T. C. GençLİk ve spor bakanliğI
Yüklə 0,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Yusuf Has Hacib ■
1749 Ey hakan, dikkat et kişinin günü Ne görkemli geçer yürürse doğru 1750 Doğruluk ve inancı eş et kendine İnsanlıkla yap her türlü işi *** 1751 Yükseltti kutu günden güne Ögdülmiş’i Halka emirler verdi, insanları dinledi 1752 Hakan da onu sınadı, her işini inceledi Baktı, onun dürüst davrandığını gördü 1753 Doğru buldu hakan bak Ögdülmiş’i Onun bağlılığına kuşkusuz inandı 1754 Ne der işit şimdi akıllı bilge Bilgisiz anlayıp şimdi boynunu eğe 1755 Beyler dikkat edip hizmete girecek kulu Hizmette sınayıp denemelidir 1756 Beyine yararlı görünürse kulu Ondan ötürü açılmalıdır ağırlık yolu 1757 Hizmet beyin dilediği gibi olursa, hizmetli büyür Hizmetli büyürse beyin adı da büyür 1758 Bu Yağma * beyi ne iyi söylemiş Her işe bilgisi ve aklı yetmiş 1759 Ey bey, işini iş bilene ver Yararlı, doğru ve dürüst olana ver 1760 Eğer bey yararsıza verirse işi Başkası değil kendisi yapar yararsızlığı 1761 Allah kime kut vermek isterse Ona tümüyle doğru ve yararlı işçi verir 1762 Yükselttiğini indirmek isterse yine Ona gün göstermeyen bir işçi verir * Yağma: Eski Türk boylarından biri 162 ■ Kutadgu Bilig 1762 O bilgisiz gelir ve bu odun onu izler İşi tümüyle bozulur ve toza dumana boğulur *** 1764 Yükseltti hakan bak Ögdülmiş’i İnandı, ona verdi bütün işini 1765 Bütün ilde onu yetkili kıldı Güçlü oldu eli, dili ve sözü 1766 Ona unvan, mühür, at, üstüne giysi Ve çok değer verdi, mutluluk buldu 1767 Hakan buyruklarında ona binlerce iyi söz etti Ögdülmiş hakana yakın bulunanlardan oldu 1768 Kapıdaki erat, büyük ya da küçük Hepsi canını fedaya hazır olduğunu bildirdi 1769 İşçilerin tümü gelip ona göründü Çeşitli mallar ve yiyecekler armağan etti 1770 Ögdülmiş iyi yasalar yaptı İnsanları değerine göre yükseltti 1771 Kaldırdı halkın üstündeki güçlük ve baskıyı Giderdi kendi yararsız tavırlarını 1772 Düzenlendi yasa hem il düzeldi Hakan erince kavuştu, sağlamlaştı ili 1773 Onu sevenler çoğaldı, sevmeyen düşmanları İli koydu kaçtı, toz duman kalmadı 1774 Hakan sıkıntıdan kurtuldu, erince kavuştu İşleri görüldü, kendisi avunç buldu 1775 Bu türlü yararlar bilgiden gelir Akıllı, bilgili, iyi huyludan gelir 1776 Nasıl övülmez akıllı kişi Nasıl yerilmez akılsız kişi 1777 Akıllının işi tümüyle ölçülüdür Bilgisizin tüm işi gelişigüzeldir 163 Yusuf Has Hacib ■ 1778 Akıllıya kut ne güzel yaraşır Düşün, ya iyi tavırlı bilgiliye nasıl uyar 1779 Ne der işit Ila beyinin sözünü Sözüne temel olsun bu sözün manası 1780 Bilgisize devlet, kut gelirse Halk bozulur ve bu il için felaket olur 1781 Akıllıya gelirse eğer beylik İli huzur bulur, bu söze inan *** 1782 Hakan huzur buldu, ışıdı günü Allah’a şükür kıldı ve övdü onu 1783 Gözünü göğe dikti kaldırdı elini Dedi: Ey Allah’ım sensin veren bilgiyi 1784 Bilgi verdin, beni hakim kıldın ülkeye Beni doğrudan ayırma, güç ver gönlüme 1785 Allah’ım sen bana güç ver iyilik yapmak için Halkın yükünü cesaretle yükleneyim *** 1786 Yoksullara çok mal ve davar paylaştırdı Gönül bağladı, her konuda Allah’a sığındı 1787 Günler, aylar böyle sevinçle geçti İlin halkı tümüyle zengin oldu 1788 Seçkin kişiler bak böyle olur Yazık ki bu kişiler de ölür 1789 Böyle bir beyi olan halk çok mutludur Bey akıllıysa halkının iyiliğini ister 1790 İyi ya da kötüler ölünce toprak olur Nice toprak olsalar da adları kalır -Hakanın Ögdülmiş’e sorusu- 164 ■ Kutadgu Bilig 1791 Hakan bir gün yalnız oturuyordu Ögdülmiş’i çağırdı, konuşmaya başladı 1792 Dedi: Ey Ögdülmiş bak şimdi bana Babanın bir emeği geçmedi sana 1793 Baban öldü, sen kaldın küçük Küçüğe büyükten gelir yol, geçit 1794 Baban öğretemedi erdem, bilgi Yine benim de pek elim değmedi 1795 Nereden toplandı bu erdem sana Deyiver şimdi bunu sen bana -Ögdülmiş’in hakana cevabı- 1796 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakan Ömrün ve devletin uzun olsun 1797 Allah kime verirse iyilikten payı Dileğine erer o, ünlü olur adı 1798 Buna benzer söylemiş Türkçe