2- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığın sona ermesi
2925 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince sigortalılık;
a) Primlerini gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ait olduğu yılı takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar ödemeyenlerin o yılın 1 Ocak gününden,
b) Sigortalılıklarına devam etmek istemediklerini Kuruma yazılı olarak bildirenlerin, bu bildirimin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi izleyen yılbaşından,
c) Kanuna ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara tabi olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle prim veya kesenek kesilmeye başladığı tarihten, itibaren sona erecektir.
2925 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin (c) bendi uyarınca sigortalılıkları sona erip de sosyal güvenlik kuruluşları ile ilgilerinin kesilmesi nedeniyle prim veya kesenek ödenmesine son verilenlerin sigortalılıkları ise prim veya kesenek ödenmesine son verildiği tarihi izleyen aybaşından itibaren kendiliğinden başlayacaktır.
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam etmekte iken köy ve mahalle muhtarları seçilenlerin 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları sona erdirilmeyecektir.
Ayrıca, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam etmekte iken Kanunun 50 nci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler ile Kanunun ek 5 ve ek 6 ncı maddelerine tabi sigortalı olmak için talepte bulunanların tarım sigortalılıkları sona ermeden isteğe bağlı sigortalılık talepleri ile ek 5 ve ek 6 ncı maddeye göre talepleri kabul edilmeyecektir.
2925 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile tarım sigortalılığının hangi hallerde sona ereceği düzenlenmiş olmakla birlikte tarım işlerinde fiilen çalışmadığı anlaşılanların tarım sigortalılıkları da sona erdirilmektedir.
Tarım sigortalılığının devam edebilmesi için sigortalıların tescil edildikleri il sınırları içinde çalışmaları esas olup, ikametin sigortalının tescil edildiği ilin dışına taşınması durumunda da bu ilde de tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışıp çalışmadıklarının tespiti gerekmektedir.
Tarım sigortalısı olarak tescil edildikleri ilin dışında herhangi bir nedenle ikametlerini geçiçi veya sürekli olarak başka bir ile taşıyan sigortalıların fiili olarak tarım işini yapıp yapmadıklarının Kurumca araştırılıp tescil edildikleri ilde fiili olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalıştığı anlaşılanların tarım sigortalılıkları devam ettirilecektir.
Yurtdışında ikamet edenlerin tarım işlerinde süreksiz olarak çalışan olarak çalıştıklarından bahsedilemeyeceğinden bu sürede 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları bulunanların sigortalılıkları iptal edilecektir.
Ayrıca, tescil edildikleri ilin dışında başka bir ilde de hizmet akdiyle süreksiz olarak tarım işi yaptıkları tespit edilen sigortalılardan talep edenlerin tarım sigortalılıkları sona erdirilmeyerek dosyalarının en son ikamet ettikleri ile gönderilip nakil işlemlerinin yapılması gerekmektedir. 2925 sayılı Kanuna göre sigortalılık, askerlik görevini yapanların askere alındıkları, mahkemelerce hakkında gözaltı, tutukluluk veya mahkumiyet kararı verilenlerin bu durumlarına karar verildiği tarihten itibaren sona erdirilecektir.
Sigortalılıkları askerlik görevi nedeniyle sona erenlerin talepleri halinde sona erme tarihini takip eden günden, mahkum olanların yine talepleri halinde mahkumiyet bitiş tarihini takip eden günden itibaren “İstek ve Tescil Belgesi” alınmaksızın kendiliğinden başlatılacaktır.
3- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar hakkında yapılacak işlemler
3.1- 1/10/2008 tarihinden sonra geçen hizmetlerin değerlendirilmesi
Kanunun 106 ncı maddesini değiştiren 5754 sayılı Kanunla 2925 sayılı Kanunun tarım sigortalısı olma ve sigortalılığın başlangıcına ilişkin 1 ila 5 inci maddeleri yürürlükten kaldırıldığından; 1/10/2008 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanun kapsamında yeni sigortalı tescili yapılmayacak, 1/10/2008 tarihinden sonra 2925 sayılı Kanun uygulaması bu tarihten önce prim ödeyen sigortalılarla sınırlı olmak üzere Kanunla getirilen değişiklikler doğrultusunda devam ettirilecektir.
