Tarix fakulteti mustaqil ish

2. Aholi tarixiy geografiyasi

Hozirgi Toshkent hududi va Toshkent vohasida yashagan eng qadimiy aholi haqida ma'lumot juda kam. Bu yerda yashagan ibtidoiy odamlarning qadimiy manzilgohlari yuqori paleolit davri (40–12-ming yillik)ga to‘g‘ri keladi. Jez davri (mil.av. 2-ming yillik)da bu hududda chorvador qabilalar, mil.av. 1-ming yillik o‘rtalarida qisman dehqonchilik bilan shug‘ullangan qabilalar yashagan.

Toshkent aholisi haqida biror aniq ma'lumot saqlanmagan. Shahar aholisining soni haqidagi birmuncha aniq ma'lumotlar 18-asr oxiriga taalluqli (Toshkentda 40 mingdan ko‘proq kishi yashagan).

Ma'lumotda aholining tarkibi va shaharda qay tarzda joylashganligi haqida ham ayrim ko‘rsatkichlar berilgan edi. Aholining ijtimoiy strukturasini podsho hukumati ma'murlari, mahalliy amaldorlar, harbiy xizmatchilar, zodagonlar, savdogarlar, ruhoniylar, shaharga xizmat ko‘rsatadigan aholi, dehqonlar, hunarmandlar, oz sonli ziyolilar, shuningdek, hunarmand va kosiblar hamda qishloq aholisidan shakllangan ishchilar sinfi tashkil etar edi. 1897 yilda o‘tkazilgan aholi ro‘yxati yakuniga ko‘ra, shahar aholisining ijtimoiy-siyosiy tarkibi quyidagicha bo‘lgan: sanoat xodimlari va hunarmand kosiblar – 29,5%, savdogarlar – 17,8%, harbiy xizmatchilar – 15,8%, transport va aloqa xodimlari – 3,0%, uy-joy xo‘jaligi xodimlari – 2,3%, pensionerlar (chor hukumati sobiq ma'murlari) – 2,0%, fan, san'at, sog‘liqni saqlash va xalq maorifi xodimlari – 1,2%

Bugungi kunda Toskent viloyatda 2,4 mln. kishi istiqomat qiladi va axoli soni jixatidan respublikada uchinchi urinda turadi. Axrli zichligi jixatidan xar bir kv.km.ga 155 kishi tugri keladi.axolining milliy tarkibi: uzbeklar, ruslar, kozoklar, tojiklar, kirgizlar, uygurlar, tatarlar, koreyslar, ukrainlar va boshka 80 ga yakin millat xam da elatlardan iborat.

Toshkent viloyati dagi aholining zichligi oʻrtacha 1 km2 ga 157 kishini tashkil etadi, asosan, oʻzbeklar (60,9%), shuningdek, rus (8,1%), qozoq (14,3%), tatar (2,5%), tojik (5,0%), koreys (2,8%), ukrain va b. millat (turk, qirgʻiz, uygʻur, nemis va b. jami 80 millat) vakillari yashaydi (2004). Chorvokdan tortib Sirdaryogacha viloyat aholisi zich joylashgan. Ayniqsa, bir qancha yirik shaharlar zanjiridan tashkil topgan Toshkent aglomeratsiyasida aholi juda koʻp. Toshkent viloyati dagi koʻpchilik shaharlar poytaxtni ulkan shoda shaklida oʻrab olgan.

Toshkent viloyatining bugungi kundagi demografik holati