T. C. Harran üNİversitesi MÜhendiSLİk faküLtesi

ÖRNEK 4.3.
200 Dozlu Hafif Agrega Betonu (Demirsiz Beton) (Birim Fiyat No: 16.002/1)
Büyüklerin kırılarak en iri tanesi 30 mm, enküçük tanesi 3 mm olacak şekilde elenmiş ve yabancı maddelerden temizlenmiş (1.100 m³) curuf, 200 kg. çimento, ortalama (0.100 m3) su ile betonun yapılması, yerine serilip sıkıştırılması, tesviye ve tanzimi, gereği kadar sulanması, soğuk ve sıcaktan korunması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayıatı, işçilik, alet ve edevat giderleri, müteahhit karı ve genel giderler dahil 1 m³ 200 dozlu curuf betonu fiyatı : Ö L Ç Ü : Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır. (Birimi m³ tür).

Birim Fiyat Analizi

Rayiç No	Tanımı	Birimi	Miktarı
01.015	BETONCU USTASI	SA	0.5
01.501	DÜZ İŞÇİ (İNŞAAT İŞÇİSİ)	SA	5.5
01.501	DÜZ İŞÇİ (İNŞAAT İŞÇİSİ)	SA	2.5
04.008	PORTLAND ÇİMENTOSU (Torbalı)	TN	0.2
04.031	SU	M3	0.105
04.031	SU	M3	0.4
04.703	HAFİF AGREGA (ELENMİŞ)	M3	1.1
03.524	BETONİYER'İN BİR SAATLİK ÜCRETİ (250 LT)	SA	0.25
03.527	VİBRATÖRÜN 1 SAATLİK ÜCRETİ	SA	0.15

2006 yılı için bedeli: 54.71 YTL/m³ tür. Genelde bir yapı inşaatına ait pozlar aşağıda sunulmuştur.

El ile Yapılan Toprak Kazı İşleri

Poz No	Açıklama
14.002	El ile Toprak Kazısı
14.003	El ile Yumuşak Küskü Kazısı
14.012/2	El ile Her derinlikte Yumuşak ve Sert Toprağın Dar Derin Kazısı
14.013/2	El ile Her derinlikte Yumuşak ve Sert Küskü Dar Derin Kazısı

Kalıp İşleri

Poz No	Açıklama
21.001	Seri kalıp, kapı, lento ve pencere lentolarında kullanılır. Not: Bazı durumlarda dış duvarlardaki kapı ve pencere üzerinde bulunan lentolar tuğla duvar hatılıyla beraber döküldüğü görülmektedir.
21.011	Betonarme Kalıbı; tavanlarda (döşeme-tabliye), saçaklarda, tuğla duvar üstü hatıllarında, açıktan geçen kiriş veya hatıllarda, su basman hatıllarında temelde duvar altı sömellerinde, tretuar kenarlarında kullanılır.
21.054	Kalıp iskelesi; gerekli beton kalıpların uygulandığı hacimlerde (tavanlarda-döşeme, tabliye-saçaklar gibi) kullanılır.
21.065	İş iskelesi, dış sıva işlerinde kullanılmaktadır.

Beton İşleri

Poz No	Açıklama
16.001	150 dozlu demirsiz beton; Temelde Duvar altı sömeli altında 5 cm kalınlığında uygulanmaktadır.
16.022/1	Demirli B160 betonu, temelde, duvar altı sömeli, subasman hatılı, kapı pencere lento betonlarında, tuğla duvar üstü hatılı, tavan (tabliye) saçak betonlarında kullanılır. Not: 16.021 poz numaralı 250 dozlu demirli beton Poz no:16.022 300 dozlu demirli beton toplam (m3)’ leri ve metraj cetvelleri “Demirli (B160) betonu 16.022/1) olarak değiştirilmiştir.
16.002	200 dozlu demirsiz beton; tretuar taban döşeme betonları, odalar, koridorlarda, PVC plastik karo, karo mozaik, ahşap parke kaplanacak alanların dolgu betonlarında kullanılır.
27.581	Tesviye betonu (3 cm kalınlığında), Taban döşeme betonları, taban döşeme betonları, odalar, koridorlarda, PVC plastik karo, karo mozaik, ahşap parke kaplanacak alanların yüzeylerinde kullanılır.
27.582	Mala perdahlı kendinden şap (2 cm kalınlığında); tretuar taban döşeme betonları, odalar, koridorlarda, PVC plastik karo, karo mozaik, ahşap parke kaplanacak alanların dolgu betonları üst yüzeylerinde kullanılır.

