Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi nigora Toshpoiatova, Sayyora Suyunova

YUZ-JAG‘ SOHASI JAROHATLARI VA SINISHLARIDA 
BIRINCHI TIBBIY YORDAM
Aw al umumiy va mahalliy asoratlami oldini olish zarur 
(shokka qarshi kurash, asfiksiyani oldini olish, qonni to ‘xtatish 
va yo‘qotilgan qoimi tiklash).
Davolash suyak butunligini va funksiyasini tiklashga 
qaratilgan. Buning uchun suyak boMaklarini repozitsiya va 
immobilizatsiya qilish lozim.
Birinchi malakali tibbiy yordam ko‘rsatilguncha standart 
bogMamlar yordamida jag Mar immobilizatsiya qilinishi kerak. 
Agar standart shin alar b o ‘lmasa, qalpoq va bir necha gipsli 
bintdan hosil qilingan iyak sopqoni yordamida immobilizatsiya 
qilinishi kerak.
Pastki jag‘ning siljishini immobilizatsiya qilish
Sinish yuz berganda mahalliy og‘riqsizlantirish yordamida 
suyak boMaklari repozitsiya qilinadi. Agar og‘iz bo‘shlig‘ida 
saqlanib qolgan tishlar ko‘p boMsa ligaturali bogMamlardan 
foydalaniladi. Bular, Ayvi, Vilga, Geykin bogMamlari (22-rasm). 
Bundan tashqari, aluminiy simi yordamida S.S.Tigershted shinasi 
qo‘yiladi. Bemor shinani 25—30 kun davomida taqib yuradi. 
Yuqori jag‘ immobilizatsiyasi esa, 20—22 kun davom etadi.
22-rasm. Suyak boMaklarini ligatura sim ian bilan bogMab mahkamlash: 
a—yuqori va pastki jag'lami mahkamlash, b—Ayvi bo'yicha simli bog'lam 
qo'yish bosqichlari.
90

---

Jag‘ sinishlarini davolash usullari
Jag‘ sinishlarini davolashning maqsadi, qisqa muddat ichida 
singan bolaklarni bitishi, prikusning to‘liq tiklanishi. Buning uchun:
1. Suyak bolaklarini bimanual repoziyasi.
2. Suyak bolaklarini qattiq va stabil mahkamlash.
3. Suyak singan sohada regeneratsiya uchun sharoit yaratish.
4. D avolashni kechiktiruvchi ikkilam chi yallig‘lanish 
jarayonlarini profflaktika qilish.
Suyak bo‘laklari repozitsiyasi
Suyak b o ‘laklari repozitsiyasini bir daqiqali yoki bosqich- 
ma-bosqich amalga oshirish mumkin. Mahalliy infiltratsiyali 
va o ‘tkazuvchi og‘riqsizlantirish usuli yordamida bir daqiqali 
qonsiz repozitsiya amalga oshiriladi. Doimo suyak bolaklarini 
maksimal repozitsiya qilishga intilish zarur. Agar bir daqiqali 
qonsiz repozitsiya samara bermasa, bosqichma-bosqich repozitsiya 
qilinadi. Bosqichma-bosqich repozitsiya jag‘lararo va maxsus 
apparatlar yordamida amalga oshiriladi. Agar bosqichma-bosqich 
repozitsiya samarasiz bo‘lsa, jarrohlikka murojaat qilinadi.