T. C. Sosyal güvenlik kurumu başkanliği sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sayı : 32995964/230 22/2/2013 Konu : Sigortalılık işlemleri genelge

Örnek 2- 1/9/1987 tarihinde astsubay olarak göreve başlayan ve 14/7/1998 tarihinde Yüksek Askeri Şura kararı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan, 18/9/1998 tarihinde başlayan ve 17/12/2011 tarihine kadar kesintisiz devam eden vergi mükellefiyet kaydına istinaden 18/9/1998 tarihi itibariyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında tescili yapılan ve düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalı (B) ’nin (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 6191 sayılı Kanun uyarınca 14/4/2011 tarihi itibariyle sonlandır ilmiş, vergi mükellefiyeti kaydının devam etmesi nedeniyle de 15/4/2011 tarihi itibariyle yeniden başlatılmıştır. Sigortalı (B), Başbakanlık Hazine Müsteşarlığında 27/9/2011 tarihinde araştırmacı olarak göreve başlamış ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında hizmetinin başladığı tarihten bir gün önce olan 14/10/2011 tarihi itibariyle sona erdirilmiştir.

Sigortalı (B)’nin, 18/9/1998 - 14/4/2011, 15/4/2011 - 14/10/2011 tarihleri arasındaki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen hizmet sürelerinin bildirilmesi talep edilmiştir.

Bu durumda, 18/9/1998 tescil tarihinden 6191 sayılı Kanun yürürlük tarihi olan 14/4/2011 tarihleri arasındaki ödemiş olduğu primlerin karşıladığı süre hizmet olarak bildirilmesi gerektiğinden, öncelikle bu tarihler arasındaki ödediği primlerin karşıladığı hizmet süresinin tespit edilmesi gerekmektedir. Kısmi ödenen tutarların 18/9/1998 ila 30/9/2010 tarihleri arasındaki 12 yıl 12 gün (4332 gün) hizmet süresini karşıladığı varsayıldığında, Sigortalı (A)’nin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki hizmet süreleri, 18/9/1998 - 30/9/2010 tarihleri arası olarak bildirilecektir. 15/4/2011 - 14/10/2011 tarihler arasındaki 6 ay sigortalılık süreleri zorunlu sigortalılık süresi olup, borcunun tahsil edilerek primli gün sayısının bildirilmesi gerekmektedir.
BEŞİNCİ BÖLÜM

Kanun 4 üncü Maddesinin Birinci

Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar

1- Sigortalı sayılanlar

1/10/2008 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılan 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalı olanların hak ve yükümlülükleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında devam ettirileceğinden, 1/10/2008 tarihinden önce tarımsal faaliyetlerinin bulunması nedeniyle ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüğüne kayıtlı olanlardan, 1/10/2008 tarihinden önce Kuruma kayıt ve tescili yapılamayanlar ile ilk defa 1/10/2008 tarihinden sonra tarımsal faaliyete başlayanlar Kanun hükümleri gereğince sigortalı sayılacaklardır.

2- Sigortalılığın başlangıcı ve bildirimi

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi olanların ilk tescil ve yeniden sigortalılıkları bağlı oldukları ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince veya kendilerince bir yıl içinde bildirilmesi halinde odaya kaydedildikleri tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlatılacaktır. Tarımsal faaliyette bulunanlar meslek kuruluşuna kayıtlarının yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerince Kuruma bildirilecektir.

Ziraat odasına kaydın başlaması ve sona ermesinde oda yönetim kurulu karar tarihi esas alınacaktır.

Bu itibarla, 1/10/2008 tarihinden önce ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüğüne kayıtlı olan, ancak Kuruma kayıt ve tescilleri yapılarak sigortalılıkları başlatılmayanların sigortalılıkları Kanunun 7 nci maddesi ve SSİY’nin 11 inci maddesi gereğince, 1/10/2008 tarihinden önce ziraat odası kaydı bulunanlardan 1/10/2009 tarihine kadar bir yıllık bildirim süresi içinde bildirimleri yapılanların sigortalılıkları 1/10/2008 tarihinden, bu süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise bildirimlerinin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlatıldığından, bu durumda olan çiftçilerden 1/10/2009 tarihinden sonra bildirimleri Kuruma intikal edenlerin sigortalılıkları bildirimin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren başlatılacağından, bu durumda olanların sigortalılıkları geriye dönük başlatılmayacaktır.

Örnek 1- 1/3/2005 tarihinde ziraat odasına kayıt yaptıran ve 1/10/2008 tarihine kadar sigortalılığı başlatılmayan bir çiftçinin 25/3/2009 tarihinde ziraat odasınca Kuruma bildirimi yapıldığında bu çiftçinin sigortalılığı 1/10/2008 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

Örnek 2- 1/3/2005 tarihinde ziraat odasına kayıt yaptıran ve 1/10/2008 tarihine kadar sigortalılığı başlatılmayan bir çiftçinin 3/12/2009 tarihinde ziraat odasınca Kuruma bildirimi yapıldığında bu çiftçinin sigortalılığı 3/12/2009 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

Ayrıca tarım il/ilçe müdürlükleri çiftçi kayıt sisteminde yer almakla birlikte ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerinde kayıtları bulunmayanların Kanun gereği tescil yapılabilmesi için öncelikle bu kişilerin Kanunun 4 üncü maddesinin (a), (b) ve (c) bendinde sigortalı olup olmadıkları ile buralardan kendi çalışmaları nedeniyle aylık alıp almadıklarının araştırılması, bu durumda olduğu tespit edilenlerin listeden çıkarılarak, diğer çiftçilere ilişkin kayıtlarla ilgili olarak ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlükleri ile irtibata geçilerek buralarda kayıtlarının bulunup bulunmadığının araştırılması sonucunda Kanun kapsamında bulunduğu tespit edilenlerin tescillerinin yukarıda açıklanan Kanun ve SSİY gereğince yapılarak sigortalılıklarının başlatılması gerekmektedir.

Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi sigortalıların tescilinde anılan Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi ile geçici 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında ve SSİY’nin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde düzenlenen tarımda kendi nam ve hesabına çalışanların sigortalılık muafiyetine ilişkin hususların da dikkate alınması gerekmektedir.

1/10/2008 tarihinden önce sigortalı olanlardan ziraat odası kaydı bulunmayanların ziraat odalarına, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerine kayıt olmaları gerektiğinden, sigortalılara bu husus duyurularak gerekli kayıtların yapılması sağlanacaktır.

1/10/2008 tarihinden önce 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam edenlerden ayrıca

sigortalı işe giriş bildirgesi alınmayacaktır. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında bulunanlardan Kurumca re’sen veya ilgililerin müracaatı üzerine yapılan sigortalılık tescillerinin tebligatı adi posta veya kargo yoluyla bildirilmesi durumunda, şahsa tebliğ gerçekleşmemiş olacağından, 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre iadeli taahhütlü, taahhütlü

posta veya APS yolu ile yapılması gerekmektedir.

Örnek 1- 1/10/2008 tarihinde ziraat odasına kayıt yaptıran sigortalının kaydı 30/9/2009

tarihinde Kuruma bildirilmiştir. Bu durumda sigortalının sigortalılık başlangıç tarihi 1/10/2008

olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 2- 1/10/2008 tarihinde ziraat odasına kayıt yaptıran sigortalının kaydı 15/10/2009 tarihinde Kuruma bildirilmiştir. Bu durumda sigortalının sigortalılık başlangıç tarihi 15/10/2009 olarak dikkate alınacaktır.

1/10/2008 tarihinden önce mülga 2926 sayılı Kanun kapsamında tarımsal faaliyette bulunanların onsekiz yaşını doldurdukları tarihi takip eden yılbaşından itibaren sigortalılıklarının başlatılması nedeniyle, 1/10/2008 tarihinden önce sigortalılıkları başlatılmayan ve 1/10/2008 tarihinden önce onsekiz yaşını dolduranların sigortalılıkları 1/10/2008 tarihi itibariyle başlatılacaktır.

Örnek 1- Ziraat odasına kayıtlı bulunan, 23/5/2008 tarihinde on sekiz yaşını dolduran ve aynı gün tarım sigortalılığı giriş bildirgesi ile Kuruma müracaat eden sigortalının, tarım sigortalılığı 1/10/2008 tarihi itibariyle başlatılacaktır.

Örnek 2- 27/09/2008 tarihinde onsekiz yaşını dolduran sigortalı, 01/12/2008 tarihinde tarımsal faaliyetinden dolayı sigortalılığını başlatmak üzere Kuruma müracaat etmiştir. Sigortalı ziraat odasına kaydını 21/11/2008 tarihinde yaptırdığından tarım sigortalılığı 21/11/2008 tarihi itibariyle başlatılacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi gereğince onsekiz yaşını doldurmamış olanlar sigortalı sayılmadıklarından tarımsal faaliyete onsekiz yaşını doldurmadan başlayanların sigortalılık başlangıcında onsekiz yaşını doldurdukları tarih esas alınacaktır.

Kanunun geçici 16 ncı maddesi ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki tarım sigortalıların 1/10/2008 ile 31/12/2008 tarihleri arasındaki aylık kazancı Kanunun 80 inci maddesine göre belirlenen günlük kazancın onbeş katı olarak dikkate alınacak, otuz katını geçmemek üzere her yıl bir puan artırılacaktır.

Tarımsal faaliyette bulunan sigortalılardan, Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine göre ziraat odalarından, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerinden aldıkları “Sigortalılık Muafiyet Belgesi” ile sigortalılıkları sona erenlerden, yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, prime esas günlük kazanç alt sınırına göre belirlenen tutardan fazla olduğunu sigortalılık muafiyet belgesi ile belgeleyerek bir yıl içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirenlerin sigortalılıkları belgenin düzenlendiği tarihten bu süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise bildirimin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten başlar. Bu tarih sigortalılarca ve ilgili kuruluşlarca Kuruma bildirilecektir.

Örnek- Tarımsal faaliyeti 18/5/2009 tarihinde ziraat odasından aldığı sigortalılık muafiyet belgesi ile belgeleyerek sona erdiren sigortalı, 17/12/2010 tarihinde aylık tarımsal faaliyet kazancı ortalamasının fazla olduğunu belgelemiş olup muafiyet belgesinin 17/12/2011 tarihine kadar Kuruma intikal etmesi halinde sigortalılık 17/12/2010 tarihinde, 17/12/2011 tarihinden sonra intikal etmesi halinde ise sigortalılık muafiyet belgesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih itibariyle başlatılacaktır.

“Çiftçilik belgesi olanların tarım il/ilçe müdürlüklerince yapılan bildirim üzerine Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında tarım sigortalılık tescili yapılanlardan kayıtları yeni kurulan ziraat odalarına devredilenlerin, tarım il/ilçe müdürlüklerinde tutulan kayıtların başlangıç tarihi esas alınıp, ziraat odaları tarafından yapılan üye kayıtları geçerli sayılarak işlemler sonuçlandırılacaktır.

Örnek- Tarım il/ilçe müdürlüğünde 21/10/2008 tarihinde bulunan çiftçilik kaydına istinaden, 30/10/2008 tarihinde bildirimi yapılan sigortalının, 21/10/2008 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine göre tescili yapılmıştır. Tarım il/ilçe müdürlüğü 21/10/2008 tarihinde çiftçilik belgesi bulunan üyenin devrini, bağlı bulunduğu ziraat odasına 21/5/2013 tarihinde yapmıştır. Yapılan bu bildirime istinaden ilgili ziraat odası tarafından, 21/10/2008 tarihi itibariyle yapılan üye kaydı geçerli sayılacaktır.”

2.1- Tevkifata istinaden sigortalılığın başlatılması ve bildirimi

Mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesi kapsamına girenler aynı Kanunun 7 nci maddesine göre üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Bu Kanuna göre sigortalı sayılanlardan sigortalılık kapsamına girdikleri tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmayanların tescil işlemleri bu Kanunun 9 uncu maddesi gereğince Kurumca re’sen yapılarak, sigortalılıkları mülga 2926 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre re’sen tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılmaktadır.

