Tab maravçu: Kəsgin nişançı



Yüklə 6,56 Mb.
səhifə3/65
tarix09.07.2018
ölçüsü6,56 Mb.
#56065
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65

amaclamaq kəst edmək: kəstənmək: niyyətlənmək.

aman diləmək yalvarmaq. yükünmək. çökünmək.

ambar kəbən. turqu11. tügər11. düqər. məxzən. qazan. qoş11. hər nəyin yığılan, toplanan yeri.

amca əmi. ata qarnaş:

amır11 əmrə. həvəs. istək.

amırı tartmaq11 həvəslənmək. istək duymaq.
- arı barırqa amırım tartmaydı: oraya getməyə həvəsli dəğilim.
- oxurqa amırı tartadır. oxumaya həvəslidir.

amıstol11 qasımın iki oniki arasındaki günlər.

amma çoqqu11 dilək tanrısı.

amma11 1. evi qoruyan tanrıca. 2. əmmə. nənə. böyük nənə. yaşlı qadın. 3. özqə va. fəqət.

amma-yuqqa11 bir tür cocuq oyunu. - amma-cuqqa edmək: hoplaya zıplaya yerimək.

ampa bolmaq11 bitmək. tamamlanmaq.

ana nənə.
- ana sütun: baqan11. dəstək. dirək.
- ana tili.
- əmcək ana: süt nənə.
- üvey nənə. analıq. - qart ana: böyük nənə.
- qayın ana: qaynana. - ögey ana: üvey nənə.
- tabqan ana: öz nənə.

anaçı11 əbə. - ana qarnaş: dayı.

anaqa11 anaqay11. nənə. nənəciq.

anaqay11 anay11. nənə.

anay11 1. annə. 2. tiftik. geçi yünü.

ança11 o qədər. - ançalıq11: o qədərlik. - ança-mınça11: şu qədər.
- ança sayın11: o qədər. o kərə.
- manqa ança sayın aytdıla barama deb: mənə o qədər, o kərə, getmə diyə söylədilər.

ancaq azdan-buzdan11. zar zor. güclüklə. təkaran11. dəmin. tiqiral11. zorla. yalnız. lakin. qıllı11. yalnız. tək.

ançaşər11 o qədər.
- sizqə nençəşər berilgən ise biz də ançaşar izləybiz: sizə qaçar tana verildiysə bizdə o qədər istiriz.

ançavlan11 o qədər kişi. - ançavlan alayqa, qalay sıyınnıqdı?. o qədər kişi oraya nasıl sığacaq?

ançav-mınçav11 o qədər. şu qədər.

ançv11 o qədər. şu qədər. - siz nənçəv bolsaqız, biz də ançav bolurbuz: siz nə qədər olsanız. biz də o qədər oluruz.

and qıral11. yəmin.

anda11 orada. - ingirdə anda tapıl. axşam orada ol. - aynı. aynı zamanda. tənqdən11. bərabər.

andan isə11 öylə olacağına.

andan sora11 ondan sonra. ondan başqa.

andan11 ondan. oradan.
- andan kişiqə uğur (xeyir) yoxdu. ondan kimsəyə yaxşıq, xeyir yoq.
- andan gələ sanqa tübədim. oradan gəlirkən sana rastladım.

andaqı11 oradaki.
- andaqılı bəri11: o zamandan bu yana.

anda-sanda11 handa sanda. tək tüq. orada-burada.

andız iri yapraq, kökündən heyvanların qaşıntı xəsdəliğinə əlac yapılan bir bitgi.

aney11 bir tür çörək.

anğıl (anğ (<> nağı) nağıl. nağıl. cumaqo11. yomaq. məsəl. dasdan.

anğız çıfın11. biçində qalan artıq sapları.

anı11 1. onu. 2. onun.
- anı berdi: onu verdi.
- anı bilə: onunla.
- anı taba: ona doğru.
- anı üyü: onun evi.

anıça11 onun kimi.

anidən birdənbirə. alaylay11. alayına11.

