Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi nigora Toshpoiatova, Sayyora Suyunova

Chegaralangan gipoplaziya
Bir guruh yonma-yon joylashgan tishlarda emal qavatining 
noma’lum sabablarga ko‘ra jarohatlanishi oqibatida yupqalashib, 
ular relyefining o ‘zgarishi bu xastalik uchun xarakterli hisoblanadi. 
Chegaralangan gipoplaziya yuz-jag‘ sohasidagi jarohat natijasida, 
surunkali kechadigan jag‘ suyagining yiringli yallig‘lanishi va 
radioaktiv nurlanish oqibatida kelib chiqishi mumkin.
Gipoplaziyaning yengil shakllarida tishlaming vestibulyar 
yuzasida borsimon dog‘lar paydo b o ‘ladi. Dog‘ning kattaligi, 
shakli, hajmi har xil. Dog‘ yuzasi yaltiroq va silliq. Gipopla­
ziyaning og‘ir shakllarida nuqtali, piyolasim on o ‘yiqlar, 
ko‘ndalang egatlar paydo b o ‘lishi bilan kechadi. Bemorlar 
faqat kosmetik nuqsonga shikoyat qiladilar.
Solishtirma tashxis
Gipoplaziyani aniqlashda kariyes bilan solishtirma tashxis 
o ‘tkaziladi. G ipoplaziyada dog‘lar simm etrik, vestibulyar 
yuzada joylashgan, m itelen k o ‘k sinam asini o ‘tkazganda 
bo‘yalmaydi, kariyesda bo‘yaladi. Gipoplaziyani zondlaganda 
kariyesdan farqli yuzasi silliq.
Davolash
Davolash klinik formasiga bog‘liq. Yengil shakllarida 
davolamasa ham bo‘ladi. Profflaktika maqsadida remineralizatsiya 
terapiyasi o ‘tkaziladi. Og‘ir formalarida nuqsonni bartaraf qilish 
maqsadida plombalanadi yoki protezlanadi.
Endemik flyuoroz
Tish qattiq to ‘qimalarida qayd etiladigan bunday xastalik 
organizmga tashqi muhitdan ichimlik suvi orqali m e’yordan 
ko‘proq ftor elementining (suvda erigan holda) kirishi oqibatida
37

---

yuzaga keladi. Flyuoroz — bu ftor elementi chaqirishi mumkin 
b o ‘lgan gipoplaziya, desak ham xato qilm aym iz. Kishi 
organizm ining ftorga b o ‘lgan b ir sutkalik talabi 3,5 mg 
atrofidadir. Bu talab asosan ichimlik suvi tarkibida bo‘ladigan 
ftor orqali qondiriladi.