T. C. Gazi ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ
-17 AĞUSTOS 1998 MALİYE POLİTİKALARI
Yüklə 1,01 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.3.1 Maliye Politikası Siyasi Gelişmeler İlişkisi
- 4.3.2 Bütçe ve Bu Dönemdeki Ekonomik Gelişmeler
- 4.3.3 Vergi Tahsilatı Sorunu
- 4.3.4 Vergi mevzuatında gelişmeler 1992-1996
4.3 1995-17 AĞUSTOS 1998 MALİYE POLİTİKALARIBu dönemdeki maliye politikasının belirgin özelliği kamu finansmanında KHT ve UFK’lerin önem kazanmasıdır. 1992-95 arası dönemde bütçe açıkları Merkez Bankası kaynaklarıyla kapatılması yoluna gidilirken 1995’de yeni merkez bankası kanunun yürürlüğe girmesi ve merkez bankası kaynaklarının kullanımının yüksek enflasyona yol açtığının görülmesi üzerine 1995’le birlikte KHT ve UFK’lerle bütçe açıkları kapatılmaya yönelindi. KHT ve UFK’ler yoluyla borçlanmanın 1998 baharında tıkanması krizi belirginleştirdi. Rusya Federasyonun 1995 yılı bütçesi oldukça iddialı bir görünüm arz etmekteydi. 1995 yılı bütçesinin ilk taslağı Duma’ya Kasım 1994’de sunuldu. İlk bakışta taslak iki yönüyle göze çarpıyordu. Birincisi bütçe açığının giderilmesi hususunda öngörülen varsayımlar, ikincisi Aralık 1995’de aylık enflasyon oranının %1-2 seviyesine düşürülmesini öngören aşırı iyimser enflasyon hedefiydi. 1995 bütçesinde GSMH’nın %8’i oranında bir açık hedeflendi, bu açığın yarısı uluslararası mali kuruluşlardan dış borçlanma, kalan yarısının ise RMB kaynaklarından iç borçlanma yoluyla karşılanması öngörülüyordu. 1995 bütçesi Duma’da görüşülürken bütçenin üzerine inşa edildiği makroekonomik varsayımların gerçekleşmesinin mümkün olmadığı bütçe üzerinde görüş belirten tüm yorumcular tarafından bilinmekle beraber hükümet küçük ayarlamalar yaptı. 1994’de bütçe açığının tamamı doğrudan merkez bankası tarafından finanse edilmişti. Uluslararası mali kuruluşların özellikle Dünya Bankası ve IMF’nin Rus ekonomisiyle irtibatı sadece enerji maddelerindeki ihraç kotalarının kaldırılmasıyla sınırlı kalmadı. Duma’da yapılan bütçe müzakereleri IMF ile yapılan standby kredisi görüşmelerine paralel olarak sürdü. Gerçekten 1995 bütçesinin gelirler ile ilgili bölümü sadece bu kredinin alınacağı varsayımı üzerine inşa edilmekle kalmadı ayrıca büyük miktarda yeni krediler de sağlanacağı ve bütçe açığının kapatılmasında kullanılacağı hesapları yapıldı. 1995 yılı başında uluslararası mali kuruluşlar çeşitli vergi muafiyetlerinin kaldırılması yoluyla bütçe gelirlerinin artırılmasını, menkul kıymetler piyasasının geliştirilmesini istediler. 10.03.1995 tarihinde IMF ile varılan anlaşma çerçevesinde Rusya’ya $6.3 milyar tutarında standby kredisi sağlandı. Kredinin 1.1 milyar $’lık kısmı Nisan ayında serbest bırakıldı, buna karşılık IMF yetkilileri ile varılan mutabakat çerçevesinde aylık enflasyon oranının %2’ye düşürülmesi, bütçe açığının ise GSMH’nın %8’i oranında tutulması kararlaştırıldı.112 Duma’nın 1994-95 dönemi çalışmalarında (Eylül 1994- Haziran 1995 arası) vergi kanunları, bankalar kanunu ve merkez bankası yasası, ticaret ve yabancı sermaye mevzuatı, enerji sektörü ile ilgili mevzuat , Medeni kanundaki değişiklikler, tekel karşıtı kanun görüşüldü. Yeni merkez bankası yasası Mayıs 1995’de kabul edildi. 