Şekil 2: 4 P Çerçevesi
2.5 Modern Pazarlama Karması: 4P’den 4C’ye
1980’li yıllardan sonra pazarlama kavramı farklı bir boyut kazanmaya başlamıştır.
Önceleri 4P ye yapılan çeşitli eklemeler artık yerini farklı bakış açılarına bırakmıştır.
Burada müşteri ve müşteri tatmini kavramının gelişmesinin büyük etkisi olmuştur. Artık
üreticilerin neyi üretip neyi düşündüklerinden ziyade müşterinin ne istediği kavramı öne
çıkmış ve müşteri isteklerinin nasıl daha fazla değer yaratarak karşılanabileceği düşüncesi
yerleşmiştir. İşte bu düşünceler döneminde Robert Lauterborn 4C kavramını ortaya atmış
ve yeni bir anlayış ortaya çıkmıştır. Bu kavram ile artık 4P de merkezde olan ürün
kavramı yerini müşteri kavramına bırakmıştır.
Önceleri ürünü öne alan anlayış, artık yerini ürünün müşteriye sağladığı değere
önem veren duruma gelmiş, malın müşteriye maliyeti fiyatın yerini almış, dağıtımda öne
çıkan unsur yerini müşterinin ürüne kolay ulaşımına, tutundurma çalışmaları ise yerini
müşteri ile iletişime bırakmıştır. (Erbaşı, 2011, s.139)
| 
