fünye grubu ve gövde birbirinden ayrılarak, 10. maddede " 1 adet maşa üzerinde HGR Z
DM 72 LOS FMP - 24 seri numaralı fünye grubu" , 18.maddede ise " 1 adet üzerinde
HGR DM 41 SPLITTER COMP-B LOS FMP-24 ibaresi bulunan el bombası gövdesi"
şeklinde belirtilmiştir. "
PvFX - 12 gövde, A FJZ - 2 - 286 NOV 1953 maşa numaralı mühimmat konusundaki
"Olay tutanağında var, başka yerde yok, kaybolmuş. Bu bomba nereden çıktı hangisiyle
neden ve nasıl yer değiştirdi? " sorusu hakkında.
"Söz konusu el bombası, fünye grubu gövdeye takılı durumda bulunduğu için, olay yerinde
okunabildiği şekliyle, Olay tutanağının 2/f maddesinde " 1 adet haki renkli, fünye ve maşa
grubu takılı, gövde kısmında RFX -12 ibareli, maşa kısmında A FJZ-2-286 NOV 1953
ibareleri bulunan el bombası" şeklinde yazılmış, inceleme safhasında aynı el bombasının
fünye grubu ve gövde birbirinden ayrılarak, fünye grubu inceleme raporunun
6.maddesinde FÜZE M204 Al LOT FJZ - 2 - 286 NOV 1953 olarak, gövdesi ise
13.maddede " 1 adet üzerinde içe kabartma yazı ile RFX A12 ibaresi bulunan el bombası
gövdesi" olarak belirtilmiştir. "
HGR DM 41 SPLITTER COMP - B - LOS FMP - 24 gövde numaralı mühimmat
konusundaki "Olay tutanağında olmasına rağmen imha öncesi ve sonrası fotoğrafı
olmayan bu bomba nerden çıktı nereye kayboldu? " sorusu hakkında,
"Söz konusu el bombasının fünye grubu ve gövdeye takılı bulunduğu için Olay tutanağının
2/c maddesinde, gövde üzerinde HGR DM 41 SPLITTER COMP-B LOS FMP-16 olarak
yazılı olarak sadece gövde üzerindeki ibareler belirtilmiş, inceleme safhasında fünye grubu
ve gövde birbirinden ayrılarak, inceleme raporunun 10. maddesinde HGR Z DM 72 LOS
FMP - 24 olarak fünye grubu, inceleme raporunun 18. maddesinde HGR DM 41
SPLİTTER COMP - B - LOS FMP - 24 olarak gövde kısmı yazılmıştır. "
GRENADE HAND FRAG M 26 5-53 COMP - B LOT LS 14 - 107 gövde numaralı
mühimmat konusundaki "Olay tutanağında maşası da gövdesi de yok. Fotoğrafları da yok.
Bu bomba nereden çıktı hangisiyle neden ve nasıl yer değiştirdi? " sorusu hakkında.
"Söz konusu olayda, ABD imali M26 model savunma tipi el bombalarından 3 adet
bulunmuş, bunlardan 2 adedi olay tutanağının 2/d maddesinde " 2 adet haki renkli fünye
ve maşa grubu takılı, maşa kısmında FUZE M204 Al - LS -2 64-12-52 ibareleri bulunan,
gövde kısmında COMP-B LOT ibareli el bombaları" şeklinde gövde üzerindeki ibareler
402 / 2271
olay yerinde okunabildiği kadar yazümış, 3.ABD imali M26 el bombası ise olay
tutanağının 2/e maddesinde "1 adet haki renkli, fünye ve maşa grubu takılı, maşa kısmında
FUZE M204A1-LS 2-95 3-53 ibareli, gövde kısmında sarı renkli 53 COMP-B LOT ibareli
el bombası" olarak gövde üzerindeki ibareler olay yerinde okunabildiği kadar yazılmış,
inceleme safhasında fünye grupları ve gövdeler birbirinden ayrılarak, 3 adet ABD imali
M26 model el bombasının gövdeleri, inceleme raporunun 14. maddesinde "1 adet
üzerinde GRENADE HAND FRAG M26 5-53 COMP B LOT LS 14-142 ibaresi bulunan el
bombası gövdesi" ve 15.maddesinde "2 adet GRENADE HAND FRAG M26 5-53 COMP
B LOT LS-14-107 ibaresi bulunan el bombası gövdesi" olarak, fünye grupları ise olay
tutanağının 7.maddesinde " 3 adet maşa üzerinde FÜZE M204 Al LS-2-64 12-52 aynı seri
numaralı el bombası fünye grubu" şeklinde belirtilmiştir. (Ancak burada 3 adet olarak
belirtilen maşa grubunun 2 adet olması, 3.maşa grubunun olay tutanağının 2/e
maddesinde l(bir) adet olarak belirtilen FUZE M 204 Al - LS - 2 - 95 3 - 53 numaralı
fünye grubu olması gerektiği değerlendirilmektedir. Burada bir karışıklık tespit
edilmiştir.) "
18 adet gövde ve maşa numarası olmayan mühimmat konusundaki "İmha öncesi ne
durumdaydılar ki fotoğrafları yok? İmha sonrası ne oldu da bu hale geldiler ? " sorusu
hakkında,
"Söz konusu olayda 18 adet MKE imali savunma tipi el bombası gövdesi ele geçirilmiş, bu
el bombası gövdeleri olay tutanağının 1.maddesinde "18 adet haki yeşil ve siyah
renklerde, parça dilimli, ağız tapaları kapalı, el bombası gövdeleri bulunmuş, ağız tapaları
tek tek açıldığında sarı renkli toz madde bulunduğu (tüm gövdeler içerisinde) görülmüş"
şeklinde belirtilmiş, aynı el bombası gövdeleri inceleme raporunun 11. maddesinde detaylı
olarak yazılmıştır. Yine inceleme raporunda el bombası gövdeleri içerisindeki toz
maddenin 40 'ar gram olduğu ve yapılan kimyasal analizlerinde bu toz maddelerinin TNT
patlayıcı maddesi olduğunun tespit edildiği ifade edilmektedir. Alınan imha kararı
gereğince el bombası gövdesi içinde bulunan toz halindeki patlayıcı maddeler imha
edilmiş, gövdeleri bulunduğu şekli itibariyle aynen halen 13.Ağır Ceza Mahkemesi
Beşiktaş Adliye binasında bulunan adli emanet deposunda muhafaza edildiği yapılan
keşifte görülmüştür. El bombası gövdelerinin ilk bulunduğu haldeki görünümleri, olay
yerinde ve malzemeler tasnifi sırasında çekilen kamera görüntülerinde görülmektedir. "
53, COMP - B LOT gövde, FUZE M 204 Al - LS - 2 - 95 3 - 53 maşa numaralı
mühimmat konusundaki "İnceleme tutanağında bu maşa ve bu gövde yok, nereye kayboldu
hangisiyle yer değiştirdi? " sorusu hakkında.
"Söz konusu el bombası, Olay tutanağının 2/e maddesinde, fünye grubu "FUZE M204 Al
- LS - 2 - 95 3 - 53" olarak ve gövde üzerinde "53. COMP-B LOT" şeklinde olay
yerinde okunabildiği şekliyle yazılmıştır. Aynı el bombası inceleme safhasında fünye grubu
ve gövde birbirinden ayrılarak, gövde kısmı İnceleme raporunun 14. maddesinde
"GRENADE HAND FRAG M26 5-53 COMP B LOT LS-14-142" olarak yazılmış, olay
tutanağının 2/d maddesinde 2 (iki) adet olarak belirtilen "FUZE M204 Al LS-2-64 12-52"
fünye grubu inceleme raporunun 7. maddesinde 3(üç) adet olarak belirtilmiş, ancak
burada aynı seriden 3 adet olarak belirtilen fünye grubundan l(bir) adedinin olay
tutanağının 2/e maddesinde l(bir) adet olarak belirtilen "FUZE M 204 Al - LS - 2 - 95 3
- 53" numaralı fünye grubu olması gerektiği tespit edilmiştir. (Buradaki karışıklık
(inceleme raporunun yazılması sırasında yapılan bir yanlışlıktan kaynaklanmış olduğu