Duvar İşleri

Poz No	Açıklama
17.031	200 Dozlu çimento harçlı moloz taş duvar, temelde duvar altı sömeli üzerindeki uygulamalarda kullanılır.
27.101	Taş duvar yüzü derzi, tretuvar üstü ile su basman hatılı arasında 40 cm görünen taş duvar yüzü üzerine uygulanır.
18.001	200 Dozlu çimento harçlı harman tuğlasından duvar; 1 tuğla (20 cm) kalınlığında, taşıyıcı duvarlarda ise m^3 olarak hesaplanır. Not: Tuğla cinslerine ve boyutlarına göre duvar kalınlıkları değişebilir. Dolu veya düşey delikli, yatay delikli modüler blok fabrika tuğlası gibi.
18.011	250 Dozlu çimento harçlı yarım tuğla duvar; yarım tuğla 10 cm kalınlığında, taşıyıcı olmayan ince bölme duvarlarda ise m^2 cinsinden hesaplanır.

Duvar Kaplamaları

Poz No	Açıklama
27.532	Düz sıva; İç duvarlarda kullanılır ve kireç-çimento harçlıdır.
25.048	Plastik badana; Misafir odası, yatak, oturma ve çocuk odası duvarlarında kullanılır.
25.046	Renkli kireç badana; Mutfak, antre ve hol duvarlarında kullanılır.
25.045	Beyaz kireç badana; Bütün hacmin tavanlarında ve WC duvarlarında kullanılır.
26.071	Karo fayans kaplama; Mutfak, WC takılı duvarlarda döşeme kaplamasından itibaren 1.50 m yüksekliğe, tezgah üzerine ve tezgah üstü duvarlarında 0.60 m yüksekliğinde ve banyolarda tavana kadar yapılması durumlarında kullanılır.
21.281	Ahşap süpürgelik; Misafir, oturma ve yatak odalarında kullanılır.
25.060	Ahşap cilası; Ahşap süpürgeliklerin üzerinde (misafir, oturma ve yatak odalarında) kullanılır.
26.051	Karo mozaik süpürgelik; Karo mozaik döşeme kaplaması yapılan yerlerde (antre, hol ve mutfak) kullanılır.
27.535	Tavan sıvası; Tavanlarda (döşeme-tabliye) ve saçak altında (çimento ve kireç harçlı) kullanılır.
27.538	Serpme, çarpma sıva; Dış duvarlardaki sıva, çimento ve kireç harçlı olarak kullanılır. Not: Bazı uygulamalarda malzemesine göre çeşitlilik olabilir (püskürtme (spritz) sıva, renkli mermer sıva, vb.)

Döşeme Kaplamaları

Poz No	Açıklama
17.136	Blokaj (15 cm); yapıda bulunan bütün dolgu betonlarının altında, tretuar, giriş sahanlığında, misafir, oturma ve yatak odaları, mutfak, hol, antre, WC ve banyoda kullanılır.
27.581	Tesviye betonu; (3 cm); yapıda bulunan dolgu betonlarının üzerine, misafir, oturma ve yatak odaları, mutfak, hol, antre, WC ve banyoda kullanılır.
27.582	Mala perdahlı kendinden şap (2 cm); Giriş sahanlığı, tretuar, misafir, oturma ve yatak odaları, P.V.C. karo plastik ve ahşap parke kaplanan yüzeylerde kullanılır.
25.115	P.V.C plastik karo (1.6 mm) marley; yatak odalarında kullanılır. Not: Malzeme cinsine ve kalınlığına (2 cm kalınlık ) göre değişebilir.
21.291	Ahşap parke (2.2-2.5 cm); misafir odasında kullanılır. Not: Değişik tip uygulaması olabilir, 1.sınıf, 2. sınıf ve 3.sınıf olmak üzere meşe veya kayın ağaç cinsi olabilir.
26.041	Karo mozaik döşeme, (2.5 cm) ve altına yerleştirilen harcıyla birlikte (2.5 cm); hol, antre ve mutfaklarda kullanılır.
27.565	Düz mozaik döşeme (2.5 cm); süpürgelikleri dahil, 3 cm tesviye betonu üzerine, banyoda, WC’ de kullanılır.

