səhifə 53/65 tarix 06.06.2018 ölçüsü 6,55 Mb. #52837
-dili açılmaq : dinc, rahat qonuşmaq.
-dili ardına getmək , dartılmaq : dili tutulmaq. qonuşmamaq.
-dili aylanmaq : dili tutulmaq. qonuşamamaq.
-dili baylanmaq : dili tutulmaq. qonuşamamaq.
-dili çalmaq : tələffüz edəməmək. kəkələmək.
-dilin çox çox edmək : dilini şapırdatmaq.
-dilin tatıran tuzluqqa urur : üzərinə görəvi olmayan şeyləri qonuşur.
-dilin tuzluqqa vurmaq : üzərinə görəv olmayan şeyləri qonuşmaq. dediqodu etmək.
tilbaraq dilbaraq 11 . xəbərçi.
tilbaz dilbaz . ağuzlu. gözəl qonuşan. söz kişisi.
tilbilimci tilçiş11 . dilçiş11 . dilçi. lənqustik.
tilçi dilçi. tilçiş11 . dilçiş11 . dilbilimçi. lənqustik.
tilçi 11 dediqoducu. muxbir. iftiracı.
-tilçini tili hunadan ötər : dediqoducunun dili duvardan geçər.
tilçiş 11 dilçiş 11 . dilçi. dilbilimci. lənqustik.
tilək 11 dilək . istək.
-tilək etmək : dilək diləmək.
tiləmək yükünmək. çökünmək. istəmək. rica etmək.
tilənci dilənci . artmaqtaqar11 . artıqçı.
tilənci 11 dilənci . tiləvük11 .
tiləvük 11 dilənci.
tilim dilim . taraq. daraq. dərək. parça. qaş. qarç. sırıq. şırqı11 . şırıq. tuvram11 . doğram. say11 . parça. tilqəm11 . parça.
tilimdi dəridən kəsilmiş dar şərit.
-tilimdi yer : dar topraq parçası.
tilimdiləmək 11 kəsmək.
tilimləmək tilqəmləmək11 . parçalanmaq. kəsmək.
tilitmək 11 1 . qarıştırmaq. fallara, liflərə ayırmaq. 2 . parçalamaq. yırtmaq.
tillənmək 11 dillənmək cocuğun qonuşmaya başlaması.
tilləşmək 11 ağız birliği etmək. sözləşmək. anlaşmaq.
tilli 11 dilli . insan. kişi.
tilmanç dilmanc. tərcüman.
tilpə 11 dilpə. kəkəmə.
tilpuv dilpuv . nəfəs. buxar.
tilqam 11 dilqəm . tik. sar. yalçın.
-dılqəm bolmaq : 1 . ölmək. 2 . yuvarlanmaq. devrilmək. yıxılıb qalmaq.
-dılqəm edmək : çevirmək. döndürmək. devirmək.
tilqav 11 kəkəmə.
tilqəm 11 dilim. parça.
tilqəmləmək 11 dilimləmək. parçalanmaq. kəsmək.
tilsiz dilsiz. heyvan.
tiltəppə 11 1 . kəkəmə. 2 . muxbir. xəbərci.
tiltəppə 11 kəkəmə.
timm 11 dimm . kötüğ, sığır kimi kişi.
tin ata 11 ecdad. cədd.
tin 11 1 . ruh. 2 . bədən. gövdə.
-tin girmək : cəsarətlənmək. canlanmaq. dirilmək. hərəkətlənmək.
