TariH 10 ders notlari üNİTE: yerleşme ve devletleşme sürecinde selçuklu tüRKİyesi

TEST 2


1. Osmanlı Beyliği’nin kurulup gelişmesinde;

I. gazilerin fetihleri,

II. Anadolu’nun siyasi yapısı,

III. diğer beyliklerin destekleri

durumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) I B) II C) III D) I ve II E) I, II ve III

2. Osmanlıların, Bizans sınırında varlığını koruması ve geliştirmesinde;

I. fetih siyaseti,

II. iskân siyaseti,

III. istimâlet siyaseti

durumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) I B) II C) III D) I ve II E) I, II ve III

3. Aşağıdaki durumlardan hangisinin Osmanlı Devleti’nin kurulup gelişmesinde etkili olduğu söylenemez?

A) Gaza ruhu ile Bizans üzerine seferleryapılması

B) Anadolu Türk siyasi birliğini sağlaması

C) Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflaması

D) Art arda yetenekli padişahların yönetime gelmesi

E) Gaziyân- ı Rûm ve Bâcıyân-ı Rûm gibi askerî, sosyal ve iktisadi grupların

varlığı
4. Aşağıdaki savaşların hangisinde Haçlı İttifakı’na karşı Osmanlı kuvvetlerinin yanında diğer Anadolu beyliklerinin kuvvetleri

de yer almıştır?

A) Koyunhisar B) Maltepe C) I. Kosova D) Sazlıdere E) Çirmen

5. Osmanlı Devleti’nin uzun ömürlü olmasında;

I. adalet,

II. iltimas,

III. istimâlet

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

A) I B) II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

6. Toplumu huzur ve barış içerisinde yönetmek isteyen Osmanlı Devleti, aşağıdakilerden

hangisini sürekli bir devlet siyaseti hâline getirmemiştir?

A) Adalet B) İskân C) Vicdan D) Müsamaha E) İstimâlet

3. ÜNİTE: DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SAVAŞÇILAR VE ASKERLER

1. 
   BEYLİKLER DÖNEMİNDE OSMANLI’NIN ASKERİ GÜCÜ
   

• 
  Osmanlı Beyliği’nin ilk savaşçı sınıfını Osman Gazi’nin etrafına gaza ve ganimet amacıyla toplanan Alpler ve Gaziler oluşturmuştur.
  
• 
  Gaziyan-ı Rum, Ahiyan-ı Rum, Abdalan-ı Rum, Baciyan-ı Rum adlarıyla anılan zümrelere mensup kuvvetler de seferlere katılmıştır.
  
• 
  Orhan Gazi döneminde Yaya ve Müsellem (atlı asker) ilk daimi ordu kuruldu. Devamında mesleği tamamen askerlik olan Azeb teşkilatı kurulmuştur.
  
• 
  I. Murat döneminde artan asker ihtiyacını karşılamak amacıyla devşirme sistemini başlatarak kaynağı Müslümanlaştırılan gayrimüslim çocuklar olan Acemioğlanlar ve Yeniçeri Ocağını kurmuştur.
  

1. 
   YENİÇERİLER VE DEVŞİRME SİSTEMİ
   

• 
  Rumeli fetihleri sonucu esir sayısının aşırı artış göstermesi üzerine bu esirlerden yararlanmak isteyen Kazasker Çandarlı Kara Halil’in çalışmaları sonucu artan asker ihtiyacını da karşılamak üzere “Pençik Sistemi” uygulamaya sokuldu.
  
• 
  Ganimet’in 1/5 inin devlete ait olmasına dayanan pençik usulü ile savaş esiri çocuklar asker yapılmak üzere ailelerinden alınırdı.
  
• 
  Müslüman yapılan çocuklar önce Acemi Ocağına daha sonra iyi bir eğitimden geçirilerek Kapıkulu olarak “Yeniçeri Ocağına” “Yeniçeri” olarak kaydedilirdi.
  

NOT: İlk Acemi Ocağı I. Murat zamanında Gelibolu’da kuruldu. Ancak Pençik Sistemi Ankara Savaşından sonra devam ettirilemedi. II. Murat zamanında devşirme kanununu çıkarılarak Hristiyan çocuklardan Kapıkulu askeri olarak istifade edilmeye devam edildi. Devşirmeler Acemi Ocağında 7-8 yıl eğitim gördükten sonra yeteneklerine göre Yeniçeri, cebeci, topçu, top arabacısı ve Kapıkulu süvarisi şeklinde sınıflara ayrılırdı.

NOT: Kapıkulu Ocağının piyadelerine Yeniçeri, süvarilerine Kapıkulu Sipahisi denilirdi.
KAZANIM SORULARI

1. Ahilerin, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundaki etkileri nelerdir?

2. Osmanlı Devleti’nde yeniçeri olmak için hangi aşamalardan geçilmelidir?

3. Osmanlı Devleti’nde merkezî otoritenin sağlanmasında tımar sisteminin rolü nedir?

4. Beylik Dönemi’nde Osmanlı askerî gücü hangi muharip unsurlardan oluşmuştur?

5. Osmanlı toplumunda, askerî ile reaya arasındaki farklılıklar nelerdir?

6. Tımar sisteminde ve feodalitede mülkiyet hakkı kimlere aittir?

7. Sahip olduğu haklar bakımından Osmanlı köylüsü ile Avrupa köylüsünü kıyaslayınız.

8. Tımar sistemi ile feodalite arasındaki temel farklılıklar nelerdir?

9. “Tasarruf” nedir?

10. Tımar sisteminin Osmanlı Devleti’ne sağladığı faydalar nelerdir?

11. Avrupa’da merkezî krallıkların ortaya çıkması nasıl gerçekleşmiş olabilir?

12. Ordunun disiplin ve sessizlik içinde hareket etmesinin nedenleri neler olabilir?

13. Ordunun konaklamasında sulak ve otlak yerlerin tercih edilmesinin nedenleri nelerdir?

14. Seferde çeşitli çadırlar kurulmasının gerekçeleri nelerdir?

15. Osmanlı ordusunda, savaşan askerlere yardımcı olan destek kıtalarında kimler yer almaktadır?

16. Ordu, seferlere hangi mevsimde çıkmıştır?
TEST 3

1. Osmanlı Beyliği’nde askerî birliklerden;

I. alplar ve gaziler,

II. yaya ve müsellemler,

III. yeniçeriler

hangileri Osman Gazi’nin etrafında toplanarak ilk savaşçı sınıfı oluşturmuştur?

A)I B)II C)III D) I ve II E) I, II ve III

2. Aşağıdaki askerî birliklerden hangisinin mesleği tamamen askerlik olup Yeniçeri Ocağının kurulmasından sonra öncü birlik olarak kullanılmıştır?

A) Tımarlı Sipahiler B) Gaziyân- ı Rûm C) Yaya ve müsellemler

D) Azebler E) Yeniçeriler
3. Bursa’nın fethinden sonra oluşturulan Türk gençlerinden meydana gelen ve savaş zamanında gündelik alan ilk düzenli askerî birlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yeniçeriler B) Alperenler C) Azebler

D) Tımarlı Sipahiler E) Yaya ve müsellemler
4. Osmanlı Devleti’nde idari sisteme bağlı olarak bugünkü manada hem askerlik hizmeti yapanlar hem de memur statüsünde bulunanlar askerî sınıfı oluştururdu.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi askerî sınıfa mensup değildir?

A) Beylerbeyi B) Tımarlı Sipahi C) Kadı D) Konar-Göçer E) Müderris

5. Osman Gazi, kendi safında savaşan Türkmen aşiretlerine ganimetlerden pay vermiş ve ele geçirilen topraklara yerleşme hakkı tanımıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesine yol açmıştır?

A) Yaya ve müsellemlerin ortaya çıkmasına

B) Diğer aşiret Türkmenlerinin Osman Bey’e katılmasına

C) Savaşlarda ücretli askerlerden yararlanılmasına

D) Ordunun düzenli hâle getirilmesine

E) Pencik sistemi uygulanmasına

6. Aytuğ, tarih dersinde; “İslamiyet Öncesi Dönem’de binicilik ve atıcılıkta usta olan Türk kadınları, savaşlara erkeklerle birlikte katılmıştır. İslamiyet’e geçişin ardından da bu gelenek sürdürülmüş ve Anadolu’da Ahiliğe denk bir kadınlar teşkilatı kurulmuştur.” demiştir.

Aytuğ’un ifadesinde yer alan kadınlar teşkilatını aşağıdaki kavramlardan hangisi karşılamaktadır?

A) Abdalân-ı Rûm B) Gaziyân- ı Rûm C) Bacıyân-ı Rûm

D) Ahiyân-ı Rûm E) Azebler
7. Osmanlı Devleti’nde düzenli orduya geçilmesinde;

I. kuşatmaların uzun sürmesi,

II. savaşan zümrelerin disiplinden yoksun oluşu,

III. Bizans’ın askerî yapısının örnek alınması

durumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) I B) II C) III D) I ve II E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti daimî ordusunu oluştururken;

I. Pencik,

II. istimâlet,

III. devşirme

sistemlerinin hangilerinden yararlanmıştır?

A) I B) II C) III D) I ve III E) I, II ve III

9. Tımarlı Sipahi reayadan kanunnamelerde belirtilen oranlardan fazla vergi talep edemezdi. Ayrıca ürün olarak ödemesi gereken vergiyi nakit olarak alamaz veya ürünü daha uzak pazarlara götürmesini köylüden isteyemezdi.

Bu metne göre;

I. Köylünün hakları hukuk garantisi altına alınmıştır.

II. Tımar topraklarının miras bırakılması yasaklanmıştır.
III. Tımarlı Sipahiler merkezî otoritenin temsilcisi olmuştur.

durumlarından hangileri söylenebilir?

A)I B) II C) III D) I ve III E) I, II ve III

3. 
   ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ
   
   1. 
      ANADOLU’NUN KANDİLLERİ
      

• 
  Kalbin kötülüklerden arındırılıp, yaratılanlara karşı güzel davranılması, insanın dünya menfaatlerinden ve nefsinden uzaklaşarak Allah’ın varlığı ille yetinmesine Tasavvuf denir. Bu işle uğraşanlara Mutasavvıf denir.
  
• 
  İlk Türk mutasavvıfı Ahmet Yesevi’dir.
  
• 
  Horasan Erenleri adı verilen Ahmet Yesevi’nin öğrencileri Anadolu’nun birçok yerinde etkili olmuşlar, Yesevilik Tarikatınında yayılmasını sağlamışlardır.
  
• 
  Konya’da Mevlana Celaleddin Rumi Konya’da yaşamış, Divan-ı Kebir ve Mesnevi adlı eserleri yazmıştır. Mevlevilik tarikatının pir’i olmuştur.
  
• 
  Yunus Emre Halk edebiyatının önemli bir temsilcisi olmuş; Divan ve Risaletü’n Nushiyye adlı eserleri günümüze kadar gelmiştir.
  
• 
  Hacı Bektaş-ı Veli Bektaşilik tarikatının kurucusu olmuş, öğretileri günümüze kadar ulaşmış, Anadolu ve Balkanlarda Bektaşi tekkeleri yaygınlık göstermiştir. Yeniçeri ocağının kuruluşunda dua etmesi sebebiyle yeniçerilerin tamamıda bu tekkeye bağlı kalmışlardır.
  
• 
  Hacı Bayram Veli’nin kurucusu olduğu Bayramilik Tarikatı Ankara ve çevresinde etkili olmuştur.
  
• 
  Ahilik teşkilatının kurucusu Ahi Evran Anadolu ve Rumeli’de ticaret erbabının teşkilatlanmasında ve ahlaki değerlerinin oluşumunda önemli bir yer edinmiştir.
  

1. 
   OSMANLI DEVLETİN’NDE ASKERİ SINIF
   

• 
  Osmanlılarda Yöneten sınıfa Askeri Sınıf, Yönetilen Sınıfa ise Reaya adı verilirdi.
  
• 
  Yönetenler Seyfiye (Kılıç ehli), Kalemiye (Bürokrasi, kalem ehli) ve İlmiye (Ulema, ilim ehli) olmak üzere 3 bölüme ayrılırdı.
  
• 
  Seyfiye sınıfını Enderun veya diğer eğitim kurumlarından yetişen ve umera da denilen kişiler oluşturmuştur. Sadrazam, vezirler, beylerbeyi, sancak beyi , kapıkulu, tımarlı sipahiler ve subaşılar bu gruba dahildir.
  
• 
  Devletin yazışmalarından sorumlu kişilere Kalemiye adı verilirdi. Mali işlerden sorumlu Defterdarlar ve Devletin resmi yazışmalarından sorumlu Nişancı ile resmi yazıları yazan katiplerin başı olan Reis’ül Küttap bu sınıfa mensuptular.
  
• 
  Medreselerde yetişen ve ulema adı verilen kişilerden oluşmuştur. Eğitim ve adalet işlerinden sorumlu olan Kadı, Müderris, Kazasker ve Şeyhülislam bu gruba mensupturlar.
  
• 
  Taşra teşkilatının temelini merkezden atanan ve adaletten sorumlu olan kadı (Hakim) ve güvenlikten sorumlu olan Subaşı oluşturmuştur.
  

1. 
   HALK KÜLTÜRÜ VE KİTABİ KÜLTÜR
   

• 
  Kuruluş döneminde Osmanlı kültürü Türkiye Selçuklu ve Beylikler dönemi kültürü ile benzerlik gösterir.
  
• 
  Osmanlı’da etnik grupların çokluğu zengin bir kültür birikiminin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
  
• 
  Osmanlı padişahlarında kitap toplama ve kütüphane oluşturma alışkanlığı vardı.
  
• 
  Arapça ve Farsça birçok eser Türk kültürüne kazandırılmıştır.
  
• 
  Yazıcızade Ali “Tevarih-i Ali Selçuk”, Molla Arif Ali “ Danişmendname”, Şeyhi “Hüsrev ve Şirin”, Mercimek Ahmet “Kabusname” ve Yazıcızade Mehmet Efendinin “ Muhammediye” adlı eserleri döneminin önemli eserlerindendir.
  
• 
  Osmanlı padişahlarının 23 tanesi divan sahibi, 12 tanesi hattat, 8 tanesi müzisyen ve bestekardı.
  
• 
  II. Murat “Muradi”, Fatih Sultan Mehmet “Avni”, II. Bayezıd “ Adli”, Yavuz “Selimi” ve Kanuni “Muhibbi” mahlası ile şiirler yazmışlardır.
  

1. 
   FETİHLE GELEN DÖNÜŞÜM
   

• 
  Osmanlılar ın feth ettikleri şehirler kimlik değişimi yaşamış, Türk-İslam kültürünü temsil eden şehirler haline dönüşmüşlerdir.
  
• 
  Feth edilen yerlerdeki bazı kiliseler Cami’ye dönüştürülmüş ve bu tür camiler Ayasofya adını almışlardır.
  
• 
  Şehirlere cami, medrese, imarethane, şifahane, hamam gibi kurumlar kurulmuştur.
  
• 
  Minyatür Sanatı: El yazması eserleri süslemek ve metnin aydınlatılmasını sağlamak için perspektif olmadan yapılan resimlere minyatür denir. Minyatür sanatçısına nakkaş denir. Matrakçı Nasuh, Nakkaş Osman, Nigari ünlü nakkaşlardır.
  
• 
  Hat Sanatı: Güzel yazı yazma sanatı olan hat Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle önem kazanmıştır. Bu sanatla uğraşanlara hattat denir. Amasyalı Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisarı önemli hattatçılardır. Hat sanatında Amasyalı Şeyh Hamdullah ‘Hattatların Kıblesi’ adını almıştır.
  
• 
  Tezhip: El yazması kitapları süsleme sanatıdır. Kara Mehmet önemli temsilcisidir.
  
• 
  Ciltçilik: El yazması eserlerin dağılmasını engellemek için yapılan ve çeşitli malzemelerle süslenen sanat türüdür.
  
• 
  Ebru: Kağıt süsleme sanatıdır.
  
• 
  Kakmacılık: Ahşap, taş ve metal üzerine belirli bir desen şekillendirerek açılan oyuklara gümüş, sedef, altın gibi madenlerin gömülerek yapıldığı süsleme sanatıdır.
  
• 
  Çinicilik: özel olarak hazırlanmış toprağın sırlanarak çeşitli nakışlarla süslenip pişirilmesiyle ortaya çıkan süsleme sanatıdır. İznik, Kütahya, Diyarbakır, Bursa ve İstanbul’da çini atölyeleri açılmıştır. Bursa Yeşil Cami, Yeşil Türbe ve Topkapı Sarayı çini sanatının en güzel örneklerinin verildiği yerdir.
  

KAZANIM SORULARI

1. Osmanlı Devleti’nde Türkçenin bilim dili hâline gelmesi için yapılan çalışmalar nelerdir?

2. Anadolu’daki mutasavvıfların öğretilerindeki ortak noktalar nelerdir?

3. Fetihlerle birlikte Anadolu ve Rumeli şehirlerindeki kültürel dönüşümü açıklayınız?

4. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’ndeki ilmi faaliyetler nelerdir?

5. Timur Devleti’nin Osmanlılar için tehlike oluşturmasının gerekçeleri nelerdir?

6. II. Kosova Savaşı’nın Türk tarihi açısından önemi nedir?

7. “Ebu’l-hayrât” ne demektir?

8. II. Murad Dönemi’nde Türkçe’nin ve Türk kimliğinin ön plana çıkmasının nedenleri neler olabilir?

9. Takıyüddin’in matematik ve astronomi alanında yaptığı çalışmalar nelerdir?

10. “Müneccimbaşı” ne demektir?

11. İstanbul’da rasathane kurulmasının gerekçeleri neler olabilir?

12. Akli ve naklî bilimlere örnekler veriniz.

13. Rasathanelerin günümüzde astronomi biliminin gelişmesine katkıları neler olabilir?

TEST 4

1. • Fatih, saray kütüphaneleri dışında ülkenin çeşitli şehirlerinde yaptırılan külliye, cami, medreselerde çok sayıda kütüphane kurmuştur.

• Yavuz Sultan Selim; Urfa, Kahire, İskenderiye, Halep, Kudüs, Şam’daki kültür ve sanat eserlerini İstanbul’a getirtmiştir.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) İlmiye sınıfının etkinliği azaltılmıştır.

B) Türk dilinin gelişmesi sağlanmıştır.

C) Devletin kültür seviyesi yükseltilmiştir.

D) İlimler tasnif edilmiştir.

E) Tasavvuf önem kazanmıştır.

2. Osmanlı Devleti; çeşitli etnik ve dinî kökenden tebaanın ticari, sosyal, kültürel ve bilimsel etkinliklerini sürdürdüğü bir devlettir.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin oluşumuna zemin hazırlamıştır?

A) İlimlerin tasnif edilmesinde

B) Kültürel birikimin oluşmasında

C) Askerî yapının güç kazanmasında

D) Zaviyelerin çoğalmasında

E) İlmiye sınıfının önem kazanmasında

3. Anadolu’nun İslamlaşmasında etkili olan aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi Anadolu’da yaşamamıştır?

A) Ahmet Yesevî B) Yunus Emre C) Ahî Evran

D) Hacı Bektâş-ı Velî E) Hacı Bayram-ı Velî
4. Osmanlı Devleti’nde ilmiye sınıfı;

I. askerî,

II. eğitim-öğretim,

III. idari ve adli

görevlerinin hangilerinden sorumludur?

A) I B)II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

5. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde görülen el sanatlarından biri değildir?

A) Dokumacılık B) Hat C) Ahşap işlemeciliği D) Çini E) Heykel

6.Aşağıdakilerden hangisi toplantılarda âlimler otururken ümeranın ayakta durmasınınsebeplerinden biri olabilir?

A) Ulemanın şöhret sahibi olması

B) Yönetici kademelerinin genellikle ilmiye sınıfından seçilmesi

C) Ulemanın devlet kademelerindeki en üst sınıfı oluşturması

D) İlim adamlarına büyük hürmet gösterilmesi

E) Ümeranın devlet kademesinde daha alt seviyede yer alması

3. 
   ÜNİTE: DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)
   
   1. 
      1453-1520 ARASINDAKİ BAŞLICA SİYASİ GELİŞMELER
      

• 
  II. Mehmet 1453’de İstanbul’u alarak Bizans’a son vermiş, Anadolu ve Rumeli’deki topraklarını birleştirmiştir.
  
• 
  Fatih döneminde Balkanlarda Sırbistan, Mora, Eflak, Bosna-Hersek, Boğdan, Arnavutluk ve Otranto Kalesi ele geçirilmiştir.
  
• 
  Karadeniz’de Amasra, Sinop ve Trabzon alınmış, Kırım ele geçirilerek Karadeniz bir Türk gölü haline getirilmiştir.
  
• 
  1473’de Uzun Hasan Otlukbeli Savaşında yenilgiye uğratılmıştır.
  
• 
  Fatih’in ölümü üzerinde oğulları arasında taht kavgası meydana gelmiş mücadeleyi kaybeden Cem Sultan Papalığın eline düşmüştür.
  
• 
  1492’de II. Bayezıd İspanya’da zulme uğrayan Yahudileri ülkesine getirmiştir.
  
• 
  1511’de Şahkulu isyanı çıkmış bu isyanın bastırılamaması Yavuz Sultan Selim’i tahta çıkaracak olan süreci başlatmıştır.
  
• 
  Yavuz Çaldıran, Turnadağ, Mercidabık ve Ridaniye Savaşları ile doğuda düzeni sağlamış ve Siyasi İslam birliğini sağlama yönünde önemli bir adım atarak İslam halifesi olmuştur.
  

2. 
   FETİH VE FATİH
   

II. MEHMET DÖNEMİ (FATİH) (1451-1481)

Amaçları:

1- İstanbul’u fethetmek.

2- Anadolu’yu bir yönetim altında birleştirmek.

3- Karadeniz ticaret yoluna hakim olmak.

• 
  Fatih, Yükselme döneminin ilk padişahıdır.
  
• 
  Fatih döneminde ilk Osmanlı altın parası basılmıştır.
  

İSTANBUL’UN FETHİ ( 6 NİSAN-29 MAYIS 1453 )

İstanbul’un fethinin sebepleri:

1- Bizans, Osmanlıların Rumeli’den Anadolu’ya,Anadolu’dan Rumeli’ye asker geçirmelerine engel oluyordu.

2- Bizans, Avrupa devletlerini, Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlılar aleyhine kışkırtıyordu.

3- Rumeli’de kesin hakimiyet için İstanbul’un fethi şarttı.

4- Osmanlı padişahları devleti Rumeli’de Edirne’den, Anadolu’da Bursa’dan yönetiyorlardı. İstanbul’un fethi ile tek merkezden yönetim sağlanacaktı.

5- İstanbul kara ve deniz yollarının üzerinde bulunması sebebiyle ticari önem taşıyordu.

6- İstanbul Hıristiyanlar için önemli bir dini merkezdi.

7- Hz. Muhammed’in hadisini gerçekleştirmek.

Osmanlı Devleti’nin fetih için yaptığı hazırlıklar:

1- Bizans’a deniz yoluyla gelebilecek yardımları önlemek amacıyla Anadolu Hisarı’nın karşısına Boğazkesen adı verilen Rumeli Hisarı yapıldı.

2- Bizans’ın İstanbul dışındaki toprakları alınarak batı ile bağlantısı kesildi.

3- Surları aşmak için yürüyen tekerlekli kuleler yapıldı.

4- Kuşatmayı denizden desteklemek için 400 gemiden oluşan donanma hazırlandı.

5- Edirne’de büyük toplar döküldü. ( Bunların en büyüğü şahi topudur.)

6- Aşırtma gülleler atacak havan topları yapıldı.

7- Avrupa’dan gelecek saldırılara karşı Mora ve Balkanlara kuvvet gönderildi.

Bizans’ın hazırlıkları:

1- İmparator XI. Konstantin, Katolik ve Ortodoks kiliselerini birleştirmek istedi. Böylece papanın yardımıyla Avrupa devletlerinin desteğini sağlamak istiyordu.

2- Haliç’in girişi kalın zincirlerle ve eski gemilerle kapatıldı.

3- Halk silahlandırılıp surlar tamir edildi.

4- Grejuva (Rum ateşi) adı verilen bir silah geliştirildi.
İstanbul’un fethinin Türk tarihi açısından sonuçları:

1- Osmanlı Devleti için yükselme dönemi başladı.

2- İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu.

3- Boğazlar Osmanlı hakimiyetine girdi.

4- Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti.

5- Türklerin Avrupa’ya yerleşmeleri hızlandı.

6- II. Mehmet, Fatih unvanını aldı.

7- Osmanlıların Rumeli ve Anadolu’daki toprakları bütünleşti.

8- Osmanlıların İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.
İstanbul’un fethinin dünya tarihi açısından sonuçları:

1- Şehirleri çevreleyen surların toplarla yıkılacağı anlaşıldı.

NOT: Avrupalı krallar derebeylerinin şatolarını toplar ile yıkarak Ortaçağ feodalite rejimine son verdiler.

2- İpek ve baharat yolları Türklerin eline geçince Avrupalı denizciler başka deniz yolları aramak zorunda kaldılar ve coğrafi keşifler başladı.

3- 1058 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Roma imparatorluğu tarihe karıştı.

4- İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya kaçan bilginler orada Rönesans hareketini başlattılar.

5- İstanbul’un fethi Ortaçağ’ın sonu, Yeniçağ’ın başlangıcı olarak kabul edildi.
MORA’NIN FETHİNİN SEBEBİ:

1- Mora’da Bizans imparatorunun akrabaları vardı. İleride Bizans üzerinde hak iddia edebilirlerdi.

2- Mora, Osmanlıların İtalya’ya yapacakları seferlerde askeri üs olarak kullanılabilirdi.

NOT: Fatih’in Trabzon Rum İmp. ve Mora Despotluğuna son vermesinin temel sebebi Bizans’ın bir daha kurulmasını engellemek istemesidir.
FATİH’İN BATI SEFERLERİ:

Sırbistan, Mora, Eflak, Boğdan, Bosna, Hersek, Arnavutluk, İtalya, Atina

FATİH’İN DOĞU SEFERLERİ:

Amasra, Sinop, Trabzon, Karamanoğlu koprakları ( Konya ve çevresi), Akkoyunlu toprakları (Doğu Anadolu, Erzincan bölgesi), Candaroğlu toprakları ( Kastamonu ve çevresi), Kırım

FATİH DÖNEMİNDE ELE GEÇİRİLEN ADALAR:

Gökçeada, Taşoz, Bozcaada, Limni, Midilli, Semadirek, Eğriboz ,Zenta, Kefalonya, Ayamavra adaları fethedildi. Rodos kuşatıldı ise de alınamadı.

16 YIL SAVAŞLARI (1463-1479 )

Taraflar: Osmanlı ve Venedik

Sebep: Osmanlıların Ege adalarını ele geçirmeleri Venedik’in doğu ticaretine zarar veriyordu.

Sonuç: 16 yıl süren savaş sonunda Eğriboz başta olmak üzere bir çok ada ele geçirildi ve Venedikliler ile barış yapıldı. Antlaşma ile Venedik Osmalı sularında ticaret yapma ve İstanbul’da balyos (elçi) bulundurma hakkı kazandı.
OSMANLI-MEMLUK İLİŞKİLERİNİN BOZULMA SEBEPLERİ:

1- Osmanlıların Memluk hakimiyetindeki Dulkadiroğullarının iç işlerine karışmaları.

2- Osmanlıların Memluklardan Hicaz su yollarının tamiri için müsaade istemeleri.

3- Memlukların Dulkadir beyi Şahsuvar Bey’i öldürmeleri.

Sonuç: Fatih, Memluklar üzerine sefere çıkmaya karar verdiyse de Gebze yakınlarında ölünce sefer yarıda kaldı.
OTLUKBELİ SAVAŞI (1473 )

Taraflar: Fatih SM ve Akkoyunlu Uzun Hasan

Sebep: Akkoyunlu Uzun Hasan’ın Osmanlılara karşı kullanmak üzere Venediklilerden ateşli silahlar almak istemesi.