1996-97’de 1992 başı ve 1994’deki kadar sıkı maliye politikası uygulanamadı. Yine bu dönemde ülkenin federal yapısı, bazı idari birimlere tanınan mali haklar dolayısıyla yeni vergi kanunları tasarıları hazırlandıysa da kanunlaşamadı. Kamu gelir ve giderleri hususunda IMF’nin tavsiyelerinin fiiliyata geçirilememesi dolayısıyla IMF ile olan ilişkilerde sıkıntılarda bu dönemde baş gösterdi. Vergi tahsilatlarında büyük sorunlar çözülemeden kaldı. 4.3.1 Maliye Politikası Siyasi Gelişmeler İlişkisiYegor Gaydar ve ekibinin hazırladığı reform programına Duma’da başlangıcından itibaren (1991 güzü) hep muhalif bir grup bulunmuştu. Yeltsin‘in reform politikalarına karşı çıkan komunistler Mart 1990’daki seçimlerle oluşan Halk Temsilcileri Kongresi ve Yüksek Sovyet içinde çoğunluğa sahiptiler. Yeltsin’in başlıca rakibi olan Ruslan Hasbulatov hükümetin devlet başkanın değil Yüksek Sovyet’in denetiminde olması gerektiğini öne sürerek Yüksek Sovyet’in yetkilerini artırmaya çalışıyordu. Yeltsin ve Yüksek Sovyet arasındaki çekişme halk temsilcileri kongresinin Aralık 1992’de Gaydar’ın başbakanlığını onaylamayı reddetmesiyle doruğa ulaştı. Aynı ay Yeltsin’in başbakanlığa atadığı Çernomirdin kongrenin onayını alarak göreve başladı. Nisan 1993’de yapılan referandumda halk Yeltsin ve onun izlediği ekonomik programa güven oyu verdi. 21 Eylül 1993’de Yeltsin’in meclisi feshi buna karşı meclisin direnmesini 4 Ekim 1993’de Yeltsin’e bağlı birliklerin meclise kanlı bir baskın düzenlemesi izledi. Aralık 1993 ve 1995’deki ilk iki meclis seçimlerinde Rusya Federasyonu Komunist Partisi, Rusya Liberal Demokrat Partisi ve diğer milliyetçi ve reform karşıtı gruplar meclisteki sandalyelerin çoğunluğunu kazanmışlardı. Bu seçimlerin ardından Yeltsin bir grup reformcuyu hükümetten uzaklaştırmak zorunda kaldı, 1996 başına kadar tüm reformcular hükümetten atıldı. 1996 başkanlık seçimi kampanyasında iki farklı cephe oluştu, Komunist Parti Sovyet dönemine dönmeyi vaad ederken Yeltsin demokrasi ve ekonomik reform vaadlerinde bulundu. Seçimi ikinci turda Yeltsin kazandı. 1995 ve 1996 başında Yeltsin Çubais’e reform karşıtı hizbin eleştirileri sebebiyle hükümette görev vermemişti. Yeltsin’in 1996’da tekrar seçilmesinin ardından yeni kabineyi reformcularla doldurdu. Aleksandr Livşit maliye bakanı oldu, Yevgeny Yasin ekonomi bakanı olarak görevine devam etti, Alfred Kok’a özelleştirmeden sorumlu başbakan yardımcısı görevi verildi. Çubais Yeltsin seçilmesinin ardından tekrar görev aldı, Mart 1997’deki değişiklikte ise Çubais’e başbakan yardımcılığı görevi verildi. Ağustos 1996’da Çernomirdin devlet bürokrasisini azaltma, 24 bakanlık ve ajansı ilga etme hedefini açıkladı. Mart 1997’ye kadar bu hedef doğrultusunda bir ilerleme kaydedilmedi. Mart 1997’de Yeltsin üç başbakan yardımcılığını kaldırdı. Yeni hükümette 8 başbakan yardımcısı (öncekinde 12 idi), 23 bakanlık (bunların üçü başbakan yardımcıları tarafından yürütülecekti, daha önceki hükümette 24 bakanlık bulunuyordu), 16 devlet komitesi (öncekinde 17 idi) ve 20 diğer federal devlet hizmet birimi görev aldı. 1996’da hükümet bazı otomobil ve savunma fabrikalarına destekleri artırdı, özelleştirmeye ara verdi. 1996’nın ikinci yarısında grevler arttı. Hükümet kayıtlarına göre 1996’nın ilk dokuz ayında 356 000 işçi, 3 700 işletmede grev yaptı. Grevler en çok eğitim kurumlarında ve kömür madenlerinde görüldü. Hekimler, madenciler, hemşireler ve öğretmenler ücret ödeme gecikmelerinden en çok etkilenen emekçilerdi. Kasım 1996 ve Mart 1997’deki Rusya Bağımsız Sendikalar Federasyonunun genel grev ve gösteri çağrısı beklenen desteği alamadı. Mart 1997’deki çağrıya 2 milyon işçi grev veya gösteri ile katıldı, katılanların %80’den fazlası öğretmendi. RBSF daha fazla katılım ummuştu. 4.3.2 Bütçe ve Bu Dönemdeki Ekonomik Gelişmeler1997 bütçe taslağı nihayet Ocak 1997’de Duma’da kabul edildi. İlk iki taslağın reddindin sonra hükümet iktisadi faaliyetleri canlandırmak için harcamaları yaklaşık $6 milyar artırdı ve yeni vergi tasarısı rafa kaldırdı. Bütçe tasarısındaki değişiklikleri Rusya komunist partisi ve onun müttefikleri istemişti, Yabloko bütçe aleyhine oy kullandı çünkü bütçe açığından korkuyordu. Federasyon konseyi bütçeyi onayladı fakat bütçe gelir tahminleri hususunda ciddi endişelerini beyan etti. 1997 bütçesinde yıllık enflasyon %11.8 ve yıllık GSMH büyümesi %2 olarak tahmin edilmişti. Öngörülen bütçe açığı 16.5 milyar USD, GSMH’nın %3.5’i idi. Halbuki Rusya Ekonomi Bakanlığı uzmanları 1997 için büyümenin %0 olacağını ve artı büyümenin 1998 öncesinde başlamayacağını belirtmişlerdi. 1997 bütçesi Ocak 1997’de asgari ücrette %10’luk artışı da dikkate almamıştı. Tablo 29: Bütçe açığı, M2, enflasyon, kur, sanayi üretimi, 1992-1995
Kaynak:Aleksei Ulyukaev, Reforming the russian Economy 1191-1995, Published by The Centre for Research into Post-Communist Economies, Great Britain 1996, 94-95. Tablo 30: Bütçe gelirleri, 1992-96
Kaynak:Augusto Lopez-Claros and Sergei V. Alexashenko, Fiscal policy issue during the transition in Russia, 7. 1Bütçe dışı fonlar hariç, 20,4’ü gayri nakdi olarak toplandı, 31,8’i gayri nakdi olarak toplandı, 43,1’i gayri nakdi olarak toplandı, 5Federal transferler hariç. Tablo 31: Hükümet harcamaları,
Kaynak: Augusto Lopez-Claros and Sergei V. Alexashenko, Fiscal policy issue during the transition in Russia, 23. 1Bütçe dışı ithalat destekleri,merkez bankası doğrudan kredileri, işletme sermayesi havaleleri dahil, BDT ülkelerine havaleler hariç, 2Sanayi, enerji, inşaat, tarım, balıkçılık, fiyat farklılıklarının dengelenmesi, sermaye yatırımları, tamiratları içerir, 3Yatırımlar, sanayi dönüşümü ve diğer bütçe kredileri, 4Tarım, yakıt ve enerji, sanayi, kuzey toprakları vediğerleri, 5Konut desteklerini içerir, 6Çocuk yardımı dahil, 7Safi hükümetlerarası havaleler, Tablo 32: İktisadi göstergeler (1990 düzeyinin yüzdesi olarak)
Kaynak: Bureau of Economic Analysis Foundation, www.beafnd.org. Tablo 33: Bütçe dengesi, 1991-2000