anıqı11 onunki.

anız qavra11. qurumuş bitgi sapı. qıllıq11. bulduq. əkin kəsiltiktən sonra tarlada qalan sapları.

anlam taraca. daraca11. dərəcə. önəm. əhəmmiyyət. fayda.

anlamaq anqarılmaq11. qavramaq. idrak etmək. isləmək. düşünmək. fərq etmək. tanımaq11. bilmək. ayırmaq11. tüşünmək11. qavurmaq. tanımaq11. bilmək.

anlamaz anqılavsuz11. ağılsız. huşsuz. qavramayan. yetənəksiz. bilincsiz. anqısız11. anğısız. huşlu olmayan. bilincsiz. şuursuz.

anlamlı taracalı. daracalı. daraqlı. dərəkli. önəmli.

anlamsız boş. siltik. silik. sılıq11. heç. sandıraq11. saçma. sayıqlama. taracasız. daracasız. daraqsız. dərəksiz. önəmsiz. nəticəsiz. başarısız.

anlaşılır (anlaşılır şəkildə). açıq. tizivün11. sərih. anqılaşqan11. açıq. net. ayırırca11. açıx. oxunaqlı. - anqılaşqan cuvab. açıq, net cəvab.

anlaşma kəsəmət11. muqavilə. - anlaşma yapmaq: kəsəmət edmək.

anlaşma qəlişim11. antlaşma. uzlaşma. qəlişüv. sözləşmə. unavma11. onavma.

anlaşmaq bağımlamaq. bəğimləmək11. qarara varmaq. qarar vermək. sözləşmək. qararlaştırmaq. caraşmaq11. yaraşmaq. uyuşmaq. gəlişmək11. yaxışmaq. uyqun düşmək. uymaq. tilləşmək11. ağız birliği etmək. sözləşmək. toqtaşmaq11. uzlaşmaq. unavmaq11. onavmaq.

anlaşmazlıq çüyrəlik11. ixtilaf. yaraşmav11. geçimsizlik.

anlatmaq enəmək11. bildirmək. ulqarlamaq11. xəbər vermək. bilgiləndirmək. buyurmaq. izah etmək. sezdirmək. açıqlanmaq. islətmək11. düşündürmək. fərq ettirmək.

anlayan anqılavlu11. ağıllı. uslu. bilincli. şuurlu.

anlayış anqılam11. qavrayış. qarqına11. zevq.

anlayışıq maçarı11. bacarı. başarı.

anlayışlı anqılı11. uslu. bilincli. şuurlu. çabuq qavrayan. maçar11. baçar. başar.

anlayışsız anqılamsız11. düşüncəsiz. huşlu olmayan.

anmaq saqınmaq11. düşünmək.

anna11 nənə.

anq11 1. bilinc. şuur. 2. anlama. ağıl. zəka. - anqı bolqan: ağıllı. sağduyulu. mə'qul. uslu. anlayışlı.

anqar11 ona.

anqarılmaq11 1. quşqulanmaq. 2. anlamaq. qavramaq. idrak etmək.

anqarıluv11 quşqu.

anqarıluvçu11 quşquçu. şübhəli. şəggili.

anqav11 dəli. əğik. qaçıq.

anqı11 1. zəka. zehin. qavrayış. ağıl. qavrama gücü. 2. bilinc. şuur. 3. dünya görüşü. 4. baxış açısı.

anqıça11 o sırada. o zamanda.

anqılam11 qavrayış. anlayış.

anqılamsız11 düşüncəsiz. anlayışsız. huşlu olmayan.

anqılaşqan11 anlaşılır. açıq. net. - anqılaşqan cuvab. açıq, net cəvab.

anqılatmaq açıqlamaq.

anqılavlu11 anlayan. ağıllı. uslu. bilincli. şuurlu.

anqılavsuz11 anlamaz. ağılsız. huşsuz. qavramayan. yetənəksiz. bilincsiz.

anqılı11 anlayışlı. uslu. bilincli. şuurlu. çabuq qavrayan.

anqırçaq at yəhərinin taxda bölümü. - anqırçaq uvatmaq11: qızmaq. öfgələnmək. hiddətlənmək.

anqısız11 anğısız. anlamaz. huşlu olmayan. bilincsiz. şuursuz.

anqız anğız. talqurun11. quru otlar toplandıqtan sonra yerdə qalan artıqları. biçilmiş quru otların altında qalan qırıntılar.

anqqort11 ağ rəngli qumaş, toxuma.

anqurt11 müflis. iflas etmiş.

ansı11 ansın11. yoqsa. tərs təqdirdə.
- aytqanımı ət ansı ururma. söylədiğimi yap yoqsa vururum.

ansın11 ansı. yoqsa. tərs təqdirdə.

ansınava11 quşuqusuz. əlbətdə. şübhəsiz.

anstan11 öyləsinə. sadəcə.

ant and. 1. yəmin. 2. rizayət.
- ant aldaqan: ant buzqan. dönük. xain. andın pozan. dönük. xain.
- ant yetmək11: bir tür qarqış etmək. ant yetməzlik: haylaz. şımarıq. - ant edmək: güvən vermək. yəmin etmək.
- ant tıymaqan: 1. sədaqətsiz. sözün tutmayan. 2. dinsiz.
- ant izindən bolmaq11: bir tür qarqış etmək.
- ant-qaral edmək: yəmin etmək.
- antına ölmək: sözünə doğru qalmamaq. antına ölməğən: doğru sözlü.
- antına tabılqan: sözündə duran. doğru sözlü.

antav 1. biçilmiş quru ot, taxıl dəməti, yığını. toxurcun. loda. - antav qalamaq11: buğday dəmətlərini yığmaq.
2. sığır dərisindən yapılan enli, uzun qayış, ip. - antavnu uzunu yaşqı, söznü qısqası yaşqı: ipin uzunu iyi. sözün qısası iyi.

antçı çox yəmin edən. - ötürükçü antçı bolur: yalancı çox yəmin edər.

antlaşma anlaşma. qəlişim11. uzlaşma. razılaşma. tavusum11. uzlaşma. müahidə.

antlaşmək11 birbirinə yəmin edərək söz vermək.

antlı11 vəfalı. sadıq. candan bağlı. güvənilir.

ant-qarqış11 yəmin. - ant-qarqış edmək11: yəmin etmək.

antsız11 1. haylaz. yaramaz. kötü. sədaqətsiz. güvənilməz. vəfasız. kişiliksiz. 2. dinsiz.

apas11 igirmi qqəpik.

appa11 1. aba. dədə.
- appa adarqı: minicik. mincik. mıncıq. gücücüq.
- appa-aybatmaq: çox gözəl. çox sevimli.
- appa-azqın: çox zayıf. çox cılız.

appaça11 abaca. qorxuluq.

appaq11 ağapbağ.

appun11 1. üzərinə qazan qoymaq üçün ətrafına ot sarılaraq hazırlanmış çəmbər. 2. üzərinə oturmaq üçün yapılan yastıq.

apsatı11 əsgi inanışlarda avçıların, asav, vəhşi heyvanların tanrısı. - apsatını qonaqı11: avçı.

apsın11 abcın. elti.
- ullu apsın: evin böyük xanımı yaşlandığında onun yerinə geçən böyük gəlin.

apsuva11 apuva hızlı oynanan xalq oyunlarından biri.

aptal təltək11. sərsəm. budala.

aq - eləmək: ağın çıxartmaq: çiyin açmaq11: içyüzünün ortaya çıxarmaq.

aq 1. babuş. quğu. ağ. av11. tor. pərdə. yavluq. örtük. şal. başörtüsü. 2. peynir. yoğurt kimi süt ürünlərinin gənəl adı. - cıy: süddən peynir. yağ yapmaq.
- başlı: alabaş11.
- aq ot: yaranın irinini, zəhərini alan bir tür ot.
- aq tərəq11: ağ qavaq.
- aq toşlaq: ağ mantar.
- ağdanda : sabalaq11.
- altın: pılatin.
- atqa mindırmək: övmək. göylərə çıxarmaq.
- cin: inanışa görə insanlara zərər verməyən. onlara yardım edən cin.
- innət: iyi niyyət.
- şinli: ağ tənli.
- ağdan qara bolma: söylədiğində inad etmək. söylədiği sözdən dönməmək.
- aqdan qara tanımaq: oxuma yazma oğrənmək.
- aqdan qaradan yox aytma: susmaq. səsi çıxmamaq. ağzını açmamaq. aqdı qaradı demə: susmaq. ağzını açmamaq.

aqa ağabey. böyük ərkək qardaş.

aqac ağac. taxda. ormanlıq alan. ormanlıq bölgə.
- bilək ağac: ocağın iki tərəfində yan duvarlara qoyulan taxda. - qara ağac: qatağaç11. - aqac at11 cocuqların sobadan yaptıqları oyuncaq at.
- ağac atqa minmək: ölmək.
- ağac atqa mindırmək: öldürmək.
- ağac başmaq: əsgidən qafqas qızlarının giydiğı taxda ayaqqabı.
- ağac
yarqan ayü: çox güclü kişi.
- ağac çüy: taqoz.
- ağac əğəv: taxda qazımaq üçün yapılan əğə. raspa.
- ağac qınçı: qorxuluq.
- ağac işləvçü: ağac usta: əsgidən yanlız balta kullanaraq ev yapan usta. maranqoz. - ağac usta üysüz qalır. maranqoz evsiz qalır.
- ağac kömür: odun kömürü.
- ağacdan tükmə tükgən: bir iştə ustalığı olan. mahir. bəcərikli. əli hər işə yaxışan.
- art ağac: dibciq.
- bilək ağacla: əsgi qa evlərində ocağın yanında döşmədən bacaya doğru uzanan taxdalar.
- börk ağac: qalpaq qalıbı.
- buzov ağac: dəğnək. sopa.
- çərkəs ağac: qara saban.
- göy ağac: gürgən.
- qöt ağac: dibciq.
- mırışqı ağac: sərt taxda.
- suv ağac: iki tərəfinə kova asaraq su daşımaq üçün kullanılan sırıq.
- ağac alma: əkşi, kiçik bir tür yabanı alma.
- ağac çavul: dağlarda fırtinanın qoparıb yığdığı ağac dalları.
- ağac qalqıç: ağacqaqan.
- ağac qalavur: orman qoruqçusu.
- ağac kərtmə: yabanı armut.
- ağac kişi: avçı.
- ağac kişi: məsəl lərdə anlatılan orman devi.
- ağac kişi: məsəllərdə ormanda yaşayan cin.
- ağac kiştik: yabanı kəti.
- ağac qoyan: səncab.
- ağac qulaq: ağaclı dərə içi.
- ağac mülk: orman işlətməsi.
- ağac tavuq: ağacqaqan.
- ağac tavuq: çalı xoruzu. yabanı xoruz.
- ağac tonquz: yabanı domuz.
- ağac tük: ağacların üzərində araya gələn mantarla yosun qarışımı bitgi.
2. boy. əndam. duruş.
- yaş qıznı ağacın yaratıb izindən tanq kəsək qaradi: dəliqanlı qızın əndamını bəğənib arxasından əpəycə baxdı.
3. netə. kiyfiyyət. netəlik. uçuznu ağacı osal bolur. ucuzun netəsi kötü olur.

aqacayaq11 yorulmaq bilməyən. hərəkətli. dayanıqlı. muqavim.

aqaclı 1. netəli. vasifli. iyi cins. 2. ormanlıq.

aqactay üzərində ölü daşınan tabut.

aqapbağ ağapbağ aqqay11.

aqarmaq11 ağlaşmaq. ağarmaq.

aqart 1. qarın dağları ağlatması. ağartmaq. ağlatmaq. duvarı ağa boyamaq. 2. çorbaya yoğurt qatmaq. 3. qandırmaq. yalan söyləmək. - biribirigizni aqarta turmaqız. biribirinizi qandırmayın.

aqaşçı11 1. ormancı. atlı orman qoruyucusu. tarla sürərkən qara sabanı tutan kişi. 2. nəccar. - aqaşçını üyü ağacdan: nəccarın evi ağactan.

aqay11 zəvək. əğləncə düşgünü. səfeh. uçarı. çapqın. - aqay kişi: çapqın ərkək. - aqay tişiruv: əğikməşrəb qadın.

aqaz11 gəlinciq.
- aqaznı başı qunada qalır. gəlinciğin başı duvarda qalır.

aqbaş11 1. qoyun toynağının arasındaki ət parçası. 2. qoyun toynağında araya gələn irinli xəsdəlik. 3. üst tərəfi ağ olan nərsnə.
- aqbaş hazır: fidişi yada gəmiktən yapılmış fişəklik.
- aqbaş qəçə: sapı fildişi qəmə.
- aqbaş qart: saçları ağ qoca.

aqça ( < met > çq ) açqa. para.

aqçı11 yağ, peynir yapan kimsə.

aqdarmaq ağdarmaq. avdarmaq11: devirmək.

aqdoğan laçın11. doğan. şahin. çaylaq.

aqdurmaq ağdurmaq. avdurmaq11. devirmək.

aqgöz ağgöz. avgöz11. 1. gözünə ağ düşmüş. 2. acgözlüyü bağlanmış.

aqıl ağıl. düşüncə.
- çaqırmasaqız, bəri gəlir ağılbız yoxidi: çağırmasanız buraya gəlmə düşüncəmiz yoqtu.
- ağıldan açaşmaq: ağıldan çıxmaq: ağıldan taymaq: çıldırmaq. kəndini itirmək. dəlirmək. dəli olmaq. bunamaq.
- ağıldan yartı: yarımağıllı. əğik dəli. qaçıq. üşütüq. ağıldan şaş: dəlirmək.
- aqıl balıq: ərgənlik çağına girmiş.
- ağılın avzını aşa: biçimsiz qonuşmaq. saçmalamaq. - - ağılın aşamaq: ağlını oynatmaq.
- yaman ağıl edmək: kötü şeylər düşünmək.

aqıllanmaq ağıllanmaq. qabaqlanmaq11. köyləşmək. yerləşmək. avlanmaq.

aqılman11 1. ağıllı. uslu. 2. öndər. rəhbər.

aqılsız anqılavsuz11. anlamaz. huşsuz. qavramayan. yetənəksiz. bilincsiz.

aqım axım11. 1. axıntı. 2. axma. geçmə.

aqın axın. cortuvul11. yortuvul. basqın.

aqır11 ağır. 1. çətin. tarıquvlu11. zəhmətli. zor. 2. ciddi. avur11. ağırbaşlı. sıylı. e'tibarlı. 3. sozuq11. yavaş. - ağır canlı: qanbuz11. 4. dalı. - saqatnı aqırın yürüqəni: saatin geri getməsi.
- ağır kişi: albağır. almayır11.

aqırın ağırın11. yavaş.

aqırınlamaq ağırınlamaq11. yavaşlamaq.

aqırınlatmaq aqırınlatmaq11. yavaşlatmaq.

aqırıq ağırıq. yiyə. yüklü. yükəl. mücəhhəz. - ağırıq at11: üzərində bütün qoşum taxımları olan at. - ağırıq atqa mindirmək: övmək. göylərə çıxarmaq.

aqırlamaq ağırlamaq. avurlanmaq11. çox yeyib rahatsızlanmaq.

aqırlıq bax > aqırıq.

aqırtın11 ağırtın11. yavaşca.

aqışmaq axışmaq11. enmək. axmaq. tökülmək. damlamaq. - sırtdan özəngə ağışdı11: yamactan dərəyə endi.

aqıtmaq axıtmaq.1. vurub düşürmək. salmaq. yaraqla vurub öldürmək. devirmək. alaşağı etmək. - əlibəy bir atqanlay yuquturun axızdı. əlibəy bir atışda dağ geçisini devirdi. 2. damlatmaq. içgi içmək. - suvun yerə axızdı: suyu yerə axıttı. 3. ələmək. çıxarmaq. iştən atmaq. - yaman oxuqanları axızdılar. kötü oxuyanları ələdilər.
– tirəklər çapraq aqızadıla11: ağaclar yapraq tökürlar.

aqıv11 axış. axma. tökülmə.

aqız ağız. 1. aylandırqan11. ilk süt. 2. avuz11. qışın son ayı. 3. qapı11. qaqay11. çənə. qaya11.
- ağız şapırdatmaq: tamışmaq11.
- ağzı pozuk: yamanavuz11. küfürbaz.
- ağız alma: ertdən azıq11. qəhvaltı.
- ağzına qədər dolu: tuppuş11. duppuş. dolu.
- dar boğazlı. ağzı dar olan: taravuz11. daravuz.
- ağzının tadını bilən: tabqarın11.

aqızalma ağızalma. qəhvaltı. ertdən azıq11. - ertdən tatım11. sabah qəhvaltısı.

aqızçı ağızçı. avazçı11. vaiz.

aqızılmaq axıtılmaq. tökülmək.

aqlamaq ağlamaq. sarınlamaq11. gözyaşı tökmək. ağıt yaxmaq. sarnamaq11. çığırtı etmək. yay qara qoparmaq. 2. ağ boyamaq. - öynü ağlamaq: evi boyamaq, suvamaq.

aqlaşmaq ağlaşmaq. sarnaşmaq11. bağırışmaq. çığırtı etmək. tavursamaq11. davursamaq. sızlanmaq. şikayət etmək.

aqma ağma. avma11. kölkəlik. sərin yer. sayvan.

aqman ağman. aquman11. axmaq. səfeh. şaşqın. sərsəm. məhcub.

aqmaq11 1. axmaq. 2. töqülmək. 3. geçmək. 4. eləmək. eliminə etmək. suv aqadı. su aqir. 5. axmaq. sərsəm.
- saçım axıb baradı: saçım tökülür.
- köp günlə axdılar: çox günlər geçti.
- qaruvsuz oxuqan soxdala aqqandılar: zayıf oxuyan öğrəncilər ələndilər.
- çapraq axqan: sonyazda ağacların yapraq tökməsi.

aqmıyıq11 aqmıyıq qış fəsli.

aqnamaq ağnamaq. avnamaq. yuvarlanmaq. devrilmək.

aqqa11 1. dədə. böyük baba. 2. qoca.

aqqalanmaq ağalanmaq. ağıllıq yapmaq.

aqqalay11 alminyom.

aqqan çalqı11 1. yüksək netəli tırpan. 2. yetənəkli. məziyyətli. usta. - bəybolat cuqutur atarqa aqqan çalqıdı: bəybolat dağ geçisi avlamada yetənəklidir.

aqqay11 ağapbağ.

aqqıl11 quşqu. - aqqıl edmək: quşqulanmaq.

aqqıllı11 quşqulu. - aqqıllı bolmaq: quşqulanmaq.

aqqıl-təqqilmək11 quşqulu olmaq.

aqqun11 ağqın. əğri. bir yana yatmış. ağqun bolmaq: əğri durmaq. bir tərəfə yatmaq.

aqrı ağrı. ayrı11. - ayrı töşək: tuvalet ihtiyacını qarşılayanmayan ağır yatalaq xəstələr üçün hazırlanan yataq.
- ayrı töşəqqə tüşmək: ağır xəstəliğə yaxalanmaq.

aqrılmaq ağrılmaq. avrılmaq11. devrilmaq.

Yüklə 6,56 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin