T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

b) Yedi harfin ihtiva ettiği Mana:

Öncelikle belirtelim ki, bu konuda ortaya atılan pek çok görüş ve nakil olmakla birlikte İslam uleması, bir noktada buluşabilmiş değillerdir.Genel olarak okuyuşlarını Hz.eygamberden almalarına rağmen ;

-sahabeden bazı kimseler arasında okuyuş farklılıklarının söz konusu olduğu,

-durumun Hz.peygambere arzedildiği,

-Onun da Kur’an’ın yedi harf üzere indiğini,her birinin okuyuşunun doğru olduğunu ve bu okuyuşlarına devam etmeleri gerektiğini söylediği ,

-okuyuş farklılıklarının çeşidi ile ilgili hiçbir açıklamada bulunmadığı, nakledilir.

Ancak,rivayetlerden ;

-söz konusu farklılığın anlamsal değil, okuyuşa bağlı bir farklılık olduğu anlaşılır.

Hadislerde geçen “yedi” rakamının neye delalet ettiği de farklı yorumlara sebep olmuştur.Bu konuda iki ayrı görüş belirmiştir.

-Bazı alimler, bu rakamınj sayısal mana ifade etmediğini, onun, Kur’anın okunması konusunda bir ümmete tanınan bir kolaylık ve genişlik ifade ettiği, dolayısıyla “mecazi” olduğunu ifade etmişlerdir. Buradaki yedi rakamı sayısal değil, çokluk ifade etmek için kullanıldığı, nitekim konu ile ilgili olsun-olmasın nice Kur’an ayetlerinde ve hadislerde hep çokluk anlamı ifade ettikleri belirtilir.Ayrıca Arap dilinin özelliklerinden birisinin, benzeri konularda çokluk ifade edilmek istendiğinde özellikle yedi rakamının kullanılşdığı bilinmektedir.Ör: Bire yedi, bire yetmiş,bire yediyüz ifade eden hadis veya diğer haberler gibi.

-Bazı alimler de,bu lafzı 7 sayısını ifade ettiğini,dolayısıyla Kur’anın okunması hususunda tanınan ruhsatın, yedi noktaya has olacağını nakletmişlerdir.Ancak bu anlamı savunanlardan bazıları edi rakamının anlam ile ilgili olduğunu savunurlarken, bazıları lafız ile ilgili olduğu görüşünü savunurlar.

Yedi harf ile, yedi arap kabilesi veya yedi lehçe ve bu lehçelere ait farklılıklar kastedildiğine ait genel bilgi ve kanaatleri de hatırlatalım.

Sonuç olarak;yedi harfi hakikat olarak yani rakamsal anlam ifade ettiğini öne sürenlerin, bunu ifade için yedi hususu sıralamaya çalışmaları tercih edilecek görüş gibi görülmemektedir.Bu rakamın, mecazi anlam taşıdığı,hakikat değil çokluk anlamı taşıdığı ve kıraat farklılıkları olarak günümüze intikal ettiği, şeklindeki görüş, tercihe daha yakındır.