Diğer taraftan, mülga 2926 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında; “…Kurumun prim alacakları; Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle de tahsil edilebilir.” hükmüne dayanılarak Bakanlar Kurulu Kararı gereğince 1/4/1994 tarihinden itibaren Kuruma prim borcu bulunan sigortalıların sattıkları ürün bedellerinden % 1 oranında tevkifat yapılmasına başlanılmış olup, uygulamaya ilişkin usul ve esaslar 4 Seri Numaralı Uygulama Tebliği ile belirlenmiştir.

Mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre sigortalı olmaları gerektiği halde, Kuruma kayıt ve tescilleri yapılmamış çiftçilerin, tevkifatın yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle yazılı talepte bulunmaları halinde, söz konusu talepleri tescil için irade beyanı olarak değerlendirilmekte ve tevkifat tutarının Kurum hesaplarına, bildiriminin ise Kurum kayıtlarına intikal etmesi koşuluyla, sigortalılıkları tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşı itibariyle başlatılmasını öngören 4 Seri Numaralı Uygulama Tebliğinin “Prim Tevkifatı Nedeniyle Tescil ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı (I) bendi 21/3/2002 tarihli ve 24702 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlükten kaldırılmıştır.

Ancak, 4 Seri Numaralı Uygulama Tebliğinin “Prim Tevkifatı Nedeniyle Tescil ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı (I) bendinin yürürlükten kaldırılması üzerine tevkifata dayalı geriye dönük tescilleri yapılamayan çiftçiler tarafından tespit davaları açılmaya başlanılmıştır.

Bu tespit davalarından çiftçilerin mağdur oldukları ve sosyal güvenlik hakkına kavuşmak amacıyla hareket ettikleri anlaşıldığından, Kurumla vatandaşlarımızı karşı karşıya getiren bu duruma son vermek amacıyla 4 Seri Numaralı Uygulama Tebliğinin mülga (I) bendi yeniden düzenlenmiş olup, 22/5/2007 tarihli ve 26529 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2926 Sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu Uygulama Tebliğinde değişiklik yapılmasına dair 7 Seri Numaralı Tebliğ yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş ve (I) bendi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

Mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre sigortalı sayıldıkları halde, aynı Kanunun 7 nci maddesinde öngörülen üç aylık süre içinde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalıların tescil işlemleri, bu Kanunun 9 uncu maddesine göre Kurumca re'sen yapılmakta ve sigortalıların hak ve yükümlülükleri de kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır.

Ancak, mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre sigortalı sayıldıkları halde Kuruma kayıt ve tescilleri yapılmamış ve bu Tebliğ uyarınca sattıkları ürün bedellerinden 1/4/1994 tarihinden itibaren prim tevkifatı yapılan çiftçilerin, tevkifatın yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle Kuruma yazılı talepte bulunmaları halinde, tevkifat tutarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla, tevkifat yapılan tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılıkları başlatılır. Sigortalılıkları bu şekilde başlatılan çiftçilerin tarımsal faaliyetlerini devam ettirmeleri koşuluyla, sigortalılıkları devam ettirilir. Tarımsal faaliyetin tespitinde ziraat odası kayıtları esas alınır. Ziraat odası kaydı olmaması halinde, tevkifata esas ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerin, kayıtları esas alınır.

Sigortalının Kurumca re’sen tescili yapılmış ise, sigortalılık tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılır.”

Bu itibarla, yeniden düzenlenen Tebliğ hükmü gereğince il müdürlüklerimizce yapılması gereken işlemler aşağıda açıklanmıştır.

1- Mülga 2926 sayılı Kanun kapsamında bulunduğu halde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmayan ve kendilerinden tevkifat yapılan çiftçilerin tevkifat yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle tevkifata istinaden sigortalılıklarının başlatılması için Kuruma yazılı talepte bulunmaları halinde, Tebliğde belirtildiği gibi, tevkifat tutarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla, tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılıklarının başlatılması, tarımsal faaliyetlerinin devam etmesi halinde sigortalılıklarının devam ettirilmesi, tarımsal faaliyetinin tespitinde ise ziraat odası kayıtlarının, ziraat odası kaydı bulunmayanların ise tevkifata esas ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerin kayıtlarının esas alınması, belirtilen kurum ve kuruluş kayıtlarının bulunmaması halinde ise sattığı ürünü elde ettiği alana ilişkin tapu kayıtlarının da tescile ilişkin kayıt olarak esas alınması ve esas alınan bu kayıtların sona ermesi halinde ise sigortalılıklarının da aynı tarih itibariyle sona erdirilmesi,

2- Kuruma kayıt ve tescili yapılanlardan, sigortalılıkları devam edenlerin sigortalılıkları başlatılmadan önce tevkifat yapıldığına ilişkin belgeleri ibraz ederek tescil tarihlerinin geriye götürülmesini talep edenlerin tarımsal faaliyetlerinin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, tescil tarihlerinin tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılması,

3- Herhangi bir nedenle mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları, sona erenlerden yeniden mülga 2926 sayılı Kanun kapsamına girenlerin, kapsama girdikleri tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı talepte bulunmaları veya prim ödemeleri halinde sigortalılıkları başlatıldığından, yeniden sigortalılık kapsamına girdikleri tarihten sonra sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılanlardan, tevkifata istinaden yeniden sigortalılıklarının başlatılması için yazılı talepte bulunanların sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılması,

4- Sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılan ancak Tebliğde belirtilen kurum ve kuruluşlarda kaydı bulunmayanların talepleri halinde sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılması ve yıl sonuna kadar devam ettirilmesi, tevkifat yapılmayan yıllar varsa bu yıllar atlanarak tevkifat yapılan yıllarda aynı şekilde sigortalılıklarının başlatılması ve sona erdirilmesi,

Ancak, her yıl tevkifat yapılması halinde, tevkifat tarımsal faaliyetin karinesi olduğundan sigortalılığın kesintisiz devam ettirilmesi,

5- 4 üncü maddedeki gibi tevkifata ilişkin geriye dönük sigortalılık başlatılması için başvurulduğu tarihte geriye dönük sigortalılıkları başlatılıp sona erdirilenlerden, başvuruda bulunulan tarihte 2926 sayılı Kanun kapsamında bulunduğu tespit edilenlerin mevcut mevzuat hükümlerine göre Kurumca yeniden sigortalılıklarının re’sen başlatılması,

6- Kurumca tevkifata istinaden yapılan re’sen tescillerde de Tebliğde belirtilen şartları taşıyanların sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılması, gerekmektedir.

Ayrıca, 2926 sayılı Kanun kapsamında bulundukları halde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmadan vefat eden ve vefat etmeden önce sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılan çiftçilerin hak sahiplerinin de talepte bulunmaları halinde tevkifata istinaden tescillerinin yapılabilmesi hususu Kurum Yönetim Kuruluna sunulmuş, 26/2/2009 tarihli ve 2009/89 numaralı Kararı ile Yönetim Kurulunda görüşülmüştür.

Alınan karar uyarınca, 2926 sayılı Kanun kapsamında bulundukları halde Kuruma kayıt ve tescillerini yaptırmayan, Kurumca da re’sen tescil edilemeyen ve vefat etmeden önce sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılan çiftçilerin hak sahiplerinin talepte bulunmaları halinde, 7 Seri Numaralı Tebliğ ve 13/6/2007 tarihli ve 2007/44 numaralı Genelge hükümleri doğrultusunda, vefat eden sigortalılarımızın tevkifata istinaden geriye dönük tescillerinin yapılarak tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılıkları başlatılacaktır.

Örnek - 15/7/1996 tarihinde tarımsal faaliyetten elde ettiği ürün satışından tevkifat yapılmış olmakla birlikte Kuruma kayıt ve tescili yapılmamış olan ve 23/9/2007 tarihinde vefat eden (C)’nin haksahipleri, 12/11/2012 tarihli yazılı talepleri ile tevkifata istinaden tescilinin yapılarak taraflarına ölüm aylığı bağlanmasını talep etmişlerdir. Müteveffa (C)’nin tescili tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşı (1/8/1996) itibariyle yapılacaktır.