Kanunun geçici birinci maddesi gereğince 1/10/2008 tarihinden önce 2925 sayılı
Kanununa tabi geçen hizmetler, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçmiş hizmet olarak kabul edilecektir.
1/10/2008 tarihinden sonra 2925 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince primlerini, ait olduğu yılı takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar ödemeyenler ile aynı maddenin (b) bendi gereğince sigortalılıklarına devam etmek istemediklerini Kuruma yazılı olarak bildirmeleri nedeniyle tarım sigortalılıkları sona erenler, yeniden tarım sigortalısı olmak için müracaatta bulunmaları halinde, 2925 sayılı Kanun kapsamına alınmayacaklardır.
Bunlardan Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle sigortalılıkları sona erenlerin tarım sigortalılıkları, bu kanunlar gereğince prim veya kesenek ödenmesine son verildiği tarihi izleyen aybaşından itibaren yeniden devam ettirilecektir.
3.2- 1/10/2008 tarihinden sonra primlerin eksik ödenmesi
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalıların ödeyecekleri prim oranı 1/10/2008 tarihinden itibaren % 12,5’i genel sağlık sigortası primi olmak üzere toplam % 32,5’e yükselmiş, ayrıca tarım sigortası primlerinin tahsiline ilişkin 33 üncü maddesi yürürlükten kaldırılarak primlerin, ilişkin olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde ödeme vadesinin sona erdiği tarihten tahsil tarihine kadar hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmesi hükmü getirilmiştir.
Tarım sigortalılarının 2008 yılı primlerini peşin ödeyip prim farkını ödememeleri, 2009 ve 2010 yıllarında da prim ödemeye devam ettikleri, bu durumunda aradan uzun süre geçtikten sonra tespit edilmesi nedeniyle bu durumda olanların tarım sigortalılıklarının devam ettirilmesi bakımından 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarının, bir takvim yılına ilişkin primlerinden takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar ödenmemiş olan primlerine ilişkin borç aslı toplamının; aynı takvim yılının ikinci altı aylık süresi için 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş olan asgari ücret dikkate alınarak tahakkuk eden bir aylık prim tutarı ile birinci altı aylık süresi için 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücret dikkate alınarak tahakkuk eden bir aylık prim tutarı farkının 6 aylık süre ile çarpımı sonucunda bulunan tutara kadar olması halinde tarım sigortalılıkları sonlandırılmayacaktır.
2008 yılı ve takip eden yıllarda 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarının, bir takvim yılı içindeki eksik ödenmiş primlerine ilişkin borç aslı toplamının; (İlgili Yılın İkinci Altı Aylık Dönemi İçin Geçerli Olan Günlük Asgari Ücret x 15 x 32,5 / 100) – (İlgili Yılın Birinci Altı Aylık Dönemi İçin Geçerli Olan Günlük Asgari Ücret x 15 x 32,5 / 100) x 6 formülü vasıtasıyla hesaplanacak tutara kadar olması halinde, tarım sigortalılıkları sonlandırılmayacaktır.
2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılarının ödeyecekleri prim oranı 1/10/2008 tarihi itibariyle % 30’dan % 32,5’a çıkartıldığından, sigortalılığın sonlandırılmasına neden olmayacak tarım sigortası primi, 2008 yılının ilk altı aylık süresinde % 30, ikinci altı aylık süresinde % 32,5
olarak hesaplanacaktır.
Tarım sigortalılarının 2008 yılı ve sonrasında bir takvim yılı içindeki tarım sigortası prim borcu yukarıdaki formüle göre hesaplanan tutardan fazla olmasına rağmen, takip eden yıllar için tarım sigortası priminin ödenmiş olması halinde, prim borçlarını Kurumca bir defaya mahsus gönderilecek bir ay süreli tebligat üzerine ödemeleri halinde, sigortalılıkları devam ettirilecektir.
2925 sayılı Kanuna göre süreksiz tarım sigortasının devam ettirilmesinde;
2008 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 75,18 TL’nin,
2009 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 26,34 TL’nin,
2010 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 30,72 TL’nin,
2011 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 39,48 TL’nin,
2012 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 52,62 TL’nin,
2013 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 41,82 TL’nin,
2014 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 61,44 TL’nin,
2015 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 70,20 TL’nin,
altında olması halinde; 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık, başka bir şart aranmadan, üstünde olması halinde ise takip eden yılların primlerinin ödenmiş olması ve sigortalıya yapılan tebligattan sonra bir ay içinde ödenmesi halinde devam ettirilecektir.
Örnek- 2925 sayılı Kanun gereğince süreksiz tarım primi ödeyen sigortalı 2013 yılına ait olan 65 TL primi ödememiştir. 2014 yılı primleri 2015 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödenebildiğinden 21/10/2014 tarihinde tebliğ edilen tutarın 21/11/2014 tarihinde ödenmesi halinde 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ettirilecektir.
Ödenmemesi halinde, takip eden takvim yılı için yapmış oldukları ödemeler, tarım sigortalılıklarının geçerli olduğu yıla ilişkin prim borçlarına mahsup edilmesinin ardından, varsa kalan tutarlar Kuruma başkaca borçlarının bulunmaması kaydıyla ilgililerine iade edilecektir.
3.3- 1/10/2008 tarihinden önce bazı ay/yıllara ait primlerin eksik ödenmesi
2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılığının başladığı tarihten önce veya sonra diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmanın bulunduğunun, tarım sigortalılığının devam ettiği süre içerisinde eksik prim tahsil edildiğinin, aradan uzun zaman geçtikten sonra özellikle de emeklilik aşamasında tespit edilerek tarım sigortalılıklarının iptal edilmesi; sigortalıların telafisi imkansız mağduriyetlerine sebep olduğundan, bu sigortalıların mağduriyetlerinin önlenmesi bakımından 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar hakkında aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
3.3.1- Bazı ayların primlerinin eksik ödenmesi ya da hiç ödenmemesi
Bazı aylarda primlerin eksik ödendiğinin ya da hiç ödenmediğinin tespit edilmesi halinde prim ödemesi bulunan aylara ilişkin süreler hizmet olarak kabul edilecek, primleri eksik ödenen veya hiç ödenmemiş bulunan aylara ilişkin süreler ise, 2925 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi uyarınca tahsil edilecek ve hizmetler prim tahsilatı yapıldıktan sonra dikkate alınacaktır.
Örnek- 1/1/1997 tarihinde 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılan sigortalının 1997 yılı Mart, Nisan, Eylül, Ekim ayı primlerini hiç ödemediği, 1999 yılı Mayıs ve Haziran ayına ait primlerini ise eksik ödediği anlaşılmıştır. Bu durumda bu sigortalının tarım sigortalılığı sona erdirilmeyecek, hiç ödenmeyen aylarla eksik ödenen ayların primleri tahsil edilerek bu süreler hizmet olarak değerlendirilecektir.
3.3.2- Bazı yılların primlerinin ödenmemesi
2925 sayılı Kanuna tabi olarak sigortalı bulundukları sürede yıllar itibariyle primlerini düzenli olarak ödemekte iken bazı yıllara ilişkin primlerini ödemeyen, ancak müteakip yıllarda primlerini düzenli olarak ödemeye devam eden sigortalıların hizmet süreleri, primi ödenmeyen yılın/yılların bir veya birden fazla olmasına göre değerlendirilecektir.
Tarım sigortalılığı devam etmekte iken önceki yıllara ilişkin ard arda olmayan (birbirini izlemeyen) yıl/yıllarda primini ödememiş bulunan sigortalıların ödenmeyen yıl/yıllara ilişkin sigorta primi 2925 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi uyarınca tahsil edilecek ve hizmetler prim tahsilatı yapıldıktan sonra geçerli sayılacaktır.
Örnek 1- 1/1/1992 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi olan sigortalının 31/12/2007 tarihine kadar tarım sigortası primlerini düzenli olarak ödediği halde, 1996 yılına ait sigorta primini ödemediği anlaşılmıştır. Bu durumda, tarım sigortalılığı sona erdirilmeyecek, 1996 yılı sigorta primi 2925 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince tahsil edilerek hizmet olarak dikkate alınacaktır.
Örnek 2- 1/1/1995 tarihinde 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalısı olan ve halen primlerini düzenli olarak ödemeye devam eden sigortalının 1997, 1999 ve 2002 yıllarına ilişkin sigorta primlerini ödemediği anlaşılmıştır. Bu sigortalının, tarım sigortalılığı sona erdirilmeyip, söz konusu yıllara ait sigorta primleri 2925 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince tahsil edilerek hizmetten sayılacaktır.
3.3.3- Birden fazla yılın priminin ödenmemesi
Tarım sigortalılığı devam etmekte iken primi ödenmeyen yılların birden fazla ve birbirini izleyen (ard arda) yıllardan oluşması durumunda, ödemesi bulunmayan ilk yılın sigorta primi, 2925 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi uyarınca tahsil edilecek, sonra gelen yıl/yılların primleri tahsil edilmeyip yeni bir istek ve tescil belgesi alınmadan izleyen yıllardaki primi ödenmiş süreler hizmet olarak değerlendirilecektir.
Örnek 1- 1/1/1987 tarihinde 2925 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı primlerini düzenli olarak ödediği halde, 1995, 1996 ve 2002 yıllarına ilişkin sigorta primlerini ödemediği anlaşılmıştır. Bu sigortalının 1995 ve 2002 yılına ait primi tahsil edilecek, ancak 1996 yılına ait primi tahsil edilmeyerek yeni bir istek ve tescil belgesi alınmadan, 1996 yılı sonrası primi ödediği yıllar hizmet olarak dikkate alınacaktır.
Örnek 2- 1/1/1993 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlayan sigortalının 1998, 1999 ve 2000 yıllarına ilişkin sigorta primini ödemediği, diğer yılların sigorta primini ise düzenli olarak ödediği anlaşılmıştır. Bu sigortalının 1998 yılına ait primi anılan Kanunun 33 üncü maddesi uyarınca tahsil edilecek ancak, 1999 ve 2000 yıllarına ait primleri tahsil edilmeyerek yeni bir istek ve tescil belgesi alınmadan 2000 yılını izleyen yıllar için ödediği primleri hizmetten sayılacaktır.
3.4- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı bulunanlar
2925 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı sebebiyle 1/10/2008 tarihinden önce kendi nam ve hesabına bağımsız çalışması olduğu halde 1479 veya 2926 sayılı kanunlar kapsamında sigortalılıkları başlatılmayan ve bu çalışmalarını 1/10/2008 tarihinden sonra da sürdürenler ile 1/10/2008 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığını gerektirecek şekilde çalışması olanlardan 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunanların sigortalılıkları talep tarihlerine veya prim ödememe nedeniyle sigortalılıklarının sona erdiği tarihe kadar devam ettirilecektir. 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları devam ettirilenlerden prim ödemesi bulunmayanların 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları takip eden yılın 1 Ocak gününde sona erdirilecek, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığın devam etmesi halinde ise 1 Ocak tarihinden sonra başlatılacaktır.
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken 1/10/2008 tarihi ve sonrasında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışması sebebiyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılıkları başlatılanlardan talepte bulunanların 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları esas alınarak sigortalılıklarının sonlandırıldığı tarihten itibaren devam ettirilecek, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ödenen primler 2925 sayılı Kanuna tabi prim olarak aktarılacaktır.
1/5/2008-30/9/2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı olanların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı olup yazılı talepte bulunan sigortalılar hakkında ödenen primler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığa aktarılacak, ancak bu sigortalılar 1/3/2011 tarihi itibari ile ek 5 inci madde kapsamına alındıklarından bu tarih itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecektir.