eEIU Country Report 1 quarter 2000’den alınmıştır. 4.3.3 Vergi Tahsilatı Sorunu1996 itibariyle KDV, şirketler vergisi, kazanç vergisi, damga ve tüketim vergileri, gümrük vergileri ve doğal kaynakların kullanımı üzerinden alınan vergiler toplamalı bütçe (federal ve bölgesel) vergi gelirlerinin %80’ini teşkil etmekteydi.113 OECD ülkeleriyle 1996 itibariyle karşılaştırıldığında Rusya Federasyonunda vergi yükünün büyük bir kısmı şirketlerce karşılanıyordu. Özellikle sosyal fonlara yapılan katkılar (sağlık sigortası, emeklilik sigortası, işsizlik sigortası ve sosyal fon) dahil edildiğinde şirketlerin vergi yükü katlanılması zor bir yükümlülük halindeydi. Vergi yükünü ağır olması vergilendirilecek gelirin vergiden gizlenmesi için en büyük saiki oluşturuyordu. Şahıslardan toplanan kazanç vergisi toplam vergi gelirinin çok küçük bir oranını teşkil etmekteydi. Bunun nedeni kayıtlı ücretlerin çok düşük olması, yüksek gelirlerin kayıt dışı kalmasıydı. 1992-93’de yerel yönetimler yerel otonomi ve bazı imtiyazlar istiyorlardı, federal vergilerden muafiyet gibi. 1993 Haziranında Kalingrad eyaleti federal vergi yasasını askıya aldı. Tataristan ve Saka cumhuriyetleri vergi yasalarına ve tahsilat prosedürüne karşı çıktı. Ağustos 1993 sonuna kadar 30 bölge ve cumhuriyet vergileri vermiyordu. Vergi tahsilatları federal hükümet ile yerel hükümetler arasında anlaşmazlık konusu oldu. Bu çekişmeler dolayısıyla federal hükümet bazı vergi gelirlerinden mahrum kaldı, yerel hükümetler vergi kaynağına yakın olmalarından istifade ederek kolayca vergileri topladılar. Federal hükümetin tahsile yetkili kılındığı ve yerel hükümetlerin tahsile yetkili kılındığı vergiler sanayileşmiş kapitalist ülkelerdekine benzerlik gösteriyordu. Federal hükümetin siyasi bakımdan zayıflaması sonucu, bazı bölgeler özel anlaşmalar ile kendi bölgelerindeki vergi geliri kaynaklarını ellerinde tutmayı başarmışlardı. Örneğin Tataristan ile federal hükümet arasında böyle bir anlaşma yapılmıştı. 1996 itibariyle genel olarak vergi gelirlerinin %55’ini bölge hükümetleri almakta geri kalan %45’i federal bütçeye akmaktaydı. Vergi toplama hususunda yetkili organ kargaşası (Devlet Vergi Servisi ile Maliye Bakanlığı arasındaki hukuki yetki karmaşası) belirsiz bir vergi ortamının oluşmasına yol açmıştı. Bütçe açıklarının en büyük kaynağı bütçede öngörülen vergi gelirinin gerçekleşenin çok altında kalmasıydı. Yüksek enflasyon döneminden kalma vergi cezaları ve vergi borcuna uygulanan faizler vergi borçlarını ödenemez hale getirmişti. Vergi borçları 1994-96 arasında hızla büyüdü. Bunların bir kısmı hükümet ile anlaşmalı olarak birikmesine rağmen, ödemelerin yapılması için bir takvim tespit edilmedi. Vergi borçları 1993-94’de federal hükümete olan borçlar şeklinde başladı, 1995-96’da yerel hükümetlere ödenen vergi borçları da birikti. 1996 itibariyle şirket vergilerinin %75’i 1000 kadar şirket tarafından ödenmekte idi. İktisadi faaliyetler özel sektöre devredilirken vergi düzenlemeleri yetersiz kaldı. Rusya çağdaş muhasebe uygulamaları, bilgisayar destekleri, vergi idaresinden yoksundu. 