1/10/2008 tarihinden itibaren tarımsal faaliyette bulunması nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayıldıkları halde, sigortalılıkları başlatılmayan ve sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılanların sigortalılıkları; ziraat odasına kayıtlarının yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde tespitlerinin yapılması halinde odaya kayıt tarihinden, bu süreyi geçirenlerin ise tespitlerinin yapıldığı tarihten itibaren sigortalılıkları başlatılacak olup, bunlar hakkında 22/5/2007 tarihli ve 26529 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7 Seri Numaralı Tebliğ hükümleri uygulanmayacaktır.

Örnek – Ziraat odası kaydı 1/11/2008 tarihinde başlayan ve 1/6/2009 tarihinde tarımsal faaliyetinden elde ettiği ürün satışından tevkifat yapılmış olan (B), 13/5/2010 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden talebiyle tevkifata istinaden tescilinin yapılmasını talep etmiştir. Adı geçenin ziraat odasına kayıt tarihinden itibaren bir yıllık bildirim süresinin geçmiş olması nedeniyle tespit tarihi olan 13/5/2010 tarihinden itibaren tescili yapılacaktır.

Ancak aynı kişinin, yapılan tevkifata istinaden 9/10/2009 tarihinde tescil talebinde bulunması halinde ise bir yıllık bildirim süresi içinde tespit edildiğinden 1/11/2008 tarihinden itibaren tescili yapılacaktır.

2.1.1- Tescilde aile reisliği ve 22 yaş şartının kaldırılması

Mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde “Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları dışında kalan ve her hangi bir iş verene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın tarımsal faaliyette bulunan kimselerden 22 yaşını doldurmuş erkekler ile 22 yaşını doldurmuş aile reisi kadınların bu Kanuna göre sigortalı sayılacakları” hükmü yer almıştır.

Ancak 2/8/2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde yer alan 22 yaş sınırı 18 olarak değiştirilmiş ayrıca kadınlar için aile reisi olma şartı kaldırılmıştır

26/1/2012 tarihli ve 28185 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6270 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 7 nci maddesine “24/7/2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile değişik mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü 2/8/2003 tarihi öncesi içinde uygulanır” fıkrası eklenmiştir.

Eklenen bu fıkrada yer alan hüküm ile 2/8/2003 tarihinden önce 18 yaşını doldurmuş erkekler ile aile reisi olmayan kadınlara da tarım sigortalısı olma hakkı tanınmıştır.

Buna göre, 2/8/2003 tarihinden önce 22 yaşını doldurmaması veya 22 yaşını doldurmakla birlikte aile reisi olma sıfatını taşımaması nedeniyle tarım sigortalılıkları başlatılamayanlardan 2/8/2003 tarihinden önce 18 yaşını dolduran ve bu tarihten (2/8/2003) önce sattıkları ürünlerden tevkifat yapılanların, tevkifata ilişkin belgeleri eklemek suretiyle yazılı talepte bulunmaları ve tevkifat tutarlarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden ay başı itibariyle başlatılması, sigortalılık sürelerinin tespitine ilişkin işlemlerin ise 22/5/2007 tarihli ve 7 Seri Numaralı Tebliğ ve 13/6/2007 tarihli ve 2007/44 sayılı Genelgede yer alan hükümler doğrultusunda yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, tevkifata istinaden geriye dönük tescil talebinde bulunup, taleplerinin reddedilmesi nedeniyle dava açan ve halen bu davaları devam edenlere Kanun değişikliği hususunda yazılı bilgi verilmesini, sigortalıların kendi istekleri halinde davalardan feragat etmeleri istenmeksizin sigortalılık tescil işlemlerinin sonuçlandırılması, ayrıca bu konuda Kurumumuz aleyhine açılmış davalarla ilgili olarak “dava konusunun kalmadığı”, yeni açılacak davalarda ise idarenin dava konusu işlemlerin kanunla düzenlendiği yolunda savunma ifası ile davanın reddinin talep edilmesi yönünde dava ile ilgili mahkemelerin bilgilendirilmesi gerekmektedir .