- atasını boynuna qadaldı
səhifə 26/65 tarix 09.07.2018 ölçüsü 6,56 Mb. #56065
- atasını boynuna qadaldı : babasının buynuna sarıldı.
- anzor qadalıb işləydi : anzor didinib çalışır.
- çibinlə qadalıb qaldıla : sinəklər müsəllət oldular.
qadalmaş 11 paltarda bulunan çəngəl. qopça.
qadalmış 11 qeyrətli. çalışqan. özənli. sübatlı. əzimli.
qadama 11 1 . ara dirəği. 2 . əngəl. qadağ. 3 . sarp. ulaşılması zor. uçurum.
qadamaq 11 1 . sıxmaq. sıxıştırmaq. 2 . iğnələmək. iğnəylə tutturmaq.
- diş qadamaq : dişlərini sıxmaq.
qadamat 11 qıyamət.
qadamaz 11 1 . qaptanmaz. fəth olunmaz. 2 . sarsılmaz. mətin.
qadaq gəlinin gətirdiği cehiz.
qadaqa çığırtı. bağırışma.
qadaqalıq 11 fəlakət. bəla.
qadaqamaq çığırtı etmək. bağırışmaq.
qadaşmaq 11 sıxılmaq. sıxışmaq.
qadaus 11 arsız. namussuz. - bu qadaus qaçanda işdən sılcırar qayqılıdı : bu namussuz hər zaman iştən qaçma dərdindədir.
qadav noxda 11 çənədə sıxıştırılan cilov, yular.
qadav 11 1 . böyük çivi. dəmir qapı qolu. həlqərəcə. sürgü. kilit. 2 . dərd. bəla. qəza. 3 . sağlam. dayanıqlı. sərt.
qadavlamaq 11 kitləmək. sıxıca qapatmaq.
- eşik qadavlanıbdı : qapı kilitlənmiş.
qadavus 11 1 . kötü. bərbat. iğrənc. 2 . lə’nət-li. mel’un.
- qadavus gün : pis gün.
qaddar qamçi. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.
qaddarlıq qamçılıq. acımasızlığ.
qadəy 11 qırıq tökükük xəmirdən pişirilən kiçik çörəklər.
qadın tişiruv11 . yağluqbaş. yavluqbaş11 . busqulbaş11 .
- qadın şaman : qamma-qırsa11 . büyücü.
- yaşlı qadın : əmmə. amma11 . nənə. böyük nənə.
- qadın ərin çağırmağa bir sevgi sözü: aquş. ağuş .
- atavul əkəç : eyni soya bağlı qadınlar.
- alçaq qadın : qaymasoq11 . alaşa.
- aycam-qadın 11 : qaraçay mitilojisinə görə yeryüzündə yaratılan ilk qadın.
- cazibəli qadın : aybat tişiruv.
- ərkəklərə düşgün qadın : dayaman 11 .
- qısa, şişman qadın : dorduq 11 .
- qısır qadın : betav11 . - yaşlı qadın : qurtqa11 . cadı.
- qadın cinsəl orqanı: qotta11 .
- qadınsı ərkək : qadın qılıqlı. qıstəkə11 .
qadınsı - qadınsı ərkək : qanav11 .
qadır 11 1 . zayıf bayqır. 2 . qatır.
- qadır qılıq : inadçılıq.
- qadır qılıqlı : əksi. tərs. kaprisli. xuysuz.
- qadırına minmək: kapris yapmaq. xuysuzluq etmək.
qadıran 11 qatran. inad. dirənən.
qadırlanmaq 11 qatranmaq. inad etmək. dirənmək.
qadıy 11 yalançı. qandırıcı.
qadur 11 iğrənc. diksindirici. mənfur. fəna.
qadura 11 1 . müşqülpəsənt. bahanaci. 2 . sivrik. uyanıq. 3 . süt süzmək üçün süzgəç. ağ kimi örgülü böyük kəpçə.
qaduraçı 11 yaramazlıq yapan. hırsızlıq yapan it.
- qaduraçı itqə yetməy baqası : hırsız it qədər qiymətli yoq.
qaduv 11 kəndinə güvənən.
qafa - dar qafalı : toqal11 . - tik qafalı : kirəş11 . - qalın qafalı : qayırmıq11 . qatqımıq. qatqıq. beyinsiz. - qafa tumaq : qayırılmaq11 . difiya keçmək. dirənmək. - ət qafalı : sılqırbaş11 . beyinsiz. manqafa.
qafasız suvbaş11 . ağılsız. yekəbaş11 . axmaq. alıq. budala.
qafsar 11 azqın it.
qafu 11 qapu. hapisqana. zindan.
qağız 11 kağız .
- yoxa qağız : incə qağız.
- qağız yürütmək : məktuplaşmaq.
- qağız tükrəvüç : bağlaç.
- qatı qağız : qarton.
- qöçürçü qağız : qarbon qağızı.
- qum qağız : zubbata.
qağızçı 11 kağızçı . katip. sekretər.
qahdan gahdan . hərdən. qayda11 . bə’zən
qakil kakil . kəkəl11 . çuvqal11 . saç pərçəmi.
qala 11 qurqaç. istehkam.
- qala pozub gəlgəncə : qala pozmuş kimi. böyük bir işi açmış, həll edmiş kimi havalara girmək.
- qalası oyulmaq : 1 . işi axsamaq. işi pozulmaq. 2 . güvəndiği kişiın ölməsi.
qalabalıq 11 təlaş. vəlvələ. qılan11 . gürültü. patırtı.
qalaç 11 çörək.
qalacüq 11 qarasaban. pulluq.
qalamaq 11 üst üstə yığmaq.
qalan başqa. qalqan11 . digər.
qalandırmaq 11 yığmaq.
qalanqa 11 pərdə.
qalap dizdən aşağısı dar, üst tərəfi çox geniş, çizməylə giyilən şalvar. - qalpa qönçək 11 : külot şalvar.
qalapıs 11 sünəpə. uyuşuq. şapşal. pasaqlı. pasaqıl.
qalaq 11 1 . havayi. boşun. sərsəri. başı boş.
avara. 2 . qanat. pervana qanadı.
- tirmən çarxnı qalaqları : dəğirmənin qanatları. 3 . qayıq kürəği. - qalaq tartmaq : kürək çəkmək.
- qalaq aylanmaq : avara dolaşmaq.
- qalaq it : qalaq itləy : başı boş it.
4 . yontulmuş parça. qaşığ.
- basta qalaq : taxda qaşığ.
- qars qalaq : qafqas müziğinə tempo tutmaq üçün yapılmış taxda parçası.
- qalaq börk : astraqan qalpaq.
- qalaq tiş : böyük, geniş diş.
- taban qalaqçıq : qaşığ.
- işqoq qalaq : dibçiq.
5 . kötü. işə yaramaz. pozuk. 6 . pis. kir.
- qalaq bolmaq : işə yaramaz olmaq. ziyan olmaq.
- qalaqlıq salmaq : kötülük etmək.
qalaqlığ zərər. ziyan.
- qalaqlıq salmaq : zərər vermək. yoxedmək.
- qalaqlıq salqan : məhvedici. təhlikəli. zərərlı.
- sabanlaqa qalaqlıq yetdirmək: tarlaların heyvanlar tərəfindən çiğnənməsi.
qalaqur 11 sır.
- qalaqur içirmək : sır qaplamaq.
qalaşlı qans 11 əbəköməçi.
qalav dışqal. daşqal. aşqal.
qalav 11 bir tür çörək. küllük. çaylarin yığdığı topraqlar. yığılı. yığıntı.
qalavur 11 gözçü. gözətləyici. qaraqol.
qalay 11 tuturuq11 . löhüm. bidon. küp. boşqa. nasıl. nəcür. - qalay arı: nə tərəfə.
qalayda 11 nərədə. harada.
qalayı 11 nərəsi. harası.
- sən görgüzqən yer qalayıdı? : sənin göstərdiğin yer nərəsidir?.
qalayqa 11 nərəyə.
qalaytın 11 1 . nasıl. nəcür. nə şəkildə. 2 . nə yönə.
qalbara 11 1 . ağılsız. budala. aylaq. 2 . pasaqlı. pasaqıl. qılıqsız. bədəxlaq.
qalça tuppuş. duppuş. qaba ətlər. yansüyək11 .
- kalça gəmiği : urçuq11 .
- iri qalçalı : səmizquyruq11 .
qalca 11 yayqara. gürültü patırtı. yığın. kümə.
- qalca edmək : yığmaq. kümələmək.
qalcalamaq 11 yığmaq. kümələmək.
qalcar 11 heyvan ağılı. geçici olaraq yapılmış sundurma.
qaldı 11 çizmə.
qaldırmaq qöltürmək11 . qoparmaq11 . daşımaq. qötürmək11 . turquzmaq11 . bıraqmaq. geriyə bıraqmaq. - ortadan qaldırmaq : çıxarmaq. taydırmaq11 .gidərmək.
qaldırmay 11 qoymadan. hamsını. götürməy. birini belə bıraqmadan. dibdən.
qaldırtmaq göltürtmək11 . götürtmək.
qalgər 1 . əsgi. 2 . paslı bıçaq.
qalı 11 1 . məzac. xuy. karakter. 2 . eğitim. tərbiyə. 3 . hərəkət yolı. görgü. alışqanlıq.
qalıb kəb11 .
qalım 11 başlıq parası.
qalın 11 1 . şişman. səmiz. 2 . qoyu. 3 . buruq. əkşi. kəkrəmsi. 4 . başlıq parası. 5 . qalabalıq. sıx.
- qalın kişi : şişman kişi.
- qalın qafalı : qayırmıq11 . qatqımıq. qatqıq. beyinsiz.
- qalın bulmaq : bazıqsınmaq11 .
- qalın bağırsaq : yavlu içəqi11 .
- qalın şay : qoyu çay.
- çiy alma avuznu qalın etədi : çiğ alma ağızı əkşitir.
- qalın bolmaq : çoğalmaq. artıqlaşmaq. artmaq.
- qalın köken : sıx çalılıq.
- çeqetni qalınına girib qözdən daşaydı : ormanın sıx yerinə girib gözdən qayboldu.
qalınlanmaq 11 kəsifləşmək. yoğunlaşmaq.
qalınqafa buruş baş. burşaq. tikbaşlı. tərs.
qalıq qalqa11 . hava.
qalıt 11 qavrulmuş undan yapılan bir yiyəcək.
qalivan 11 saçaq. çatının çıxıntısı. sundurma.
- üy qalivan : saçaq.
qalkeçit kalkeçit. qopca.
qallas 11 ot yığını.
qallay 11 nə. nasıl.
- qallay bir : nə qədər.
qalmaq - gücsüz qalmaq : alqasınmaq11 . zayıf düşmək. quvvəttən düşmək.
- quru yurtqa qalmaq : evsiz barqsız ortada qalmaq.
- sürücəmdə qalmaq . gec qalmaq . uzaymaq11 . gecikmək. geçmiştə qalmaq. uzaqlaşmaq.
qalmay - köp qalmay : çox geçmədən.
qalmaz elgənməz11 . yelgənməz. yılgənməz. cəsur. qorxmaz.
qalməş 11 büyü.
qalməşçi 11 büyücü.
qalmışdı qalsın. azdan11 . az daxi. - yıqılırqa azdan qaldım 11 : az qalmışdı qalsın düşüyordum.
qalmuq 11 - kalmuq şay 11 : süt, duz, tərəyağı, qarabibər qatılaraq içinlən bir tür çay. - kalmuqlu 11 : hazar dənizi quzeyində yaşayan bir moğol qəbiləsi.
- qara qalmuqlu : qalmuq moğolları.
qaloş 11 çizmənin üzərinə giyilən bir tür ayaqqabı.
- qaloşqa olturmaq: yarışta yenilmək.
qalpaq 11 şapqa.
qalqa 11 qalıq. hava.
qalqamaq 11 havalanmaq.
qalqan 11 qalan. digər. başqa.
- qalqan günlərdəcə bolmay bügün gün yuvaqdı : digər günlərin tərsinə bugün hava parraq.
- qalqan-bulqan : töküntü. artıq.
qalqay 11 1 . havalı. havlayan it. 2 . boşboğaz. gəvəzə.
- qalqayınqı tıy : çənəni qapat.
qalqımaq 11 uyuqlamaq.
qalqınmaq 11 qalıb gedmək. süzülmək.
- quş kəsin göydə qalqınıb turadı : quş göydə süzür.
qalqmaq durmaq.
qalquraq 11 bax > qanquraq .
qalquv 11 uyuqlama.
- qalquvqa barmaq : şəkərləmə yapmaq.
- tekə qalquv edmək : uyuqlamaq. şəkərləmə yapmaq.
qalquvsuz 11 uyqusuz.
qalsın azdan11 . az daxi. - yıqılırqa azdan qaldım 11 : az qalmışdı qalsın düşüyordum.
qalsız 11 1 dağınıq. düzənsiz. alt üst olmuş. 2 . cılız. zayıf. çəlimsiz. 3 . halsız. cansız. sal11 . uyuşuq.
qalta 11 xalta. baltanın tərs qısımı. para kəsəsi. cib.
qaltaq satü11 . özün satan. sürtük qadın. fahişə. bayraqta11 . əğləncə düşgünü qadın. şıllıq. fahişə. qəhbə. qaltaqbaş11 . kibirli. qurumlu. qasıntı. gödü11 . fahişə. qəhbə. əxlaqsız.
- kəsin qaltaq edmək : özün tutmaq. burnu qaf dağında olmaq. burnu böyümək.
qaltaqbaş 11 kibirli. qasıntı.
qaltas 11 balyoz. böyük çəkic.
qaltır 11 çöp. süprüntü. aşqal.
qaltıramaq 11 titrəmək.
qaltıraşmaq 11 titrəşmək.
qaltıratmaq 11 titrətmək.
qaltıravuq dəvamlı titrəyən. titrək.
- qaltıravuq almaq : titrəmə tutmaq.
qalüvpela 11 çox əsgi devirlər.
- qalüvpeladan qalan : çox əsgi. tarix öncəsi.
qam 11 kam 11 . kip. sıxı sıxıya.
- çəpqən yaşqa qam boldu : paltar gencin üzərinə oturdu.
- eşikni qam etgəndiləmək : qapıyı sıxı sıxıya qapatmaq.
- qunaqa qam qısılıb, yaşırtın üynü maraydı 11 : duvara sıxı sıxıya yapışıp, gizlicə evi gözlür.
- qam yabılqan tərəzə : sıxı örtülmüş pəncərə.
- qam bolmaq : üzərinə tam oturmaq.
qama qəmə .
- iki yanına kəsgən qəmə : güvənilməz. ikiyüzlü.
qamadav törə 11 şamanların hükm verdiği məhkəmə.
qamamaq qamaşmaq .
- yarıq güngə qarab gözləri qamadı : parlaq günəşə baxıb gözləri qamaştı.
qamamaq 11 qapamaq. bıqmaq. istəksizləşmək. istəyini itirmək. soğumaq.
- ol işdən qamadım : o iştən soğudum.
qamamaqan 11 1 . daynaqlı. iradəli. istəkli. israrlı. 2 . utanmaz. həyasız. arsız.
qaman 11 kaman . qaytı11 . qovuslu. həp. dayima. hər zaman.
qamança kamança - kamança yayı : qıl yaya.
qamanmaq 11 korlanmaq. korlaşmaq.
- bıçaqnı avuzu qamaqandı : bıçağın ağızı korlaşmiş.
qamatmaq 11 korlaşdırmaq. qamaştırmaq.
- yıltıraqan çıran, gözləri qamatadı : parlayan buzul gözləri qamaştıır.
qamaymaq 11 tıqa basa doymaq.
qamaytmaq tıqa basa doyurmaq.
qambur kambur . belqavsırt11 . sırtı əğri. tuqur. duqur11 . çıxıntılı. qabarıq. şiş. ur. tuquş11 . tümsək. hörgüc. çıxıntı. qabartı.
qambur quppur11 .
qamcav şaman. büyücü. - qamcav-törə şamanların qarar verdiği məhkəmə.
qamçı çaqı11 . yaxı.
- qamçı burnu bilə saylamaq : ən iyilərini seçmək.
- qamçı oynatmaq : dövüşmək. vurmaq. dövmək. savaşmaq.
- qamçı vurmaq : çaqımaq11 . çağılamaq. yaxımaq. yaxılamaq.
qamçi qaddar. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.
qamçılıq qaddarliq. acımasızlığ.
qamij 11 önəmsiz. heç anlamında bir söz.
qamijaq 11 böcək.
- ambar qamjaq : buğday biti.
- yıltıravuq qamjaq : od böcəği.
- qacı qamjaq : yer taxdaqurusu.
- qara qamjaq : boq böcəği.
- sarı qamjaq : mayıs böcəği.
- süyümçü qamjaq : uğur böcəği.
qamijlanmaq ortaya çıxmaq. kəndini göstərmək.
qamil 11 qapıl . ağactan yapılma fincan. kasa.
qamiş ayaq ağactan yapılma kasa.
qamıt at qoşumunun boyun halqası.
- qamıt salmaq : atın boyun xalqasını taxmaq.
qamma-qırsa 11 qadın şaman. büyücü.
qammırsamaq 11 dişi heyvanların qızması, əşlənməsi. şəhvət duymaq.
qammırsav 11 şəhvət.
qammos 11 gəm. heyvanın ağzına geçirilən iptən yapılma gəm. dişindiriq. burunsalıq.
qammoy 11 qorvoy. mühafiz.
qammoylanmaq 1 . yoldaşlıq etmək. 2 . mühafizlik etmək.
qamoj 11 bir tür çarıq. keçədən yapılan ayaqqabı.
qampalmaq 11 zor duruma düşmək. kötü bir durumda qalmaq.
qampaymaq 11 1 . devrilmək. yuvarlanmaq. düşmək. - ayaqım tayıb qampaydım : ayağım qayıb yuvarlandım. - çuyun qampayıb turadı : qazan devrilmiş durur. 2 . kötü bir duruma düşmək. zor durumda qalmal. 3 . ölmək.
qampaytmaq 11 1 . devirmək. yıxmaq. 2 . zor durumda bıraqmaq. kötü bir duruma düşürmək. 3 . öldürmək.
qampıl 11 kəmpil. əğiq. əğilmiş.
- qampıl bolmaq : əğilmək. bükülmək.
- qampirləri tüşmək : morali pozulmaq.
- qampirlərin tüşürmək : moralini pozmaq.
qampıq əğri. bir yana əğrilmiş.
qamqot 11 1 . çənə. ağız çevrəsi. üz. 2 . çıxıntılı sarp qaya.
qamsıx 11 yaramaz. afacan. haylaz.
- qamsıx bolmaq : haylazlıq yapmaq.
- qamsıx ösgən : şırmaq. sırmaşıq.
qamsıxlanmaq 11 yaramazlıq yapmaq.
qamu 11 çarıq. ayaqqabı.
qan 11 kan . baylıq. bəylik. xəzinə.
- söz baylıq : söz xəzinəsi.
- qan uyuqan : bərə. morluq.
- qanı qartıqa sıyınma : çox qızmaq. müthiş öfgələnmək. - qan saban : qan parası qarşılığı verilən tarla.
- qan almaq 11 : intiqam almaq.
- qan bahası bermək 11 : çox para ödəmək.
- qan baqası 11 : diyə. öldürülən üçün ödənən qan parası. qan aqçası.
- qan bilə irinni qatışdırmaq 11 : insanları birbirinə qışqırtmaq.
- qan-can salmaq 11 : çabalamaq. qeyrət etmək.
- qan yavmaq 11 : böyük bir fəlakətə uğramaq.
- qan çəriv : əsgidən xan yada pirənsin eldən vergi toplayan əsgəri.
- qan əmcək 11 : əsgi qaraçay’da barışma amacıyla. öldürülənin evindən qaçırılıb öldürülənin ailəsi tərəfindən yetiştirilən, geri verilən cocuq.
- qan ırqım : çürük.
- qan qaynatqan zaman : dəliqanlılıq çağı.
- qan qasavat edmək : uğraşıb didinmək. böyük qeyrət göstərmək.
- qan töləmək : intiqam almaq.
- qan töləv : qan davası. qan borcu.
- qan düğümcək : qan pıhtısı. trombüs.
- qan urquc : nəştər.
- qan usta : 1 . bir işi yapmada yetənəkli. 2 . həkim. doqtor.
- qanqa boyalmaq : kişi öldürmək.
- qanından gəlmək : zor yapmaq.
- qannı qan bilə yuvmaq : kötülüğü kötülüklə dəfətmək. kötülükə kötülüklə qarşılıq vermək.
qanal qobu11 . kopu. kovpu. kovuk. oluq.
qanar 11 çuval. torba.
qanat qalaq11 . - tirmən çarxnı qalaqları : dəğirmənin qanatları.
qanat qol.
- qanat bit : çox sevinmək. havalara uçmaq.
- qanat qaqmaq : qanat çırpmaq.
- qanatları qatımaq : böyümək. gəlişmək. güclənmək.
qanatlı qaylı11 . quş.
qanav 11 qadınsı ərkək.
- qanav xəbər 11 : yalan.
qanavat parlaq qumaş.
qanay 11 canım, əzizim kimi , böyüklərin kiçikləri çağırma söyləşi.
qanazır 1 . qabadayı. kibirli. 2 . iğrənc. pis.
qan- bura 11 ayı qanı. əsrədən. sərxoş edici. alkollu içgi.
qanbuz 11 ağır canlı.
qanca irqaq11 . çəngəl.
qancal 11 1 . dayanıqlı. sağlam. 2 . cidamlı. səbirli. 3 . tənəkə. sac.
- qancal taba : sac.
- qancalbaş üy : çatısı sac lövhə ilə qapalı ev.
qançav 11 boyunda, qoltuq altında çıxan bir tür çiban.
qançı qurt 11 sülük.
qancılık 11 alçaq. namussuz.
qancıq 11 1 . qurt, it kimi heyvanların dişisi. 2 . şəhvətli. utanmaz.
qancıqa 11 yəhər tərkisi. yəhər qaşının dış tərəfi.
- qancıqa bağ : tərkiyə eşya bağlamaq üçün ip.
qancıqalamaq 11 yəhərə bağlamaq.
qandala 1 . qandaqa11 . taxdaqurusu. 2 . hamamböcəği. tarakan.
qandaqay 11 1 . təkə. yabanı ərkək dağ geçisi. 2 . sağlam yapılı. quvvətli.
qandırac qandırıcı. aldavuq11 . hiləkar.
qandırıcı qadıy11 . yalançı. qandırac. aldavuq11 . hiləkar.
Dostları ilə paylaş: