T. C. İStanbul cumhuriyet başsavciliğI (cmk'nın 250. Maddesi İle Yetkili)

Y1 BAYAN: (12:25-11:30) Alanyadan (anlaşılmadı) insanlar birbirine giriyor

CİHAN DENİZ ZARAKOLU KEK: (11:31-22:48) yani alan daralması önemli bir şeydir kaynakların kıt olması önemli bir şeydir. Artı sınıflaşma önemli bir şeydir. Siz sınıflaştıkça artık bir köle eğer ortaya çıktıkça birazdan değineceğim buna siz köleyi nerden duyacaksınız siz bir totem etrafında örgütlendiğinize göre o totemden siz köle çıkartamazsınız. Çünkü o toteme bağlı yani ama başka bir toteme bağlı bir plandan köle çıkartırsınız. Birazdan daha değineceğiz. Hayvanların evcilleştirmelerinin sonuçları hayvanlığı (anlaşılmadı) yük taşımaları ulaşımında kullanılması. Göçebelik ve özünde bir çoban kültür olarak (anlaşılmadı) doğuşu. Bu önümüzdeki bunu söyledik. Şeyde tabi ki önemli şey var. (anlaşılmadı) çok ciddi ulaşım açısından mesafeler insanın ulaşabileceği mesafeler artmıştır. Eskiden belki de insanın yıllarca ulaşabileceği mesafeler artık insanın daha kolay ulaşabileceği bir yere gelmiştir artı sabanın çekilmesi önemli bir şeydir tabi ki bunun altını çizelim sabanın çekilmesi nedir tarımda şey getirmiştir. Üretim fazlasını getirmiştir. Daha fazla üretim (anlaşılmadı) sağlamıştır. Bu da önemli yani çok önemli bir etkileri olacaktır. Yük taşımada doğal olarak önemli bir faydası vardır. Temizlik önemli (anlaşılmadı) yani çok göçebelik hayvanların evcilleştirilmesine değinmiştik. Tabi bu iki halkın birbirleri ile sürekli mücadelesini getirecektir. Gayet şey açısından baktığımız vakit yerleşik toplumdan tarım toplumu ile göçebelik hayvanın evcilleştirilmesine değinmiştik. Tabi bu aynı zamanda iki halkın sürekli bir mücadelesini getirecektir yani şey açısından baktığımız vakit toplumdan tarım toplumuyla göçebelik hayvan (anlaşılmadı) toplum arasındaki mücadele şey de de çok net vardır görülmektedir. Tahkikatlardaki Habil ile kabil arasındaki mücadele de bir anlamı ile bu şekilde yorumlayanlarda vardır. O ikisi arasındaki ezeli ve mücadeleyi de anlatmaktadır. Toprağa niye yerleşiliyor. Bir mesela o soru vardı cidden şey bir belirsizlik (anlaşılmadı) taşımaktadır avcı ve toplayıcı toplum yani siz çünkü aynı şey yaptığınız vakit kendiniz ekmediğiniz kendiniz yetiştirmediğiniz hayvanı kendiniz beslemediğiniz için daldan bir şey kopardığınız vakit yani bir hayvanı öldürdüğünüz vakit yerine yenisini (anlaşılmadı) size bağlı değil. Doğal olarak bir belirsizlik yaratıyor ve insanın dün mesela yani en temel güdülerinden biri hayatta kalma güdüsüdür. Hayatını devamlı garantiye alma güdüsüdür. Siz imkânlarınız ortaya çıktıkça öğrendikçe diyelim ki çeşitli en ilkel hali ile bile olsa geçişi en iyi temaları ile olsa hayvancılığa geçişi becermeye başladığınız sürece siz bu belirsizliği aşmak istersiniz o zaman şeye geçersiniz daha iyi bir yerleşik yere ve bu karşılıklı birbirine (anlaşılmadı) bu da tarımsal bir üretimi getirmiştir. Belirsizliği ortadan kaldırmıştır. Tarımsal denetimde o yerleşik daha da kalıcılaştırmıştır. Oraya insanı toprağa daha da bağlamıştır. Toprağa yerleşme çok ciddi bir sonuçları vardır. En önemlisi deminki dediğim gibi bu yerleşme bir köy denen vesaire şu ana kadar konuştuğumuz yapılardan farklı bir yapının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yapımızı (anlaşılmadı) köy. İnsanlar artık yerleşik bir hayata geçmiştir. Yerleşik hayatta da birimi de köy ve bundan dolayı da çok ciddi bir toplumsal dönüşüme kabul ettiği için buna köy devrimi adı verilmiştir ve bu aynı zamanda (anlaşılmadı) tarımdan gelişmeye açan (anlaşılmadı) ortaya çıkışını da sağlamıştır çünkü bu kalisler insanlar köylere yerleştikçe yerleşik hayat aynı zamanda şunu getirir belirli bir kimliğin ortaya çıkmasını getirdi. Belirli insan grupları arasındaki ilişkinin statik hale gelmesi düzenli hale gelmesini getirdi çünkü eskiden bir siz buradasınız bir adam burada orda burada sürekli herkes yer değiştiriyor. Burada sistematik düzenli ilişkilerin bulunması çok daha zordur. Bunların hepsini biri burada biri orda sürekli herkes bir yer değiştirme peşinde. Bunların arasında bir iletişim kopukluğunu bulmak zordur bu iletişimi sistematize etmek zordur. Bu iletişimi kalıcı hale getirmek zordur ama bir neslin insanların yerlerini burada sabitlediğimiz an işte artık köylerde olsun ilk etapta bu bunların ilişkilerini sabitlediğiniz an yerlerini sabitlediğiniz an aynı zamanda ilişkilerini sabitlersiniz. Siz artık bunların arasında çok düzenli bir ilişki ortaya çıkar. Bu daha bir ilişki tabi dillerin daha sistematik bir şeklide ortaya çıkmasını (anlaşılmadı) diller ne kadar sistematik bir şekilde ortaya çıksa bu aynı zamanda belirli ortak bir kültürlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Şimdi en eski (anlaşılmadı) yerler Urfa yakınında (anlaşılmadı) çöller göbekli tepede ve burada kazılar olmuş bir çok bildiğimiz şey yani şu andaki şey burada elde edilmiş kazılar ile çıkartılmış çanak çömlek vesaire ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra Ergani sınırları içerisinde Çayeli , çemer ve bunun gibi bir çok yerde (anlaşılmadı) köyler açığa çıkartılmıştır. Kurumsallaşma açısından söz ediyorum devrimin yerleşmesi ile beraber diğer çevreye yayılması anlamında artık milattan önce altı binle dört bin yıllar arasında bugünkü Kürdistan coğrafyasında özellikle dediğimiz eksende neolitik dönem kurumsallaşmıştır ve artık köy yerleşik bir düzen geçerli bir bilim haline gelmiştir.

İşte mesela tarihsel olarak gidersek yaklaşık sekiz bin yılda hayvanlar evcilleştirilmiştir. Tarım, tahıl işleri ekipmanları olarak değirmen, dibek halat icat edilmiştir. bunların hepsi ilerde göreceğimiz (anlaşılmadı) giden yolda önemli maddi koşullardır. Çeşitli madencilik şeyleri başlamıştır uğraşları başlamıştır. Bunun yanında en önemli çanak çömlek ve dokumacılık icat edilmiştir. Geçen sizle mi konuşmuştuk çinde bulunduğu söyleniyordu yeni kazılar yeni buluntularla beraber aslında dokumacılığında ilk temsilcilerin de mezopotamyada ortaya çıktığı ispat edilmiş arkadaşlar okumuştular. Bunun yanı sıra kazma, sapan ve yontma gibi taş araçlar yapılmıştı. Neolik çağ aynı zamanda bir nil devrimidir. Zaten bunu detaylı olarak daha önce konuşmuştuk. (anlaşılmadı) kürdistanda ortaya çıkmıştır. (anlaşılmadı) yani o dönemden çıkıp yayıldıkça farklılaşıyorlar yani şeyi basmamak lazım yan yana yaşayan iller İtalyanca şeyde farklı İspanyolca da farklı veya İspanyolca ile Portekizce de farklıdır veya Kürtçenin içinde nasıl zazaca ile (anlaşılmadı) ciddi farklılıklar veya benzerlikler olması gibi bire bir aynı olmak zorunda değil yayıldığı oranlara uzaklıklara bağlı olarak değişiklik olur ama şey yani bunlar ama (anlaşılmadı) çok net hangi kıskaslarla yapılır peki demin söyledim onu söyleyim bu arada efendimi bir kelime örnek verdim etimolojik olarak güvenmemek lazım onun başka kıstasları var çünkü kelime dediğimiz şey dillerde bağımsız ve dillere girebilen bir şeydir mesela bugün Türkçe Ural Altay dili grubundadır ama içinde bissürü Fransızca, almanca, İngilizce kökenli kelimeler vardır. O toplumsallar arası kültürel etkileşimden gelebilecek kelimeler başka bir şeydir daha çekirdek daha temel kelimeler başka bir şeydir. Onları atmak lazım gramerleri karşılaştırmak lazım bunu dil bilimciler yapmış ve hepsini bir dil ailesi olarak (anlaşılmadı) grubuna sokmuşlar yani metod bunun aynısı (anlaşılmadı) orda yanıltıcı olur. Burada ilk dediğimiz dönemdeki şeyler buradadır. Dil asıl yaşandığı ve kurumsallaştığı köy yaşamının önemli olarak ortaya çıktığı bölge budur. Burada sadece şunu söyleyim. Biz çok az şeyi biliyoruz yani bunu sadece dediğimiz kadar işte üç dört tane köy yada beş altı tane köy değil. Binlercesi toprağın altındadır. Toprağın bissürü meterlerce altındadır ve nerede olduğunu bilmiyoruz da o yüzden atıyorum yol yaparken şu bu yaparken genelde zaten böyle şeyler (anlaşılmadı) İstanbuldaki gibi bir metro inşaati yapıyorsunuz bir anda kazdığınız şey oturduğunuz kazma vurduğunuz yerden tarih fışkırıyor. Kürdistanda aslına öyle o yüzden önderlik (anlaşılmadı) belirlemesi o yüzden doğru. O kadar büyük bir derya ki yani şey açısından arkeoloji zenginlik açısından biz bunun ancak binde birini belki on binde birini biliyoruz veya onu değerlendiriyoruz. Hep onun binde birine bakarak ta bizden Ordan alsınlar yani arkeleok demek çok zor hani hiç girmemiş demek burada ciddi kazılar da yapılmış.