Enerji politikasının temel amacı; iktisadi kalkınmanın ve sosyal gelişmenin ihtiyaç duyduğu enerjinin rekabetçi bir serbest piyasa ortamında sürekli, kaliteli ve güvenli bir şekilde asgari maliyetle teminidir.
2009 yılında nükleer enerji alanında hukuki ve kurumsal altyapının güçlendirilmesine devam edilecektir. Elektrik arz kaynaklarının sağlıklı bir şekilde çeşitlendirilmesine ve doğal gaza olan yüksek bağımlılığının makul seviyeye düşürülmesine temel bir katkı sunacak olan nükleer güç santrali yarışma süreci tamamlanarak santral yapım süreci başlatılacaktır. Ancak, NGS yapımı projesi, ülkemizin uzun dönemde nükleer teknolojide kendi kendine yeterli hale gelmek olan nihai amacına hizmet edecek şekilde yürütülecektir.
Enerji arz güvenliğinin sağlanması ve sürdürülmesi için yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesine ve enerji verimliliğinin artırılması amacıyla 5627 sayılı Kanunun öngördüğü mekanizmaların etkin bir şekilde uygulanmasına devam edilecektir.
2009 yılı elektrik arz güvenliği açısından kritik bir yıldır. Bu itibarla, talep yönetimine yönelik tedbirler ile elektrik talep artışının sınırlanması ve arz tarafı tedbirleri ile mevcut elektrik arz imkanının verimli kullanılması ve genişletilmesi hedeflenmektedir. Özellikle inşa halinde olan ve lisans almış santrallerin öngörülen tarihlerde devreye alınması hayati önemdedir.
Düzgün işleyen bir serbest piyasanın oluşturulması ve böylece fiyatların rekabetçi bir ortamda oluşması ile fiyatların makul düzeylerde teşekkülü ve tüketicilerin olumsuz etkilenmemesi ve yatırımların istikrarlı bir şekilde sürmesi amacıyla piyasa yapısı iyileştirilecektir.
Uluslararası gündemin ilk sıralarında yer alan enerji güvenliği konusu kapsamında, Türkiye’nin güvenli bir transit güzergahı ve terminal ülke olması politikası ilerletilecektir.
2009 yılında, birincil enerji ve elektrik enerjisi tüketim değerlerinin hedef alınan ekonomik büyümeye paralel bir seyir izlemesi beklenmektedir. Bu çerçevede birincil enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 4,3 oranında artarak 115,6 MTEP’e, kişi başına birincil enerji tüketiminin ise yüzde 3,1 oranında bir artışla 1.527 KEP’e ulaşacağı tahmin edilmektedir.
2008 yılında 30,5 MTEP olarak gerçekleşmesi beklenen birincil enerji üretiminin, 2009 yılında yüzde 2 artışla 31,1 MTEP’e çıkacağı tahmin edilmektedir. Böylece, birincil enerji talebinin ithal kaynaklardan karşılanma oranı 2009 yılında yüzde 73,1 olacaktır.
Birincil enerji talebindeki artışın, tüm kaynakların tüketimindeki artışlarla karşılanması beklenmektedir. Ancak oransal olarak en yüksek artışın, özellikle elektrik sektörü kaynaklı olarak, yüzde 10 ile doğal gaz tüketiminde görülmesi beklenmektedir. 2009 yılında elektrik üretim artışının yüzde 56’sının doğal gazdan karşılanması programlanmıştır.