-tin tər basmaq : tin təri bolmaq : çox tərləmək. qan tər içində qalmaq. çoxuna tərləmək.
tinc dinc . tınç11 . ərinc. rahat. tablı. rahat. tiri11 . diri. çevik. sakin. qolay
tincək qolaylı11 . uyqun. müsait. bolluq.
tincəlmək rahatlamaq. huzur bulmaq. yürəqi basılmaq.
tinclik dinclik . tınçlıq11 . rahatlıq. qolaylıq. fərəhlıq. tınqı11 . rahatlıq.
tindirmək dindirmək . sındırmaq11 . qırmaq. kəsmək.
tindirmək söləytmək11 . yatıştırmaq. əğiklətmək. söngdürmək11 . yatıştırmaq. əğiklətmək. yumuşatmaq. söndürmək. şavşaltmaq11 . çavşaltmaq. sakinləştirmək. durqunlaştırmaq. kəsmək. tındırmaq11 . bitirmək. həlletmək. bəcərmək. tükətmək. sölləndirmək11 . yatıştırmaq. əğiklətmək. yumuşatmaq.
tinəc fərax. töqüdüm11 . bolluq. bərəkət. -tinəc içində : ülüşlü11 . şanslı. talehli.
tingin söl11 . sakin. zayıf. gəvşək. əğik.
tingiz 11 dinqiz 11 . şiş. qabartı.
-dinqiz bolmaq : şişmək. qabarmaq.
tinicli dinicli. tınçlıqlı11 . tinişli. rahat. huzurlu.
tinim dinim . tınım11 . rahat. huzur.
tinişli tınçlıqlı11 . dinicli. rahat. huzurlu.
tinləmə dinləmə. tınqlav11 . dinləyiş.
tinləmə toqtaş11 . durma. iqamət.
tinləmək dinləmək . tınçaymaq11 . rahatlanmaq. qulaqlamaq11 . itaət etmək.
tinləmək dinləmək . tınqlamaq11 :
tinləmək sıyınmaq11 . uyuşmaq. itaət etmək. boyun eğmək
tinləndirmək 11 canlandırmaq. diriltmək. qeyrətə gətirmək. soluqlatmaq. solutmaq11 .
tinlənmə soluv11 . tə’til.
tinlənmədən dinlənmədən . arıvsuz11 . armadan. yorulmaq bilmədən. durmadan.
tinlənmək dinlənmək .tayanmaq11 :
tinləyiş dinləyiş. tınqlav11 . dinləmə.
tinmə söngüv11 . sönmə. duraqlama. kəsilmə. yatışma.
tinmək dinmək. kütəymək11 . susmaq. zayıflamaq. soruqmaq11 . teskin tapmaq. soruşmaq11 . yatışmaq. söllənmək11 . sakinləşmək. yatışmaq. əğikləşmək. yumuşamaq. söngmək11 . yatışmaq. sönmək. şavşalmaq. çavşalmaq. sakinləşmək. durqunlaşmaq. kəsilmək. tınmaq11 . sakinləşmək. durulmaq. toqtamaq11 . durmaq. kəsilmək. ara vermək. yerləşmək.
tinq 11 dınq. cıvıltı.
tinqil 11 tınqıl . dinqil . 1 . çəmbər. ağactan yapılm təkər. 2 . yük arabası.
tinqildi bolqarmaq 11 yayqara qoparmaq. gürültü çıxarmaq.
tinqildimək 11 1 . bağrışmaya başlamaq. gürültü-patırtı etmək. 2 . təlaş-lanmaq. qayğılanmaq. dört dönməyə başlamaq.
tintirmək sərivünlətmək11 . yavaşlatmaq. sakinləştirmək. ağırlaştırmaq.
tintiv 11 araştırma. incələmə. təhqiq. analiz.
tintivül 11 tintiv11 . tintivül11 . araştırma. incələmə. təhqiq. analiz
tintmək 11 yoqlamaq. araştırmaq. qarıştırmaq. təhlil etmək. araş-tırmaq. incələmək. təhqiqat yapmaq. soruşturmaq. kontrol etmək.
tint-mint 11 qıpırdanış. qımıldama.
-tint-mint bolmaq : qarışıqlıq çıxmaq. qarışmaq.
-tint-mint bolmaq : nə söyləyəcəğini bilməmək. gəm-güm etmək.
