T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

Örf, ……….. ve …………. olmak üzere ikiye ayrılır. ………. örf muteberdir. ……… örf’e itibar edilemez. Örneğin:…………………………………………………………………………

Yasak olmayan bazı yolların, kötülüklere götürmesi nedeniyle kapatılmasına….……………………………....denir. İthalat, toplumun normal yaşantısında ihtiyaç duyduğu şeylere hasredilerek daraltılabilir. Kötülüğe ve harama yol açması kesin olan davranışlar, meselâ şarap imalâtçısına üzüm satmak, kumarhane işletmecisine iş yeri kiralamak böyledir.

………………,kişinin dinî ve hukukî hükme konu (muhatap) olmaya elverişli oluşu demektir.iki çeşidi vardır.

………….. ehliyeti, kişinin haklara sahip olabilme ve borç altına girebilme ehliyetidir. Aklî ve bedenî gelişimi ne durumda olursa olsun yaşayan her insanın bu tür ehliyete sahip olduğu kabul edilir. Ceninin sağ doğması kaydıyla miras, vasiyet, vakıf ve nesep haklarının bulunduğu bu sebeple de eksik ………. ehliyetine sahip olduğu belirtilir.

…………..ehliyeti ise, kişinin dinen ve hukuken muteber olacak tarzda davranmaya ve hukukî işlem yapmaya elverişli oluşu demektir. ……...ehliyetinin temelini akıl ve temyiz gücü teşkil eder.

Fıkıh usulünün önemli konularından birini oluşturan………genel olarak otoriter bir tarzda, kesin olarak bir işin yapılmasının istenmesi için va’z edilen söz demektir.

Fıkıh usulünün önemli konularından birini oluşturan…………genel olarak otoriter bir tarzda, kesin olarak bir işin yapılmamasının istenmesi için va’z edilen söz demektir.

Naslardan hüküm çıkarma iş ve işlemine………………………denir.

Nass denilince……………………………………………………………………………kastedilir.

Bir şeyi bilmeye yarayan alamet ve karine’ye………………………denir.

Fıkıh usulünde üzerinde düşünüldüğünde şer’i ve ameli bir hükme götüren şeye………………………denir.

Hakimin yargılama sonucunda vermiş olduğu kesin ve bağlayıcı karara……………………denir.

Fıkıh usulünde Allah ve rasulünün (Şari’in) mükelleflerin fiilerine ilişkin hitabına …………………………………denir.

Bir şeyin başka bir şey için sebep, şart veya mani teşkil etmesi hususunda şariin iradesine ……… hüküm denir. Namazın farz olması için vakit sebep, namaz kılmak için abdest almak şart, katilin murisini öldürmesi mirastan pay almasına mani’dir.

Fakîhin, şer'î-amelî hükümleri tafsili delillerinden çıkarabilmek için olanca gücünü ortaya koymasına…………………denir.

Şer'î delillerden amelî hükümleri çıkarabiİme melekesine sahip olan kişiye ……………………denir.

Müctehit yeterlilikleri ……………………………………………………………………………

Sözlükte “şahsi görüş, düşünce ve kanaat” manasına gelen ……. kelimesi, fıkıh literatüründe “hakkında açık bir nass, yani ayet veya hadis metni bulunmayan fıkhi bir konuda müçtehidin belli metotlar uygulayarak ulaştığı “şahsi görüş” demektir.

Fıkhi bir meselenin dini, hukuki hükmünü açıklama, fakih bir kimsenin sorulan fıkhi bir meseleye yazılı veya sözlü olarak verdiği cevaba…………,verene…………….., sorana……………………., sormaya ……………………………, bu cevap verme işine………………….denir.

Delilini bilmeksizin başkasının görüş, fikir ve ictihadıyla amel etmeye…………….denir

İki veya daha fazla mezhebin birbirlerine zıt ve aykırı olan hükümlerini belli bir işte ve hadisede cem etmeye ……………………denir.

Dinen yükümlü sayılan insanların davranışları ve bunlarla ilgili hükümlere……………………………………….denir.

Bir işin yapılması veya yapılmamasını talep etmeye ya da ikisi arasında serbest bırakmaya……………………. denir.

Dini hükümlerle yükümlü tutulan, düşünce, söz ve davranışlarına bir takım dünyevi, uhrevi, dini ve hukuki sonuçlar bağlanan kişiye……………………………denir.

……………..; kendisine Hz. Muhammed’in daveti ulaşmış, temyiz kudretine haiz ve buluğ çağına ermiş kişidir

Mükellef olmanın “………..” ve “……………” olmak gibi iki önemli yeterliliği vardır. Akıl olmazsa olmaz bir şarttır. Buluğ ise akıl ile kıyaslandığında daha yapay bir şarttır. Buluğ, ya hakikaten, ya da hükmen olabilir. Hükmi buluğ’da (15 yaşına geldiği halde doğal ergenlik özellikleri görülmeyen kişiler) erkek ve kızlar için cumhur’a göre 15 yaş esas alınır.

Şari’in yapılmasını bağlayıcı tarzda istediği fiil hakkındaki delilin (Kur’an ayeti, mütevatir sünnet) kati olması halindeki hükme…………………..denir.

Farz…………..ve………………….olmak üzere ikiye ayrılır. Farz olan görevleri terk eden büyük…………..….girer, inkar eden dinden………….

Şari’in yapılmasını kesin ve bağlayıcı olmayan tazda istediği fiile…………………..denir. (kurban kesmek, vitir namazı, bayram namazları, fitre gibi yükümlülükler).

Hz. Peygamberin farz ve vacip dışında yaptıklarına…………………………..denir.

Şari’in yapılmamasını kesin ve bağlayıcı tarzda istediği fiile……………………denir.

……………. “li aynihi” ve “li ğayrihi” olmak üzere iki çeşittir.

Şari’in yapılmamasını kesin ve bağlayıcı olmayan bir tarzda istediği fiile……………………denir.

Hanefiler, Mekruh’u……………………..ve……………………olmak üzere iki farklı şekilde değerlendirmişlerdir.

Şari’in mükellefi yapıp yapmamakta serbest bıraktığı fiile………………………………………..denir.

Başlanmış bir ibadeti bozan şeylere………………..denir.

İslam dünyasında dini meselelerin anlaşılması ve yorumlanması konusunda oluşmuş düşünce ekollerine / disiplinlerine……………………denir. “İtikadi” ve “fıkhi” olmak üzere iki çeşidi vardır.

Müslümanların mezheplere dağılımına bakıldığında büyük çoğunluğun (% 90) dört mezhebe (Hanefi,Şafii, Maliki, Hanbeli), diğerlerinin ise Şii (imamiyye, zeydiyye) mezheplere mensub oldukları söylenebilir. Sünni sayılan mezhepler içerisinde Hanefilerin hem nüfus, hem de bölge olarak daha yaygın oldukları söylenebilir. Bunda tarihi, kültürel, siyasi pek çok sebep vardır

Fıkıh ilminin, Hz.Peygamber’den itibaren, oluşumundan, geçirdiği safhalardan, hükümlerin yürürlüğünden, zamanla hükümlerle ilgili cereyan eden değişiklikler……………………………ilminde / kitaplarında ele alınır.

Fıkıh tarihi, yaşadığı önemli, etkikeyici olaylar dikkate alınarak; Hz.Peygamber devri (……632), Raşit Halifeler devri (…..661), Emeviler devri (…….750), Abbasiler devri (……1258), Moğol İstilasından Mecelleye kadar (….19.yüzyıl’ın son çeyreği) ve Mecelleden günümüze kadar ki dönemler olmak üzere 6 (Altı) dönem de değerlendirilmiştir.

Mezheplerin kurucu ve önde gelen imamlarından; İmam-ı Azam....................., İmam Züfer….; Ebu Yusuf....................., İmam Muhammed.....................; İmam Malik...............................; İmam Şafii..............................ve İmam Ahmed b. Hanbel.......................tarihlerinde vefat etmişlerdir.

Mezhep imamlarını övücü ve yerici muhtevalı rivayetler / hadisler uydurmadır, bu konuda sahih kaynaklarda sahih bir bilgi yoktur.

Fıkıh tarihinin en hareketli, en üretken olduğu dönem……………………………………… dönemidir. (Burada değerlendirmeye esas olan ölçü, fıkıh alanındaki çalışmaların, çalışanların ve ürünlerin çoğunluğu/yoğunluğudur.)