TÜRKİYE 2003 YILI İLERLEME RAPORU
TR uyum sürecinde çoğu alanda ilerleme kaydetmiştir; Ancak birçok konuda henüz sürecin başlarındadır. TR’nin uyumu en çok AB-TR Gümrük Birliği ne ilişkin alanlarda sağlanmış ancak burada da yükümlülüklerini tam olarak yerine getirememiştir. Uyum , ayrıca, müktesebatla benzerlik gösteren diğer uluslar arası yükümlülüklerin söz konusu olduğu alanlarda da daha ileri bir noktadadır. Bütün alanlarda mevzuatla ilgili daha fazla çalışma yürütülmeli ve TR, müktesebatın kabulüne ilişkin Ulusal Program ın , Katılım Ortaklığı nın önceliklerine uygun olarak bütün alanlarda da daha tutarlı bir şekilde uygulanmasına odaklanmalıdır. Ayrıca yeni kabul edilen yasa ve yönetmeliklerde müktesebattan uzaklaşmamalıdır.
Malların Serbest Dolaşımı: Konusunda TR, özellikle sektörlere özel mevzuat alanında ilerleme kaydetmiştir; ancak ürün güvenilirliğini de içerecek şekilde , endüstriyel ve işlenmiş gıda ürünleri açısından ürün güvenirliliği ve ürün şartnamelerine ilişkin yeni ve eski yaklaşım kapsamındaki alanlarına ilişkin mevzuatın uyumlaştırılması ve uygulanması konusunda daha fazla çaba harcamalıdır. (Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği,2003:61)
Hizmetlerin Serbest Dolaşımıyla ilgili olarak TR bankacılık sektörü, yatırım hizmetleri ve hisse senetleri piyasaları alanlarında bazı ilerlemeler kaydetmiştir. Profesyonel hizmetlere ilişkin olarak sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Sigortacılık sektöründe mevzuatın müktesebatla uyumlaştırılması idari kapasitenin güçlendirilmesi için önemli ölçüde çaba harcanması gerekmektedir. Geçen yıllarda atılan adımlara rağmen fikri ve sınai mülkiyet haklarıda dahil olmak üzere, şirketler hukuku alanında uyum sınırlı kalmıştır.
Tarım ilişkin olarak, bitki ve hayvan sağlığı konularında özellikle hayvan hastalıklarının kontrolü, büyükbaş hayvanların tespiti ve kayda geçirilmesi ve patatesle ilgili zararlı organizmalar alanında bazı ilerlemeler sağlanmıştır. İdari kapasitenin artırılmasına ve kontrol ve teftiş sistemlerinin geliştirilmesine yönelik daha çok çaba harcanmalıdır ve bu alanlarda tam uyum sağlanması için gıda işleme kurumlarının geliştirilmesi gerekecektir.
Ulaştırma konusunda ilerleme çok sınırlıdır. Belirli sektörlerde, özellikle karayolu taşımacılığı ve deniz güvenliği alanlarında elde edilen uyum seviyesi, çeşitli uluslar arası sözleşmelerin iç hukuka aktarımının bir sonucudur. Deniz güvenliği ile kara yolu ve demir yolu taşımacılığı alanlarında önemli çabaların harcanması gerekmektedir.
Vergilendirme konusunda,gerek mevzuat gerekse idari kapasite açısından sınırlı ilerleme kaydedilebilmiştir. Mevzuata ilişkin olarak KDV konusunda uyum düzeyi yükseltilmeli bu kapsamda muafiyetler ve düşürülmüş oran uygulamasının kapsamı konusuna gerekli dikkat gösterilmelidir.TR bütün istatistik alanlarında bazı ilerlemeler kaydetmiştir, ancak uyuma yönelik ana gereklilikleri yerine getirmek için daha fazla çaba harcaması gerekmektedir. Verilerin tarafsızlığı ve güvenirliği, istatistiklerin şeffaflığı ve kişisel verilerin gizliliği konularındaki temel ilkelerin uygulanması açısından mevcut mevzuatın müktesebatla uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. (Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, 2003:82)
Sosyal Politika ve İstihdam açısından TR bazı ilerlemeler kaydetmiştir. İdari kapasite güçlendirilmiş iş kanununda ve istihdam politikasında kadın ile erkek arasındaki eşitliği geliştirmeye yönelik önlemler alınmıştır. Sosyal diyalog, sağlık ve güvenlik konularında daha fazla çaba harcaması gerekmektedir.