meseli Başından geçirmiş bir ak sakallı 1799 Allah yardımıyla büyük olur kişi Dileğini bulur, günden günde ilerler işi 1800 Allah’ın verdiğini engelleyemez kimse Kara yer, mavi gök birleşse bile 1801 Bütün işlerin başında gereken Allah desteği Ondan ötürü bulur kişi kendi dileğini 1802 Yine ey hakan baba alkış Oğula ulaşır ve onun sevinci olur 1803 Bak iyi dua ederdi bana babam Ben de yükselip buraya o duayla geldim 1804 Hakanı sebep kıldı güçlü Allah’ım Bu erdem ve bilgiden geri kalmadım 165 Yusuf Has Hacib ■ 1805 Elini uzattı hakan, beni değerlendirdi Oluverdi evren, beni yükseltti 1806 Beyler kime gülerek bakarsa İstekleri ona koşar, eğer yararlanmasını bilirse 1807 Kişi gönlü bahçedir, onu yeşerten su Bu beylerin sözü ve iyi öğütleri 1808 Eğer bahçe eksiksiz sulanırsa Orada bin renkli, kokulu çiçek açılır 1809 Beyi hakkında iyi sözler ederse Kulun yüzü güler ve gönlü açılır 1810 Eğer bey iyi sözlü olmazsa Yeşermiş çiçekler kurur, bunu böyle bil 1811 Allah fazlını istemeli kul, her işinde Allah fazlı olursa kapılar açılır 1812 Buna benzer demiş şair bu sözü Bunu anla şimdi ey iyi kişi 1813 Allah fazlıyla ağırlar kulunu Bilgi kapısını açar, onarır yolunu 1814 Bilgi bilirse günden güne artar mutluluğu Nice küçük olsa da olur ulu -Hakanın Ögdülmiş’e sorusu- 1815 Yine dedi hakan, ey Ögdülmiş Bilgiyi insanlar nasıl edinmiş 1816 Kişi öğrenip mi bilge olur Ya da bilerek mi doğar -Ögdülmiş’in hakana cevabı- 1817 Cevap verdi Ögdülmiş, söze başladı Açıklayayım bunun aslını dedi 166 ■ Kutadgu Bilig 1818 Allah yaratırken verirse akıl, gönül Tam maya bulur bilgiye oğul 1819 Günden güne olgunlaşır, gelişir Neyi öğrenmek isterse bilir, öğrenir 1820 Bilgiye ulaşır, bundan ötürü bilge olur Bu bilgiyle çok yararı dokunur 1821 Yaratırken Allah gönül vermezse İnsan ulaşamaz hiçbir dileğine 1822 Diğer bir sebep, çocuk bilgi isterse Küçükten başlamalı öğrenmeye 1823 İnsan küçükken bilgi öğrenir Büyüyünce bundan ötürü dileğine erişir 1824 Bilgi, erdem, iyi tavır ya da davranışı Kişi öğrenir, bundan ötürü düzelir işi 1825 Bilgiyi, erdemi kişi öğrenir Eğer bu akılsa doğuştan gelir 1826 Buna benzer bir Türkçe mesel var Sen bunu oku ve yararlan 1827 Kişi öğrenir ve artırır bilgisini Nice öğrenip anlasa, olmaz akıllı 1828 Bu akıl olgusu Allah’tan gelir Doğuştan gelirse belli olur 1829 Aklı atayan kuşkusuz Allah Akıldan alır insan, bin türlü iyi payı 1830 İnsanın büyüğü akıllı kişi Akılla gelir insana bin erdemin başı 1831 Akılsız insana insan dememeli Nice söz söylese de ona inanmamalı -Hakanın Ögdülmiş’e sorusu- 167 Yusuf Has Hacib ■ 1832 Yine dedi hakan, işittim sözünü Bir başka sorum var, açıkla bunu 1833 Aklı başka bir şey olarak bilgiden ayırdın Ey doğru sözlü ne demek istedin 1834 Nasıl olur akıl, yeri nerededir Nereden gelir, gelirse nereye gider -Ögdülmiş’in hakana cevabı- 1835 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Akıl Değerli bir şeydir insan için 1836 Aklın yeri üstte, beyindedir Değerli olduğu için yeri baştadır 1837 Akıl kuşkusuz insan için bir köstektir Tavrı doğru ve işi ölçülüdür 1838 Merhametli Allah seçtiği kulunun Tavrını, dilini akılla köstekler 1839 Akılsız ölüdür, akıllı diri Akıl böyle ayırt eder insanları 1840 Karanlık evdir kişinin bedeni Akıl, meşale gibi aydınlatır onu 1841 Akıldan gelir bak her türlü iyilik Bilgiyle büyür er, bulur seçkinlik 1842 Bu ikisiyle insan olur ulu Bu ikisiyle sağlanır doğruluk yolu 1843 Bilgiyle ayrılır hayvandan kişi Bilgiden büyük bir şey var mı 1844 Aklın buna benzer bir sözü vardır Aklı işine tutarsan bak yaran çoktur 1845 İnsanı hayvandan ayıran bilgi Bilgiyle insan her şeye uzattı elini 168 ■ Kutadgu Bilig 1846 Yürü, hayvan olma, akıllı ol, öğren bilgi Bilgiyle söyle, doğru tut dilini -Hakanın Ögdülmiş’e sorusu- 1847 Yine dedi hakan, başka bir sorum Daha var ey güzel yüzlüm 1848 Bana açıkla şimdi aklın sureti Ne gibi olur, nedir adı 1849 Yüzü, görünümü, tavrı nasıldır Yaşı, ayarı, bedeni, avunduğu nedir Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|