403 / 2271
değerlendirilmektedir) slâytta da belirtilmiştir. Ancak söz konusu fünye grubunun imha
öncesi görüntü ve imha sonrası fotoğrafları mevcut olup, bu durum nitelik ve sayısal
olarak mevcut durumu etkilememektedir. "
COMP - B LOT gövde FÜZE M 204 Al LS - 2 - 64 12- 52 maşa numaralı mühimmat
konusundaki "Olay tutanağımla olmayan 3. maşa inceleme raporuna nereden girdi,
hangisiyle yer değiştirdi? bu gövde nereye kayboldu? " sorusu hakkında,
"Söz konusu olayda, ABD imali M26 model savunma tipi el bombalarından 3 adet
bulunmuş, bunlardan 2 adeti olay tutanağının 2/d maddesinde " 2 adet haki renkli fünye ve
maşa grubu takılı, maşa kısmında FUZE M204 Al - LS -2 64-12-52 ibareleri bulunan,
gövde kısmında COMP-B LOT ibareli el bombaları" şeklinde gövde üzerindeki ibareler
olay yerinde okunabildiği kadar yazılmış, 3. ABD imali M26 el bombası ise olay
tutanağının 2/e maddesinde " 1 adet haki renkli, fünye ve maşa grubu takılı, maşa
kısmında FUZE M204A1-LS 2-95 3-53 ibareli, gövde kısmında sarı renkli 53 COMP-B
LOT ibareli el bombası" olarak gövde üzerindeki ibareler olay yerinde okunabildiği kadar
yazılmış, inceleme safhasında fünye grupları ve gövdeler birbirinden ayrılarak, 3 adet
ABD imali M26 model el bombasının gövdeleri, inceleme raporunun 14. maddesinde " 1
adet üzerinde GRENADE HAND FRAG M26 5-53 COMP B LOT LS 14-142 ibaresi
bulunan el bombası gövdesi" ve 15.maddesinde " 2 adet GRENADE HAND FRAG M26
5-53 COMP B LOT LS-14-107 ibaresi bulunan el bombası gövdesi" olarak, fünye grupları
ise olay tutanağının /.maddesinde "3 adet maşa üzerinde FÜZE M204 Al LS-2-64 12-52
aynı seri numaralı el bombası fünye grubu" şeklinde belirtilmiştir. (Ancak burada 3 adet
olarak belirtilen maşa grubunun 2 adet olması, 3. maşa grubunun olay tutanağının 2/e
maddesinde bir adet olarak belirtilen FUZE M204A1-LS-2-95 3-53 numaralı fünye grubu
olması gerektiği değerlendirilmektedir. Burada bir karışıklık tespit edilmiştir.) Buradaki
yanlışlık aynı el bombaları ile ilgili iki ayrı slayta ilişkin değerlendirmede açıklanmıştır.
Sonuç olarak üç adet ABD menşeli, M26 Model el bombası ele geçirilmiş, olay
tutanağında bunlardan iki adedinin fünye grubundaki ibareler aynı, bir adedi farklı ibareli
ancak inceleme raporunda fünye grupları yazılırken üç adedi de aynı ibareli şeklinde
belirtilerek, olay tutanağında belirtilen bir adet fünye grubunun ibareleri inceleme
raporunda yazılmamıştır."
GRANADE HAND FRAG M 26 5 - 53 COMP B - LOT LS 14-142 gövde numaralı
mühimmat konusundaki "İnceleme raporunda var onun dışında hiç bir yerde yok!
Nereden çıktı? Nereye kayboldu? " sorusu hakkında,
"Söz konusu el bombası, Olay tutanağının 2/e maddesinde "...gövde kısmında 53 COMP-B
LOT ibareli el bombası" şeklinde, olay yerinde okunabildiği kadar yazılmış, inceleme
safhasında aynı el bombasının gövde ve fünye grubu birbirinden ayrılarak, inceleme
raporunun N.maddesinde GRANADE HAND FRAG M 26 5-53 COMP B - LOT LS 14 -
142 olarak belirtilmiştir."
