Yusuf Has Hacib ■
2374 Güvenilir erleri koy öne, arkaya
Bir kısmını da yerleştir sağına soluna
2375 Erler düşmanla savaşa tutuşunca
Herkes karşısındakiyle savaşıp atmalı nara
2376 İlk önce uzaktan okla vuruşmalı
Yaklaşınca süngüyle boyun vurmalı
2377 Karışınca kılıç ve baltalar birbirine
Yakasından tutup yapış; dişinle, tırnağınla
2378 Diren, arkanı dönme sakın düşmana
Düşmanı vur ya da vuruşarak öl orada
2379 Ne der işit düşmanla kapışan cesur asker
Dirençli ol, direnen düşmanını yener
2380 Gelin kızın sevinci gerdek gecesi
Alp erin övüncü savaş günleri
2381 Onurlu kahraman seğirtip ordusunu sürer
Şahinin kuşları kovaladığı gibi kanlar döker
2382 Düşmanı gören alp er köpürtür izini
Her yere o atılır, başkalarına gelmez sıra
2383 Düşmanı görünce alp er bak aslan olur
Seğirtir ya öldürür ya da vuruşarak ölür
2384 Düşmanı gören alp erin yüzü güler
Düşmanla kapışınca kızıl kara kana boyanır
2385 At, koşum ve zırhlar kıpkızıl olur
Kızıl kızgın yanaklar mosmor kesilir
2386 Düşman atıyla senin üstüne yürürse
Diren, arka verme, kendiliğinden dağılır
2387 Düşman kımıldarsa sen de kımılda
Sen de onu karşıla, durma
2388 Eğer kaçarsa senden düşman, durmazsa
Onu izle, tutup esir al, tutamazsan
206 ■ Kutadgu Bilig
2389 Düşman dağıtmış kahramanların safı karışınca
Yine dönüp saldıran düşman zafer kazanır
2390 Düşman kaçarsa onu izle, pek uzaklaşma
Eğer geri dönerse kaçamazsın sonra
2391 Sıkışırsa düşman ölümü göze alır
Ölümü göze alan şiddetle karşı koyar
2392 Böyle yerde kendini gözet oğul
Gözet ya da her şeyi göze al
2393 Aymaz olan er bak yürürken ölür
Aymaz olmayan er dileğini bulur
2394 Bana şunları söyledi sınanmış kişi
Sınanmış kişilerin sözü sözün başı
2395 Düşman kaçarsa bu yeterlidir, izleme onu
İleri giden doyuncaya kadar yer kamçıyı
2396 Düşman bir dağılırsa yine toplanmaz
Ateşe su dökülürse yine alevlenmez
2397 Umutsuz kişiler ölümü arar
Ölümü isteyen önce öldürür, sonra ölür
2398 Kim işini iyi yaparsa ona mal vermeli
İşte bununla onun yüzünü güldürmeli
2399 Kim bir esir alırsa onu övüp bağışta bulunmalı
Ki bu bağışla o insanın yüreği atmalı
2400 Kötünün övgü alması çok iyi olur
İyiyi översen ondan nasıl geri kalır
2401 Eri översen bak eliyle aslan tutar
Atı okşarsan koşar, uçan kuşa yetişir
2402 Yaralanan varsa sen bakımını yaptır
Esir düşen varsa bulup geri al
2403 Eğer ölen varsa saygıyla kaldır
Oğlu, kızı varsa onlara haklarını ver
207
Yusuf Has Hacib ■
2404 Erat bunu görünce sevinir
Savaşta sevgili canını verir
2405 Tatlı söz, güler yüzle askere mal vermeli
Bu üç şey insan için iyi bir gelenektir
2406 Özgür, azat edilmiş kişiler ona kul olur
Bu kullar savaşta sevinçle canını verir
2407 Buna benzer şimdi şu söz, ey bilge
Dikkat edersen doğrudur tümüyle
2408 Güler yüz, tatlı sözle dağıt mal, davar
Özgür kişiler bu üçünün etrafında toplanırlar
2409 Sen altın ve gümüşle alma kulu
Bu üç şeyi feda et, sana getirir herkesi
2410 Ordu kumandanı böyle olmalıdır
Böyle birinin ordunun bağında bulunması çok iyi olur
2411 Sen dağıt altınını, gümüşünü, malını
Onlar altının dengince feda ederler canlarını
2412 Hizmetliler bu üç şeye kul olur
Beyler buna göre davranmalı, bu her şeyin temelidir
2413 Böyle bir kumandan bulursa bey
İşi güvenle sona erer
2414 Bu türlü olursa ordu kumandanı
İşleri yoluna girer, kendisi güvenilmeye değer
2415 Yararlı bir vezirin böyle olması gerek
Kumandanın da bu türlü olması gerek
2416 Böyle bir insana beyler inanabilir
Ondan ötürü dilediği şeyleri bulur
***
2417 Yine dedi Ögdülmiş, kutlu hakan
Şu iki görev adıdır büyüklüğün
208 ■ Kutadgu Bilig
2418 Biri vezirdir, ikincisi kumandan
Biri kılıç tutar, birisi kalem
2419 Bu il bağını bu ikisi tutar
Bu ikisi birlikse onu kim bozar
2420 Bu kişiler çok seçkin insanlar olmalı
Eğer beye baş kaldırırlarsa gider başları
2421 Yararlı insanlarsa çok yararlı olur
Baş kaldırırlarsa ile, kente zararları dokunur
2422 Bey iyi ve seçkin olduğu gibi
Seçkin insanlar olmalı bu iki görevli
2423 Bunlardan ötürü ile yarar gelir
Bu yararla beyin tadı yerine gelir
2424 Ne der işit bilge bir ilci
Bilge sözlerini bulunca, aş gibi yemeli
2425 Kılıçla aldı bak iller alan
Kalemle tuttu bak ili tutan
2426 Kılıçla alırsın, olur il senin
Kalem olmayınca onu elde tutamazsın
2427 Kılıçla alırsan eğer, güçle
Egemenlik sürmez yıllarca öçle
2428 Kalemle tutarsan elinde bir ili eğer
Orada herkes kendi dileğine erer
***
2429 Buydu ey hakan bildiklerim
Bunları sorulduğu için söyledim
-Hakanın Ögdülmiş’e sorusu-
2430 Hakan dedi: Anladım bunu açıkça
Başka bir sorum var, onu da açıkla
209
Yusuf Has Hacib ■
2431 Şimdi söyle bana iyice düşünerek
Ulu hacibin nasıl biri olması gerek
2432 O diğer haciblerden üstün olsun
İçten bağlılıkla canını feda etsin
2433 Güvensin ona beyin, hem kendi, hem ili
Onlara dua etsin halkın dili
***
2434 Hakan dedi: Cevapla yine bu sözü
Bunu da deyiver, parlat bu gözü
Dostları ilə paylaş: |