T. C. İStanbul cumhuriyet başsavciliğI (cmk'nın 250. Maddesi İle Yetkili)

X21 ERKEK ŞAHIS: Avrupanın bu kadar gelişmesinin Ortadoğu ya bağlı olduğunu mu düşünüyorsun doğunun zenginliği.
X20 ERKEK ŞAHIS ( HOCA ) : Şimdi arkadaşlar hani dedik ya Rönesans ve yeniden doğuş süreci başlayacak. Şimdi felsefim anlamda en büyük yapılaşma orta doğudan getirilen bilgiler çevrim yoluyla Latinceye çevriliyordu. Ortadoğu ve Avrupa karanlık bir süreç yaşatıyor.( Anlaşılmadı ) incilin üstünde kitap tanınmıyor…( Anlaşılmadı ) kilisenin denetimindedir kilise bunu kimseyle paylaşmıyor. Aynı İslamiyet’te ki içtihat gibi Hıristiyanlıkta da kutsal kitaplar gibi fakat çok sayıda insanların okuyabileceği Latincedir. Okuma yazma oranı çok düşüktür. Dolayısı ile insanlar bilmedikleri için tek bilen kimdir kiliselerdir. Kiliselerde kendi inanç sisteminde bunlar da incili sadece kendi çıkarlarını meşrulaştırmak için yorumluyorlar dolayısıyla bilgi, bilim insanlara çok uzaktır. …( Anlaşılmadı ) hem Ortadoğu Flozoflar’ın katı değerlerinin mesela bin-i sınanın tıp üzerine yazdığı kitap daha geçen güne kadar birçok Avrupa ülkesinde yer alıyor…( Anlaşılmadı )Orta doğuda geliştirilen en önemli husus neydi matbaa, Tabi matbaayla bir anda bilim, bilgi, kilisenin tekelinden çıkıp geniş kitlelere ulaşabilecek bir araç haline geliyor…( Anlaşılmadı )matbaanın yanı sıra arkadaşlar pusula geliyor. Pusulanın gelişi bir sürecide beraberinde getirecektir. Pusula ile birlikte denizcilik artık az önce belirtilen bu …(Anlaşılmadı) pusulanın gelmesiyle krallıklar, prenslikler, beylikler bilim insanlarından uzak oluyor. Batı ile Doğu arasında ki fark da burada İslam kültürü ile bu kadar çok rahat kurulurken her şey kuranda olması gerektiği için bilim veren çok insanlara ihtiyaç duyulmuyor ve kitap yazan düşünce belirten herkes her lafın sonunda her ne zerre kadar biliyorsa gerisini ise Allah bilir kavramını ekliyorlar. Adam sosyolojik çözümleme yapıyor ama (Anlaşılmadı) korkusundan dolayı zerre kadar en iyisini Allah bilir her sayfanın arkasında da şada- kullahil azim der. Şimdi bu İslam kültüründe şekillenen bilim olgusunda …(Anlaşılmadı) rabdi gücün ortaya çıkarılması gereken mekânlarda yapılmalıdır. Tahakküm altında yapılan bilim ister istemez iktidar otorite korkusu ile her şey düşünemez. Şimdi pusulanın gelmesi ile birlikte …( Anlaşılmadı ) ulaşılan beylikler, krallıklar ne yapıyor buradan düşünce adına bilimsel, filozof düşünce aydınları …( Anlaşılmadı ) ediyorlar çağırıyorlar adamı al sana bir imalathane …( Anlaşılmadı ) düşünürleri alıyorlar kafası çalışanları al sana para, para imkân en iyi gemiyi bana yap, en iyi astronomiyi izleyecek şeyi yap teleskopu yap…( Anlaşılmadı ) krallıklarında bir birleriyle mücadelesi var. Dolayısı ile bu rekabet karşısında bilimi teşvik ediyorlar ve o bilim insanına o günün koşullarında çok iyi para veriyorlar. Yani normalde bir bilim adamı ekmek parasına muhtaçken …( Anlaşılmadı ) ama bana eser çıkar eser çıkar şimdi bu bilimi eder. Teşvik edilen bu bilim çok kısa süre içerisinde büyük sonuçlar veriyor. En büyük sonu pusulanın daha sistematik hale gelmesi ve gelişen pusulanın artık insanların buradan yola çıkan bir gemi yön sorunu olmadan buralara kadar gelmeyi buradan Mısıra, Hindistan’a farklı ülkelere ticaret yapabilir. Yön bulunur sonradan gemi lazım ne yapılır zararcılıkta iyi olan şeylere çok büyük para verirler artık yavaş gemi donanmaları olmaya başlar. Kimin gemisi çoksa uzun süreli yolculuklara seyahatlere dayanıklı ise deyim yerinde ise geçim kaynağını alacak odur. Arkadaşlar doğu ile batı arasında ki farklardan biri bilim gelişimi düzeyinde biri.(Anlaşılmadı) alırken diğeri teşvik ediyor. Bu teşvik bilim aşkından mıdır değil, kendi küçük krallıklarını diğer krallıklara karşı daha güçlü hale getire bilme aşkı. Çünkü geliştikçe hareket etme değişecek, teknik imkânlar değişecek bir yandan hem kendisine karşı hem farklı düşman güçlerine karşı bir otorite olması gelişecektir işte şartlarda o noktada matbaa …( Anlaşılmadı ) sürece başlatıyor. Pusula teknikte güçlü bir gelişme başlatıyor ve artık barutun bir savaş aracı olarak kullanılması. Eski dönem en güçlü teknik silah nedir? Kılıçtır, oktur, kalkandır onlar nedir yüz yüze savaşlarda etkili olacakadır. Böyle bir süreçte barutun devreye girmesi ve barutla birlikte top ve tüfeğin olması ne yapıyor. Daha çok mesafede daha az riskle en sonuç alıcı savaşa dönüyor…( Anlaşılmadı ) adam geliyor yüz bin kişilik orduya karşı on bin yüz bin silahlı güç elde ediyor arada ki mesafede nedir hiç riske girmeden oradan buradan kaldırıyor. Evet, onun yarattığı psikolojik baskı bile.( Anlaşılmadı ).ve artık arkadaşlar şey süreci başlıyor…( Anlaşılmadı ) gemilerin yapılması ile keşif süreçleri başlıyor ve keşifler daha özellikle o dönem uygarlığından her an dem almak bu kadar gelişecektir. Arkadaşlar Rönesans’a götüren sürecin arka planında yatan bu, neyse arkadaşlar 14.-15.yüz yıl italyasına baktığımızda şimdi niye İtalya? İtalya’da batı ile …( Anlaşılmadı ) arasında sanat mimarlıkta…( Anlaşılmadı ) şimdi bir yandan ana doluya geliş çok daha rahat oluyor bir yandan Kudüs’e geliş çok rahat bir yandan burada da mısır var. Bu kısa süreler içerisinde …( Anlaşılmadı ) artık ekonomiye dayalı şehirler ortaya çıkmaya başlıyor… (Anlaşılmadı) adam mısırdan gemiyle malzeme getiriyor. Anadolu’dan getiriyor gerekirse buradan getirip çok rahat geçireceği yerler. Şimdi burada artık yavaş kent kültürü oluşmaya başlıyor. Oluşan bu genç kültürü bir zihniyet doğuruyor. Ekonomi oluşur ve yavaş arkadaşlar faiz gelişiyor paradan para kazanılıyor yine bankacılığın ilk örnekleri burada şekilleniyor. Şimdi adam buradan ham madde getirecek, şimdi paranın hepsini kendi yanında taşımıyor. Burada ticaret yapan vatandaşın burada temsilcisi var. Buradan mal almak için yola çıkan adam malının medeni olarak yüz bin lirası varsa yüz bin lirasını yanında götürmesine gerek yoktur. Yüz bin lirası ilgili şirket temsilcisine veriyor ve gelip buradan malını alıp götürür ve şirket şeyini yapıyor. Daha sonra burada korsancılık şey yapıyor her türlü tefecilik de var ve arkadaşlar artık burada oluşan şehirler konum itibarıyla güçlerine karşı iş yapmak isteyen çekim merkezi oluyor. Şimdi mal geldi buraya malın ortak bir yerde toplanması tamam çevrelerden gelenlerin malını alıp götüreceği yerlere sağlam teslim etmesi sorunu çıkıyor. Burada şimdi küçük küçük beylikler var. Romanya krallığı derya şimdi burada herkes kendi başına burada küçük bir devletçiktir. Şimdi adam söz gelimi Almanya’nın, Fransa’nın bu kentinde gelip buradan mal alıyor şimdi malını 5 kiloya buradan aldım malı buradan buraya sağlam bir şekilde götürmem gerekiyor. Şimdi malı buraya sağlam bir şekilde götürdüğümde burada bir birinden ayrı beş tane krallılar var her geçtiğim krallığa vergi vermek zorundayım ne oluyor şimdi buradan aldığım beş liralık bir mal o malı buraya kadar getirdiğimde otuz lira oluyor. Şimdi ben hepsine beş, beş, beş verdim bana otuz oldu otuz milyona kimse benden bu malı almaz veya buralara gelecek bir kere burada ki krallıklar şunu diyor. Şimdi 1-) Malı götürürken güvenlik şart onun için askeri bir güç tutması lazım 2-) Vergisini vermesi lazım 3-) karını koyması lazım şimdi bu üç olguya büyük bir değer biçiyor dolayısı ile buralara yansımıyor. Zamanla artık burada ki krallıklar şunu diyor. Ya sen gel benim topraklarımdan geç benim topraklarımdan geçerken ben senin hem can güvenliğini sağlaya cam hem bana askerler tarafından bir savunma tutacak dolayısı ile bu maliyeti düşürecek. Önceleri böyle parça parça oluyor sonrada Almanya krallığı diyor ki benim topraklarımdan burudan buraya geçmenin değeri bu kadardır. Savunmasını ben yapa cam korumasını ben yapa cam. Yani tüccar olarak maliyet en az olduğu bir süreç başlayacak. Dolayısı ile artık mal çevre piyasasında rahat dolaşacak şimdi bunun yanı sıra hammadde gelişiminde şöyle bir şey gelişiyor. Enflasyonun geliştiği süreçte nedir? Diyelim ki patates ihtiyacı var ve burada adamlar biliyorlar ki on tane gemi çıkmış farklı merkezlerden bin ton patates gelecek şimdi burada vurgunculuk nedir? Diyelim ki bin ton patates getirecek beş şirket vardır. Şimdi şirketlerin birisi ile anlaşıyorlar diyorlar ki şimdi biz şöyle bir yalan uyduracağız görüşülen şirketlerin haricindeki bütün şirketlerin patates yüklü gemileri battı ve korsanların talanına uğradı kayıp oldu. Dolayısı ile ihtiyaç duyulan bin ton patates kaç…( Anlaşılmadı ) …diyorlar ki diğer şirketlerin otuz tane gemisi battı normalde bir geminin çekmesi gereken bin tonsa çekiyor üç yüz kiloğram normalde kiloğramı üç yüz liradan satılması gereken patates azaldığı için değer artıyor. Şimdi adam diyor ki ben senin malını böyle değerlendirdim sen bana % 10 vereceksin % 100-300-500 malına değer katılıyor kimin gemisi iyi ise o geliyor. Dolayısı ile spekülasyonlar en iyi sağlam gemilere yapılır…(Anlaşılmadı ) o zaman az olan malzeme çok satılır. Diyelim ki spekülasyonun % 30’unu yaratan adama veriyor çok büyük değer kazanıyor. Şimdi sonradan bakılıyor ki ortada yediyiz kilogram patates var bu adamın malını en başta sattığı için ve patates ihtiyacı çok yüksek olduğu için elindeki parayı farklı maddelere yatırıyor ve yediyiz kilogram patatesi boşu boşuna buralarda kalıyor. Ne oluyor ya hiç gelmeyecek yanı bu geliş gidişteki masrafı karşılamayacak ilk spekülasyonlarda böyle çıkar ve günümüze keder borsa spekülasyonları böyle gelişiyor…( Anlaşılmadı ) Şimdi arkadaşlar…(Anlaşılmadı )’in geliştirdiği şu var; görünmezler teorisi var diyelim ki şehirler ekseninde bir havuz oluşuyor ve bunu kimse etmiyor en iyi koşullar doğa olduğu için yavaş yavaş bin ticaret mantığı oluşuyor. Oluşan mantıkta devletin gücü etkisi yoktur. Mal gelir değerini bulur piyasada, piyasada devletlerin o şeyi nedir bir kısım vergi almaktır. Piyasayı belirlemek piyasadaki fiyatın azlığını çokluğunu devlet belirleyemez bunu belirleyen doğal bir akış vardır. Bu akışa derler ki görülmez el derler devlette kendisini bu görülmez ele göre ayarlamak zorundadır. Şimdi arkadaşlar yavaş yavaş ticareti etkileyen ticareti yönlendiren ve o ticareti Avrupa ülkelerinin bir yerlerde diğer dolaşım alanlarına sokacak bir güç vardır. Bu nedir. ( Anlaşılmadı ) vergisi olan burjuva kesimidir ve artık yavaş yavaş şu oluşuyor arkadaşlar. Bir birlik oluşmaya başlıyor. Macaristan şunu söylüyor. Benim topraklarımdan gel geç ben senin bir bütün olarak senin masrafla en iyi para kazanacak şekilde seni şuraya ulaştırırım. Ama bir olgu var bu olgu nedir arkadaşlar? Şimdi bu mal elli kuruşa her tarafa gidiyor ama şimdi şöyle bir şey var bunları her ülkenin kendi iç kaynakları da var. Örneğin adam doğu illerinden bir patates getiriyor. Ama Fransa kendi içerisinde diyelim ki tüketilen yıllık patates miktarı nedir? Beş yüz kilogram geliyor bide dışarıdan da üç yüz kilogram geliyorsa ikiyiz kilogram Fransa’nın elinde kalacak o zaman Fransa şunu diyor; Senin dışarıdan her türlü şeyi getirme hakkın yoktur kapitalizm dedikleri süreç böyle başlıyor. Ben sadece bir liste veriyorum kendi ürettiklerim domates, biber, salatalık, patates yıllık ne kadar harcıyorlar en azından beş yüzer kiloğram. Diyor ki yüz kiloğram domates. Salatalık biber getireceksin kalan dörtsüz kilogramı da bende olmayanlardan getireceksin. Nedir burada muz yoktur, ceviz yoktur, karpuz yoktur. Tüccarda şöyle bir şart koşuyor dolayısı ile tüccar her yere her şeyi satacak pozisyona girmiyor. Devletlerin bölgelerin iç ihtiyaçlarını ön görerek ithalatta bulunan şeyleri alıyor. Buradan giderken benden her türlü şeyi götürebilirsin yani satmak istediğini satmak amacıyla haa bunun dışında. Bana patates yüz kiloğram lazım ve yüz kiloğram patates getiriyorsan o zaman o patatese de gümrük uygularım bunun gümrüğü bu kadardır diyor ve böylece iç piyasa ile dış piyasa dengesi kurulmaya başlanmış. Kurulan bu dengeler artık …( Anlaşılmadı ) bu liman kentlerde oluşan tüccar sınıflarının elini kolunu sallayarak gitmesini engelliyor.