Ma’lumot tuzilmalari (data structures), Linked List, Stack, Queue
Ma’lumot tuzilmalari (data structures), Linked List, Stack, Queue
Ma’lumotlar tuzilmasi (data structures) — bu ma’lumotlarni samarali o’qish va o’zgartirish imkonini beruvchi, ma’lumotlarni saqlash va boshqarishning bir formatga solingan shaklidir.
Linked list
Linked list
Linked list — bu tugunlardan ya’ni Node’lardan iborat chiziqli tuzilma bo’lib, har bir node o’zida elementni va keyingi (ba’zan oldingi ham) node adresini ko’rsatuvchi ko’rsatkichni (pointerni) saqlaydi.
Linked list strukturasi
Dastlabki Node head deb ataladi. Head’dan keyingi node’lar o’zidan oldingi node’ning pointeri’ga bog’langan bo’ladi. Demak biz dastlabki node, ya’ni head’ni bilgan holda, pointerlar yordamida keyingi node’larga o’tib kerakli elementni topamiz. Array’da index nomerini bilib, darhol arr[index] bilan elementni o’qib olgan bo’lsak, Linked listda o’sha elementga borish uchun ungacha bo’lgan barcha elementlardan o’tib kelish kerak.
Ma’lum bir elementni o’qib olish. Qidirish (Search). O(n) vaqtda
Ma’lum bir elementni o’qib olish. Qidirish (Search). O(n) vaqtda
Elementni qidirish har doim linked list boshidan boshlanadi.
* * *
Struktura o’rtasiga element qo’shishda Array va Linked List farqi:
Element qo’shishda linked list afzalligi.
Stack
Stack
Stack last in-first out prinsipida ishlaydigan chiziqli ma’lumot tuzilmasi. Bu degani Stackga qo’shiladigan ohirgi element Stackning boshiga tushadi. O’chiriladigan element ham tuzilmaning boshidan o’chiriladi.
Stackni linked listda ham, arrayda ham yasash mumkin. Element qo’shish O(1) da bo’lgani uchun linked list qulay, ma’lumotlarni o’qib olish qulayligi uchun esa array varianti yaxshiroq.
Stack ustida ikki amal bajariladi: push (qo’shish) va pop (o’chirish). Shuningdek Stack bo’shligini ham tekshirish zarurati bo’lishi mumkin.
Foydalangan adabiyotlar
Foydalangan adabiyotlar
1.Xudoyberdiyev M.X., Akbaraliyev B.B. “Ma‟lumotlat tuzilmasi va algoritmlar” fanidan amaliy mashg„ulotlar uchun topshiriqlar (uslubiy ko„rsatmalari bilan). Toshklent, 2013 y.
2. Бакнелл Джулиан М. Фундаментальные алгоритмы и структуры
3.walker.uz
4.fayllar.org
5.kompy.info
