah Resulü, ilk bakışta Müslümanların aleyhinde gibi görünen ama daha sonra lehine dönen anlaşma maddelerini kabul etti. Bu şekilde Mekkeli müşriklerle Hudeybiye Barışı imzalandı. Maddelerin detayı şöyleydi: Taraflar 10 yıl harp etmeyecekler. Müslümanlar bu yıl Mekke'ye girmeyecekler, gelecek sene Kâbe'ye gelebilecekler. Medine'deki Müslümanlardan Mekke'ye iltica edenler Müslümanlara iade edilmeyecek, fakat Mekke'den Medine'ye Müslüman dahi olsalar iltica edenler istendiği takdirde geri verilecek. Arap kabilelerinden isteyen Peygamberimiz'le, isteyen de Kureyş'le birleşmekte serbest olacak. Gerçekten zahirde Müslümanların aleyhine gibi görünen bu antlaşma, neticede Müslümanların lehine olmuştur. Öncelikli olarak bir devlet olarak masaya oturulmuş ve hemen sonra diğer devlet başkanlarına (Necaşi, Herakliyus, Mukavkıs…) mektuplar gönderilmiştir. Efendimizin mühür edinmesi de bu zamana denk gelir. En sonunda Mekke’nin fethi gerçekleşinceye kadar iş, Müslümanların lehine neticelenmiştir.

629-Dönemin hükümdarlarına İslam'a girmeleri için mektup gönderildi. Dihyetü'l-Kelbi'yi Rum Kayseri Heraklius'a, Amr b. Ümeyye ed-Demri'yi Necaşi’ye, Abdullah b. Huzafe'yi İran Kisra'sı Hüsrev Perviz'e, Hatıb b. Ebi Beltaa'yı Mısır Firavun'u Mukavkıs'a gönderdi. Aynı yıl Hayber savaşı yapıldı. Hayber'in fethi ile hemen hemen Arabistan'daki bütün Yahudiler İslam devletine tabi duruma gelmiş sayılıyordu. Ayrıca Bizans'la Mute muharebesi de bu yılda yapıldı.

630-Mekke fethedildi. Kâbe putlardan temizlendi. Mekke fethi ile Kureyş'in hemen hemen tamamı İslam'la şereflendi. Fetih, aynı zamanda civar kabileler, bilhassa Kureyşlilere taraftar bulunan kabileler üzerinde müspet tesirler bırakmış ve onların İslam ve Müslümanlara karşı gönüllerinde sevgi dolu sıcak bir alaka duymasına sebep olmuştu. Bununla birlikte gönülleri hâlâ bu sıcak ilgiden mahrum bulunan ve bu mahrumiyetten sıyrılmak arzusu taşımayanlar da vardı: Sakif ve Havazin kabileleri bunların başında yer alıyordu. Büyük bir ordu hazırladılar ve iki ordu Huneyn'de karşılaştı. Huneyn savaşında Müslümanlar galip geldi. Bizans üzerine Tebük seferi yapıldı (Gazvetu’l-Usre). Bizans ordusu giriştikleri savaş hazırlıklarından vazgeçti ve İslam ordusu karşısına çıkamadı.

632-Efendimiz veda haccını yaptı. Rahatsızlandı ve ardından 8 Haziran'da vefat etti.