Tefsir ekolleri I. Cİlt ilk Müfessirler, Rivayet Ekolü, Rivayet Tefsirleri

7.  كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ ¹²¹⁹

Bu ayetin delaletini anlatırken şöyle buyurmuştur:

Bu ayette Allah Teala, Peygamber’i (s.a.a) göndermesinin hikmetini insanlara ayetleri tilavet etmesi, Kitab’ı ve bilmedikleri şeyleri öğretmesi olarak ifade etmiştir. Öyleyse ayetlerin tilavet edilmesinden sonra Kitab’ı ve bilmedikleri şeyleri öğretmeye ihtiyacı tespit etmiş olmaktadır. Nasih ve mensuhun beyanı, Kur’an’ın tefsir ve tevili de Kitab’ın ve bilmedikleri şeylerin öğretilmesi cümlesindendir. Bu ayet buna dair nastır ve ilimle amelin -başkasının değil- vacip olduğuna delaleti gayet açıktır. Ayrıca bu konudaki rivayetler mütevatirdir.¹²²⁰

Delil getirdiği dokuzuncu¹²²¹ ayet,

 لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَى الْمُؤمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ ¹²²²

ayet-i kerimesidir.

Bu ayet ve Cuma suresinde geçen diğer ayetle¹²²³ istidlali, yedinci ayetle istidlalin benzeridir.¹²²⁴

Cevap:

Bu ayetlerin, Allah Rasülü’nün (s.a.a) Kur’an-ı Kerim’in muallimi olduğuna ve Kur’an’ın konularını anlarken Hazret’in öğretimine muhtaç olduğumuza delalet ettiği inkâr edilemez bir gerçektir. Ama ayetlerin delaletinin baştan itibaren veya uygun ilmi çabadan sonra ortaya çıktığı ve derinlemesine araştırmayla Nebiyy-i Ekrem’den (s.a.a) herhangi bir kayıt ve karine ya da özel bir tefsirin gelmediği anlaşılan yerlerde bu ayetler, istidlalin yasaklandığına, buna itimat edilemeyeceğine ve Allah Teala’nın muradını keşfetmeyi sağlamayacağına delalet etmez.