Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi nigora Toshpoiatova, Sayyora Suyunova

Anestetikdan zaharlanish
Buning sababi, anestetik dozasini oshirib yuborish va tomirga 
ignaning tushib qolishi, qonda preparat konsentratsiyasining 
oshib ketishi hisoblanadi. 2 davri farqlanadi:
34

---

1-davrda qo‘zg‘alish, ko‘ngil aynish, bosh aylanishi, quloq 
shang‘illashi, qusish kuzatiladi. Yordam k o ‘rsatish uchun 
bemomi yotqizib, 10 % ammiak eritmasi hidlatiladi. Tomir 
ichiga 200—600 mggeksinal yoki tiopental natriy sekin yuboriladi.
2-davrda bem orning holati sustlashadi, A/В pasayadi, 
taxikardiya, terlash, hushdan ketish, nafas va yurak-tom ir 
faoliyatining to ‘xtab qolishi kuzatiladi. Yordam berish uchun 
yurak-tomir vositalari va yurakni bilvosita massaj qilish tavsiya 
qilinadi. Profilaktika uchun anestetik yuborishdan 40—50 daqiqa 
oldin barbituradlar (fenobarbital 0,1 gr) yuborish kerak.
Hushdan ketish
Bu ko‘p uchraydigan asorat, bosh miyaning o ‘tkir ginok- 
siyasiga bog‘liq bo ‘ladi. Bosh aylanishi, quloq shang‘illashi, 
esnash bilan boshlanadi. Ten qoplamalari oqaradi, namlanadi, 
qorachiqlari kengayadi, puls kuchsiz bo‘lib, A/В pasayadi, nafas 
yuzaki, mushak tonusi yo‘qolib, hushdan ketish yuz beradi.
Yordam berish uchun bemomi yotqizib, toza havo kelishi 
ta ’minlanadi. Novshadil spirti hidlatiladi. Yuz, b o ‘yin terisi 
sovuq suvga namlangan sochiq bilan ishqalanadi. Ba’zi hollarda 
nafas analeptiklari va tom ir vositalari (kordiamin, efedrin, 
izadrin) mushak ichiga yuborilishi mum kin.
Mahalliy asoratlarga inyeksion ignaning sinishi, gematoma, 
nevrit, mushak kontrakturasi kiradi. Inyeksion ignaning sinishi 
shifokoming qo‘pol harakati, suyakka qattiq bosish oqibatida 
yuz beradi. Agar igna komsang yoki pinset bilan chiqmasa, 
jarrohlik aralashuvi kerak b o ‘ladi.
Gematoma tomir devorining shikastlanishi natijasida kelib 
chiqadi. Bunda paresteziya, falajlanish, og‘ir hollarda sezuv- 
chanlikning turg‘un pasayishi kuzatiladi. Yordam berish uchun 
nevrit davolanadi.
Mushak kontrakturasi ichki qanotsimon mushak shikast­
lanishi natijasida ro‘y beradi. Belgilar: shikastlangan mushakda 
og‘riq, chakka-pastki jag ‘ b o ‘g‘imi harakatining chegara- 
lanishi, og‘izning yetarlicha ochilmasligi. Davolash uchun 
kechasiga sopqonsim on b og‘lam, trim ekain — furatsillin 
blokadlari buyuriladi. Ichishga analgetiklar tavsiya qilinadi, 
dorivor o ‘simliklar qaynatmasidan iliq og‘iz vannochkalari, 
issiq bilan davolash, miogimnastika buyuriladi.
35

---