TABLO:IV. - Birincil Enerji Tüketimi ve Kaynakların Oranları
(M: Bin TEP)
|
2007
|
|
2008 (1)
|
|
2009 (2)
|
|
Miktar
|
Pay
(yüzde)
|
|
Miktar
|
Pay
(yüzde)
|
|
Miktar
|
Pay
(yüzde)
|
TİCARİ ENERJİ
|
100 900
|
95,2
|
|
105 800
|
95,5
|
|
110 740
|
95,8
|
Taşkömürü
|
17 180
|
16,2
|
|
17 250
|
15,6
|
|
17 565
|
15,2
|
Linyit
|
13 010
|
12,3
|
|
13 670
|
12,3
|
|
13 930
|
12,1
|
Petrol Ürünleri
|
34 300
|
32,4
|
|
36 370
|
32,8
|
|
37 025
|
32,0
|
Doğal Gaz
|
31 900
|
30,1
|
|
33 640
|
30,4
|
|
36 995
|
32,0
|
Hidrolik Enerji
|
3 083
|
2,9
|
|
3 182
|
2,9
|
|
3 354
|
2,9
|
Yenilenebilir Enerji
|
1 561
|
1,5
|
|
1 715
|
1,5
|
|
1 897
|
1,6
|
Elektrik İthalatı (İhracatı)
|
-134
|
-0,1
|
|
-26
|
0,0
|
|
-26
|
0,0
|
GAYRİ-TİCARİ ENERJİ
|
5 100
|
4,8
|
|
5 000
|
4,5
|
|
4 860
|
4,2
|
Odun (2)
|
3 960
|
3,7
|
|
3 900
|
3,5
|
|
3 800
|
3,3
|
Hayvan ve Bitki Artıkları (2)
|
1 140
|
1,1
|
|
1 100
|
1,0
|
|
1 060
|
0,9
|
T O P L A M
|
106 000
|
100,0
|
|
110 800
|
100,0
|
|
115 600
|
100,0
|
Kişi Başına Tüketim (KEP)
|
1 451
|
|
|
1 481
|
|
|
1 527
|
|
(1) Gerçekleşme Tahmini, (2) Tahmin
2008 yılında 202,7 milyar kWh olarak gerçekleşmesi beklenen elektrik tüketiminin, 2009 yılında yüzde 7,1 oranında bir artış ile 217,1 milyar kWh’e ulaşacağı tahmin edilmektedir. Böylece 2008 yılında 2.741 kWh olarak tahmin edilen kişi başına elektrik tüketiminin 2009 yılında 2.902 kWh’e yükselmesi beklenmektedir. Ancak, enerji fiyatlarındaki artış ve ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamanın sürmesi Temmuz 2008’den itibaren belirgin şekilde gözlenen elektrik talep artışındaki düşüşün devamına yol açacaktır.
2009 yılında elektrik santralleri toplam kurulu gücü yüzde 2,6 oranında bir artışla 43.303 MW'a ulaşacaktır. Elektrik üretiminin ise yüzde 7,1 artışla 217,4 milyar kWh’e ulaşacağı tahmin edilmektedir. Elektrik üretiminde doğal gaz yakıtlı santrallerin yüzde 47,8, linyit yakıtlı santrallerin yüzde 20,3 ve hidrolik santrallerin yüzde 17,9’luk paylarla ilk sıraları alması beklenmektedir. Rüzgar ve jeotermal elektrik üretiminin payının ise yüzde 1,5’e ulaşacağı tahmin edilmektedir.
TABLO:IV. - Elektrik Enerjisinde Yakıt Cinslerine Göre Kurulu Güç, Üretim Kapasitesi ve Üretim Değerleri
Güç: MW; Üretim: GWh
|
2007
|
2008 (1)
|
2009 (2)
|
|
Kurulu
|
Ortalama
|
Fiili
|
Kurulu
|
Ortalama
|
Fiili
|
Kurulu
|
Ortalama
|
Fiili
|
|
Güç
|
Üretim
|
Üretim
|
Güç
|
Üretim
|
Üretim
|
Güç
|
Üretim
|
Üretim
|
Taşkömürü
|
1 986
|
15 490
|
15 136
|
1 986
|
15 490
|
15 400
|
2 151
|
16 778
|
16 000
|
Linyit
|
8 211
|
52 550
|
38 294
|
8 211
|
52 550
|
42 000
|
8 367
|
53 550
|
44 200
|
Fuel-Oil
|
1 773
|
10 660
|
6 470
|
1 818
|
10 930
|
9 300
|
1 818
|
10 930
|
9 300
|
Motorin,LPG,Nafta
|
228
|
1 230
|
67
|
228
|
1 230
|
1 290
|
302
|
1 360
|
1 320
|
Doğal Gaz
|
11 648
|
87 765
|
95 025
|
11 848
|
88 860
|
96 000
|
12 048
|
90 360
|
104 000
|
Çok yakıtlı (*)
|
3 384
|
23 260
|
|
3 384
|
23 688
|
|
3 384
|
23 688
|
|
Biyogaz-atık
|
43
|
258
|
214
|
43
|
258
|
210
|
44
|
264
|
220
|
TERMİK
|
27 273
|
191 213
|
155 206
|
27 518
|
193 006
|
164 200
|
28 114
|
196 930
|
175 040
|
HİDROLİK
|
13 395
|
47 023
|
35 851
|
14 025
|
48 800
|
37 000
|
14 173
|
49 405
|
39 000
|
Jeotermal
|
23
|
150
|
156
|
68
|
442
|
400
|
76
|
494
|
460
|
Rüzgar
|
145
|
493
|
355
|
580
|
1 972
|
1 400
|
940
|
3 196
|
2 900
|
TOPLAM
|
40 836
|
238 878
|
191 568
|
42 191
|
244 220
|
203 000
|
43 303
|
250 025
|
217 400
|
(*) Fiili üretim yakıt oranlarına göre dağıtılmıştır, (1) Gerçekleşme Tahmini, (2) Tahmin
TABLO:IV. - Elektrik Enerjisi Tüketiminin Kullanıcı Gruplarına Göre Dağılımı
|
2007
|
|
2008 (1)
|
|
2009 (2)
|
|
GWh
|
Pay (yüzde)
|
|
GWh
|
Pay (yüzde)
|
|
GWh
|
Pay (yüzde)
|
Konutlar
|
36 476
|
19,2
|
|
38 400
|
18,9
|
|
40 400
|
18,6
|
Ticarethaneler
|
23 141
|
12,2
|
|
26 300
|
13,0
|
|
29 900
|
13,8
|
Resmi Daire
|
6 933
|
3,6
|
|
7 500
|
3,7
|
|
8 100
|
3,7
|
Genel Aydınlatma
|
4 053
|
2,1
|
|
4 100
|
2,0
|
|
4 200
|
1,9
|
Sanayi
|
73 795
|
38,8
|
|
78 000
|
38,5
|
|
83 000
|
38,2
|
Diğer
|
10 738
|
5,7
|
|
11 100
|
5,5
|
|
11 500
|
5,3
|
NET TOPLAM
|
155 136
|
81,6
|
|
165 400
|
81,6
|
|
177 100
|
81,6
|
İç Tüketim ve Kayıp
|
34 874
|
18,4
|
|
37 300
|
18,4
|
|
40 000
|
18,4
|
BRÜT TOPLAM
|
190 010
|
100,0
|
|
202 700
|
100,0
|
|
217 100
|
100,0
|
Kişi Başına Net Tüketim (kWh)
|
2 098
|
|
|
2 211
|
|
|
2 339
|
|
Kişi Başına Brüt Tüketim (kWh)
|
2 570
|
|
|
2 709
|
|
|
2 868
|
|
(1) Gerçekleşme Tahmini
(2) Tahmin
TABLO:IV. - Enerji Üretim ve Tüketiminde Gelişmeler
|
Birim
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008 (1)
|
2009 (2)
|
BİRİNCİL ENERJİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÜRETİM
|
BTEP
|
27 621
|
26 159
|
24 884
|
23 779
|
24 170
|
26 472
|
28 045
|
29 215
|
30 500
|
31 100
|
TÜKETİM
|
BTEP
|
81 193
|
75 883
|
78 322
|
83 936
|
87 778
|
90 077
|
99 313
|
106 000
|
110 800
|
115 600
|
Kişi Başına Tüketim
|
KEP
|
1 204
|
1 111
|
1 131
|
1 196
|
1 234
|
1 249
|
1 377
|
1 451
|
1 481
|
1 527
|
ELEKTRİK ENERJİSİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KURULU GÜÇ
|
MW
|
27 264
|
28 332
|
31 846
|
35 587
|
36 824
|
38 843
|
40 565
|
40 836
|
42 191
|
43 303
|
Termik
|
MW
|
16 070
|
16 640
|
19 586
|
22 990
|
24 160
|
25 917
|
27 443
|
27 296
|
27 586
|
28 190
|
Hidrolik
|
MW
|
11 194
|
11 692
|
12 260
|
12 597
|
12 664
|
12 926
|
13 122
|
13 540
|
14 605
|
15 113
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÜRETİM
|
GWh
|
124 922
|
122 725
|
129 400
|
140 580
|
150 698
|
161 956
|
176 300
|
191 568
|
203 000
|
217 400
|
Termik
|
GWh
|
94 010
|
98 653
|
95 668
|
105 190
|
104 556
|
122 336
|
131 929
|
155 362
|
164 600
|
175 500
|
Hidrolik
|
GWh
|
30 912
|
24 072
|
33 732
|
35 390
|
46 142
|
39 620
|
44 371
|
36 206
|
38 400
|
41 900
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İTHALAT
|
GWh
|
3 786
|
4 579
|
3 588
|
1 158
|
464
|
636
|
573
|
864
|
1 000
|
1 000
|
İHRACAT
|
GWh
|
413
|
433
|
435
|
587
|
1 144
|
1 798
|
2 236
|
2 422
|
1 300
|
1 300
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TÜKETİM
|
GWh
|
128 295
|
126 872
|
132 553
|
141 151
|
150 018
|
160 794
|
174 637
|
190 010
|
202 700
|
217 100
|
Kişi Başına Tüketim
|
kWh
|
1 903
|
1 857
|
1 914
|
2 011
|
2 109
|
2 230
|
2 391
|
2 602
|
2 741
|
2 902
|
(1) Gerçekleşme Tahmini
(2) Tahmin
TABLO:IV. - Elektrik Enerjisi Üretiminin Enerji Kaynaklarına Göre Dağılımı
|
Taşkömürü
|
Linyit
|
Akaryakıt
|
Doğalgaz
|
Biyogaz-
atık ve diğer
|
TERMİK
|
HİDROLİK
|
Jeotermal
+ Rüzgar
|
TOPLAM
|
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
GWh
|
yüzde
|
1990
|
621
|
1,1
|
19 560
|
34,0
|
3 942
|
6,9
|
10 192
|
17,7
|
|
|
34 315
|
59,6
|
23 148
|
40,2
|
80
|
|
57 543
|
100,0
|
1991
|
999
|
1,7
|
20 563
|
34,1
|
3 293
|
5,5
|
12 589
|
20,9
|
38
|
0,1
|
37 482
|
62,2
|
22 683
|
37,7
|
81
|
|
60 246
|
100,0
|
1992
|
1 815
|
2,7
|
22 756
|
33,8
|
5 273
|
7,8
|
10 814
|
16,1
|
47
|
0,1
|
40 705
|
60,4
|
26 568
|
39,5
|
69
|
|
67 342
|
100,0
|
1993
|
1 796
|
2,4
|
21 964
|
29,8
|
5 175
|
7,0
|
10 788
|
14,6
|
56
|
0,1
|
39 779
|
53,9
|
33 951
|
46,0
|
78
|
|
73 808
|
100,0
|
1994
|
1 978
|
2,5
|
26 257
|
33,5
|
5 549
|
7,1
|
13 822
|
17,6
|
51
|
0,1
|
47 657
|
60,8
|
30 586
|
39,1
|
79
|
|
78 322
|
100,0
|
1995
|
2 232
|
2,6
|
25 815
|
29,9
|
5 772
|
6,7
|
16 579
|
19,2
|
222
|
0,3
|
50 620
|
58,7
|
35 541
|
41,2
|
86
|
|
86 247
|
100,0
|
1996
|
2 574
|
2,7
|
27 840
|
29,3
|
6 540
|
6,9
|
17 174
|
18,1
|
175
|
0,2
|
54 303
|
57,2
|
40 475
|
42,7
|
84
|
|
94 862
|
100,0
|
1997
|
3 273
|
3,2
|
30 587
|
29,6
|
7 157
|
6,9
|
22 086
|
21,4
|
294
|
0,3
|
63 397
|
61,4
|
39 816
|
38,5
|
83
|
|
103 296
|
100,0
|
1998
|
2 981
|
2,7
|
32 707
|
29,5
|
7 923
|
7,1
|
24 837
|
22,4
|
255
|
0,2
|
68 703
|
61,9
|
42 229
|
38,0
|
90
|
0,1
|
111 022
|
100,0
|
1999
|
3 123
|
2,7
|
33 908
|
29,1
|
8 080
|
6,9
|
36 345
|
31,2
|
205
|
0,2
|
81 661
|
70,1
|
34 677
|
29,8
|
102
|
0,1
|
116 440
|
100,0
|
2000
|
3 819
|
3,1
|
34 367
|
27,5
|
9 311
|
7,5
|
46 217
|
37,0
|
220
|
0,2
|
93 934
|
75,2
|
30 879
|
24,7
|
109
|
0,1
|
124 922
|
100,0
|
2001
|
4 046
|
3,3
|
34 372
|
28,0
|
10 366
|
8,4
|
49 549
|
40,4
|
230
|
0,2
|
98 563
|
80,3
|
24 010
|
19,6
|
152
|
0,1
|
122 725
|
100,0
|
2002
|
4 093
|
3,2
|
28 056
|
21,7
|
10 744
|
8,3
|
52 496
|
40,6
|
174
|
0,1
|
95 563
|
73,9
|
33 684
|
26,0
|
153
|
0,1
|
129 400
|
100,0
|
2003
|
8 663
|
6,2
|
23 590
|
16,8
|
9 196
|
6,5
|
63 536
|
45,2
|
116
|
0,1
|
105 101
|
74,8
|
35 329
|
25,1
|
150
|
0,1
|
140 580
|
100,0
|
2004
|
11 998
|
8,0
|
22 449
|
14,9
|
7 670
|
5,1
|
62 242
|
41,3
|
104
|
0,1
|
104 463
|
69,3
|
46 084
|
30,6
|
151
|
0,1
|
150 698
|
100,0
|
2005
|
12 100
|
7,4
|
28 600
|
17,6
|
8 000
|
4,9
|
72 700
|
44,7
|
150
|
0,1
|
121 550
|
74,8
|
40 800
|
25,1
|
150
|
0,1
|
162 500
|
100,0
|
2006
|
14 217
|
8,1
|
32 433
|
18,4
|
4 340
|
2,5
|
80 691
|
45,8
|
154
|
0,1
|
131 835
|
74,8
|
44 244
|
25,1
|
221
|
0,1
|
176 300
|
100,0
|
2007
|
15 136
|
7,9
|
38 294
|
20,0
|
6 537
|
3,4
|
95 025
|
49,6
|
214
|
0,1
|
155 206
|
81,0
|
35 851
|
18,7
|
511
|
0,3
|
191 568
|
100,0
|
2008(1)
|
15 400
|
7,6
|
42 000
|
20,7
|
10 590
|
5,2
|
96 000
|
47,3
|
210
|
0,1
|
164 200
|
80,9
|
37 000
|
18,2
|
1 800
|
0,9
|
203 000
|
100,0
|
2009(2)
|
16 000
|
7,4
|
44 200
|
20,3
|
10 620
|
4,9
|
104 000
|
47,8
|
220
|
0,1
|
175 040
|
80,5
|
39 000
|
17,9
|
3 360
|
1,5
|
217 400
|
100,0
|
(1) Gerçekleşme Tahmini
(2) Tahmin
Dostları ilə paylaş: |
