Tashkilotlar rivojlanishidagi zamonaviy tendensiyalar
Zamonaviy tashkilotlarning rivojlanishida yoshlarning kasbiy takomillashuvi Bugun dunyoning intellektual manzarasi tubdan o'zgarmoqda. Texnologiya va texnika shiddat bilan rivojlanmoqda. Eskisini sinamasdan yangisi yaratilmoqda. Bunday sharoitda o'sib kelayotgan yosh avlodga berilayotgan ta'lim tizimi sifat va samara jihatidan tan olish kerak taraqqiyotdan ortda qolayotgani sir emas. Ta'lim tizimida xalqaro integratsiya jarayoni kuzatilmoqda. O'z qobig'iga o'ralib olib hech narsaga erishib bo'lmasligini bugun barcha fahmlab turibdi. Shiddatli taraqqiyot o'zi bilan bir qancha muammolarni ham yetaklab kelayotgani barchani birdek o'ylantiradi. Masalan, ta'lim sifatini oshirish muammosi rivojlangan davlatlarni ham o'ylashga majbur qilayotgani sir emas[11.145]. Iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot jarayonida zamonaviy yo'nalishlarning vujudga kelayotgani yangi soha mutaxassislariga ehtiyojning ortib borishiga olib keladi. Mamlakat taraqqiyotida oliy ta'lim tizimining to'g'ri yo'lga qo'yilgani alohida ahamiyat kasb etishini hisobga oladigan bo'lsak, ushbu tizimda doimiy va izchil islohotlar olib borish zaruriyati naqadar ustuvor ekanligi ko'zga tashlanadi.
Kasbiy rivojlanish - bu keng qamrovli atama bo'lib, yosh xodimlar uchun mavjud bo'lgan turli xil ta'lim, o'qitish va qo'llab-quvvatlash imkoniyatlarini anglatadi[6].
Milliy yoshlar tashkilotlarida kasbiy rivojlanish bir necha o'n yillar davomida mavjud[8.13-24] bo'lib, ammo kasbiy rivojlanish imkoniyatlari tobora xilma xil bo'lib bormoqda. Yosh xodimlar uchun kasbiy rivojlanish imkoniyatlari xilma-xil bo'lib, quyidagilarni o'z ichiga oladi:[5.1-12]
- uzluksiz ta'lim kurslari va daraja dasturlari kabi oliy ta'limni tayyorlash;
- yangi xodimlarni chaqiruvgacha tayyorlash va yo'naltirish;
- amaldagi xodimlar uchun dasturlar bo'yicha malaka oshirish;
- tashqi tashkilotlar tomonidan taqdim etiladigan o'quv seminarlari va resurs markazlari;
- mahalliy va milliy hisobga olish tizimlari va dasturlari;
- mahalliy va milliy konferensiyalar;
Yoshlarga xizmat ko'rsatish dasturining sifati ko'p jihatdan dastur xodimlarining:
1) yoshlar bilan samarali munosabatda bo'lish va ularning ehtiyojlarini tushunishini;
2) yoshlar uchun qiziqarli tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishini;
3) yoshlarga muammolarni hal qilishda yordam berish qobiliyatiga va kasbiy tayyorgarligiga bog'liq xulq-atvor muammolari va o'zlari va boshqalar o'rtasidagi muammolarini;
4) ota-onalar, maktab xodimlari va boshqa manfaatdor tomonlar bilan samarali hamkorlik qilishni amalga oshiradi.
Bugungi kunda yoshlarga kam ish haqi, minimal yoki mavjud bo'lmagan imtiyozlar, yuqori harakatlanish imkoniyatlarining cheklanganligi va kelishilgan asosiy vakolatlarning yo'qligi qoniqtirmaydi. Shuning uchun, keng qamrovli kasbiy rivojlanish dasturlarini tashkil etish va sifatli yosh kadrlarni ko'paytirish hamda ularni qo'llab-quvvatlash muhimdir. Yosh xodimlar ko'pincha katta mas'uliyat hissini boshdan kechiradilar, chunki ular vaziyat, voqea, dasturlar va individual talablar o'rtasida tiklanish uchun vaqt kam bo'lgan sharoitlarda ishlaydilar.
Kasbiy rivojlanish yoshlarga foyda keltiradi [2,3,4,7,10,12,13]. Yoshlar yangi tashkilotlarda ishlash uchun moslashuvchanlik talab qilinadi. Agar yosh xodim tushunishga muhtoj bo'lsa, tashkilotda maxsus yoshlar bilan ishlovchi xodimlar bo'lishlari kerak. Yoshlarga qattiqqo'llik kerak bo'lsa, yosh ishchi mustahkam oyoqqa turishi uchun ko'mak berish kerak. Umuman olganda, yosh xodimlar o'zlari xizmat qilayotgan korxona ehtiyojlariga moslasha olishlari kerak .
Kasbiy rivojlanish sohaga foyda keltiradi. Trening yoshlar bilan ishlash va yoshlarni rivojlantirish sohalarini professionallashtiradi va qonuniylashtiradi.