T. C. GençLİk ve spor bakanliğI



Yüklə 0,94 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə108/121
tarix20.06.2022
ölçüsü0,94 Mb.
#117078
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   121
kutatgu bilig 23012020

Yusuf Has Hacib 
5860 Ne kadar iyi tutsa da beni özün
Gammazcı gammazlarsa düğümlenir yüzün
5861 Ne der işit kahraman alp eri
Bilip söylemiş bak bu öğütleri
5862 Ettir bu insanın gönlü, bozulur, kokar
Onu çok iyi gözetmeli, ey tavrı kadir
5863 Nice olgun, iftiraları dinlemez biri olsa da
İftiracı araya girince, insan serin kalamaz
5864 Nice iyi, akıllı, uyanık bir bey olsa da
Gammazcı yakın olursa zararından kurtulamaz
5865 Gönül beydir, bu beden kul, esir
Söylenen sözlerle arada soğur, arada ısınır
5866 İnsan tabiatı birbirine uymayan dört düşmandan oluşur
Biri güldürür, biri sesini yükseltir, kavga çıkarır
5867 Biri acele ederse biri sakinlik ister
Biri gülerse biri ağlamaya başlar
5868 Sevinçli dediğinde endişe getirir
Endişeli dersen sevinç güldürür
5869 Şundan çekinirim ben ey kutlu hakan
Gammaz gammazlarsa beni, bu it insan
5870 Vazgeçip benden ağırlaşır gönlün
Boşa gider hizmetim, çevrilir yüzün
5871 Senden dileğim, isteğim budur
Beni kim gammazlarsa, önce bana sor
5872 Sonuna dek irdele, soruştur
Belirtilere göre kararını ver
5873 Sana kim gammazlık ederse dinle sözünü
Bunun yalan olup olmadığını araştır, dibini, kökünü
5874 Çok güzel söylemiş insanların önde gideni
Sözü dinle ama her söze gönlünde yer verme


454 ■ Kutadgu Bilig
5875 Bundan daha güzel söylenmiş işte şu söz
Bunu işine uygula ey kutlu öz
5876 Sözün hepsini dinle gerekeni al
Gereksiz sözü sen yine orada sal
5877 Sözü dinle, yalan mı doğru mu irdele
Doğruyu özüne al, yalanı kına
5878 Bu yalancı kişilerle bozulur dünya
Ey güçlü insan, tam doğru kişileri kolla
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
5879 Cevap verdi hakan, dedi: Ey gerçek insan
Uygun görüldü istediklerin
5880 Sana kişilik verdi güçlü Allah
Gönlün, dilin ve davranışınla adın doğru oldu
5881 Senden bana hiçbir kötülük gelmedi
İyilik ana sütüyle sana verildi
5882 Bana seni çekiştiren kişileri
Düşmanım gibi bilirim ey geniş bilgili
5883 Hiç dinler miyim onların sözünü
Söyleseler bile çok ya da azını
5884 Nasıl olur bir hakan ilinde ulu
Ayıramazsa birbirinden iyiyi, kötüyü
5885 Nasıl söz geçirebilir halkına
Doğruyu, eğriyi ayırt edemezse
5886 Nasıl bir ili yönetir o kara bahtlı
Sınanmış kişileri sınarsa yine
5887 Nasıl arzusuna kavuşur o adalet dağıtıcı
Ayırt edemezse yalanla doğruyu
5888 Tam bir Allah bağışısın sen bana bugün
Seninle çözüldü nice sıkı düğüm


455
Yusuf Has Hacib 
5889 Hizmet ettin bana bağlılıkla
Tuz ekmek hakkını ödedin bana
5890 Senin yaşamını sürdürebilmen için
Şimdi sana iyi cevap vermeliyim
5891 Ne der işit insanlarin iyisi
Doğrulukla halk arasında yayılmış ünü
5892 İnsanların iyisi kimdir, insanların başı
İyilik yapandır her zaman insanlara karşı
5893 İnsanları cevapla insanlıkları dengince
Cevapladığı için insan insan adını aldı
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
5894 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakan
Bilgiyle yönetsin, ili huzura ulaşsın
5895 Allah her iki dünyada iyilik versin
Arzu, dilek, umduğu ne varsa ayağına gelsin
5896 Oluversin, evren istediğince dönsün
Uyuversin felek, dilediğince olsun
5897 Ey gönlü doğru, alçak gönüllü insan
Diri ol, esen dur, kutla yaşa
5898 Bana senden geldi bütün iyilikler
Saygınlık, zenginlik, yiyecek ve giyecekler
5899 İşte ben sıkıca bağladım hizmet kuşağını
Allah tevfik versin ey derin bilgili
5900 Yine dedi Ögdülmiş, kutlu hakan
Dünyaya yaydı Allah senin adını
5901 Sen iyi ad dile, Allah sana verdi kut
Kutunu bulduğunda gönlünü iyi tut
5902 Adının iyi olarak kalmasını istersen
Şu dört şey gerekli, unutmamalısın


