TUNÇER ÖZDOĞAN: Avrupa aydınlanması yani insan merkezli tanrı merkezli düşünce yerine insan merkezli düşünce aydınlanmada o sizin söylemiş olduğunuz şeyi dile getiriyor evrenin merkezinde ne vardır dünya vardır. Tanrı merkezli düşünceye göre kilise onun temsilcisidir. Hemen onun yanında da kral krallık vardır ...(anlaşılmıyor) özellik arz eder ama modern bilimde evrenin merkezi dünya değil de güneştir şeklinde bir kuramın ortaya atılmasıyla birlikte tanrı merkezli düşünce ve Avrupa da onun iktidarını simgeleyen kilisenin ve şeyin kralın otoritesi sarsılıyor. Toplumda bir de şey kabul görmeye başlıyor bilimsel düşünce bir aydınlanma çağı ortaya çıkıyor tanrı göğe çıkmış oluyor. Aydınlanmaya göre nerdeyse tanrının yetenekleri ile donanmış insan yeryüzünün temsilcisi oluyor. O sizin söylediğiniz buna benzer orta doğuda ortaya çıkan bir düşünce Avrupa’nın aydınlanmasıynan orta doğuda ki aydınlanma benzer bir özellik sarf ediyor. Belki bu Avrupa’ya Avrupa orta doğuya Avrupa müdahale etmeseydi bir sömürgecilik ...(anlaşılmıyor) söz konusu olmasaydı bir orta doğu aydınlanması zerdüşt ve benzeri filozoflar orta doğu filozofları üzerinden çekilebilirdi. Ama Avrupa aydınlanmasının orta doğuya yine Afrika’ya yine uzak doğuya yine latin Amerika’ya uygarlık ve medeniyet götüreceğim şeklinde müdahale etmesi oraya sömürgecilik götürmesi orta doğu latin Amerika Afrika ve uzak doğudaki filozofların hepsi de ortaya çıkacaktır. Bilim insanları bilimsel söylemin felsefi söylemin sonunu hazırladı bu anlamda bu şeyin askeri müdahalenin yanında kültürel bir müdahalenin ortaya çıkmasına neden oldu yani orta doğudaki aydınlanmanın orta doğu aydınlanmasının son bulmasına neden oldu
HÜSEYİN BAŞAR:Yani kısacası ...(anlaşılmıyor)