Çatı İşleri

Poz No	Açıklama
21.240	Ahşap oturtma çatı; kalıp ve iskelede kullanılmış çam kerestesinden olup 1.5-2 cm kalınlığa sahiptir. Ayrıca, kiremit altı kaplaması olarak kullanılır. Not: Değişik tipleri ve uygulama tipleri olabilir, çatı örtüsünün altı çıtalı, lata ve tahta kaplı olması gibi
18.211	Marsilya tipi kiremitle çatı örtüsü; yatay alan üzerinden m^2 olarak hesaplanır. Not: Değişik tipte uygulaması olabilir, çatı örtüsü, çinko, bakır, galvanizli, düz veya oluklu sac, asbest elyaflı, oluklu veya düz levha (etermit gibi), bitkisel elyaflı, bitümlü oluklu veya düz levha (ondilin gibi), bunlar meyilli yüzeyler ölçülerek m^2 olarak hesaplanır. (Sebebi ise levhalar halinde olduklarından kaynaklanmaktadır)
21.225	Tahta kaplama çatı pervazı; çatı kenarı pervazı olarak hesaplanmaktadır.
25.005	Ahşap yağlı boyası, çatı saçak pervazı üzerine uygulanır.
19.050/1	Tip 154 olarak geçmektedir 5 cm kalınlığında cam yünü ile ısı tecridinin yapılması; gezilmeyen çatı Minhalarında ısı izolasyonu için betonarme tavanın üzerine serbest olarak serilmesi
18.231	Marsilya tipi mahya kiremidi; iki eğimli kısmın kesişim kısmına harçla birlikte (Poz No: 10.042) yerleştirilmektedir.

Çinko İşleri

Poz No	Açıklama
24.013	12 no.lu çinkodan 130 mm yağmur oluğu yapılması
24.004	10 no.lu çinkodan 100 mm düşey yağmur borusu yapılması
24.020	Çinko baca kenarı; 12 no.lu çinkodan 50 cm genişlikte baca kenarının dört tarafı çevrilecek.
24.025	Baca temizleme kutusu; 12 no.lu çinkodan içeride bulunan bacalar için kullanılır.
24.026	Soba deliği ağızlığı ve kapakları için kullanılır. 12 no.lu çinkodan, içeride bulunan bacalar için kullanılır.

4.6. Toprak İşleri
Binanın yerleştirileceği alanda, temel kazısı yapılmadan önce harita mühendisi, topoğraf veya şantiye mühendisi tarafından önce plankote hazırlanır. Binanın çevresiyle tesviye eğrileriyle birlikte 1/200 veya 1/500 ölçekli haritası hazırlanır.
Plankote, binanın projesine uygun bir şekilde yapılması ve temel uygulama sırasında çıkarılacak hafriyatın miktarının belirlenmesi açısından önemlidir.
Plankotesi yapılan bina çevresinde belirli aralıklarda boyuna kesitler alınır. Kesim noktalarının kotları, enine kesit yardımıyla okunur. Boyuna her kesitin alanı alan formülüne göre ve hacmi ise alanlardan faydalanılarak hesaplanmaktadır.

1. 
   El ile Yapılan Serbest Özel Kazılar
   

Kazı veya temel tatbikat projesi çevresinin tabii zeminle kesiştiği en alçak noktadan geçen sıfır düzleminin veya mümkün olan noktadan taşıtların ortalama %20 meyilli bir rampadan inip çıkabildiği ve yükleme yapabildiği kazılardır. Ayrıca, yüzeyin veya taban genişliği 1 m’ den fazla şerit şeklinde kazılarda yeteri kadar sık en kesitler alınır. Her türlü kazı hafriyatının el veya kürekle 4.00 m mesafeye kadar atılması veya taşıtlara yükletilmesi suretiyle yapılan kazılardır.

2. 
   El ile Yapılan Derin (Geniş ve Dar) Kazılar
   

“Serbest kazılar” ve “Özel kazılar” olarak tarif edilen kazılar dışında kalan işler için kullanılmaktadır. Bu tür kazılarda, toprak kürek, çıkrık ve benzeri el araçlarıyla aşağıdan yukarıya atılarak veya çıkarılarak yapılmaktadır.

• 
  Geniş derin kazılar
  

Taban genişliği 1 m’ den daha fazla olan kazılardır.

• 
  Dar derin kazılar
  

Taban genişliği 1.00 ve daha az olan kazılardır.

3. 
   Özel Kazılar
   

Tünel, galeri, su altında basınçlı keson, 8.00 m’ den derin kuyu ve benzeri kazılardır.

Şekil 4.1. El ile yapılan serbest, derin ve özel kazılar.
4.7. Zeminler
4.7.1. Batak ve Balçık Zeminler
Su muhtevası yüksek olan ve genelde bu suyu bünyesinden bırakmak istemeyen zeminlerdir.
4.7.2. Toprak Zeminler

• 
  Yumuşak Toprak
  

Bel küreği veya kürekle kazılabilen gevşek ve bitkisel toprak, gevşek kum vb. zeminler

• 
  Sert Toprak
  

Kazmanın sivri ucu ve ara sıra küskü, kama ve tokmak ile kazılan toprak, kumlu kil gevşek kil, killi kum, çakıllı ve toprakla birlikte atılabilen zeminlerdir.

4.7.3. Küskülük Zeminler

• 
  Yumuşak Küskülük Zeminler
  

Kazmanın sivri ucu ve ara sıra küskü, kama ile yapılan kazılardır. Kazılan toprak, sert kil, yumuşak marn, şist, taşlaşmış marn

• 
  Sert Küskülük Zeminler
  

Kazmanın sivri ucu, küskü, kama, tokmak ve kırıcı tabancayla kazılan çürük veya çatlamış kaya, çürük ve yumuşak grave, şist, taşlaşmış marn, taşlaşmış kil, 0.1-0.4 m³ büyüklükte parçalanıp el ile atılabilen her cins blok taşlar ve benzeri zeminler.

4.7.4. Kaya Zeminler

• 
  Yumuşak Kaya
  

Küskü, kırıcı tabanca veya patlayıcı madde kullanılarak kazılan tabakalaşmış kalker, marnlı kalker, şist, gevşek konglomera, alçı taşı, volkanik tüfler (bazalt tüfleri hariç), 0.4 m³’ den büyük aynı cins blok taşlar ve benzeri zeminler.

• 
  Sert Kaya
  

Patlayıcı madde kullanılarak atılan, kırıcı tabanca ile parçalanıp sökülen kalın tabaka ve kitle halinde sert kayalar, kalker, andezit, trakit, parçalara ayrılmamış serpantin, betonlaşmış konglomera, bazalt tüfleri, mermer, 0.40 m³’ den büyük aynı cins blok taşlar vb. zeminler

• 
  Çok Sert Kaya
  

Fazla miktarda patlayıcı madde kullanılarak atılan, kırıcı tabanca ile parçalanıp sökülen ayrışmamış granit, bazalt, porfir, kuvars, 0.4 m³’ den büyük aynı cins blok taşlar vb. zeminler.

Şekil 4.2. Çeşitli zemin tiplerinin proje üzerinde gösterilişi

Tablo 4.1.Proje Kesitinde Ölçülen Kazının Zemin Cinslerine Göre Birim Hacim Ağırlıkları

Kazının zemin cinsi	kN/m^3
Yumuşak Toprak	15.7
Sert Toprak	17.7
Yumuşak Küskülük	19.6
Sert Küskülük	21.6
Yumuşak Kaya	23.5
Sert Kaya	25.5
Çok Sert Kaya	27.7

ÖRNEK 4.4
Şekilde verilen örnek üzerinde kazı klas tayin tutanağı tutulmuş ve kazı alanının % 80’inin sert toprak olduğu % 20’ sinin ise yumuşak küskülük olduğu belirlenmiştir. Bu değerlere göre 14.004 El İle Sert Küskülük Kazılması ve 14.002 El İle Sert Toprak Kazılması poz numaraları kullanarak ilgili hacimleri hesaplayınız.