Sanayi politikasına ilişkin olarak TR, kamu sektörü reformunun yanı sıra yeni bir doğrudan yabancı yatırım yasasını kabul ederek ilerleme sağlanmıştır. Devlet mülkiyetindeki işletmelerin yeniden yapılandırılmasına yönelik olarak daha fazla çaba harcanması gerekmektedir. Bazı ilerlemelere rağmen telekomünikasyon konusundaki müktesebata hukuki uyum hala yetersizdir ve özellikle evrensel hizmet, numaralandırma, kiralık hatlar ve verilerin korunması alanlarında daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir.
Bölgesel Politika alanında son İlerleme Raporundan bu yana bazı ilerlemeler kaydedilmiştir, ancak bölgesel politikanın merkezi ve yerel düzeyde uygulanmasını sağlamak için önemli ölçüde çaba harcanması gerekmektedir. Buna uygun kurumların oluşturulması ve yeterli insan ve finans kaynaklarıyla daraltılması gerekmektedir.
Tüketicilerin ve Sağlığının Korunması alanında, esas olarak bir çerçeve yasasının kabulü sonucunda ilerleme sağlanmıştır. Ancak yetkili bir denetim rejimi kurulmalıdır ve tüketicilerin yüksek düzeyde korunması için yeterli kaynaklara ihtiyaç vardır.
Adalet ve İçişleri alanında uyuma yönelik ilk aşamadaki stratejilerin benimsenmesinde TR önemli bir ilerleme sağlamıştır. Birçok alanda , örneğin yasa dışı göç ve organize suçla mücadelede işbirliği geliştirilmiştir. TR, halihazırda benimsenmiş durumda olan stratejileri uygulamaya geçirmeli ve hukuki kurumsal çerçevesini uyumlaştırma çabalarını yoğunlaştırmalıdır. TR,AB ile bir geri kabul anlaşmasına yönelik görüşmeleri başlatmalıdır.
Gümrük Birliği başlığı altında beklemekte olan şu konulara öncelik verilmelidir :
-
Gümrük kontrol mevzuatı
-
Taklit ve korsan mallar
-
Kültürel mallar ve gümrüklerle ilgili hükümlerin serbest bölgeler üzerindeki uygulamalarına ve ekonomik yetkiye sahip gümrük usullerini etkileyerek gümrük-dışı mevzuat. idari kapatsite geliştirilmiştir. Ancak TR uyumlaştırılmış mevzuatının tatminkar bir şekilde uygulanması ve yürütülmesini sağlamak için kurumlar arası işbirliğini, gümrükleme sonrası denetimleri ve sınır kontrollerini güçlendirmeye devam etmelidir.
Dış İlişkiler kapsamında çok sayıda bir ilerleme kaydedilmiştir. İkili anlaşmalar bağlamında TR AB nin bu türden anlaşmalarının bulunduğu partnerleriyle serbest ticaret anlaşmaları yapma çabalarını sürdürmelidir. Ortak dış ve güvenlik politikası alanında TR büyük ölçüde AB ortak dış güvenlik politikasıyla uyumlu konumunu sürdürmüştür. TR ulusal politikalarını ve uygulamalarını AB nin ortak tutumlarıyla uyumlu olmasını ve bütün yaptırım ve kısıtlayıcı önlemlerin gereğince uyglanmasını sağlamalıdır. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun kabulünün gecikmesi nedeniyle Mali Kontrol alanında az bir ilerleme sağlanmıştır.TR bu kanunu kabul etmeli, bütçe şeffaflığının ve muhasebe standarlarının iyileştirilmesine ve bütçe kod yapısını uygulamaya odaklanmalıdır. Birçok alanda uygulama zayıftır. Müktesebatın etkili bir şekilde uygulanmasını ve yürütülmesini sağlamak için çeşitli alanlardaki idari kapasitenin güçlendirilmeye ihtiyacı vardır. İdari reform bazı durumlarda , örneğin devlet yardımı ve bölgesel kalkınma alanlarında yeni kurumların oluşturulmasını gerektirmektedir. Yeni düzenleyici organların kurulduğu durumlarda, bu organların özerklikleri güvence altına alınmalı ve yeterli personel ve mali kaynakla donatılmalıdır.
TÜRKİYE 2004 İLERLEME RAPORU
AB nin Türkiye ile katılım müzakerelerinin başlatılması yönünde aldığı karara temel teşkil eden 2004 yılı İlerleme Raporunda Ortaklık Anlaşması çerçevesinde TR-AB ilişkileri değerlendirilmekte, TR’nin Kopenhag kriterleri bağlamında kat ettiği mesafe incelenmekte ve üyelikten kaynaklanan yükümlülükleri üstlenebilme yeteneği gözden geçirilmektedir. Siyasi kriterler kapsamında, 2003 yılı Katılım Ortaklığı Belgesinde yer alan öncelikli alanlardan hem mevzuat temelinde ,hem uygulamada önemli ilerleme kaydedildiği, bununla birlikte eksikliklerin mevcut olduğu, siyasi reformların konsolide edilmesi ve genişletilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca TR’nin Kıbrıs sorununun çözümlenmesini teminen BM Genel Sekreterinin çabalarını desteklediğini ve Türk Hükümetinin aktif ve yapıcı çabalar sarf ettiği vurgulanmıştır. Diğer taraftan, Ankara Antlaşmasının yeni üye ülkelerin katılımını dikkate alacak şekilde uyarlanmasının birçok defa TR’nin dikkatine sunulduğu hususuna yer verilmiştir.
Ekonomik kriterler bakımından değerlendirme iki temel prensip ışığında yapılmıştır. Bunlar işleyen bir pazar ekonomisinin varlığı ile birlik içerisindeki rekabet baskısı ve piyasa güçleri ile baş edebilme yeteneğidir. Bu çerçevede 2001 yılı krizinin ardından ekonomide genel bir iyileşme gözlendiği düşünülerek, ekonomik belirsizliklerin azaltıldığı ve makro ekonomik istikrarın büyük ölçüde sağlandığı ifade edilmiştir. TR’nin pazar ekonomisi olma yolunda önemli adımlar attı, ayrıca TR’nin istikrar politikasına devam etmesi ve yapısal reformlarla ilgili kararlı adımlar atması durumunda, Birlik içerisindeki rekabet baskısı ve piyasa güçleri ile baş edebileceği değerlendirilmiştir. Üyelikten kaynaklanan yükümlülüklerin üstlenilmesine ilişkin olarak AB müktesebatını yerine getirebilme kapasitesi ele alınmıştır. Bu bölümde , AB müktesebatı 29 başlık altında toplanmıştır. Bu kapsamda , TR’nin birçok alanda uyum konusunda ilerleme kaydetmekle birlikte, çoğu müktesebat başlığında başlangıç aşamasında bulunulduğu, bütün alanlarda ilave çalışma ve idari kapasitenin güçlendirilmesine ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir.2003 yılı Katılım Ortaklığı Belgesinde öngörülen önceliklerin yerine getirilmesi açısından ise çalışmaların sürdürüldüğü, genel olarak ilerleme kaydedildiği, bununla beraber halen önemli miktarda çaba sarf edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.(T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı,2007:445-448)
Katılım Ortaklığı Belgesinde her aday için belirlenen temel öncelik Kopenhag Kriterlerini yerine getirme yükümlülüğüdür. Söz konusu kriterler çerçevesinde tam üyelik için gerekli şartlar ;
-
Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ile azınlıkların haklarını gözetecek ve koruyacak kurumların varlığı ve istikrarı,
-
Pazar ekonomisinin varlığı, birlik içi rekabet baskısına ve Pazar güçlerine dayanabilme yeterliliği,
-
Siyasi, ekonomik ve parasal birlik hedefleri de dahil olmak üzere, üyelik hükümlülüklerini yerine getirebilme kapasitesi.(T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı,2007:452)
2003 YILI KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ
2003 yılı Katılım Ortaklığı Belgesi 'nde yer alan kısa vadeli özellikler ;
-
Siyasi Kriterler başlığı altında, Kıbrıs konusu, mevcut sınır anlaşmazlıklarının çözüme kavuşturulması; işkence ve kötü muamele ile mücadele edilmesine ilişkin tedbirlerin uygulanması; ifade özgürlüğü, dernek kurma ve toplantı yapma özgürlüğüne ilişkin reformların sürdürülmesi ve uygulanması, kültürel çeşitliliğin sağlanması, asker üzerinde ki sivil denetimin AB üyesi ülke uygulamaları uyumlu hale getirilmesi, yargının bağımsızlığının ve etkinliğinin güçlendirilmesi, bölgesel farklılıkların azaltılmasın, özellikle GD’deki durumun iyileştirilmesini teminen kapsamlı bir yaklaşımın geliştirilmesine yönelik çabaların arttırılması gibi hususlar yer almaktadır.
-
Ekonomik kriterler başlığı altında, IMF ve Dünya Bankası ile varılan anlaşma kapsamında enflasyonla mücadele ve yapılan reform programının uygulanmasının sağlanması, mali sektör reformunun uygulanmasına devam edilmesi ; piyasayı düzenleyici otoritelerinin bağımsızlığının korunması; tarım sektöründe reformlara devam edilmesi kamu kuruluşlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması ve teşvik edilmesi kayıt dışı ekonomi sorununa çözüm bulunmasına yönelik önlemler alınması gibi hususlar yer almaktadır.
-
AB müktesebatını üstlenebilme kapasitesi çerçevesinde topluluk müktesebatına uyum alanında malların serbest dolaşımı, çevre, tarım, rekabet, ulaştırma, sanayi politikası, istatistik gibi alanlarda, 27 başlık altında 88 kısa vadeli, 61 orta vadeli öncelik yer almaktadır. .(T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı,2007:453-454)
TÜRKİYE 2005 YILI İLERLEME RAPORU
9 Kasım 2005 tarihinde yayımlanan 2005 yılı ilerleme raporunda;
-
Raporun geliştirilmiş ‘ siyasi diyalog ve siyasi kriterlere ilişkin bölümünde TR’de siyasi değişime yönelik reformların devam ettiği ve Kopenhag siyasi kriterlerinin karşılandığı, insan hakları ihlalleri azalma göstermekle birlikte devam ettiği belirtilmiştir. Yürürlükte olan yasaların hayata geçirilmesine ve bazı alanlarda daha ileri yasal girişimlerde bulunulmasına ivedilikle ihtiyaç bulunduğu ifade edilen raporda özellikle ifade özgürlüğü, kadın hakları, inanç özgürlüğü, sendika hakları, kültürel haklar ile kötü muameleye karşı mücadelenin daha da güçlendirilmesi eşit olmak üzere temel özgürlükler ve insan hakları alanlarında daha ileri önemli adımlar atılması gerekliliği üzerinde duruluştur.
-
Raporda demokrasi ve hukukun üstünlüğü bağlamında , adliyenin işleyişi başta olmak üzere önemli yapısal reformların hayata geçirildiği ve komisyonun 2004 yılında açıkladığı tavsiye belgesinde vurgulanan 6 yasanın yürürlüğe konulduğu ancak uygulamada sorun bulunduğu dile getirilmiştir. Asker sivil ilişkileri ile ilgili reformların sürdüğü, ancak silahlı kuvvetlerin halen politik gelişmelerde önemli bir tesire sahip olduğu ifade edilmiştir. Azınlıkların ve insan haklarının korunması ile ilgili bazı ilerlemeler kaydedilmiş olmasına karşın, işkence ve kötü muamelenin devam ettiği ve bu suçları işleyenlerin cezasız kaldıklarına ilişkin haberlere rastlandığı ifade edilmiştir. Yeni Ceza Kanunu ve yeni Dernekler Kanununun hayata geçirilmesi ile temel özgürlüklerin kullanımında yasal ilerleme kaydedildiği belirtilen raporda, uygulamada hem bireyler hem sivil toplum örgütlerinin geçmişte olduğundan daha fazla özgürlüğe sahip olduğuna dikkat çekilmiştir.
-
Raporun ‘ekonomik kriterlere ilişkin bölümünde, istikrara ve reform yönündeki ilerlemenin devamı durumunda, TR’nin işleyen bir piyasa ekonomisi olarak değerlendirilebileceği, istikrar politikasına sıkı bir şekilde devam etmesi ve yapısal reform yolunda kararlı adımlar atması durumunda orta vadede TR’nin birlik içindeki rekabet baskısı ve piyasa güçleri ile baş etme kapasitesine sahip olacağı belirtilmiş, makroekonomik istikrar alanında önemli ilerleme sağlandığı, bu kapsamda ekonomik büyüme gerçekleştirilirken, mali konsolidasyonun devam ettiği borç dinamiklerini iyileştiği, enflasyonun düştüğü, kamu maliyesi yönetimi ve kontrolünün iyileştirilmesi yönünde ciddi ilerleme kaydedildiği, sosyal güvenlik ve sağlık sistemlerinin ciddi şekilde değiştirilmesine yönelik sürecin devam ettiği, bankacılık sektöründeki düzenleyici ve idari çerçevenin geliştirilmesi ve özelleştirmede yaşanan ilerlemelerin ekonomik birimlerin mali disiplini artırdığı ve TR’nin iş ve yatırım ortamını iyileştirdiğine dikkat çekilmiştir. Doğrudan yabancı yatırımların arttığı sıkı bütçeye dayanan makroekonomik istikrarın devam ettiği, cari işlemler açığında görülen artışın dikkatle izlenmesine gerek bulunduğu yapısal reformlara devam edilmesi gerektiği ve kaynakların daha verimli kullanılmasını teminen önemli faktör piyasalarında reform yapılmasına ihtiyaç bulunduğu ifade edilmiştir.
-
Raporun ‘üyelikten kaynaklanan yükümlülükler’ bölümünde üstlenme ve uygulama alanında, bazı başlıklar altında farklı düzeylerde olmakla birlikte, birtakım ilerlemeler kaydedildiği ifade edilmiştir. Bu kapsamda malların serbest dolaşımı bağlamında, özellikle yeni yaklaşım kapsamında yer alan uygulama hükümlerine ilişkin olarak, piyasa gözetiminin yanı sıra TR’nin uygunluk değerlendirme kuruluşlarını bildirme imkanı da dahil olmak üzere ilerleme kaydedildiği, eski yaklaşım ve düzenlenmemiş olan gibi diğer konularda ilerleme kaydedilemediği, gümrük birliğine rağmen malların serbest dolaşımının sağlanamadığı tespitlerine yer verilmiştir. Gümrük Birliği alanındaki hükümlerin büyük ölçüde AB müktesebatına uyumlu olduğu tespitine yer verilen raporda, bununla birlikte Türk Gümrük Kanunun AB’nin Gümrük kodu ile daha fazla uyumlaştırılması gerektiği, serbest bölgelerde uygulanan mevzuat ve Gümrük kontrollerinde fikri mülkiyet haklarındaki zayıflığın devamının endişe verici olduğu belirtilmiştir. Dış ilişkiler kapsamında, TR-AB Gümrük Birliğinin bir neticesi olarak AB’nin Ortak Ticaret Politikasına TR tarafından büyük ölçüde uyum sağlandığı, özellikle üçüncü ülkeler ile yeni ticaret anlaşmaları imzalandığı ve Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine büyük ölçüde uyum sağlandığı hususları rapora olumlu gelişmeler olarak kaydedilmiştir. .(T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı,2007:455)
TÜRKİYE 2006 YILI İLERLEME RAPORLARI
8 Kasım 2006 tarihinde yayımlanmıştır.
1.Geliştirilmiş Siyasi Diyalog ve Siyasi Kriterler
Kamu Yönetimi konusunda, Türk vatandaşlarınca kamu yönetiminin izlenmesi için kurumsal bir çerçeve oluşturan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmasına ilişkin kanununun TBMM tarafından kabul edilmesi önemli bir adım olarak değerlendirilmiştir. Sivil asker ilişkilerinin AB uygulamaları ile paralel hale getirilmesi yönünde sınırlı gelişme kaydedildiği, yasal reform alanında sürekli bir ilerlemenin sağlandığı bununla birlikte yargının bağımsızlığının güçlendirilmesine ihtiyaç duyulduğu yolsuzlukla mücadeleye ilişkin olarak, kamu idaresinin şeffaflığının artırılması başta olmak üzere yolsuzlukla mücadelede kısıtlıda olsa gelişme kaydedildiği dile getirilmiştir.
İnsan Hakları ve Azınlıkların Korunması başlığı altında, Türkiye’nin Uluslar Arası İnsan Hakları araçlarının onaylanmasında ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarının tatbikinde gelişme sağladığı, bununla beraber İnsan Haklarına ilişkin kurumsal çerçevenin iyileştirilmesine ihtiyaç duyulduğu ; işkence ve kötü muameleye karşı kapsamlı yasal bir çerçevenin oluşturulduğu, bu tür olaylarda azalma gözlemlendiği ve Türkçe dışındaki dillerde yapılan yayınlar konusunda bazı ilerlemeler kaydedildiği ifade edilmiştir.
Kadın hakları konusunda TR de artan bir toplum bilinci oluştuğu, ancak kadın haklarında tam olarak saygı gösterilmesinin özellikle ülkenin fakir bölgelerinde önemli bir sorun teşkil etmeye devam ettiği ; çocuk haklarıyla ilgili özellikle kızların eğitim hakkının, sokak çocukları, çocuk yoksulluğu ve çocuk iş gücü sayısının sorunlu alanlardan birini oluşturduğu; sendikal haklar hususunda hiçbir gelişme sağlanamadığı kaydedilmiştir.
2.Ekonomik Kriterler
Büyüyen Türkiye ekonomisinin hızlı biçimde artan dış dengesizliklerle karşı karşıya kaldığı bu durumun ağırlıklı olarak, yapısal reformların çok yavaş ilerlemesinden ve yatırım harcamalarındaki yüksek artıştan kaynaklandığı belirtilmiştir. Sıkı maliye ve para politikalarının uygulandığı son dönemdeki yüksek frekanslı göstergelerin maliye ve para politikalarının başarılı olduğunu ortaya koyduğu, genel olarak, ekonomik büyümenin gücünü muhafaza ettiği ve daha dengeli hale geldiği değerlendirmelerine yer verilmiştir.
Cari açıkta, 2005 yılında önemli bir artış kaydedildiği ve 2006 yılının ilk yarısında cari açığın daha da arttığı, bununla birlikte, TR nin cari açığı kolaylıkla finanse edebileceği son dönemde , yüksek özelleştirme gelirleri sonucu döviz rezervlerinde önemli miktarda artış yaşandığı ve cari açığın, orta vadede ekonominin ihracat kapasitesini geliştirebilecek ve dışsal kırılganlığını azaltmaya yardımcı olabilecek yüksek yatırımlardan etkilendiği dile getirilmiştir.
Raporda, yüksek oranlı büyümeye rağmen, yaratılan istihdamın sınırlı kaldığına işaret edilmiş diğer taraftan, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının geçmiş yıllarda enflasyonist baskıları azaltmaktaki başarısına değinilerek, kamu finansmanı konsolidasyonunun sorunsuz olarak sürdürüldüğü sosyal güvenlik çerçevesine ilişkin kanunların 2006 ilkbaharında onaylandığı ve mali şeffaflığın arttırıldığı, bununla birlikte enflasyonda son dönemde artış kaydedildiği ve 2006 yıl sonu enflasyon hedefinin tutturulmasının zor olduğu ifade edilmiştir.
2005 yılında doğrudan yabancı yatırımlarda artış gözlendiği, enerji alt yapısına katkısı olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının tamamlandığı ekonominin yapısal dönüşümünde ilerleme kaydedildiği ve sanayinin GSYİH içinde ki payının arttığı vurgulanmıştır.
3.Üyelik Yükümlülüklerini Yerine Getirme Yeteneği
Malların Serbest dolaşımı: Raporda , önceki İlerleme Raporundan bu yana, malların serbest dolaşımı başlığında bazı alanlarda önemli ilerlemeler kaydedilmesine karşın bazı alanlarda kayda değer bir gelişme olmadığı ifade edilmiştir.
Rekabet Politikası: Bir önceki ilerleme raporundan bu yana anti-tröst mevzuatı blok muafiyetler gibi bazı alanlarda önemli ölçüde ilerleme kaydedilmesine karşın kamu işletmeleri ile imtiyazlı haklara sahip işletmelerin tabi olduğu kurallara ilişkin uyumda bir ilerleme sağlanamadığı ifade edilmiştir.
Tarım ve Kırsal Kalkınma: Raporda kırsal kalkınma alanına ilişkin olarak kısmi ilerleme kaydedildiği, bir eylem planı ve katılım öncesi mali yardıma ilişkin bir ulusal strateji kabul edildiği, ancak gerekli mevzuat ve idari yapıların kabul edilmesinde yaşanan gecikmelerin, katılım öncesi mali yardımın uygulamaya konulmasını ciddi olarak risk altına attığı ifade edilmiştir.
Vergilendirme :
Tüketim Vergisine ilişkin olarak herhangi bir ilerleme kaydedilmediği ifade edilerek hem Gümrük Birliği hem de DTÖ yükümlülüklerini ihlal ettiği belirtilen tütün mamulleri ile alkollü içkilerin vergilendirilmesi konularında tüm ayrımcı unsurların acilen ortadan kaldırılması talep edilmiştir. Doğrudan vergilendirme ile idari işbirliği ve karşılıklı yardım alanlarında da sınırlı ilerleme sağlandığı, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun kısmen uyumlaştırıldığı, diğer taraftan, Bakanlar Kurulu ’unu vergi oranlarında yapabileceği değişikliğe ilişkin yetkisinin kısıtlanmış olmasının vergiye ilişkin belirsizlikleri ortadan kaldırdığı dile getirilmiştir.
İşletme ve Sanayi Politikası:
İşletmeler ve Sanayi Politikası araçları ile ilgili olarak iyi bir gelişme kaydedildiği bununla birlikte sektör politikaları ile ilgili sınırlı bir ilerleme sağlanabildiği, bu çerçevede, Türkiye’ nin son dönem ana planlama ve programlama belgelerinde sektör bazlı öncelikler belirlemeye başladığı belirli alanlarda sektör bazında politika çerçevesi ve danışma mekanizmalarının oluşturulması için yasalar kabul edildiği, ancak sektör bazında stratejilerin bulunmadığı ifade edilmiştir.
Tüketici ve Sağlığının Korunması
Tüketici güvenliği ile ilgili önlemlere ilişkin olarak mevzuat uyumu alanında fazla bir ilerleme sağlanamadığı, belirli ürün güvenliği standartlarının uygun yasal zeminden yoksun olduğu, diğer taraftan, ürün güvenliğinin piyasa gözetimi ile ilgili olarak bazı ilerlemeler kaydedildiği ve yeni yaklaşım direktiflerini uyumlu olarak piyasa gözetim faaliyetleri gerçekleştirildiği ve Katılım Ortaklığı Belgesi’ne uygun olarak, kurumsal yapıların geliştirildiği ifade edilmiştir.
Gümrük Birliği
Gümrük Birliğinin TR yi daha üst düzey uyumlaştırmaya hazırladığı, bununla birlikte serbest bölgeler Gümrük Vergisi muafiyeti, korsan ve taklit mallarla mücadele ve sonradan kontrol alanlarında mevzuatın henüz uyumlaştırılmadığına yer verilmiştir. Öte yandan, TR’den ülkeye giriş noktalarındaki gümrüksüz satış mağazalarını kaldırması talep edilmiş ve bilişim teknolojisi alanında karşılıklı bağlanırlılık ve topluluk bilişim teknolojisi sistemleri ile uyumlu şekilde çalışabilmesini teminen zamanında hazırlık yapmak dahil idari kapasiteyi geliştirmek için ilave çabalara ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir.
Dış İlişkiler
Raporda genel olarak TR’nin AB Ortak Ticaret Politikası na uyumun ileri düzeyde olduğu ve TR’nin Gümrük Birliği yükümlülükleri ile örtüştüğü bununla birlikte ikili ticari ilişkileri olumsuz etkileyen TR-AB Gümrük Birliği ihalelerinin devam ettiği ifade edilmiştir
TÜRKİYE 2007 YILI İLERLEME RAPORU
Türkiye’nin üyeliğe hazırlanma yönünde yaptığı ilerleme hakkındaki bu rapor, büyük ölçüde daha önceki raporlardaki aynı yapıyı takip etmektedir. Bu rapor;
-Birlik ile Türkiye arasındaki ilişkileri kısaca tanımlamakta;
-üyelik için siyasi kriterler açısından Türkiye’deki durumu incelemekte;
-üyelik için ekonomik kriterler açısından Türkiye’nin durumunu incelemekte;
-Türkiye’nin üyelik yükümlülüklerini, diğer bir deyişle, Antlaşmalar, ikincil mevzuat ve Birlik politikaları olarak tanımlanan müktesebatı üstlenme kapasitesini gözden geçirmektedir.
Bu rapor, 1 Ekim 2006 ve 2007 Ekim ayının ilk günleri arasındaki süreyi kapsamaktadır. İlerleme, alınan kararlar, fiilen kabul edilen mevzuat ve uygulanan tedbirler temel alınarak değerlendirilmiştir. Kural olarak, hazırlık veya Meclis onayı gibi değişik aşamalarda bulunan mevzuat veya tedbirler dikkate alınmamıştır. Bu anlayış, tüm raporlara eşit yaklaşılmasına ve nesnel bir değerlendirme yapılmasına olanak tanımaktadır. Rapor, Komisyon tarafından toplanmış ve incelenmiş bilgiye dayanmaktadır. Buna ek olarak, Türk Hükümeti’nin ve üye ülkelerin katkıları, Avrupa Parlamentosu raporları1 ve çeşitli uluslararası kuruluşlardan ve sivil toplum örgütlerinden gelen bilgiler dahil olmak üzere pek çok kaynak kullanılmıştır. Komisyon, bu raporun içerdiği teknik incelemeye dayanarak, genişleme strateji kağıdında2 Türkiye’ye ilişkin sonuçlara varmaktadır. Aralık 1999 Helsinki AB Konseyi’nde Türkiye’ye aday ülke statüsü verilmiştir. Türkiye ile katılım müzakerelerine Ekim 2005 tarihinde başlanmıştır. Türkiye ile AET arasında Ortaklık Anlaşması 1963’te imzalanmış ve 1964 Aralık ayında yürürlüğe girmiştir. Türkiye ve AB, 1995’te Gümrük Birliği oluşturmuşlardır. .(T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı TOBB,2002:473-475)
Dostları ilə paylaş: |