1992’de KDV yürürlüğe konduğunda KDV ödeyen mükellef sayısı 1,3 milyon iken bu sayı 1994’de 2,1 milyona ulaştı. Vergi mükelleflerinin sayısı 1995 sonunda 2,6 milyona ulaştı. Bunların 2,1 milyonu kar vergisi ödüyordu, 1992 sonunda bu rakam 327,000’idi. Devlet vergi dairesinde çalışanların sayısı 1992 sonundan 1995 sonuna kadar %130 arttı, 1992 yılı sonunda kurulan devlet vergi servisi 1997 yılı itibariyle personel sayısı 160 bine çıktı. Ekim 1996’da ödenmeyen vergiler toplamı $24.4 milyar dolara ulaşınca hükümet mahkemeye müracaatı düşündü. Başbakan Çernomirdin ve Anatoli Çubais idaresinde yeni bir vergi komisyonu kuruldu, bu komisyon Rusya’nın en büyük 17 şirketi çok yüksek meblağlara ulaşan vergi borçlarını ödemezse iflasını isteyecekti. Vergi komisyonunun vergi sisteminde köklü değişimi geciktirdiği eleştirileri yapıldı. Hükümet istatistiklerine göre 1996’da 15.7 milyar USD’lik gecikmiş vergi alacağı için 20.000 tahsilat emri düzenlendi, bu tahsilat emirleriyle ancak 3.8 milyar USD’lik tahsilat yapılabildi. Kasım 1996’da Rusya Avrupa piyasalarında ilk kez bono satışı yaptı. ABD’de, Avrupa ve Güney Kore yatırımcılarına 1 milyar USD’lik bono %9.25 faiz oranından satıldı. İkinci bono satışı Mart 1997’de gerçekleştirildi, bu bonolar DEM olarak düzenlendi, 1.2 milyar USD’lik satış gerçekleştirildi. 1997 başında Maliye Bakanı Aleksandır Livşits yeni bir vergi yasası tasarısı hazırladı. Bu tasarı şiddetli saldırılara uğradı. Yeltsin Mart 1997’deki kabine değişikliği sırasında Livşits’e görev vermedi. Mart 1997’de hükümet 19 vergi borçlusu şirketi iflasla tehdit etti. Yine bu tarihte devlet Vergi Servisi idaresine Alfred Kok atandı. 1997 başında vergi tahsilatı Rusya’nın önemli bir sorunu olarak varlığını sürdürüyordu. 1995’de vergi kanunlarında bazı sayısal değişiklikler yapılsa da vergi tahsilatında iyileşme görünmedi. Vergi sistemi özel girişimi ve yabancı yatırımları köstekliyordu. Hükümetin sürekli vaadlerine, reform taslaklarına, IMF’nin baskısına rağmen 1997’de vergilendirme bütçe açıklarına çözüm bulmada en büyük mani olarak kaldı. Hükümet kayıtdışı ticaret dolayısıyla büyük gelir kayıplarına uğruyordu. 1996’da resmi tahminlere göre 2.6 milyon vergi mükellefinden sadece %16’sı düzenli vergi ödüyor, %30’undan fazlası hiç vergi ödemiyordu. Vergileme sorunları dolayısıyla IMF toplam USD10.1 milyar dolarlık kredinin dilimlerini vermeyi 1996 ikinci yarısında iki kez ve Şubat 1997’de erteledi. Federal vergi gelirleri 1992’de GSMH’nın %16,6’sı iken 1996’da %11,9’una düştü. Vergi gelirlerindeki düşüş hiç kuşkusuz iktisadi gerilemenin sonucuydu. 1991-96 arasında Rusya’da GSMH %40 oranında geriledi. Rusya’nın sanayi kesimi üretimi arz ve talep darbelerine maruz kaldı. 1980 sonlarında uluslararası ilişkilerde yeni bir döneme girilmesi Rusya savunma sanayi ürünlerine ulusal ve uluslararası talebi azalttı. Sovyetler Birliği savunma araçları ihracatı 1988’de 20 milyar dolar iken bu rakam 1992’de 3 milyar dolara indi. Savunma sanayiinde 1992-93’de toplam üretim %57 ve istihdam %51 oranında azaldı. 1991’de COMECON arası ticaretin çöküşü ve sabık SSCB cumhuriyetleri arasındaki ticari akımlarda baş gösteren sıkıntılar da Rusya’da üretimi aksattı. Rusya Federasyonu 89 idari birimden oluşmasına karşın 1996 itibariyle dört ekonomik bölge vergi gelirlerinin %70’ini, Moskova şehri kendi başına toplam vergi gelirinin %20’sini temin etmekteydi. Ekonomik faaliyetlerin büyük kısmı %60, Moskova, Batı Sibirya, Ural ve Kara Topraklar bölgelerinde yoğunlaşmıştı. Bu bölgelerin dışında ekonomik faaliyetler dolayısıyla vergi gelirleri çok azdı. 1992’de GSMH’nın %23’üne tekabül eden tüketici ve üretici destekleri 1993’de kesildi*, bu kesinti hanehalkı talebini azalttı. Üretim düşüşü istihdamı düşürdü, yatırım planlarında kısıntılara gidildi. Sanayi sektöründeki daralma Rusya’nın süregelen en önemli vergi tabanını, işletme karları vergisini daralttı, 1992’de federal kar vergisi geliri GSMH’nın %3,4’üne tekabül ederken 1996’da GSMH’nın %1,5’ine düştü**. Üretimdeki daralışın yol açtığı işsizlik dolayısıyla ücret vergileri ve dolaylı vergiler tabanını eritti. Ayrıca vergi ödeme gecikmeleri de yaşandı. 1995 sonu itibariyle ödenmeyen vergiler toplamı GSMH’nın %3,5’ine tekabül ediyordu. Derin bir borç krizine giren Rusya’da 1997 yılının ortalarına doğru federal bütçe gelirlerinin yarısı devlet borcunun ödenmesinde kullanılmaktaydı.114 Bütçe açıkları fasit bir daireye yol açtı, düşük vergi tahsilatları, bütçe açıklarını kapatmak için alınan borçlar, yüksek reel faizler, vergi kayıpları. 1995’de fedaral bütçe açığı GSMH’ın %5,3’üne gerilemişken 1996’da %7,7’sine tırmandı. Ondan sonra bütçe açığı ve bu açığın finansman yolları iktisadi politika ve siyasi hırsların odağında yer aldı. 1996’da iktisadi büyüme henüz başlamışken iktisadi büyüme beklentileri ekonomiye neşter atmayı erteledi, neşterin 1998’de kullanılması kaçınılmaz hale geldi.115 L. Grigoriev şu değerlendirmelerde bulundu “1996-97 bütçe krizleri bize derin makroekonomik reformlar yapmamız gerektiğini gösterdi. Sosyal alanda (özellikle emekli aylığı), doğal tekellerde, kömür iş kolunda kısmi yeniden yapılandırma ve reformların sırası gelmişti. Bunlar iktisadi etkinliği artırmak, hükümet düzenlemeleri ve harcamalarında etkinlik sağlamak, hükümet finansmanını azaltmak için yapılmalıydı. Bütçe açıklarının kapatılma şekli ve maliye ve para politikalarının karşılıklı etkileşimi hayati önem taşıyordu. 1995’den sonra doğrudan RMB kaynaklarıyla bütçe açıklarının finansmanına son verilmişti ama dolaylı yoldan RMB’nın açıkları finansmanı önemli oranda devam etti. 1997’de yerleşik olmayanların KHT ve UFK piyasasına girmesine ve KHT’ların %25-30’unu almasına izin verildi. Kasım 1997-Mayıs 1998 arasında, finansal krizin 3 dalgasında, yerleşik olmayanların KHT ve UFK payı oldukça düştü. Eurobonds piyasasından açıkların finansmanı 1997’den sonra önem kazanmıştı. Finansal kriz hükümeti tasarrufta bulunmaya zorladı. Hükümetin kriz önleme programını 22 Mayıs 1998’de ilan etti, bu program harcamalarda epeyce fazla kısıntıyı öngörüyordu, bunun sağlanması elbette uzun zaman ve çabayı gerektirdi”.116 4.3.4 Vergi mevzuatında gelişmeler 1992-1996Evvela şunu belirtmek gerekir ki mevzuata ilişkin herhangi bir belgenin ne ölçüde uygulanabildiği hususu başlangıcından bu güne önem arz etmektedir. Çürümüş bir sistemde kriminal gruplarında etkisiyle yürürlüğe konan mevzuatın ne derece sağlıklı uygulanabildiği halen belirsizliğini korumaktadır. Mevzuat yürürlüğe girdikten sonra, genellikle, uygulama esaslarını ihtiva eden kurallar belirleninceye kadar fiilen işlerlik kazanamamaktadır. Bir kanunun uygulanabilmesi, çoğunlukla bu sorumluluğun hangi bakanlıkça üstlenildiğine bağlı kalmaktadır. Kaldı ki, çoğu zaman aynı bakanlığın değişik seviyelerindeki birimleri arasında da iletişim sorunlarıyla karşılaşılmaktadır. Politikaya ilişkin bazı kurallar, ya hiçbir zaman uygulanamamakta veya alınan müteakip bir kararla kısmen değiştirilmektedir. Genellikle, muayyen bir sanayi dalında oluşan şirketçi grupların veya lobicilik faaliyetlerinin rolü, bir yasanın uygulanış veya uygulanamayış biçiminde müşahade edilebilmektedir. Sovyet dönemi vergi sistemi 1991 yılı kabul edilen yeni vergi kanunlarıyla tamamen değişti. Fakat SSCB dönemindeki alışkanlıklar hala etkisini koruyor. 1990’lara kadar devletin halka karşı sorumlu olduğu felsefesinin varlığı, daha sonra vergi vermek suretiyle halkın devlete karşı sorumlu olduğu durumun ortaya çıkmasına psikolojik olarak toplumun uyum sağlamadığı da görülmektedir. Böylece vergi verme konusunda halk psikoloji olarak olamadı veya olmadı.117 Rusya Federasyonu mali mevzuatının zamana göre seyri şöyledir; 18.10.1991 tarih 1759-1 sayılı kanun “Rusya Federasyonunda yol fonuna ödenen vergiler”, 07.12.1991 tarih 1998-1 “Gerçek kişinin gelir vergisi kanunu”, 06.12.1991 tarih 1992-1 sayılı “ KDV kanunu”, 13.12.1991 tarih 2030-1 sayılı “Net aktif vergisi kanunu”, 15.12.1991 tarihli “Emlak vergisi kanunu”, 21 Aralık 1991’de Federal vergi servisi başkanlık kararıyla kuruldu, 27.12.1991 tarih 2118-1 sayılı federal kanun “Rusya Federasyonunda Vergi Sisteminin Temelleri” 27.12.1991 tarih 2116-1 “Kurumlar Vergisi Kanunu”, 10.07.1992’ gelir vergisi kabul edilmiş, 01.01.1996 tarihinden geçerli olmak üzere 15.03.1996 tarihinde alınan bir kararla gelir vergisi oranları yeniden düzenlenmiştir. 09.10.1992 tarih 3615-1 sayılı “Kambiyo ve döviz kontrol yasası”, 08.06.1995 tarih 33 sayılı yönetmelik “Net aktif vergisinin hesaplanması ve ödenmesi”, 16.06.1995 tarih 34 sayılı yönerge “Rusya Federasyonunda yabancı yasal kuruluş ve temsilci ofislerin vergilendirilmesi”, 10.08.1995 tarih 37 sayılı “Kurumlar vergisinin hesaplanması ve ödenmesi tebliği”, 15.09.1995 tarih 38 sayılı yönetmelik “Yabancı tüzel kişilerin net aktif vergisi”, 11.10.1995 tarih 39 sayılı “KDV’nin hesaplanması ve ödenmesi yönergesi”, 26.12.1995 tarih 208-FZ sayılı “Anonim şirketler kanunu”, 29.12.1995 tarih 222-FZ sayılı kanun “Küçük işletmelerde basitleştirilmiş muhasebe sistemi”, Yüklə 1,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|