• 
  Poz No. 14.004 El İle Sert Küskülük Kazılması
  

Kazının yapılması, taşıtlara yükleme ve boşaltılması veya 4 m’ ye kadar atılması, depo veya imlaya serilmesi veya imalat inşaat yapıldıktan sonra kazı yerinde kalan Minhaların doldurulması ve bunların düzeltilmesi için her türlü malzeme ve zayiatı işçilik alet ve edevat giderleri, müteahhitlik kârı ve genel giderler dahil (Taşımalar, sulama, sıkıştırma bedelleri hariç) 1 m³ fiyatı: 2006 yılı için 11.20 YTL

ÖLÇÜ : Proje üzerinden kazının hacmi hesaplanır.
Not: Kazı miktarı toplamı 10.000 m³’ ü aştığı zaman aşan miktar ne olursa olsun Makine ile Kazı Birim Fiyatı ödenir.

• 
  Poz No. 14.002 El İle Sert Toprak Kazılması
  

Kazının yapılması, taşıtlara yükleme ve boşaltılması veya 4 m’ ye kadar atılması, depo veya imlâya serilmesi veya imalât inşaat yapıldıktan sonra kazı yerinde kalan Minhaların doldurulması ve bunların düzeltilmesi için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, âlet ve edevat giderleri, müteahhit kârı ve genel giderler dahil, (Taşımalar, sulama, sıkıştırma bedelleri hariç) 1 m³ fiyatı : 2006 yılı için 7.76 YTL

ÖLÇÜ : Kazının hacmi kazı projesi üzerinden hesaplanır.

Şekil 4.3 Plankote ve Boyuna kesitler.

4.8. Taşıma Formülleri
Bir malzemenin fabrika alanından şantiye sahasına taşınması için kullanılan bazı eşitliklere “Taşıma Formülleri” adı verilmektedir. Aşağıda kullanılan bazı taşıma formülleri verilmiştir.
4.8.1. Motorlu Taşıtlarla Olan Taşımalar
Poz No: 07.004 Taşıma mesafeleri Brükner eğrisi üzerinden ölçülen her cins kazı malzemesinin …………..m mesafeye taşınması.
(TL/Ton)
bu formülasyonda K, “Her cins ve tonajdan motorlu araç için her sene yeniden yayınlanan taşıma katsayısı”, M ise m cinsinden mesafeyi göstermektedir.
Poz.No: 07.005 : Taşıma mesafesi, taşıma yolu üzerinden (ortalama olarak) ölçülen eğimi % 10 olan her cins kaplamalı yol için
M < 10 km’ ye kadar olan taşımalar (TL/Ton)

M > 10 km’ ye kadar olan taşımalar (TL/Ton)

birinci formül m için ikincisi ise km için geliştirilmiştir. Bu iki formülün uygulanması sırasında;

1. 
   Taşıma yollarının özellikleri
   
2. 
   Taşımanın kötü iklim şartlarına rastlaması
   
3. 
   Taşımanın o bölgeye ticari nakliyenin zor olduğu mevsimlerde olması
   

durumlarına göre bir taşıma katsayısı (A) belirlenir. Bu katsayının kullanılması için idare tarafından onay alınması gerekmektedir. A katsayısı 1.0-2.0 arasında bir katsayı olarak tespit edilir. Eğer belirtilmemişse A katsayısı için,

eşitliği kullanılmaktadır. Buradaki formülde;
b : % 10-15 (dahil) eğime kadar her cins kaplamalı yol uzunluğu (m)

c : % 15’ den büyük eğime sahip her cins kaplamalı yol uzunluğu (m)

d : % 10 (dahil) eğime kadar ham yol uzunluğu (m)

e : % 10-15 eğim arası ham yol uzunluğu (m)

f : % 15’ den daha fazla eğime sahip ham yol uzunluğu (m)

M : Taşıma yolunun toplam uzunluğu (m)