-tint-mint edmək : gürültülü bir biçimdə qıpırdaşmaq. ağır davranmaq. ağırdan almaq.
tin-tönçək 11 gövdə.
tip en11 . soy. cins.
tipi burdum11 . qar fırtanası.
tipisgi bolmaq 11 qorxmaq. ürkemə.
tiq dik. örə11 . yüksək. yalçın. sarp. yoxuş.
-tik enişgə : yoxuş aşağı.
-tik örgə : yoxuş yuxarı.
tiqə 1 . tikə . qabın11 . ülüş11 . pay. luqma. 2 . dikə . egəmən. gücü əlində tutan. hakim.
tiqələmək inmək.
-geyilklər sırtdan tiqələydilər : geyiklər yamactan inirlər.
tiqələtmək 1 . indirmək. 2 . midəyə indirmək.
tiqən tikən . çıxanaq11 . qıymıq. -ağ tikən bitgisi: yamışmaq11 .
tiqənək bir tür tikən.
tiqər öngə11 . başqa.
tiqgən 11 tikiş.
-tiqgən yavluq : işləməli başörtüsü. şal.
-tiqgən oyuv : işləmə.
tiqgiç 11 dəridən yapılmış şərit.
tiqil 11 diqilo . təkər.
tiqim 11 tikim. luqma. pay. ikram.
-tiqim edmək : ikram etmək. ərməğan etmək.
tiqimləmək 11 ikram etmək. ərməğan etmək.
tiqinə dikinə . örətin11 . ayaqta. yuxarı.
tiqiral 11 ancaq. zorla. yalnız. lakin.
tiqiş 11 naxış. işləmə.
-tikiş yeri : çırq11 .
-çiy tikiş : naxış. gərgəf.
-çiy tiqiş 11 : fisto. əllə işlənən naxış.
-qatı tiqiş : bir tür naxış.
tiqit-miqil diqit - miqil 11 . ufaq təfək eşya. ötə bəri. önəmsiz şey.
-diqit-miqil edmək : boş şeylərlə ilgilənmək. önəmsiz işlərə uğraşmaq. əftən püftən işlər yapmaq.
tiqizə diqizə 11 . 1 . dadı. sütnənə. qaraçay-malqar toplumunda əsgidən soylu ailələrdə cocuq yetiştiricisi. 2 . gənc gəlinlərə qulluq edən qadın.
tiqlən diqlən 11 . böğürtlən.
tiqliq 11 diklik. gərginlik. sərtliq.
tiqmə 11 tikmə . işləmə. naxış.
-oka tikmə : sırma naxış.
tiqqi bolmaq 11 1 . üzgün olmaq. 2 . utançtan başını qaldırmamaq.
tiqsindirici diksindirici . ciyirgəncli11 : yiğirgəcli. iğrənməli. iğrənc.
tiqsindirici diksindirici . çapraylı11 . iğrənc. pis.
tiqsindirici 11 diksindirici. ayruq11 . pis. iğrənç. iğrənc. kirli11 .
tiqsinən 11 diksinən . ciyirgənc11 . yiğirgənc. iğrenən.
tiqtir 11 diktir. dağların çıxıntı, qabarıqları.
tiras 11 tapqır11 . taraça. çıxıntı. ayvan. eyvan. basamaq.
tirbala 11 olğunmaq. olqunlaşmaq.
-buğday tirbaladı : buğday olqunlaştı.
tirək dirək . 1 . qoqa11 . sopa. taqan11 . dəstək. baqan11 . dəstək. ana sütun. çıpın11 . çatı girişi. çiqinci11 . sarqıt. çatının ortasından geçən ana kiriş: arqav11 . bağanaq. orta dirək. situn.
-dirək baçqa : park.
-ara dirəği : qadama11 .
-dirək ornatmaq : ağac tikmək.
-dirək, tamırına bazar : ağac kökünə güvənir.
-tirəqni gögəti, tübünə tüşər : ağacın yemişi dibinə düşər.
-qalın dirək : baqana11 . bağana. çatıyı tutan ana dirək. sütun. -təməl dirək : ara baqana.
2 . qazıq. qazaq11 . - təmirqazaq : qutb ulduzı
tirəlmək 11 dayanmaq. yaslanmaq. dirəlmək. tikilmək. sirəlmək11 . ayaqta durmaq.
-tirəlib toqtamaq: inad etmək.
tirəmək 11 dayamaq. -ayaq dirəmək : torsuqmaq11 . inad etmək.
tirənən qatran. qadıran11 . inad.
tirəniş dirəniş . artmaqlıq11 . dayanış. muqavimət. muqavimət. muqavimət.
tirənmək dirənmək . qaruvlaşmaq11 . qarşı qoymaq. muqavimət göstərmək. qadırlanmaq11 . qatranmaq. inad etmək. qayırılmaq11 . qafa tumaq. difiya keçmək. qarşı qoymaq. qarışqanmaq11 .
tirətmək qızarışmaq11 . üstələmək.
tirəv 11 dəstək. dayanaq.
-tirəv salmaq : dəstək qoymaq.
tirgən dirənən. qatran. qadıran11 . inad.
tirgizmək 11 canlandırmaq. oyandırmaq. yaxmaq. odlamaq.
-ot tirgizmək : od yaxmaq. oda vermək.
tiri diri. tiri11 . dinc. çevik. dinc. çevik.
-tiri edmək : cəsarətləndirmək.
-tirilik bermək : cəsarət vermək.
tiribəl 11 diribəl . taxıl tanrısının adı.
tirilmə dirilmə . aynıv11 . böyümə. gəlişmə. zənginləşmə. canlanma.
tirilmək dirilmək . aynımaq11 . quvvətlənmək. bəslənmək.
tiriltmə diriltmə . iyiqlanuv11 . reənkərnasyon.
tiriltmək diriltmək . iyiqləndirmək11 . canlandırmaq. tinləndirmək11 . canlandırmaq. qeyrətə gətirmək.
tirliq 11 dirilik. ürün. hasıl.
-tirliq yığmaq: ürün toplamaq.
tirmaşqan 11 bəcərikli. qeyrətli.
tirmən 11 dəğirmən. iti. çabuq. tez.
-yel tirmən : yel dəğirməni.
-qol tirmən : əl dəğirməni.
-tirməni allına aylanqan : işləri yolunda gedən.
-tirməni artına aylanqan : işləri kötü gedən.
-tirmənənə suv quymaq : tərəfini tutmaq. yanında olmaq. dəstəkləmək.
-tirmənləri bir yanına aylanmaq : aynı fikirdə olmaq. aynı düşüncədə olmaq. ortaq hərəkət etmək.
tirmənçi 11 dəğirmənci.
tirməşmək 11 çabalamaq. qeyrət etmək.
tirmi 11 damar. çizgi. çatlaq.
-tirmi tartmaq : 1 . çatlamaq. 2 . həvəsində olmaq. 3 . kəndini zor tutmaq.
tirnək 11 qeyrət. çaba. e'tina.
tirnəkli 11 qeyrətli. e’tinalı. özənli.
tirsək cinqiriq11 .
tiş 11 1 . diş.
-tiş saldırmaq : diş taxtırmaq, qoydurmaq.
-diş çuxuru : düşmüş dişin oyuğu. gədik: qıcay11 .
-diş ətləri : kirüv11 .
-diş aylandırmaq : diş çıxarmaq. -azı diş: azıv. -iri köpək dişli : azavlu11 . -köpək dişi : azav11 . -köpək, domuz kimi heyvanların azı dişi : qetmən 11 .
-al tişlər : ön dişlər.
-asav tiş : köpək dişi.
-cayaq tiş : azı diş.
-qazuv tişlər : arxa dişlər.
-qırıs tişlər : seyrək dişlər.
-qalaq tişlər : ön dişlər.
-tiş aldırmaq : diş çəktirmək.
-tiş aylandırmaq : diş çıxarmaq.
-tiş biləmək : kin tutmaq.
-tiş turmaq: dik durmaq. şaha qalqmaq. şahlanmaq.
-tişi ışarmaqan : üzgün. mahzun. kədərli.
-tişləri tüşgüncü maxtamaq : çox övmək. göylərə çıxarmaq.
-tişlərin sanamaq : dövmək.
-tişlərin sanatmaq : dövülmək. dayaq yemək. 2 . şiş. sivri dəmir.
-tişqə çançmaq : şişə geçirmək.
3 . yığın (əkin).
-tiş qalamaq : əkin dəmətlərini yığmaq.
tişəmək 11 1 . qırmaq. parçalamaq. 2 . qışqırıtmaq. saldırtmaq. 3 . sivriləşmək. sivriləmək. biləmək.
tişi -dişi qurt : bitda11 . bitday11 .
-aybat tişiruv : cazibəli qadın.
-dişi geyik : maral.
-dişi domuz : beqəcən11 .
-dişi it : qazay11 .
tişindiriq dişindiriq. qammos11 . gəm. heyvanın ağzına geçirilən iptən yapılma gəm. burunsalıq.
tişindiriq gəm. burunsalıq.
tişiruv 11 qadın.
tişləmək 11 ısırmaq.
tişləmək 11 qızartmaq. qavurmaq.
tişlik 11 şiş kabab.
-tişlik tavar : qasaplı sığır.
tişmək yağda pişirilən bir tür börək.
titikləmək çançaqlamaq11 . dəlik deşik etmək. qarıştırmaq
titimlə 11 didimləmək. idik didik edmək. liflərinə ayırmaq. qarıştırmaq.
titim-titim etmək 11 parçalamaq. paramparça etmək.
titinmək didinmək . öpkəsin bavurun tökmək11 . sağlığını düşünmədən çalışmaq. qadalmaq11 . çalışmaq.
titirəmək 11 qorxmaq. ürküə, dehşə qapılmaq.
titirmək 11 toxundurmaq.
titmək 11 fal fal, lif lif ayırmaq. parçalanmaq.
titrəmək qaltıramaq11 . təntirəmək11 . sallanmaq. sarsılmaq.
titrəşim keçəyüv.
titrəşmək keçəymək. qaltıraşmaq11 .
titrətmək təntirətmək11 . sarsmaq. sallamaq. silkindirmək11 . sallatmaq. qaltıratmaq11 .
tiyəlim diyəlim. məsələn.
tiyəq 1 . qopuz tuşu. 2 . işarət dəğənəği. 3 . toqa. qopça.
-tərs tiyəqinə tiymək: birinin içindəki yaraya toxunmaq. 4 . atların ayağını zəncirləmək üçün kullanılan köstək.
tiyərsiz 11 yaxışıqsız. uyqunsuz. açıq saçıq. ağıza alınmaz.
tiyişli 11 uyqun. müsait.
tiymək11 dəğmək. (xəsdəlik) bulaşmaq.
tiymək 11 toxunmaq. dəğmək. (xəsdəlik) bulaşmaq.
-tiyəqinə tiymək: alay etmək. iğnələmək.
tiyrə 11 məhəllə. ellərin ayra ayrı yaşatıkları böyük məhəllələr. -tiyrəçi 11 : köy sakinləri. qonşu qonşu.
tiz diz .1 . topuq11 .2 . incə.
tizətmək tezətmək. sıbabqalamaq11 . ititmək.
tizi dizi. diziv. tiziv11 . sətir11 . sıra. səf. sıra. səf. çizgi. ataş.
tizim 11 dizim .1 . sıra. silsilə. 2 . listə.
tiziv 11 diziv . 1 . dəsdə. 2 . sıra. dizi.
tizivləmək 11 dəstəkləmək.
tizivün 11 1 . müntəzəm. tərtibli. düzənli. dərli toplu. məzbut. 2 . namuslu. dürüst. 3 . açıq. anlaşılır şəkildə. sərih.
tizlik dizlik tobukluk11 . tobulduruq11 .
tizmə dizmə . 1 . listə. 2 . sıra. dəsdə.
tizqin 11 saf. sıra. silsilə. sətir.
tizqinli sıralı. dərli toplu. özənli. düzənli. tərtibli.
tizqinsiz 11 1 . düzənsiz. qarışıq. dağınıq. tərtibsiz. 2 . görəgüsüz. tərbiyəsiz.
tob 11 paket. dəsdə. tomar. qutu.
-qumaç tob : qumaş topu.
-mamuq top : pamuq balyası.
-sırnaq tob : kirbit qutusu.
tobalaq 11 1 . aldatmaca. göz boyama. 2 . neşə. əğləncə.
tobaldav 11 dua.
tobar 11 dobar . 1 . it. 2 . girdə. dayrə. tobarbet 11 : dobarbet . yuvarlaq yüzlü. -tobarburun 11 : dobarburun . iri burunlu. -tobarbaş 11 : dobarbaş . kütbaş.
tobar 11 dobar . topar. sağlam. sağqatlı. səhhətli. gürbüz.
tobbu 11 dobbu . toqura11 . ur. vur. şiş.
tobçulamaq 11 toparlamaq.
töbə 1 . təpə. 2 . yığın kümə.
-qum töbə : qum yığını.
-qumursqa töbə : qarınca yuması.
-ot töbəsi : yanqın yeri.
töbədəoynar 1 . quzu. 2 . quzu kürkü.
töbələmək 11 1 . toplamaq. yığmaq. 2 . vurmaq. döğmək. 3 . gömmək.
töbəli 11 təpəli. engəbəli.
töbən 11 aşağı. aşağıda.
-baş töbən bolmaq : gözlərini yerə tikmək. başını eğmək.
-töbən cayaq 11 : alt çənə.
-töbən edmək : aşağılamamaq. kiçik görmək.
töbəngə 11 aşağıya.
-yarıqnı töbəngə burmaq: ışığı azaltmaq.
töbəngi 11 1 . quzey. 2 . aşağı.
-töbəngi yel : quzey yeli.
-töbəngi suvuq : quzey soğuqları.
töbəngi 11 quzey yeli. dərələrin aşağısından yuxarı doğru əsən sərt yel.
töbənləmək 11 1 . aşağı inmək. 2 . aşağılamaq. kiçiltmək.
töbənsinmək 11 aşağı görmək. kiçik görmək.
töbəntin 11 aşağından. aşağı tərəfdən.
töbərlaq 11 daha aşağı. daha alçaq.
töbərlaqtin 11 daha aşağından. daha alçaqtan.
tobluq 11 uyumuş.
-tobluq bolmaq : uyuşmaq. keçələşmək.
tobra 11 dobra . çuval.
tobuçu 11 yalancı. palavracı.
tobukluk 11 tobulduruq 11 . dizlik.
tobulduruq 11 tobukluk 11 . dizlik.
tobulqu 11 dağ ətəklərinin güney yamaclarınada yetişən. qamçı sapı olaraq kullanılan sağlam bir bitgi.
tobuqlandırmaq 11 diz çöktürmək.
tobuqlanmaq 11 diz çökmək.
tobuqluq 11 : dizlik.
toburaçan 11 doburaçan . şişman. tombul. səmiz. yağlı.
todaq -yarıq dodaqlı : ayrərin11 . tavşan dudağı.
tödənə 11 dödənə 11 . bıldırcın.
toğan -ala doğan : qırqıy11 . qırqı.
Dostları ilə paylaş: