səhifə 51/65 tarix 06.06.2018 ölçüsü 6,55 Mb. #52837
təntirəvüq 11 şaşqın. sərsəm.
tənt-mənt etmək 11 ağır davranmaq. ağırdan almaq. yavaş hərəkət etmək.
təpcik tapşaq11 . nəlbəki. bardaq altına qoyulan tabaq.
təpdirmək ( pd < met > db ) tədbirmək . qımıldatmaq. oynatmaq. hərəkət ettirmək.
təpə töbə. taba11 . doğru. yana. tönqə11 . başın üst qısımı. töppə11 . zirvə. doruq. töş11 . yamac. dağ. tuppur. duppur11 . tümsək. cıqıray11 . doruq. çuvana11 . alçaq dağ. sırt. örüş11 . yığın. kümə. oba11 .
təpədə tabada11 . tapada. tərəfdə.
təpələmək tabalamaq11 . tapalamaq. alay etmək. öc alır kimi sevinmək.
təpələnmək tabalanmaq11 . tapalanmaq. alay edilmək.
təpələtmək tabalatmaq11 . tapalatmaq. alay ettirmək.
təpələv tabalav11 . tapalav. rişqand.
təpələvçi tabalavçu11 . tapalavçı. alayçı.
təpəli töbəli11 . tuppurlu. duppurlu11 . engəbəli.
təpər güc. quvvə.
təpişmək dabanlaşmaq11 .
təpiv 11 nəbz.
-yürək təpiv : ürək atışı.
təpmək təbmək 11 .1 . qımıldamaq. hərəkət etmək. yer dəğiştirmək. 2 . vurmaq. urmaq11 . çarpmaq. 3 . qızmaq. öfgələnmək. 4 . şiddətlənmək. hizini artırmaq. 5 . sarsılmaq. 6 . qaynamaq. yanmaq. 7 . tabanlamaq11 . şıllaqlamaq.
təppə tənğ 11 tıpatıp. eynən. tamamiylə. əşit şəkildə.
təprək təbər. dəbəş. hərəkət.
təprənin təbrəqiz11 . qımıldayın.
təprənməz təbməy. qımıldamaz.
təprətmək eçqəmək11 . sallamaq. hərəkət ettirmək.
təpsəmək 11 oyun etmək. oynamaq.
-birəv suvuqdan təpsəy edi , birəv da zavuqdan təpsəy edi : birisi soğuqtan oyun edirdi, birisi də zevqtən oyun edirdi.
təpşəq 11 bardaq tabağı. fincan tabağı.
təpsətmək oyun ettirmək. oynatmaq.
-onni qopuzu qöbləni təpsətdi : onun qopuzu çox kişiyi oyun ettirdi.
təpsəv 11 dans. oyun.
-tav təpsəv : dağlılar oyunu.
-tögərək təpsəv ~tüz təpsəv abəzəq təpsəv ~ qapeteyna təpsəv ~ sandıraq təpsəv ~iygən təpsəv ~cezoqa təpsəv : qaraçay-malqar xalq oyunlarının adları.
-təpsəv dartuv : oyun havası.
təpsəvçü 11 oyunçu. rəqqas.
təpsəvüq 11 oynamağa. oyuna maraqlı. oynamayı sevən.
təpsi təbsi 11 . qanqa. süfrə. surfa. dəstərxan. aşlav.
-təpsiyi yiyəcəklə doldurdu: aşlavnu qıdayla aldırdı.
-xan təpsi : mükəlləf sofra.
-xanat təpsi : yemək təpsisi.
-qonaq təpsi : qonaq sofrası.
-təpsi tübi : yemək dibi, artığı.
-təpsiqə yaraşmaq : yeməğə girişmək.
təpsuqa 11 bax > tesuqa .
təp-tənq 11 əşit. tıpatıp.
təq tək . yanqız11 . yalnız. (< yan + sız ). ayrım11 . ayrı. yalnız. tək başına. -tək parça : qısır11 . tüm.-yanqızlay 11 : yalnız olaraq. tək başına.
təqaran 11 təkaran 11 . 1 . dəmin. ancaq. 2 . zar zor. çətinliklə. güclüklə. 3 . yetər ki.
-qonaqlarnı təkaran aşırdım : qonaqları ancaq uğurladım.
-yığıluvqa gəlgənləni sanı təkaran yüzqə yetdi : toplantıya gələnlərin sayısı zar zor yüzə ulaştı.
-təkaran arı bir barayım : yetər ki oraya bir gideyim.
təqdəğişmək -durumu dəğişmək : dönüşmək. aylanmaq.
təqdüzə 11 təkdüzə . təkiz. sozuq11 . yəksanaq. təksanaq.
təqələmək 11 çaqmaq. aşırmaq. yürütmək. hükmətmək. yönətmək.
-üydən börkümü qaysıqız təkələgəniz? : evdən qalpağımı hanqıniz çaldı?.
təqələv 11 çalma. yürütmə. aşırma.
-görsə, ərkələv, görməsə təkələv : görsə şımartmaca, görməsə aşırmaca.
teqən 11 degən . denən. denilən.
-qaraçay degən batırlarnı yurtudu : qaraçay denilən yer qəhrəmanların yurdudur.
təqənə xəmir təknəsi. paltar təknəsi.
-qırcın təgənə : əkmək xəmiru yoğrulan təkne.
-it təgənə : itlərin yemək yediği təkne.
-təgənə ələk qayqılı bolmaq : yemək üçün hazırlıq yapmaq.
təqənə 11 qab. çeşmə yalağı.
-suv təgənə : su təknəsi.
təqənək 1 . bir tür tikən. 2 . çaqal əriği çalısı.
təqər -dəğər verməmək : uçuzlamaq11 . ucuzlamaq. aşağılamaq. xor görmək.
-dəğər vermək : baqalandır11 . sayqamaq. çox hörmət qoymaq.
-dəğər vermək : baqalandır11 . sayqamaq. çox hörmət qoymaq. -dəğər vermək : sanamaq11 . saymaq.
-dəğər vermək : sanamaq11 . saymaq.
-təqər vermək : sansınmaq11 . hörmət etmək. sayqı göstərmək. önəmsəmək. özən göstərmək.
-dəğərləndirmək : baqalatmaq11 . qiymət vermək.
- dəğərli . baqalı11 . qiymətli.
təqərəy 11 sağlam. sıxı.
-təkərəy yamçı : keçəsi sıxı yapılmış yamçı.
-təkərəy kübə : sağlam zireh.
təqərləndirmək dəğərləndirmək . tarıltmaq11 . işləmək.
təqərli dəğərli. aybaylı11 . sıylı. e’tibarlı. hörmətə layiq. sayın. avaqlı11 . hörmətli. tərgəvlü11 . bahalı. önəmli. qıymətli. yararlı. açı11 . ası.
təqərsiz dəğərsiz . uçuz11 . ucuz. bici11 . biçiq. qiymətsiz. netəsiz.
təqərsizləmək dəğərsizləmək. bicilənmək11 . kötü lənmək.
təqəy 11 təkər barmaqları.
təqil dəğil. tül11 .
teqiş dəğiş . aytım. söyləyiş.
təqişmək dəğişmək . çalışmaq11 . 1 . qarışmaq. dolaşmaq. 2 . rastlaşmaq. 3 . evlənmək. 4 . qulağına gəlmək. 5 . avuşunmaq. baçqarmaq11 . başqarmaq.
təqişməz dəğişməz .taymaz11 . dayimi. dəvamlı. aralıqsız. arasız.
təqişmiş dəğişmiş . özqəriş11 . yenilik. inqilab.
təqiştirmək -yer dəğiştirmək : təpmək. təbmək11 . qımıldamaq. hərəkət etmək.
təqiştirmək dəğiştirmək. avucundurmaq. axuçundurmək.
təqiştirmək dəğiştirmək . avuşdurmaq11 .
təqiz 11 təkiz . təkdüzə. sozuq11 . yəksanaq. təksanaq. dəkləş. tənqləş11 . əşit. müsavi.
təqləşdirmək dəkləşdirmək . tənqləşdir11 . qarşılaştımaq. bir tutmaq. qıyaslamaq.
təqnək dəğnək. taqqı11 . sopa.
təqoda 11 dediqoducu. söz daşıyan.
təqsanaq 11 yəksanaq . sozuq11 . təkdüzə. təkiz.
təqşəriv 11 təkşəriv. sayma. hesablama. təxmin.
təqşərmək 11 saymaq. hesablamaq. təxmin etmək. təşxis etmək.
təqviyət etmək ışırmaq11 . gücləndirmək. quvvətləndirmək.
tər 11
-manqılay tər : əmək. alın təri.
-suvuq tər : əcəl təri.
-tər basqan : tərli.
-tər çapmaq: buğulanmaq.
-təri barmaq : hər tərəfindən tər boşanmaq.
-tərin bardırmaq : qan tər içində bıraqmaq.
tərazi tərəzi. bərəkə11 . baraka. ölçək. bazman11 . basman. baskul. dartan.
tərd küyünc11 . acı. iztirab. qadav11 . bəla. qəza. sızlama11 . sızı. ağrı.
tərdli qıyınlı11 . zavallı.
tərə dərə . 1 . özən. indəq11 . kanal. xəndək. -tar özən : sarp dağlarla çevrili dərə. 2 . avuz11 . ağuz. vadi. çuxur yer. aran11 . qobu11 . kopu. kovpu. kovuk. qulaq - ağaclı dərə içi : ağac qulaq.
-sarp dərə : qol11 . qanyon.
-sarp dərə : qulaq11 . boğaz.
tərəcə dərəcə . dərcə. taraca. daraca 11 . dərəcə . daraq . dərək . 1 . önəm. əhəmmiyyət. fayda. anlam. 2 . düzəy. səviyə. 3 . çın11 . çin. çən. rütbə. ünvan. paya. -son dərəcə : olağan üstü. həddindən artıq. təli11 .
tərəf sürəm11 . sürən11 . yön. istiqamət. cəhət.
-bir tərəfə : biyarı11 . ötəyə.
-bu tərəfdən : berləqtın11 .
-o tərəfə : alay arı.
-nə tərəfə : qalay arı.
-tərəf çıxmaq : yaxlamaq. qorumaq. savunmaq. yücəltmək.
-tərəfdar olmaq : bəğənmək. razı olmaq. uyşatmaq. uşatmaq11 .
-tərəfdar : yaxçı11 . yanlı. qorucu. savunucu.
-tərəfdə : tabada11 . tapada. təpədə.
-tərəfə : yarı11 . yerə.
tərək dərək . taraca. daraca 11 . dərəcə . daraq . 1 . önəm. əhəmmiyyət. fayda. anlam. 2 . düzəy. səviyə. 3 . ünvan. paya. 3 . taraq. daraq. dilim. parça. qaş. qarç.
tərəkə 11 miras.
tərəkli dərəkli . taracalı. daracalı. daraqlı. önəmli. anlamlı.
tərəksiz dərəksiz . daraqsız. taracasız. daracasız. önəmsiz. anlamsız. nəticəsiz. başarısız.
tərən 11 dərin. şədid. şiddətli.
-tərən oylaşmaqan : üstün görü çalışan kimsə.
-tərən saqışqa girmək : dərin düşüncələrə dalmaq.
-tərən süzmək : adamağıllı incələmək. dərindən düşünmək.
-tərəngə gedmək : artmaq. şiddətlənmək. genişlənmək.
tərənlətmək 11 dərinləştirmək.
tərənlik 11 dərinlik. genişlik. enginlik.
tərəntin 11 dərincə. dərinrax.
tərəzə 11 pəncərə.
-tərəzə ağac : pəncərə çərçivəsi.
-tərəzə yapuv : pərdə.
-tərəzə qanqa : panjur. pəncərə qanadı.
-tərəzə tüb : pəncərə qırağı.
tərəzi bərəkə11 . baraka. ölçək.
tərgəlmək 11 hesablanmaq. sayılmaq.
-ol amanqa tərgələdi : o kötü sayılır.
tərgəm 11 d ərgəm . fərz. təxmin. fəraziyə. təsəvvür.
tərgəmək 11 hesablamaq. saymaq. düşünmək. sanmaq.
-kişiqə tərgəmaq : kişidən saymaq.
-anı qetgəngə tərgəb tura edim : onun qettiğini sanıyordum.
tərgəv 11 hesab.
-tərgəvqə almaq : hesaba qatmaq.
-tərgəv almaq : hesablamaq. düşünmək. qafa yormaq.
tərgəvlü 11 1 . sayılı. 2 . dəğərli. bahalı. önəmli. qıymətli.
-tərgəvlü zat ayavlu bolur : qiymətli şey idarəli olur (əsirgənir).
tərgəvsüz 11 sayısız. hesabsız. həddi hesabı olmayan.
tərgəvsüzlük 11 tutumsuzluq. savurqanlıq.
tərgi dərgi. yığım.
təri 11 dəri. 1 . dək. cən. dəri 11 . qədər. yibiq11 . yapıq. post. -oda yanan dəridə araya gələn ləkələr: qılavuz11 .
-üyqə dəri yayavlay barqandı : evə qədər yayan gedmiş. yetidən yetmişgə dəri : yedidən yetmışə. 2 . dəri. post. bacoş11 . 3 . kürk.
-çiy təri : xamdəri. işlənmiş dəri.
-təriyi işləmək : səpələmək. iləmək11 . tabaqlamaq.
-dəri yumuşatmaq : taqılamaq11 .tabaqlamaq.
-dəri çuval: dəri torba. qissə. kissə. qıssa11 .
-dəridən tikilən eşyaların üzərinə işləmə yapmada kullanılan arac: qıpqı 11 .
-qıpqını qızdırıb qayışqa naxış saladı : aracı qızdırıb qayışa desən yapır.
-dərinin qazınıb təmizlənmiş iç üzü: qırımtı 11
-heyvan dərisi : yarı11 . kürk. kösələ. gön.
-çiy təri : xamdəri.
-əti tərisinə sıyınmay aylanmaq : qudurmaq. çıldırmaq.
-qoy təri : qoyun postu.
-tuvar təri : sığır dərisi.
-dərinin pul pul olub tökülməsi: qabuşurlanmaq 11 .
-dərinin pul pul tökülməsi: qabuşur11 . uyuz.
təriçin 11 dəriçin . qədər. dək. can. -köp aşab yatqanımda, tanqa dəriçin sandırab çıqqanma : çox yiyib yattığımda tana dək uyquda sayıqlamışım.
tərilik 11 at yəhərinin altına sərilən kiçik örtü.
tərilmək 11 qapılmaq. qanmaq. imrənmək. tamah etmək.
-baylıqqa təril : zənginliğə imrənmək.
-boş umütləqə tərilmək : boş ümitlərə qapılmaq.
-duniya malqa tərilmək : dünya malına tamah etmək.
təriltmək 11 hilə yapmaq. özəndirib qandırmaq. imrəndirmək. aldatmaq.
tərin dərin . batuv11 . alçaq. çuxur. tərən. şədid. şiddətli.
tərincə tərəntin11 . dərinrax.
tərinləştirmək dərinləştirmək . tərənlətmək11 .
tərinrax tərəntin11 . dərincə.
tərk edmək atmaq. vazqeçmək. qoymaq11 . bıraqmaq. -tərki silah edmək : yalınlamaq. lütləmək.
tərləmə qurav11 . toplama. düzənləmə.
tərləmək 11 1 . heyacanlanmaq. maraq etmək. qayğılanmaq.
2 . buğulanmaq.
-tərəzə tərləgəndi : pəncərə buğulanmış.
-sən anı üçün tərləmə : sən onun üçün qayğılanma.
tərli toplu düzənli. özənli. e’tinalı. yıyqıc. yığqıc.cıyqıç11 .
tərli -dərli toplu : tizivün11 . müntəzəm. tərtibli. düzənli. məzbut.
tərlik 11 1 . atın tərini alması üçün yəhərin altına qoyulan örtü. 2 . ayağ alıtı başmaq. qabaş. ayaqqabı. çarıq. 3 . tər köynəyi.
tərmansız dərmansız . azqın-tozqun11 . gücsüz.
tərmilmək 11 1 . çox arzu etmək. çox istəmək. özləmək. həsrət çəkmək. 2 . iztirab çəkmək. acı çəkmək. əziyət çəkmək. sıxıntı çəkmək.
tərq 11 derq 11 . qızqınlıq. öfgə. sıxıntı. hızlı. çabuq. sürətli.
-tərk bolmaq : çabuq olmaq.
-tərk oquna : həmən. çabucaq.
tərq-dənqiz 11 1 . pək çox. sayısız. çox miqdarda. bir sürü. 2 . qaptanmaz. fəth olunmaz. yanına yaxlaşılmaz. geçilməz.
tərqləmək 11 hızlandırmaq. hızını arttırmaq.
tərqlənmək 11 hızlanmaq. hızı artmaq.
tərs
tərs günah. qayırma11 . alberməz11 . götlək11 . inadçı.
tərsboyun 11 tərs. söz haqqı tanımayan.
tərsə xətalı. suçlu. günahkar.
tərsəqıl 11 intacı. tərs. zorba. despot.
tərsəymək 1 . pozulmaq. işə yaramaz duruma gəlmək. 2 . şımarmaq. əxlaqı pozulmaq. 3 . yolunu şaşırmaq. 4 . altüst olmaq. başarısızlığa uğramaq.
-ağıldan tərsəymək : ağlını oynatmaq.
tərsinə oqəsə11 . yoqsa. olmuya.
tərsləmək suçlamaq.
tərsliq suç. yazqaq. yanlışlıq.
tərso qıyıl11 . buruş baş. burşaq. qalınqafa. tikbaşlı. buruş11 . qanmaz. danqaz. çüyrə11 . əğri. asqı. əksi. götlək11 . inadçı. tərs. e’tiraz etməyi sevən. qacav11 . muxalif. zidd. suç. günah. xəta. tərsboyun11 . söz haqqı tanımayan. tərsəqıl11 . intacı. zorba. despot. turussuz11 . durussuz11 . dürüssüz. yanlış. kötü. yanlış. xətalı.
-tərs qaramaq : şaşı baxmaq.
-tərs tükəgindən basmaq : qızdırmaq. təhrik etmək. öfgələndirmək.
-tərs tamaq : nəfəs borusu.
-mən tərsmə , sən tüz aytasa : mən xətalıyım sən doğru söylüyorsun.
tərsqol 11 bəcəriksiz.
tərstamaq 11 qırtlaq borsus.
tərt dert . 1 . üzüntü. çiqin11 . üzüntü. matəm. 2 . kin. öç.
-dərt yetdirmək: intiqam almaq.
-dərt qaytarmaq : intiqam almaq. öc almaq.
-dərt tutmaq : kin tutmaq.
-dərtin almaq : intiqamını almaq.
-dərt yanmaq : tarıqmaq11 . şikayət etmək.
tərtibsiz quramsız11 . düzənsiz. orqanizasyonsuz. təşgilatsız.
tərtli çiqinli11 . üzüntülü. matəmli. saqışlı11 . qayğılı. qayqılı. düşüncəli.
tərtsiz saqışsız11 . tasasız. qayqısız. düşüncəsiz.
tərvaza dərvaza . darvaza (< taravuz 11 . daravuz. dar + ağız). dar boğazlı. ağzı dar olan.
təsdə dəsdə. sıxım. qısım11 . dəmət. eşmə11 . qıstı11 . dəmət. sıra. tizmə. dizmə. tiziv11 . diziv. tob11 . paket. tomar. qutu. ustuqqu11 . tutam. qılmay11 . tutac. tutmac. sap.
təsdələmək gültələmək11 . dəmətləmək.
teşdirmək 11 1 . çözdürmək. soydurmaq. 2 . dəldirmək.
teşgiçliq 11 açıqgözlülük. kurnazlıq.
teşik dəlik. -deşikli : dəlikli.
-teşikli daşa taxmaq : cəzalandırmaq. xalqın önündə rəzil etmək.
teşilmək 1 . çözülmək. 2 . dəlinmək.
teşinmək deşinmək. soyunmaq. çıxarmaq.
teskin tapmaq soruqmaq11 . dinmək.
teşmək 11 1 . soymaq. 2 . çözmək. 3 . dəlmək.
-arxannı teş : ipi çözmək.
-göləkni teşmək : gömləği çıxarmaq.
teşqic 11 1 . delgi. matqab. 2 . yerində duramayan. 3 . açıqgöz. kurnaz.
təstək dəstək . taqan11 . dirək. asuv11 . yardım.. tayançaq11 . tayanc. dayanc. yandavur11 . yardım. baqan11 . dirək. ana sütun. ciqinci11 . dayanaq. sütun. tirəv11 . dayanaq. tutaş. himayə. göltürgüc11 . götürtquc. yardım. himayə. -təstək qoymaq : taqanlamaq11 . dəstəkləmək.
təstəkləmək taqanlamaq11 . dəstək qoymaq. tizivləmək11 .
təstərxan qanqa. təpsi. süfrə.
təsti qoşun11 .
tesuqa etmək 11 1 . ağır davranmaq. gecikmək. 2 . həyəcanlanmaq. tədirgin olmaq. qayğılanmaq.
tesuqalanmaq 11 həyəcanlanmaq. qayğılənmə.
tetik sampal11 . zamin. uyanıq. quşqulu. sasqaq11 .
tetikodu -dediqodu etmək : sanlamaq. çəkiştirmək.
tetikoducu dediqoducu aytdıçı11 .
tev dev . əməgən11 . qafqas nağıllarında insanüstü varlıq. almastu11 . cin. xortlaq. yekə. qudrətli. güclü. acdaqan11 . insanüstü varlıq.
-dev yaş : güclü dəliqanlı.
-dev yürək : qəhrəman yürək.
-dev güc : böyük quvvət.
təvam tapmaq sablanmaq11 . süzmək.
təvamlı dəvamlı . börü cortuv 11 : börü yortuv: bıqmadan. yorulmadan. durmadan. mütəmadiyən. taymaz11 . dayimi. aralıqsız. arasız. dəğişməz. yanlavsuz11 . sübatla. durmadan. taymazdan11 . dayima. kəsintisiz. taymay11 . dayima. hər zaman. tıqsısıvuq. yaxınan. sızlanan. toqtavsuz11 . durmadan. üzməy11 . mütəmadiyən. toqtamazdan11 . toqtamay11 . durmadan.
təvamlıq tükürlük11 . silsilə.
tevan 11 qamçı. qamçı yapımında kullanılan dəri.
-tevan eşmək : dəridən qamçı örmək.
tevanası devanası . qoyra11 . sırıq kimi uzun boylu.
təvə -dəvə burunluğu : burunduruq11 .
tever dever 11 . şamanizm dönəmində qaraçaylıların taptığı bir put.
tevet 11 devet . bax > dəbət .
tevir devir . avuq11 . axuq. zaman.
tevirmə sapalav11 . parçalama. altüst etmə.
tevirmək devirmək . yıxmaq. qapışdırmaq. qapışdırmaq11 . əzmək. ağdarmaq. avdarmaq. avdurmaq11 . ağdurmaq. qantarmaq11 . boşaltmaq. tökmək. qampaytmaq11 . yıxmaq. çonqqaytmaq. yıxmaq. öldürmək. çöməltmək11 . yıxmaq. dılqəm edmək. çevirmək. döndürmək. qanqqaytmaq11 . yıxmaq. qantarmaq11 . boşaltmaq. tökmək. taydırmaq11 . alaşağı etmək. tompaytmaq11 . yıxmaq. alabora etmək. tökmək. qantarmaq11 . boşaltmaq. töngərətmək11 . yuvarlamaq. tumalamaq11 . yıxmaq. sapalamaq11 . parçalaçaq. dağıtmaq. altüst etmək.
tevrə dövrə. dövrə. töqərək11 . çevrə. ətraf. - töqərək aylanmaq : dövrəsinə dolaşmaq.
Dostları ilə paylaş: