T. C. Sosyal güvenlik kurumu başkanliği sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sayı : 32995964/230 22/2/2013 Konu : Sigortalılık işlemleri genelge

2- Bir veya Birden Fazla İşyerinde Çalışanların Gün Sayısının Tespiti

2.1- (4/a) kapsamında aynı ayda birden fazla işyerinde çalışanların gün sayısının belirlenmesi

Kanunun 3 üncü maddesine göre ay 30 gün, yıl 360 gün olarak kabul edilmekte olup, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındakiler hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılabilmektedirler. Kanunun 82 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince 53 üncü maddeye göre belirlenen aynı sigortalılık halinde birden fazla işte çalışması nedeniyle kazançların prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kısmı alınacak, aşan miktarı sigortalının talebi üzerine hissesi oranında sigortalıya gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmeden iade edilecektir.

10/9/1987 tarihli ve 19570 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 289 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile (4/10/1988 tarihli ve 19949 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3472 sayılı Kanunla kanunlaşmıştır) devlet memurları, kamu görevlileri ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan işçi statüsündeki personele aylıkları her ayın 15’inci günü “aybaşı” kabul edilerek ödeme yapılmaktadır. Söz konusu Kanun Hükmünde Kararname gereğince 1987 yılı Ekim ayı 1/10/1987-14/11/1987 tarihleri arası 44 gün, 1987 yılı ise 374 gün olarak dikkate alınacaktır.

Buna göre, kamu sektöründe olup 506 sayılı Kanuna tabi mahiyet kodları “1 (kamu sektöründe devamlı işyeri)” ve “3 (kamu sektöründe geçici işyeri)” olarak tescil edilmiş olan işyerleri 1987 yılı Ekim ayından itibaren Kanun Hükmünde Kararnamede öngörülen devrelere göre aylık bildirge, dört aylık sigorta primleri bordroları ve aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma vermektedir.

Öte yandan, mahiyet kodu “1” ve “3” olarak tescil edilen işyerlerinin dört aylık sigorta prim bordrolarını (aylık prim ve hizmet belgesini) ayın 15’i ile 14’ü arasında düzenleyerek vermeleri gerekirken ayın 1’i ile 30’u olarak, mahiyet kodu “2 (özel sektörde devamlı işyeri)” ve “4 (özel sektörde geçici işyeri)” olarak tescil edilmiş işyerlerinin (4046 sayılı Kanuna göre özelleştirilen işyerleri) ayın 1’i ile 30’u arasında vermeleri gerekirken ayın 15’i ile 14’ü arasında vermeye devam ettiklerinden işyeri tescilinde mahiyet kodu değişmediği halde dört aylık sigorta primleri bordrosu ya da aylık prim ve hizmet belgesini ters veren işyerleri için “ters işyeri” alanı işaretlenerek işlem yapılmaktadır. Bu şekilde bildirge veren işyerlerinde kamudan özel sektöre ya da tersi durumlarda ay 30 günden fazla yıl da 360 günden fazla oluşmakta olup Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların yıl içindeki çalışma gün sayısı 1987 yılı hariç 360 günü geçemeyeceğinden çakışan aylarda ay 30 günden, yıl ise 360 günden fazla alınmayacak, çakışma süresindeki prime esas kazançlar üst sınırı geçmeyecek şekilde aylık hesabında dikkate alınacaktır.
Örnek 1- Kamu sektöründe çalışmakta iken 1/2/2013-30/7/2013 tarihleri arasında özel sektörde, 15/8/2013 tarihinden sonra kamu sektöründe tekrar çalışmaya başlayan sigortalının 2013 yılı 360 günü geçmeyecek şekilde hesaplanacaktır. Ocak ayı 15/1-14/2 (30 gün olarak alınacak 1/2-14/2 arasındaki süreye ait 14 gün Şubat ayı prime esas kazancına ilave edilecektir), Şubat ayı 1/2-28/2 (Şubat ayı tam çalıştığı için 30 gün alınacak), Mart ayı 1/3-30/3 (30 gün), Nisan ayı 1/4-30/4 (30 gün), Mayıs ayı 1/5-30/5 (30gün), Haziran ayı 1/6-30/6 (30 gün), Temmuz ayı 1/7-30/7 (30 gün), Ağustos ayı 15/8-14/9 (30 gün alınacak, 1/8-14/8 arasındaki süreye ait 14 gün prime esas kazanca ilave edilecektir), Eylül ayı 15/9-14/10 (30 gün), Ekim ayı 15/10-14/11 (30 gün), Kasım ayı 15/11-14/12 (30 gün), Aralık ayı 15/12-14/1 (30 gün) olarak hesaplanacak olup 2013 yılı 360 günü geçmeyecektir.

Örnek 2- Özel sektörde çalışmakta iken 15/9/2008 tarihinde kamu sektöründe çalışmaya başlayan sigortalı, tüm aylarda tam süreli çalışmış olup 2008 yılı Ocak ayı 1/1-30/1 (30 gün), Şubat ayı 1/2-29/2 (30 gün), Mart ayı 1/3-30/3 (30 gün), Nisan ayı 1/4-30/4 (30 gün), Mayıs ayı 1/5-30/5 (30 gün), Haziran ayı 1/6-30/6 (30 gün), Temmuz ayı 1/7-30/7 (30 gün), Ağustos ayı 1/8-30/8 (30 gün), Eylül ayı 15/9-14/10 (30 gün alınacak 1/9-14/9 arasındaki süreye ait 14 gün prime esas kazanca ilave edilecektir), Ekim ayı 15/10-14/11 (30 gün), Kasım ayı 15/11-14/12 (30 gün), Aralık ayı 15/12-14/1 (30 gün) olarak hesaplanacak olup yıl 360 günü geçmeyecektir.

Örnek 3- 22/9/2004-21/11/2004 tarihleri arasında özel sektöre, 12/11/2004 tarihinden itibaren kamu sektörüne tabi çalışmaya başlayan sigortalının 12/11/2004-21/11/2004 tarihleri arasında 9 gün çakışma bulunmaktadır. Bu durumda 2004 yılı Ekim ayı 1/10-30/10 (30 gün alınacak, 12/11-14/11/2004 tarihleri arasındaki süreye ait 3 gün prime esas ait kazanca ilave edilecektir), Kasım ayı 15/11-14/12 (30 gün alınacak, 15/11-21/11 tarihleri arasındaki süreye ait 7 günlük kazanç prime esas kazanca ilave edilecektir.)

2.2- (4/a) ve (4/c) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi

5434 sayılı Kanunun mülga 14 üncü maddesi gereğince aybaşlarından sonra vazifeye girenlerin o aya ait eksik aylık veya ücretlerinden kesenek alınmayacağı, aybaşlarından sonra vazifeden ayrılanların eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınacağı hükmü bulunmaktadır.

Söz konusu hüküm gereğince 5434 sayılı Kanuna göre sigortalılığın başlangıcı ayın 15 inden itibaren geçerli olmakta (15/10/1987 tarihinden önce göreve başlayanlar için ayın biri), her türlü sigortalılık ve hizmet süresi de buna göre bildirilmektedir. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılığın çakışması halinde (c) bendi kapsamındaki sigortalılığı geçerli olacağından ay içinde gün sayısının belirlenmesinde bu hususa dikkat edilecektir.

Örnek 1- 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 14/2/2007 tarihinde sona eren sigortalının 1/2/2007-30/4/2007 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna göre sigortalılığı bulunduğu anlaşılmış olup 1/2/2007-14/2/2007 süresi 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı iptal edilecek primler talebi halinde iade edilecektir.

Örnek 2- 506 sayılı Kanuna tabi olarak kamu sektöründe sigortalı iken 27/1/1998 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi devlet memuru olan sigortalının 15/2/1998 tarihinde sigortalılığı başlayacağından 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 14/2/1998 tarihinde sonlandırılacaktır.

“2.3- (4/a) ve (4/b) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi

Kanunun 3 üncü maddesinde ay ücretleri, her ayın 15’inde ödenen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, ayın 15’inden ertesi ayın 15 'ine kadar geçen, diğer sigortalılar için ise ayııı 1 'i ila sonu arasında geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen süre olarak dikkate alınmaktadır. Tam çalışılan aylarda ayın 28, 29, 30 ve 31 gün olup olmadığına bakılmaksızın gün sayısı 30 gün olarak dikkate alınmaktadır. Öte yandan, 1/9/2012 tarihli ve 28398 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği ile sigortalıların ay içinde işe girmeleri halinde işe giriş tarihleri ayın kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle sigortalıların gün sayısı hesaplanmaktadır.

Sigortalıların ay içinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendi arasında statü değişikliği olması halinde 31 gün olan aylarda gün sayısı 30 ’u geçmektedir.

2829 sayılı Kanunun birleştirilen hizmetler üzerinden aylığı bağlayacak kurumun belirlendiği mülga 8 inci maddesi ile ilgililere son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına, malullük, ölüm, 5434 sayılı Kanuna göre yaş haddinden re ’sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanmakta ve ödenmektedir.

Buna göre, sigortalıların 2829 sayılı Kanuna göre gün sayısının belirlenmesinde aynı ayda birden fazla statüde çalışmasının bulunması halinde gün sayısı 31 gün olarak alınarak sigortalıların aylığa hak kazandığı statü belirlenecek, sigortalıların artık gün sayıları aylık bağlanmasında prime esas kazanca ilave edilecek yıl içindeki gün sayısı 360 günü geçmeyecektir. Malullük, ölüm ve diğer hallerde ise ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın son sigortalılık statüsüne göre işlem yapılacaktır.

Örnek 1- 13/5/2011 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona eren sigortalının, 14/5/2011 tarihinde (a) bendine tabi sigortalılığının başladığı, 12/11/2014 tarihinde sona erdiği ve aynı tarihte aylık bağlama talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. Bu sigortalının 2011 yılı Mayıs ayı 13 gün (b) bendi, 18 gün (a) bendi olarak dikkate alınacaktır. 2829 sayılı Kanuna göre gün sayısı hesabında 2007 yılı 47 gün, 2008-2009-2010 yılları 360 gün, 2011 yılı 133 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıb'asının (b) bendi, 2011 yılı 228 gün, 2012-2013 yılları 360 gün, 2014 yılı 312 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıb'asının (a) bendi alınarak toplam 2520 gün hesaplanacaktır. 2011 yılı Mayıs ayına ait 1 günlük prime esas kazanç 2011 yılı kazancına ilave edilecektir.

Örnek 2- 30/3/2011 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona eren sigortalının, 31/3/2011 tarihinde (a) bendine tabi sigortalılığının başladığı 29/9/2014 tarihinde sona erdiği ve aynı tarihte aylık bağlama talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. Bu sigortalının 2011 yılı Mart ayı 30 gün (b) bendi, 1 gün (a) bendi olarak dikkate alınacak, 2829 sayılı Kanuna göre gün sayısı hesabında 2007 yılı 90 gün, 2008-2009-2010 yılları 360 gün, 2011 yılı 90 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 2011 yılı 271 gün, 2012-2013 yılları 360 gün, 2014 yılı 269 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi alınarak toplam 2520 gün hesaplanacaktır. 2011 yılı Mart ayına ait 1 günlük prime esas kazanç 2011 yılı kazancına ilave edilecektir.

Örnek 3- 30/8/2013 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona eren sigortalının, 31/8/2013 tarihinde (a) bendi kapsamında çalışmaya başladığı aynı gün iş kazası geçirerek vefat ettiği anlaşılmıştır. Yapılan incelemede 899 gün (b) bendi 1 gün (a) bendi kapsamında olmak üzere 900 gün olduğu anlaşılmış olup 2013 yılı Ağustos ayı 31 gün olarak dikkate alınacaktır.

İKİNCİ BÖLÜM

Bazı Sigorta Kollarına Tabi Olan Sigortalılar

1- Ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde çalışanlar

Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle Kanunun iş kazası ve meslek hastalığı ile analık sigortası hükümleri uygulanacak, bu sigortalılar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır. Ancak, hizmet akdi koşulları yerine gelmediğinden kamuya yararlı bir işte çalışan hükümlü ve tutukluların sigortalı sayılmasına imkan bulunmamaktadır.

Bu sigortalılar, Kanunda öngörülen isteğe bağlı sigortalı olma şartlarını taşımaları halinde isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir.

Hükümlü ve tutuklular hakkında Kanunda işverenlerin yerine getirilmesi gereken yükümlülükler Adalet Bakanlığı Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu tarafından yerine getirilecek olup, bunların işveren vekili Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumunun sorumlu müdür ve amirleri olacaktır.

2- Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan ve 2547 sayılı Kanuna tabi çalışan öğrenciler

Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanmış olup, bunlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı sayılmışlardır.

Ancak, 3308 sayılı Kanunun 37 nci maddesinde, Milli Eğitim Bakanlığının örgün eğitim sisteminden ayrılmış, istihdam için gerekli yeterliklere sahip olmayan kişilerin iş hayatında istidam imkanı olan görevlere hazırlamak amacıyla meslek kursları düzenleyeceği, kurslara katılanların kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlandırılacağı öngörüldüğünden, bu kurslarda mesleki eğitim gören öğrenciler de Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.

6111 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde, 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ve 87 nci maddesinin (e) bendinde yer alan “zorunlu” ibaresi 1/3/2011 tarihinden geçerli olmak üzere madde metinlerinden çıkartılmıştır.

Yine Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yapılan diğer bir düzenleme ile de 1/3/2011 tarihinden itibaren bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar genel sağlık sigortası kapsamına alınmışlardır.

Bu nedenle, 1/3/2011 tarihinden itibaren meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında öğrenim gördükleri okulları tarafından zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerin yanında, staj zorunluluğu olmadığı halde okulları tarafından staj yapması uygun görülen öğrenciler de staja başladıkları tarihten itibaren sigortalı sayılacaklardır.

Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yapılacak tescillerinde;

- 3308 sayılı Kanuna tabi aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için “7-Çırak” ,

- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler için “19- Stajyer”,

- 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar için “18-YÖK kısmi istihdam”, sigortalılık kodlarının kullanılmasına devam edilecektir.

Bakmakla yükümlü olmayan sigortalılar için 1/3/2011 tarihinden itibaren işverenlerden ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlemeleri istenmeyecek, bakmakla yükümlü olunanların tespiti işverenlerce yapılacaktır.

Bu sigortalıların 1/3/2011 tarihinden sonra aylık prim ve hizmet belgesiyle yapılacak bildirimlerinde;

- 3308 sayılı Kanuna tabi aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “7” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “42” numaralı,

- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “22” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “43” numaralı, belge türleri kullanılacaktır.

Bu sigortalıların genel sağlık sigortası prim oranı, Kanunun 81 inci maddesi gereğince, 1/3/2011 tarihinden itibaren prime esas kazancın % 6’sıdır. Bu oranın % 1’i kısa vadeli sigorta

kolları, % 5’i genel sağlık sigortası primidir.

. Bunların prim ödeme yükümlüsü ise önceden olduğu gibi Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar ile öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumlarıdır.

Örnek 1- 4 yıllık lisans eğitimi veren üniversitenin eğitim süresi içinde zorunlu staj şartı bulunmayan bir bölümünde öğrenim gören öğrenci, 16/5/2011 tarihinde bölümüyle ilgili konuda bir kamu kurumu belirleyip işyerinde staj yapabilmek üzere okul staj komitesine müracaat etmiş ve staj yapması uygun görülmüştür. Üniversitece öğrenci için Kuruma verilecek sigortalı işe giriş bildirgesinde sigortalı tescili “19” kodu ile öğrenci bakmakla yükümlü olunan kişi ise aylık prim ve hizmet belgesinin “22” numaralı belge türü ile bildirim yapılacaktır.

Örnek 2- Zorunlu staj şartı bulunmayan meslek lisesinde okuyan öğrencinin mesleğiyle ilgili pratik yapabilmesi bakımından okul staj komitesince 1/4/2011 tarihi itibariyle özel sektör işyerinde staj yapması uygun görülmüştür. Meslek lisesince öğrenci için Kuruma verilecek sigortalı işe giriş bildirgesinde sigortalı tescili “19” kodu ile öğrenci bakmakla yükümlü kişi değilse aylık prim ve hizmet belgesinin “43” numaralı belge türü ile bildirim yapılacaktır.

3- İŞKUR tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince, “İŞKUR kursiyerleri hakkında 1/10/2008-28/2/2011 tarihleri arasında % 1 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi, 1/3/2011-22/3/2015 tarihleri arasında bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar ile genel sağlık sigortası yardımından yararlanmayanlardan % 1 ’i iş kazası ve meslek hastalığı, % 12,5 ’i genel sağlık sigortalısı primi olmak üzere toplam % 13,5 oranında prim alınacaktır. 6645 sayılı Kanunla 23/4/2015 tarihinden itibaren yapılan Kanunun 5 inci maddesinin (e) bendinde yapılan düzenleme ile “bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayan hakkında ayrıca ” ibaresi madde metninden çıkarılmış, 81 inci maddenin (d) bendinde yapılan düzenleme ile genel sağlık sigortası primi % 4,5’e indirilmiş olup 23/4/2015 tarihinden itibaren İŞKUR kursiyerleri için % 1 7 iş kazası ve meslek hastalığı, % 4,5 genel sağlık sigortalısı primi olmak üzere toplam % 5,5 oranında prim tahsil edilecektir. 23/4/2015 tarihinden itibaren İŞKUR ’a yapılması gereken bildirimler “46- Türkiye İş Kurumu Tarafından Düzenlen Eğitimlere Katılan Kursiyerler ” belge türü ile yapılacak bunlardan ayrıca işe giriş bildirgesi düzenlenmesi istenmeyecektir. ” 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır.

Bunlar hakkında 1/3/2011 tarihine kadar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanacak, 1/3/2011 tarihinden itibaren bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar ile genel sağlık sigortası yardımından yararlanmayanlardan ayrıca genel sağlık sigortalısı primi de alınacaktır. Bu sigortalılar adına İŞKUR’dan alınacak prim oranı % 13,5 olup, bu oranın % 1’i kısa vadeli sigorta kolları, % 12,5’i genel sağlık sigortası primidir.

Kursiyerler gerekli şartları taşımaları halinde isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir.

4- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yanlarında çalıştırdıkları Türk işçiler

1/10/2008 tarihinden itibaren yürürlükte bulunan Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi gereğince ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçiler hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmakta olup, bu sigortalılar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar.

Bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olmalarına imkan sağlanmış, isteğe bağlı sigortalılık statüsü (b) bendi kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilmişti.

Ancak, 6111 sayılı Kanunla Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi değiştirilerek isteğe bağlı sigortalılık statüsünün 1/10/2008 tarihinden itibaren 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi olarak belirlenmesi sağlanmıştır. Söz konusu hüküm gereğince 1/10/2008-25/2/2011 tarihleri arasında isteğe bağlı sigorta statüleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilen hizmetler 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına dönüştürülecek, sigortalıların bu sürelere ilişkin bildirilen hizmetleri ile borçlanmalardaki sigortalılık statüleri de yeni durumlarına göre değerlendirilecektir.

Örnek- 23/2/2009 tarihi itibariyle 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 24/2/2009 tarihinde isteğe bağlı sigortalı olmak için müracaat etmiş olup, sigortalılığı 25/2/2009 tarihi itibariyle başlatılmış, 8/8/2010 tarihinde de askerlik borçlanması yapmıştır.

Bu sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen isteğe bağlı sigortalılık süresi ile bu statüde yapmış olduğu askerlik borçlanması, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalılık ve borçlanma süresi olarak dikkate alınacaktır.

Bu sigortalıların kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ilişkin bildirimleri işverenler tarafından “21” numaralı belge türü ile Kuruma yapılacaktır.

1/10/2008 tarihinden önce yurtdışına işverenlerce çalıştırılmak üzere götürülen ve 506 sayılı Kanunun mülga 86 ncı maddesi gereğince sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi topluluk sigortasına devam eden sigortalılardan, bu sigortalılığını 1/10/2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olarak devam ettirmek isteyenlerle bu tarihten sonra ilk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler hakkında bu Genelgenin yedinci kısım beşinci bölümünün “2- 1/10/2008 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri” başlıklı alt bölümünde yapılan açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

5- İntörn öğrenciler

12/7/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6353 sayılı Kanunun 35 inci maddesi ile 2547 sayılı Kanuna eklenen ek 29 uncu maddede; Türk vatandaşı olup, üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dahil) tıp fakültelerinin beşinci yılını tamamlayıp altıncı yıla geçen öğrencilerine intörn eğitimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden oniki ay süreyle 4.350 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödeneceği, bu şekilde ücret ödenmiş olmasının 4857 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasını gerektirmeyeceği gibi bu çalışma sebebiyle uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası ile analık sigortası açısından sigortalılık ilişkisinin kurulamayacağı, bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesilmeyeceği ve ödemelere ilişkin usul ve esasların, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulunca müştereken belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Uygulamanın usul ve esasları Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu tarafından müştereken belirlenmiş olup, buna ilişkin “Tıp Fakültesi Öğrencilerine İntörn Eğitimi Döneminde Uygulama Çalışmaları Karşılığında Ödenecek Ücrete İlişkin Usul ve Esaslar”da (EK-6) yer almaktadır.

2547 sayılı Kanunun ek 29 uncu maddesi gereğince, üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dahil) tıp fakültelerinin altıncı yıl müfredat programları çerçevesinde uygulama eğitimine başlamaya hak kazanmış Türk vatandaşı olan öğrencileri Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar gibi değerlendirilecek, bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanacaktır.

Uygulamaya ilk defa Devlet ve vakıf üniversitelerinin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dahil) tıp fakültelerinde 2012-2013 öğretim yılında intörn eğitimi gören öğrenciler için 15/9/2012 tarihinden itibaren başlanmıştır.

İntörn öğrenciler Kanunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılar gibi sayılacaklarından bunların bildirimleri sigortalı işe giriş bildirgesi ile e-sigorta yoluyla 15/9/2012 tarihinden önce Kuruma bildirilecek olup ilk defa bu kapsamda öğrenci çalıştırılmak suretiyle işe giriş bildirgesi verecek okullar için işe giriş bildirgesi bildirim süresi bu genelgenin dördüncü bölümünde belirtilen esaslar doğrultusunda yapılacaktır. Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesinde sigortalılık kodu “24- İntörn öğrenci” olarak seçilecektir.