O’zbekitson Xalq ta’lim tizimiga tavsif.
Oktyabr inqilobidan so’ng Xalq ta’limi tizmida kun o’zgarishlar yuz beradi. 1929 yilda arab grafikasidan lotin alifbosiga utildi.
1941 yilda rus grafikasiga utildi. 1996 yilda 1 sentyabrda atsa sekinlik bilan yana grafikasi utilmokda. Respublikamizda 1968,1973,1984, yillarda Xalq ta’limi tizimi yuzasidan karorolar qabo’l qilindi, ularning axamiyati katta bo’ldi, xamma yosh avlodning Xalq ta’limiga bo’lgan e’xtiyoji qondira olmadi. 1992. 2 iyulda oliy kengashning ta’lim to’g’risidagi qonunida ta’lim tizimida jiddiy yanglishlar sabab bo’ldi.
Oldingi karordan farkli ularok, Xalq ta’lim tizimi tuzilishining quyidagi yangi qoidalari joriy e’tildi va bajarilishi majburiy deb qayd e’tildi.
Ta’lim va tarbiyaning inson parvaligi va demokratligi.
2.Ta’lim tizimi uzluksizlikni va izchilingi
3.Ta’lim tizimi ilmiyligi va dunyoviyligi.
4. Ta’limda umumiy soni va milliy qadryatlarning utsivorligi
5. Davlat ta’lim tsandartlari qoidasiga xammaning ta’lim olish uchun yaratilganligi (qonunning 4-moddasi)
6.Tayanch (tukkiz sinf xajmida) ta’limning majburligi.
1930 yilda boshlang’ichni tugatish majburiy bo’lgan. 1949 yilda 7-sinfni tugatish majburiy bo’lgan. 1958 y. 8-sinfni tugatish majburiy bo’lgan.
1970 y. 10-sinfni tugatish majburiy bo’lgan. 1984 y 11 sinfni tugatish majburiy bo’lgan 1997 y. xozir 9 sinfni tugatish majburiy ta’lim sanaladi. E’LNI qonun1992 yil.
7.ta’lim ma’naviy va jismoniy tarbiya datsurlarini tanglashga yagona va tabaqalashtiruv yondashuv.
8.Bilimdonlik va itse’dotni ragbatlantrish.
9.Ta’lim muassasalarining siyosiy partiyalaridan va ijtimoiy–iqtisodiy xaraktalardan xoli bo’lish.
10.Ta’lim muassasalarning siyosiy partiyalaridan va ijtimoiy-iqtisodiy xarkatlardan xoli bo’lish.
11. Tarbiyalanuvchilar va ta’lim oluvchilar xurmatlash.
12. Pedagog shaxsning, uning ijtimoiy mavqeini xurmatlash.
13. Amaldagai qonunlar doirasida mulkchilikning barcha shakllarida ta’lim muassasalarning teng xukukliligi, ularning mutsaqilligi.
Xalq ta’lim tizimidagi ta’lim tarbiya muassasalariga tavsif.
O’zbekitson Respublikasida ta’limning yagona tizimiga amal qilinadi. YAgona tizim quyidagilarni o’z ichiga oladi.
1.maktabgacha tarbiya
2. Umumiy ta’lim
3. Xunar –texnika ta’lim.
4. Urta maxsus ta’lim (texnikum, uchilishilar)
5. Oliy ta’lim.
6.Oliy va ilmiy pedagogik kadrlari tayyorlash.
7.Pedagogik kadrlash tayyorlash.
8. Oiladagi ta’lim
9.Mutsaqil ta’lim
Qo’llanilgan adabiyotlar:
1.Munavvarov A.K. Pedagogika, Toshkent, «O’qituvchi», 1996,236-62 b.
2.Tursunov I, Nishonaliev U.-Pedogogika kursi: daslik, -Toshkent «O’qituvchi», 1997,26-35 b.
Gaybo’llaev N. Va b. Pedagogika, Toshkent, 2000,-25-38 b
Baranov S.P. va b. Pedagogika, Toshkent. «Uktiuvchi». 1975. 26-41 b
Savin N.V. Pedagogika, Toshkent, «O’qituvchi». 1975. 26-41 b.
Babanskiy YU.K. va b. Pedagogika. Moskva, 1988. 98-119 b.
www.ziyonet.uz
Dostları ilə paylaş: |