HGR DM 41 SPLİTTER COMP - B - LOS FMP 16 gövde numaralı mühimmat
konusundaki "Olay tutanağında olan, inceleme raporunda sadece gövdesi olan bu
materyal nereye kayboldu? Hangisiyle yer değiştirdi?" sorusu hakkında,
"Söz konusu el bombaları, fünye grupları gövdeye takılı durumda bulunmuş, Olay
tutanağının 2/b maddesinde gövde numaraları HGR DM 41 SPLİTTER COMP-B LOS
404/2271
FMP-16 şeklinde, sadece gövde üzerindeki ibareler yazümış, fünye grupları yazılmamış
(Gövde kısımları ile fünye grupları irtibatlı olduğu için), inceleme safhasında fünye
grupları ve gövdeler birbirinden ayrılarak, İnceleme raporunun 8. maddesinde HGR-Z
DM-72 LOS FMP-16 olarak fünye grubu, 16. maddesinde de HGR DM 41 SPLITTER
COMP-B LOS FMP-16 olarak gövde kısımları belirtilmiştir. "
RFX, Ll gövde, FUZE M2. LOT FJZ- 2 - 286 NOV 1953 maşa numaralı mühimmat
konusundaki "Olay tutanağında olan inceleme raporunda sadece gövdesi olan bu
materyal nereye kayboldu? Hangisiyle yer değiştirdi? " sorusu hakkında,
"Söz konusu el bombası, fünye grubu gövdeye takılı durumda bulunmuş, olay tutanağının
2/g maddesinde fünye grubu FUZE M2, LOT FJZ- 2 - 286 NOV 1953 olarak, gövde kısmı
RFX Ll olarak, olay yerinde okunabildiği şekliyle yazılmış, inceleme safhasında fünye
grubu ve gövde birbirinden ayrılarak ve aletlerle daha detaylı incelenerek, inceleme
raporunun 6.maddesinde FUZE M204 Al LOT FJZ-2-286 NOV 1953 olarak fünye grubu,
12. maddesinde RFXLll olarak gövde kısmı belirtilmiştir. "
Oktay Yıldırım'ın sunumundaki "Toplam 35 gövde 36 maşa, ancak uygun olarak 1 gövde
19 maşa bulunduğu" iddiası konusunda ve sonuç olarak,
"İddia edildiği gibi "Var olduğu iddia edilen, kaybolan, doğuran, esrarengiz bombalar"
bulunmayıp belirtilen yerde 27 el bombası bulunmuş, 27 el bombası olay tutanağında
belirtilmiş, 27 el bombasının incelemesi yapılmış, sadece bulunan 3 adet M26 model el
bombasının fünye gruplarının 2 adedi aynı, bir adeti farklı numaralı iken inceleme raporu
yazılırken bir karışıklık veya yanlışlık yapılarak, 3 adeti de aynı numaralı yazılarak 1 adet
fünye grubunun numaralarının belirtilmemiş olduğu, ilgili Mahkemenin kararı üzerine, bu
el bombalarından 18 adet MKE el bombası ile 2 adet ABD imali el bombalarının gövde
içerisindeki patlayıcı maddeleri ile fünye grubundaki kapsülleri patlatılarak imha edilmiş,
20 el bombası gövdesi ile 20 adet kapsülleri patlatılmış fünye grubu adli emanette
muhafaza altına alınmış olduğu, 4 adet DM 41 el bombası ile 3 adet M26 model el
bombalarının patlayıcıları gövde içerinde presli olduğundan, 7 adet el bombasının
gövdeleri ile birlikte tamamı ve bu el bombalarının fünye gruplarından sökülen kapsülleri
imha edilmiş, kapsülleri sökülmüş 7 adet fünye grubunun adli emanette muhafaza altına
alınmış olduğu, görülerek tespiti yapılmıştır" denilmiştir.
Süleyman Esen Müdafii Av. Mehmet Ener'in, "Mahalli Mahkemeye 2007/1536
soruşturma esaslı gelen dosyadan 455 sayfalık fotokopide, Bombaların menşei ve protokol
numaraları benzerlikleri ile bombalar standart dışına çıkarılıp içine kimi zaman
Cumhuriyet gazetesine atılan gibi zarar vermeyecek fakat ses getirecek şekilde dumansız
barut konularak atılması ve kimi zaman RNX (RDX'in kastedildiği değerlendirilmiştir)
gibi öldürücü maddeler konulup ölümcül tesiri arttırılmış hale getirilmiş şekilleri
vardır... "
"Mahkemenizdeki dosyada bulunan 15.05.2006 günlü Bomba uzmanlarının inceleme
raporunda 5.5.2006 tarihinde Cumhuriyet gazetesine atılan M204 A2 KF MKE 91 12-77
nolu El bombası NATO standardı el bombasıdır. Yalnız bu el bombası içinde
TNT+Dumansız barut karışımı olduğu tespit edilmiştir. Dumansız barutun eklenmesi el
bombasının kullanım amacını belirlemekte önemlidir. Tıpkı dosya içinde bazı sanıkların
405/2271
ifadesinde belirttikleri "Siz bombayı atacaksınız fakat insanlara zarar vermeyecek"
düşüncesindeki hedef amacı gibi... "
"İstanbul Cumhuriyet savcılığından gelen Ümraniye ve Eskişehir'de yakalanan el
bombalarının kullanım amacına göre TNT+RDX gibi patlayıcıların karışımı da olduğu
görülmektedir. Mahkemeniz dosyası ile İstanbul Cumhuriyet savcılığı soruşturması
dosyasının birlikte incelenmesi el bombalarının MKE tarafından KKK lığına teslim
edildiği gibi standardında kullanılmayıp, elde edilmek istenen amaca göre içine bazen
dumansız barut bazen de RDX gibi katkı konulup kullanıldığını ve her iki dosya arasındaki
irtibatı... " şeklindeki anlatımları konusunda.
"Cumhuriyet gazetesine atılan ve patlamayan birinci ve ikinci olaydaki el bombaları, MKE
imali savunma tipi el bombaları olup, gövde içindeki ana patlayıcı madde TNTve standart
ağırlığı 40 gr.dır. Birinci ve ikinci olaylarda kullanılan el bombalarındaki patlayıcı
maddenin yapılan kimyasal analizlerde TNT+Dumansız barut oldukları ve ağırlıklarının
40'ar gr. oldukları inceleme raporlarında görülmektedir. Bu durumda söz konusu el
bombalarındaki patlayıcı miktarı standart ağırlıklarında olduğu gibi 40'ar gr. oldukları
düşünülürse, mevcut TNT patlayıcı maddelerinden bir kısmı eksiltilerek yerine dumansız
barut katıldığı anlaşılmaktadır. TNT dumansız baruta göre daha güçlü bir patlayıcı madde
olduğundan bir miktar TNT yerine dumansız barut kullanılması nedeniyle, patlama anında
bombanın standart etkisinden daha az etki yapabileceği değerlendirilmektedir"
denilmiştir.
Mahkeme tarafından sorulan hususların bir kısmına diğer bölümlerde cevap verildiği
belirtilerek özet olarak,
İstanbul Ümraniye'de ele geçen el bombaları ve ilgili parçaları konusunda, konu
hakkındaki önceki açıklamalara ilave olarak "...Nemlenme hususu özelliği kaybettiren
faktörlerden sadece birisi olabilir. Nemlenme birçok kimyasal maddenin özelliğinin
değişmesine neden olan bir etkendir, ancak bu noktada maruziyet faktörü
değerlendirilmelidir. El bombaları dâhil tüm mühimmat, kış şartları, yağmur, sıcak
havalar vb. her türlü ortamda cereyan eden bir muharebede kullanım için üretilmektedir.
El bombalarında ilgili resimlerde de görüldüğü üzere, birincil yüksek güçlü patlayıcıyı
içeren tapanın uç kısmı boğumlanmıştır ve üzerinde kırmızı bir izolasyon amaçlı kimyasal
madde ile boyanmıştır, tapa üst kısmındaki kapsül ise muhafazalı kapalı küçük bir metal
kutudur. Uzun yıllar su altında kalma gibi bir durum sonucu oluşacak korozyon ile metal
kısımların eriyerek içlerindeki patlayıcı kimyasalın doğrudan suya maruz kalması durumu
hariç uzun yıllar boyunca bir mühimmatın patlayıcı özelliğini koruyacağı
değerlendirilmektedir.
Bugüne kadar edindiğimiz tecrübeler ışığında, zaman zaman yurt yüzeyinde Kurutuluş
Savaşı muharebelerinin yaşandığı Afyon, Çanakkale, Gümüşhane gibi illerde karşılaşılan
söz konusu döneme ait mühimmatın, aşırı paslanma ve korozyon nedeniyle üzerindeki
hiçbir işaret ve markalamanın okunamadığı mühimmat da dâhil olmak üzere patladığı,
evsaf ve özelliklerini korudukları müşahede edilmektedir. Bunun yanında literatürde;
karşılaşılan bir patlayıcı maddenin "her an patlayabileceği" kabul edilmekte ve tamamen
yok edildiği görülünceye kadar emniyet tedbirlerinin uygulanmasına devam edilmektedir.