Örnek 1- 1/7/2005 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi süreksiz tarım sigortalısının, ticari kazanç sebebiyle 23/5/2007 tarihinde başlayan vergi mükellefiyeti olmasına rağmen mülga 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılamamıştır. 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı ile birlikte vergi mükellefiyeti de devam eden sigortalının 1/10/2008 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sonlandırılarak aynı tarih itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı başlatılmıştır. Sigortalının talepte bulunması halinde 2925 sayılı Kanuna göre sonlandırılan sigortalılığı 1/10/2008 tarihinden itibaren devam ettirilecek, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi prim ödenen süreler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık sürelerine aktarılacaktır.
Örnek 2- 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirecek çalışması olduğu halde 1/10/2008 tarihine kadar kayıt ve tescili yapılmayan sigortalının 1/10/2008 tarihinden önce başlayan ve kesintisiz devam eden 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı (diğer şartların varlığı ile birlikte) bu tarihten sonra da devam ettirilecek ve Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı başlatılmayacaktır. Bu sigortalının 1/10/2008 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sonlandırılıp aynı tarih itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalılığı başlatılmış ise talepte bulunması halinde 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 1/10/2008 tarihinden sonra da devam ettirilecek varsa diğer sigortalılık statüsünde ödediği primler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı ile ilgili sürelere aktarılacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM
Kanunun Ek 5 inci Maddesine Göre Tarım veya Orman İşlerinde
Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanlar
1- Sigortalı sayılanlar
Kanuna 6111 sayılı Kanunla 1/3/2011 tarihinden itibaren ilave edilen ek 5 inci madde ile kamu idarelerinde tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır.
Ek 5 inci madde kapsamında sigortalı olabilmek için;
- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi ve 2925 sayılı Kanun kapsamında çalışmamak,
- İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmamak,
-Kurumumuzdan ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklardan
kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almamak,
- 18 yaşını doldurmuş olmak,
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olup yıllık tarımsal faaliyet gelirleri içindeki kazancının asgari ücretin altına düştüğünü muafiyet belgesi ile belgeleyen sigortalılar yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının prime esas günlük kazanç alt sınırına göre belirlenen tutardan az olduğunu “Sigortalılık Muafiyet Belgesi” ile belgeleyenler ek 5 inci maddeye göre sigortalı olabilirler.
Diğer taraftan;
- 2925 sayılı Kanuna göre 1/5/2008-30/9/2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanlar,
- 2925 sayılı Kanuna göre sigortalılığı 1/5/2008 tarihinden önce sona erip 1/5/2008- 30/9/2008 tarihleri arasında yeniden sigortalı olanlar,
- 2925 sayılı Kanuna göre sigortalılığı 1/3/2011 tarihi itibariyle sona erip bu tarihten sonra
Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında sigortalı olanlar, hakkında da ek 5 inci madde ve geçici 29 uncu madde hükümleri uygulanacaktır.
Örnek 1- Hizmet akdine tabi ve ay içinde 10 günden az çalışması nedeniyle Kanunun ek 6 ncı maddesine göre taksi şoförü olarak çalışmaktayken 21/11/2012 tarihinde aylık bağlanması talebinde bulunan sigortalının ek 6 ncı madde kapsamındaki sigortalılığı 21/11/2012 tarihinde sona erdirilmiş, 1/12/2012 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanmıştır. 15/2/2013 tarihinden itibaren taksi şoförlüğü yapmaya devam eden sigortalının aylık alması nedeniyle ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı sayılmasına imkan bulunmadığından 15/2/2013 tarihinden itibaren işvereni tarafından Kanunun (a) bendi kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi tutulması gerekmektedir.
Örnek 2- Kanunun 4 üncü maddesinin (b) bendi kapsamındaki vergi mükellefiyetini 22/9/2013 tarihinde sona erdirip aynı tarihte aylık bağlanması talebinde bulunan sigortalıya 1/10/2013 tarihinden geçerli olmak üzere (b) bendi kapsamında yaşlılık aylığı bağlanmıştır. 7/2/2014 tarihinden itibaren hizmet akdine tabi ve ay içinde 10 günden az çalışmaya başlayan sigortalının aylık alması nedeniyle ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı sayılmasına imkan bulunmadığından 7/2/2014 tarihinden itibaren işvereni tarafından Kanunun (a) bendi kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi tutulması gerekmektedir.
2- Sigortalılığın başlangıcı
Tarım işlerinde süreksiz çalışanların “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni (EK-11) sürekli ikametlerinin ya da çalıştıkları yerin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri gerekmekte olup, bunların sigortalılıkları müracaat ettikleri tarih itibariyle başlatılacaktır.
6831 sayılı Orman Kanununun 40 ıncı maddesi gereğince devlet ormanlarında ağaçlandırma, bakım, imar, yol yapımı, kesme, toplama, taşıma, imal gibi orman işleri; işyerinin ve işyerinde çalışacakların hangi mülki hudut ve orman teşkilatı hudutları içerisinde kaldığına bakılmaksızın, öncelikle işyerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve işyerindeki köylülere veya işyeri civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere birim fiyat (vahidi fiyat) usulüne göre yaptırılmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlükleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı il müdürlükleri aracılığıyla 6831 sayılı Kanunda belirtilen işlerin orman köylüleri tarafından kurulan kalkındırma kooperatiflerine, köy tüzel kişiliklerine ve köylülere verilmekte olup, söz konusu işlerin vahidi fiyat usulüne göre verilmesi halinde bu işler Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında süreksiz iş sayılmaktadır.
Orman köylülerinden Kanunun ek 5 inci maddesine göre sigortalı olmak isteyenler “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni (EK-12) sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile sürekli ikametlerinin bulunduğu veya çalıştıkları yerin bağlı olduğu Orman Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlükleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı il müdürlükleri aracılığıyla veya kalkındırma kooperatiflerine onaylatıp sürekli ikametlerinin bağlı olduğu SGİM/SGM’ye müracaat edecekler, bunların sigortalılıkları ise müracaat ettikleri tarihten itibaren başlatılacaktır. Ayrıca, bu kapsamdaki sigortalılar başvuru belgesi ile birlikte işin kooperatife ya da köy tüzel kişiliğine verilmesi halinde kooperatif ya da köy tüzel kişiliği ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili birimi arasında yapılan sözleşme ile kooperatif üyelerini ya da köy tüzel kişiliğince çalıştırılacakların listesini, köylülerle yapılması halinde ise sözleşmeyi Kuruma vereceklerdir.
Tarım veya orman işlerinde süreksiz sigortalılığın başlangıç tarihinin belirlenmesinde SSİY’nin 124 üncü maddesi gereğince adi posta veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin Kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihi; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi yolu ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya bildirimin postaya verildiği tarih başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilecektir.
Kanunun ek 5 inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde süreksiz çalışan sigortalılar için oluşturulacak sicil dosyaları sigortalıların sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu SGİM/SGM’nde bulunacağından, çalıştıkları SGİM/SGM’ne “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” veya “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” ile müracaat edenlerin tescil işlemi yapıldıktan sonra, sigortalı dosyası oluşturulmak üzere belgeler sürekli ikametlerinin bulunduğu SGİM/SGM’ne gönderilecektir. Ayrıca, sigortalıların çalıştıkları illerdeki SGİM/SGM’ne sigortalılık işlemleri ile ilgili olarak talepte bulunmaları halinde işlemleri yapıldıktan sonra, belgeler sigortalı dosyasının bulunduğu SGİM/SGM’ne gönderilecek, sigortalılara da ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılıklarının başlatıldığı hususunda bilgi verilecektir.
Kamu idarelerinin tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalıştırılanlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı sayıldıklarından ek 5 inci madde hükümleri bu sigortalılar için uygulanmayacaktır.
2925 sayılı Kanun gereğince sigortalıkları devam edenler de bu kapsamdaki sigortalılıkları sona ermediği sürece Kanunun ek 5 inci maddesi hükümlerinden faydalanamazlar.
Dostları ilə paylaş: |