30
Ögdülmiş Hakana Kumandanların
Nasıl Olması Gerektiğini Söyler
2269 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakan
Düşmana hep üstün gelsin elin
* Subaşı: Kumandan
198 ■ Kutadgu Bilig
2270 Kuşkusuz gerekli beye bir kumandan
Uyumsuz düşmanın uykusunu kaçıran
2271 Bu işe çok çevik, katı er gerekli
Başından geçirmiş, tam cesur yürekli
2272 Çok büyük bir iş ordunun başında olmak
Askeri yönetmek ve düşmanı kırmak
2273 Seçkin biri gerek bu iş için
Aymazlık yüzünden iftiraya uğramaması için
2274 Cesur, alp atıcı olmalı ve alçak gönüllü
Tuz ekmeği bol olmalı ve soğukkanlı
2275 Eli çok açık olmalı kumandanın ki
Toplasın etrafina seçkin kişileri
2276 Erata paylaştırmalı var olan malını
Çokça arkadaş, koldaş ve erdeş
*
edinmeli
2277 Kendine bir at, giysi ve silah ayırması yeter
Ün salıp dünyaya adını yayması yeter
2278 Oğlum, kızım, karım var diye mal toplamamalı
Ya da yerim, bağım var diye gümüş derlememeli
2279 Kılıcından dilemeli bütün arzusunu
Vurup almalı, vermeli ve büyütmeli ününü
2280 Yedirmeli, içirmeli ve giydirmeli
At koşum, çokça köle ve kız vermeli
2281 Bundan ötürü yiğitler onun etrafında toplanırlar
Sevgili canlarını feda edip dağlar, kayalar gibi yatarlar
2282 Hem yürekli, hem çok zeki olmalı
Düşünceli olmalı ve yüreğini geniş tutmalı
2283 Savaşta gerekmez yüreksiz kişi
Yüreksiz olmak dişilerin işi
* Erdeş: Silah arkadaşı
199
Yusuf Has Hacib ■
2284 Yüreksiz kişiler orduyu bozar
Ordu bozulursa erler birbirine düşer
2285 Savaşta yürekli ve dayanıklı olmalı
Düşman at sürdüğünde hemen toplanmalı
2286 Ölüm kötüdür bu belli
Zamanı gelmeyince kimse ölmez ki
2287 Ne der işit atılgan, yiğit insan
Ölümü unutarak düşmanı vuran
2288 Kişi zamansız ölmez anadan doğup
Niye korkar ki düşmanı görüp
2289 Düşmanla yalın, erkekler gibi vuruş
Ecelsiz ölüm olmaz vakti gelmeyip
2290 Onurlu olması gerek kumandanın, onuru için
Düşmana karşı koyar, bırakmaz öcün
2291 Onurla insan düşmanı dağıtır
Düşmandan en önce onursuz kaçar
2292 Onuru için korkak bile yiğitlik yapar
Övülmek için insan kendini ölüme atar
2293 Yürekli dediğin onurlu olur
Onurlu kişi ölse bile vuruşarak ölür
2294 Kumandan tavrı ölümlü ve alçak gönüllü olmalı
Böyle olursa halka sevdirir kendini
2295 Alçak gönüllü kişi insanları kendine ısındırır
Dili kötü ve öfkeli kişi insanları kendinden uzaklaştırır
2296 Büyük tutarsa gönlünü kumandan
Kuşkusuz düşmandan dayak yer bu insan
2297 Yürekli kişi onurlu olur
Onurlu kişi vuruşarak ölür
2298 Onun mert olması gerek, saçı sakalı düzgün
Adının yayılması ve ünlü olması için
200 ■ Kutadgu Bilig
2299 Kötülere karşı sert görünmeli ki korksunlar
Yumuşak başlılara iyi davranmalı ki sevsinler
2300 Kumandanın siyaset yürütmesi gerekli
Siyasete bağlı olur ordunun işi
2301 Siyaset yürütülürse ordu başsız kalmaz
Ordunun başı varsa, asker birbirine bağlı olur
2302 Hangi ordu başsız olursa onu boşla
O ordu bozulur, hakan sen çok yaşa
2303 Kötülere haşmet ve siyaset gerek
Yine iyilere hürmet etmek gerek
2304 İyi insanlara vermeli bütün iyilikler
Onları sevindirmeli, yük yüklememeli
2305 Bu iyilikleri arar bütün insanlar
Kişi iyiliğini gördüğü insana kul olur
2306 İyi huylu insan ne der işit
Bu beyti oku ve kendini avut
2307 Özgür ve azat edilmiş kişilerin tümü iyiliğin kulu
Sen iyilik yap aç doğruluk yolunu
2308 İnsanlık yapmak için sen daima insan ol
İnsan böyle kurdu insanlığın temelini
2309 Şu birkaç tavır gerekli kumandana
Orduyu yönetmek ve karşı çıkmak için düşmana
2310 Bak savaşta aslan yürekli olmalı
Dövüşürken bileği kaplan pençesi gibi olmalı
2311 Domuz gibi inatçı, kurt gibi güçlü
Ayı gibi azılı, yaban öküzü gibi kinci
2312 Yine hileci olmalı kızıl tilki gibi
Erkek deve gibi kin gütmeli
2313 Saksağandan daha tedbirli tutmalı kendini
Kaya kuzgunu gibi gözünü uzaklara çevirmeli
|