406 / 2271
Gövdenin paslanmasının, korozyon seviyesine ulaşıp, gövdede delik açılması haricinde
(uzun bir dönem ve çıplak halde toprak altında gömülü olma durumu gibi bir durumda
gerçekleşebilir) içindeki ana imla dolgusuna bir etkisi olmayacağı değerlendirilmektedir.
Ayrıca incelenen bazı el bombalarında kör tapanın plastik contasının yerinde olduğu, bu
durumun muhafaza özelliğini artırdığı değerlendirilmektedir.
Bir patlayıcı madde imha uzmanı tarafından veya Kriminal laboratuarlarda fünye
kimyasalına ulaşmak amacıyla içinin açılıp, kimyasal maddenin çıkarılması ve bu
maddenin laboratuardaki cihazlar ile tetkike tabi tutulması uygun değildir. Birincil yüksek
güçlü patlayıcılar hassastırlar, darbe ezme, düşürme, ısıya maruz bırakma, aleve maruz
kalma, statik elektrik gibi etkenler, kimyasalın tetiklenmesine neden olabilir. Fünyelerin
çalışıp çalışmayacağının tespiti ancak deneme ile mümkün olabilir. "
Gövde içinde patlayıcı olup olmadığı, özelliğini yitirip yitirmediği konusunda, incelenen
her bir delilin durumunun ayrıca raporlandığı belirtilerek "... İçindeki ana imla hakkı dolu
olan el bombalarının, açılıp iç kısmı görünür hale getirilerek yapılan fiziki
incelemelerinde, az bir miktar ele dökülmek suretiyle genel fiziki durumları incelenmiş
olup toz, kalıp veya granül halde bulunan ana imla dolgularının, bugüne kadar
edindiğimiz tecrübeler ışığında patlayıcı niteliklerini koruduğu kanaatine varılmıştır.
İncelenen el bombası gövdelerinin ana imla dolgularının, sarıdan kahverengiye değişen
renk tonları itibariyle TNT oldukları değerlendirilmiştir. Dosya kapsamında laboratuar
analiz sonuçlarında kimyasalların ne olduğuna ilişkin raporlar mevcuttur. "
El bombalarının depolanma koşullarının uygun olup olmaması durumunun bomba ve
fünyelere olan etkisi, patlayıcı özelliğine yönelik etkisi, fünyesi takılı el bombasına harici
etki ve dış müdahale olmadan patlayıp patlamayacağı konusunda, "Tapası takılı bir el
bombası dört durumda infilak edebilir; Birinci durum, fonksiyonu ile çalıştırmak yani pimi
çekip bombayı atma işlemidir. Üretim hatası yok ise ateşleme zinciri başlayarak el
bombası infilak eder. İkinci durum pimin kazaen çekilip ateşleme zincirinin başlaması,
Üçüncü durum tapası takılı bir el bombasının ısı ve şok etkisine maruz bırakılması
suretiyle kendiliğinden infilakıdır. El bombası tapasında bulunan kapsül ve gecikmeyi
sağlayan payroteknik madde, birincil yüksek güçlü patlayıcıları ihtiva eden fünye kısmı ve
gövde içindeki ana imla hakkı olmak üzere tüm patlayıcılar kendi kimyasal özellikleri
dâhilinde ısı ve şoka reaksiyon göstereceğinden, bu maddelerden herhangi biri reaksiyona
girerek kendiliğinden infilak edebilir ve bomba tümüyle infilak edebilir. Dördüncü durum
sempatik infilaka maruz kalan bir el bombasının infilakıdır. Sempatik infilak; İlave imla
hakkı ile yerinde tahrip yönteminde olduğu gibi, bir başka patlayıcının infilakı sonucu
oluşan termal ve basınç etkisinin bir diğerini tetiklemesi, reaksiyona sokmasıdır. Veya aynı
bombanın olduğu haliyle bir başka bomba düzeneğinde ana imla hakkı olarak kullanılması
suretiyle de infilak sağlanabilir. "
Fünyesi olmayan veya fünyesi çıkarılan el bombalarının dış müdahale olmadan patlayıp
patlamayacakları konusunda "Tapası çıkarılmış bir el bombası ise; Mekanik veya
elektrikli kapsül kullanarak hazırlanmış bir ateşleme düzeneği ile, Uygun bir tapa temin
edilerek irtibatlamak suretiyle, Sempatik infilak ile veya gövde içindeki ana imla hakkının
haricen ısı ve şoka maruz kalması nedeniyle, patlayıcı ana dolgusunun ısıya reaksiyon
vermesi suretiyle infilak edebilir. "
407 / 2271
Bomba fünyesinin insan eli ile kesilerek maşadan ayrılmasının mümkün olup olmadığı,
yapılabiliyorsa bu işlemin nasıl yapıldığı, bu esnada patlamanın olup olmayacağı, bu
kesme işleminin yapılan incelemelerde sürekli yapılıp yapılmadığı, kesilen fünye girişinin
tekrar düzeltilerek kullanılıp kullanılamayacağı, böyle bir durumda patlamanın olup
olmayacağı konusunda, "El bombalarında tapa komplesinin uç kısmında bulunan
detonator kısmı (MKE imali tapalarda gri renkli, silindirik yapıda alüminyum gövde) tapa
ana gövdesine, makine sıkımı ile boğumlanmış vaziyettedir. Bu boğum noktasından, gövde
eksenine yatay hareketlerle ve yavaş yavaş sağa sola hareket ettirildiğinde, alüminyum
gövde uç kısmı esneyerek, delik genişlemekte ve gövdeye sıkım yerinden gevşeyebilmekte
ve yerinden çıkarılabilmektedir. Bunu yerine fünyenin zarfı ince olduğundan pense, çakı
gibi aletler ile boğum yerinden kesilmesi de mümkündür. Bu kısım kesildiğinde ana
gövdede bulunan kapsülün ve devamındaki payroteknik madde dışında patlayıcı özellikte
malzeme kalmayacağından tehlikeyi azaltır.
Bu işlem esnasında, fünye içinde patlayıcı dolgusunun başladığı yere (yüksük kısmı) bir
basınç uygulanması durumunda patlama meydana gelebilir. Titiz ve hassas çalışma
gerektirir. Patlayıcı madde imha uzmanlarınca veya bomba uzmanlarınca yapılmalıdır. Bu
kısım çıkarıldıktan sonra uç kısmı açık olmayacak şekilde bantlamak, stropor köpük gibi
bir malzeme içine koymak gibi basit uygulamalar ile fünyeyi alev, ısı, statik elektrik gibi
harici etkilere karşı koruyacak tedbirler alınmalıdır.
Sıklıkla uygulanan bir metot değildir, ancak tahrip metotlarından, özellikle yerinde tahrip
tekniğinde uygulanan ilave imla hakkı ile tahrip metodunda malzemenin bütünlüğü
kaybolacağından, üzerindeki yazı marka vb. ifadeler kaybolacağından, aksamlar
kaybolabileceğinden böyle bir yöntem kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Delil
bütünlüğünü teknik olarak mümkün olduğunca koruma gayreti nedeniyle, riskli olmakla
beraber böyle bir yöntem izlenebilir. Bu şekilde yapılması hususunda bir mecburiyet
bulunmamakla birlikte Bomba Uzmanın inisiyatifinde olan bir husustur.
Kesilen fünyeler ancak fünyenin patlayıcı maddenin doldurulduğu yere kadar kesilebilir
(yüksük kısmı), bu noktadan aşağıya kesmeye çalışmak fünye içindeki birincil yüksek güçlü
patlayıcıyı infilak ettirebileceğinden tehlikelidir. Bu kısmın yüzeyine saniyeli fitili
bantlamak veya elle modifıye ederek tekrar tapa uç kısmına yapıştırmak vb. suretle tekrar
kullanılabilir. Ana dolgu maddesi bir şekilde boşatmadığı, su çamur vb. ortamlarda uzun
süre kalarak korozyona uğramadığı, akmadığı durumlarda tekrar kullanılabilir
özelliktedir.
Birincil yüksek güçlü patlayıcılar alev, darbe ve kıvılcıma, statik elektrik gibi dış etkenlere
oldukça hassas olduklarından, içinin komple çıkarılarak tekrar kullanılabilmesi teknik
olarak mümkün değildir. Patlayıcı uzmanlığı alanında da fünyelerin içinin boşaltılması
Dostları ilə paylaş: |