456 ■ Kutadgu Bilig
5903 Biri kavli bütün, dili doğru olmak
İkincisi ise hayırlı töre yapmak
5904 Üçüncüsü eli bol ve açık olmak
Halka merhametli davranmak
5905 Dördüncüsü düşmana boyun eğdirmek
Ülkeyi yönetmek için cesur olmak
5906 Hangi bey bu dört işi tam yapmazsa
Çöküntü başlar ilde, ondan sonra
5907 Budur işte beyliğin kökü, temeli
Budur iyi beylerin yolu, izi
5908 Bu yolu bozma sen, bu izden yürü
Buydu senden öncekilerin yaptığı
5909 Hangi bey bu yolu bırakıp başkasını tutarsa
Bozar beyliğini o, onaramaz bir daha
5910 Ağır tut ey hakan şu üç türlü insanı
Açıklayayım sana, bana ver kulağını
5911 Biri alp atıcı, tunç yürekli eren
Kılıcıyla yararlı olan
5912 İkincisi büyük, bilge devlet adamı
Onun danışmanlığında düzenlenir ilin işi
5913 Üçüncüsü uyanık, usta bir yazıcı
Gelir gideri bilir, doldurur hazineyi
5914 Seçerek tut bunları sen, diğerlerinden ayrı
Değer ver, bağışta bulun, yararlarının dengi
5915 Böylece düzenlenir bütün işlerin 
Toprakların çoğalır, genişler yerin
5916 Adın iyi olur, ün kazanır özün
Dünya halkı görmek ister yüzünü
5917 Yine ne güzel söylemiş insanların bilgesi
Kişi ölse bile, ölmez bak adın iyisi


457
Yusuf Has Hacib 
5918 Ne güzeldir bak adı iyi olup
Ölüp gitse bile gitmez bak, adı ölüp
5919 Diri bil kim ölürse iyi adla
Nice yatsa da çürüyüp yer altında
5920 Dirilik dileme, iyi ad dile
Adın iyi oldukça yaşarsın övüne, güle
5921 Yaşam nedir, iyilik nasıl olur
Ey büyük bilge bana deyiver
5922 İyilik gerçekte tam doğruluktur
Yaşam iyiliğin ta kendisidir
5923 Kim iyi tavırlıysa o canlıdır
Kim kötü tavırlıysa yaşayan ölüdür
5924 Dünya geçicidir, geçmeyen iyi tavır
Ve o iyi tavrın çizdiği yoldur
5925 Dönek dünya senden çevirirse yüzünü
Sana gereken yaptığın iyiliklerdir ey kuzu
5926 Avunma bu dünyayla ey hakan
Vefa göstermez o, iyice bil bunu
5927 Oyun gibidir bu dünya işi
Ayağını istesen o verir başını
5928 Oyuna katılma ey güçlü insan
Boynun bağlanır oyuna katılırsan
5929 Dikkat edersen güzel yazılmış kitapta
Ey gönlü tetik bu sözü unutma
5930 Bu dünya işi oyundur oyun
Oyuna katılma, gerekli mi oyun
5931 Allah hükmüne göre yap kulluğunu
Eğer yapmazsan hazır tut boynunu
***
5932 Bunlardı ey hakan benim bildiklerim
Sana içimdekini, dışımdakini söyledim


458 ■ Kutadgu Bilig
5933 Sözümü tutarsan tut, eğer tutmazsan
Kendin görürsün kuşkusuz, bana güvenmezsen
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
5934 Hakan dedi: Tevfik diliyorum ben
Allah’tan gönlümü yöneltip bu iş için
5935 Dilerse Allah yardım eder, destek verir
Bana örtülü olan şeyleri sen göster
5936 Çabala dışarıdaki bütün işlere bak
Uyanık ol, gözünü kulağını keskin ve tetikte tut
5937 Gücünün yettiği şeyleri kendin yap, güvenme bana 
Eğer yarıda kalırsa yardım ederim sana
***
5938 Sözünü kesti hakan, sustu dili
Ögdülmiş yavaş ve sessizce kalkıp çıktı
5939 Atına bindi, gelip döndü evine inip girdi
İçeri, üstündekileri çıkardı
5940 Gece yattı, ertesi sabah yine atlanıp
Kalkıp saraya girdi attan inip
5941 Sıkı bir çaba gösterdi Ögdülmiş bundan sonra
Bütün işlerini yaptı, üşenmedi ayağına
5942 Halk huzura kavuştu, dünya düzene girdi
Hakan rahatladı ve bununla avundu
5943 İli iyi dua ve sözlerle doldu
Adı sonsuz ve unutulmaz oldu
5944 Ne iyidir bak bu iyi yasa
Beylik yasayla durur ayakta
5945 Böyle bir bey olursa halkın başında
Sonsuz olur halkın ve ilin mutluluğu
5946 Halk da itaatkar olursa, dürüst tavırlı
Ondan ötürü parlar beylerin güneşi


459
Yusuf Has Hacib 
5947 Bu beyler gücünü Allah’tan alır
Halk iyi olursa bey de iyi olur
5948 Kötü olursa halkı bey kötülük yapar
Kötülere ancak kötülükle engel olunur
5949 Halk tavrını düzeltirse beyi de düzeltir
Davranışını düzeltirse beyler, temiz insanlar ili durultur
***
5950 Aylar, günler böylece geçti
Dünya güzelleşti, halk zenginleşti
5951 Toz duman dağıldı, açıldı tan yeri
Bütün bulanık işler süzüldü, düzene girdi
5952 Şükretti hakan Allah’a yine
Allah’ı övdü ve okudu sena

Yüklə 0,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   121




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin