Tablo: I. Temel Ekonomik Büyüklükler

C. ÖDEMELER DENGESİ

1. Dünya Ticareti

2008 yılında 16,9 trilyon ABD doları olarak gerçekleşmesi beklenen dünya toplam mal ihracatının 2009 yılında yüzde 4,2 oranında artarak 17,6 trilyon ABD dolarına yükselmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, 2008 yılında binde 8,2 olarak öngörülen Türkiye’nin dünya ihracatı içindeki payının 2009 yılında binde 8,5’e yükseltilmesi hedeflenmektedir.

TABLO: II. - Türkiye'nin Dünya Ticaretindeki Yeri

(Milyar ABD Doları)

	2006	2007	2008 (1)	2009 (1)
Dünya İhracatı
Mal ve Hizmetler	14 759	17 130	20 770	21 622
Mallar	11 903	13 751	16 860	17 560
Türkiye’nin Dış Ticareti
İhracat	85,5	107,3	137,5	149,0
İthalat	139,6	170,1	218,0	232,5
Binde Pay
Türkiye İhracatı / Dünya İhracatı	7,2	7,8	8,2	8,5
Türkiye İthalatı / Dünya İhracatı	11,7	12,4	12,9	13,2

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2008; TÜİK; DPT

(1) Tahmin

2007 yılında yüzde 7,2 oranında artan dünya mal ve hizmet ticaret hacminin, 2008 yılında yüzde 4,9, 2009 yılında ise yüzde 4,1 oranlarında artacağı tahmin edilmektedir. Türkiye’nin en önemli ihraç pazarı konumunda olan ve 2006 ve 2007 yıllarında sırasıyla yüzde 8,1 ve 5,4 oranlarında artış kaydedilen Euro bölgesinin mal ve hizmet ithalat hacminin, küresel krizin etkisiyle yavaşlayarak 2008 yılında yüzde 2,4, 2009 yılında ise yüzde 0,5 oranında artacağı tahmin edilmektedir.

TABLO: II. - Uluslararası Ticaret

(Yüzde Değişim)

	2006	2007	2008 (1)	2009 (1)
Mal ve Hizmet Ticareti
Dünya Ticaret Hacmi	9,3	7,2	4,9	4,1
Fiyat Deflatörü (ABD Doları)	5,0	8,1	15,3	0,2
İhracat Hacmi
Gelişmiş Ekonomiler	8,4	5,9	4,3	2,5
Gelişmekte Olan Ekonomiler	11,0	9,5	6,3	7,4
Euro Bölgesi	8,1	6,0	3,2	0,9
İthalat Hacmi
Gelişmiş Ekonomiler	7,5	4,5	1,9	1,1
Gelişmekte Olan Ekonomiler	14,7	14,2	11,7	10,5
Euro Bölgesi	8,1	5,4	2,4	0,5
Ticaret Hadleri
Gelişmiş Ekonomiler	-1,2	0,3	-1,8	-0,1
Gelişmekte Olan Ekonomiler	4,9	1,7	5,5	-0,9
Euro Bölgesi	-1,4	0,3	-1,8	0,1

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2008

(1)Tahmin

Petrol fiyatları 2008 yılının ilk yedi ayında hızlı artış kaydetmiş, ancak daha sonra ABD dolarının değer kazanması ve küresel ekonomik gelişmelere bağlı olarak görülen talep yavaşlaması nedeniyle düşme eğilimine girmiştir. 2008 yılının Eylül ayından itibaren ise küresel finansal krizin yaygınlaşması ve gelişmiş ekonomilerde durgunluk eğiliminin giderek artması petrol fiyatlarını hızla aşağı çekmiştir. 2008 yılının tamamında 2007 yılı ortalamasına göre petrol fiyatlarında yüzde 50,8, emtia fiyatlarında ise yüzde 13,8 artış gerçekleşmesi beklenmektedir. 2009 yılında petrol fiyatlarının 2008 yılı son çeyreğine yakın seyredeceği öngörülmektedir. Bu çerçevede, 2009 yılında petrol fiyatlarında yüzde 6,3 oranında azalma beklenirken, emtia fiyatlarında yüzde 0,5 oranında artış olacağı tahmin edilmektedir. Bu durumda dünya petrol fiyatının (Brent, Dubai ve Batı Teksas spot fiyatlarının yıllık ortalaması) 2008 yılında varil başına 107,3 ABD doları olarak gerçekleşmesi, 2009 yılında ise 100,5 ABD doları seviyesine inmesi beklenmektedir.

TABLO: II. - Dünya İhracat Fiyatları (Yıllık Ortalama)

(Yüzde Değişim)

		2006	2007	2008 (1)	2009 (1)
ABD doları cinsinden	Mamul Fiyatları	3,7	8,8	13,8	0,5
	Petrol	20,5	10,7	50,8	-6,3
	Yakıt Dışı Başlıca Emtia	23,2	14,1	13,3	-6,2
	Ham Petrol Varil Fiyatı (2)	64,3	71,1	107,3	100,5
Euro cinsinden	Mamul Fiyatları	2,9	-0,4	2,4	1,9
	Petrol	19,5	1,4	35,6	-5,0
	Yakıt Dışı Başlıca Emtia	22,3	4,5	1,9	-4,9
	Ham Petrol Varil Fiyatı (2)	51,1	51,8	70,2	66,7

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2008

(1) Tahmin

(2) Brent, Dubai, Batı Teksas ham petrol spot fiyatlarının yıllık ortalaması