TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİ SIK SORULAN SORULAR
-
Atığım var tehlikeli mi değil mi bilmiyorum, ne yapmalıyım?
-
Atık yağım var ne yapmalıyım?
-
Atık lastiğim var ne yapmalıyım?
-
Pil ve akümülatör atığım var ne yapmalıyım?
-
Elektronik atığım var ne yapmalıyım?
-
Üretici olarak atık yönetimi için üzerime düşen yükümlülükler nelerdir?
-
Numune nasıl alacağım?
-
Tehlikeli atığımı biriktirebilir miyim? Geçici depolama için izne gerek var mı? Ne kadar süre depolama yapabilirim?
-
Ambalajlamayı nasıl yapacağım?
-
Etiketlemeyi nasıl yapacağım?
-
Atığın nakliyesini nasıl yapacağım?
-
Hangi evrakları dosyalayacağım, hangilerini kaydedeceğim?
-
UATF nasıl doldurulur?
-
TABS tehlikeli atık beyan sistemi nedir nasıl çalışır?
-
Cezai şartlar nelerdir?
-
Tehlikeli Atık Yönetim Planı nedir? Niçin yapılır? Planları kimler hazırlamalıdır? Planda neler olmalıdır? Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Planlarında neler olmalıdır?
ATIĞIM VAR TEHLİKELİ Mİ DEĞİL Mİ BİLMİYORUM, NE YAPMALIYIM?
a) Atık listesindeki kodlar ve (A) ve (M) işaretleri ne anlama gelir?
Atık yönetimi genel esaslarına ilişkin yönetmeliğinin Ek-IV de (A) işareti ile gösterilen atıklar konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girerken aynı listede (M) işareti ile gösterilmiş atıklar EK-III B deki eşik konsantrasyonları üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atıktır. Bu ayırımın yapılabilmesi için atığı temsil eden numuneleri lisanslı bir akredite çevre laboratuarında analiz ettirmek gerekir
Ayrıca doğal karakterleri ya da oluşmalarına neden olan aktiviteye bağlı olarak “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin EK-3A (PCB, PCT, solvent kalıntısı, mürekkepler v.s) veya EK-3B (bitkisel yağlar, piller, su arıtma tesisi çamurları, solvent olarak kullanılmayan halojenli olmayan organik maddeler v.s) ‘ de bulunup EK–4 verilen maddeleri (asbest, kadmiyum, arsenik, cıva, halojenli çözücüler v.s )içeren atıkların “Atıkların Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliği”nin ekinde yer alan Ek-III A’ daki özelliklerden bir veya bir kaçına sahip olmaları ve Ek-III B de verilen tehlikeli özellikleri göstermeleri durumunda tehlikeli atık olarak sınıflandırılır.
c) Hangi atıklar tehlikelidir?
MSDS raporuna göre H1 den H14 özellikleri gösteren atıklar tehlikeli olarak sınıflandırılır.
Tehlikeli olduğu bilinen bazı atıklar: boya, vernik, yapıştırıcı, kozmetik atıkları, laboratuar kimyasalları, kullanım süresi geçmiş ilaçlar, boya fosfat çamurları, arıtma çamuru, flüoresan, kondansatör, x-ray tüpleri, basınçlı kaplar, kartuş toner atıkları
ATIK YAĞIM VAR NE YAPMALIYIM?
Prosedürlere yapılabilecek 3 tane yöntem vardır.
Bertaraf: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek–2 sinde yer alan işlemlerden herhangi birisi yapabilir.( D1-D15 arası işlemler: derine enjeksiyon, yüzey doldurma, düzenli depolama, yakma)
Enerji Geri Kazanımı: Atık yağların mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı kullanımını yapılabilir.
Geçici depolama: Atık yağların üreticileri tarafından faaliyet sahası içinde geçici olarak muhafaza edilme işlemini veya yağ üreticisi tarafından atık yağ üreticisi ile birlikte atık yağların toplanması amacıyla perakende satış ve/veya yağ değiştirme yerlerinde geçici muhafaza etme işlemini yapabilir.
a) Atık yağ üreticisinin yapması gerekenler nelerdir?
—Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
—Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 nci maddede belirtilen şekilde geçici depolamakla,
— Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,
— Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla,
— Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu doldurmakla,
— Yönetmeliğin 26 ncı maddesine göre kayıt tutmakla ve EK-2’de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar il çevre ve orman müdürlüğüne göndermekle,
— Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında “uyuşmazlık çıkması halinde”, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlığı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne ve Bakanlığa bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla
b) Atık yağ kategorileri nelerdir?
Atık yağların kontrolü yönetmeliği Ek–1 e göre atık yağ kategorileri ve müsaade edilen kirletici parametre sınır değerleri
I. Kategori Atık Yağ: Bu kategoride yer alan atık yağlardaki PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağların öncelikle “rejenerasyon ve rafinasyon yolu” ile geri kazanımlarının sağlanması gerekmektedir. Bu kategorideki yağlar 21 nci maddede belirtilen koşullar nedeniyle “enerji geri kazanımı” amacıyla kullanılabilir.
II. Kategori Atık Yağ: Bu kategorideki atık yağlar Bakanlıktan lisans almış tesislerde enerji geri kazanımı amacıyla kullanıma uygun atık yağlardır. Ancak klorür, toplam halojen ve PCB parametreleri aşılmayan endüstriyel atık yağların rejenerasyon ve rafinasyon yoluyla geri kazanımı mümkündür.
III. Kategori Atık Yağ: Bu kategoride yer alan atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin üzerindedir. Klorür ile toplam halojenler 2000 ppm’in, PCB ise 50 ppm’in üzerindedir. Rejenerasyon ve rafinasyona uygun olmayan, yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesi gereken atık yağlardır.
ATIK LASTİĞİM VAR NE YAPMALIYIM?
— ÖTL (ömrünü tamamlamış lastik)’lerin geri kazanımı esastır.
— Lastik üreticileri lastik ömrünü uzatacak tedbirleri tasarım aşamasında alırlar.
— ÖTL’lerin ithalatı yasaktır.
— ÖTL’lerin hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçla olursa olsun yakılması yasaktır. Aksine hallerde bu Yönetmeliğin 25 inci maddesi hükümleri uygulanır. (Bu Yönetmeliğe aykırılık halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 15 inci maddesi ile 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (g), (r) ve (s) bentleri ve aynı Kanunun 23 üncü maddesi doğrultusunda idari ve cezai yaptırımlar uygulanır.)
a) Atık lastikler geçici depolanabilir mi, belli bir süresi var mıdır?
e) Lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi ve benzeri yerlerde ömrünü tamamlamış lastikler açık alanda biriktirilemez. Biriktirme yerlerinde yangına ve sivrisinek, fare gibi zararlıların üremesine karşı önlem alınır. ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara teslim edilinceye kadar en fazla altmış (60) gün bu yerlerde muhafaza edilebilir.
f) ÖTL üreticisi, aracının lastiklerini değiştirdiğinde eski lastiklerini, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim eder.
g) ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara bedelsiz olarak teslim edilir. Yetkisiz kuruluş ve kişilerin taşıma yapması yasaktır.
h) Yarış pistleri, çocuk oyun alanları, karting pistleri ve benzeri alanlarda çarpma bariyeri olarak kullanılan ÖTL’lerin bertarafı, bu yerleri işletenler tarafından sağlanır.
ı) ÖTL’lerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, lastik üreticileri, ÖTL üreticileri, taşıyıcılar, geçici depolama alanı işletmecileri, geri kazanım ve bertarafçılar kusur şartı aranmaksızın müteselsilen sorumludurlar.
i) Ömrünü tamamlamış taşıt söküm tesislerini işletenler, ortaya çıkan ÖTL’lerin bu Yönetmelik kapsamında geri kazanımını veya bertarafını sağlarlar veya sağlatırlar.
j) ÖTL’lerden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar, kirleten öder prensibine göre karşılanır. Ortaya çıkan ÖTL’lerin bertarafından sorumlu gerçek ve tüzel kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ÖTL’lerin yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir. Ancak, kirletenlerin ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmesi için, kirlenmenin önlenmesi ve sınırlanması konusunda her türlü tedbiri aldıklarını ispat etmeleri gerekir.
b) Lastik üreticisinin yükümlülükleri nelerdir?
Ömrü tamamlanmış lastiklerin kontrolü yönetmeliği MADDE 9 a göre Lastik üreticileri;
- Üretimde çevre kirlenmesini ve enerji tüketimini azaltıcı önlemler almakla,
- Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesine göre EK-2’de yer alan kota müracaat formunu doldurarak, her yıl mart ayı sonuna kadar Bakanlığa kota müracaatında bulunmakla,
- Lastik kullanımı ve ÖTL’lerin düzenli toplanması konusunda tüketicinin bilgilendirilmesi için gerekli çalışmaları yapmakla, toplama faaliyetlerine kamuoyunun katılımının arttırılması için lastik tüketicilerinin yükümlülüklerini de içeren dokümanları ve uyarı işaretlerini lastik satış ve değiştirme noktalarında bulundurmakla,
- Geri kazanılması mümkün olmayan ÖTL’leri bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesi doğrultusunda bertaraf ettirmekle,
yükümlüdür.
PİL VE AKÜMÜLATÖR ATIĞIM VAR NE YAPMALIYIM?
Öncelikle atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım veya nihai bertarafı için toplama sisteminin kurulması ve yönetim planının oluşturulması gerekir
-
Atık pillerin geçici depolanması ve taşınması nasıl gerçekleşir?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 15 te belirtildiği gibi Atık akümülatörlerin toplandıkları yerden geçici depolama veya bertaraf tesislerine karayolu ile taşınması, Valilikten taşıma lisansı almış gerçek ve tüzel kişilerce, atık türüne göre uygun araçla yapılır.
Atık pil taşıyacak araç ve firmalar için lisans alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, atık pillerin kapalı kasalı kamyonetlere yerleştirilmiş asgari 210 litrelik HDPE fıçılarda taşınması zorunludur.
Atık pil ve atık akümülatör taşıyacak araçların renginin kırmızı olması, araçların üzerinde atık pil ve akümülatörlerin toplandığına dair 20 metre uzaktan görülebilecek şekilde bu Yönetmeliğin 1 no’lu ekinde yer alan amblem bulunması, ayrıca araç kasalarının her iki yüzüne de atık piller için “Atık Pil Taşıma Aracı”, atık akümülatörler için ise “Atık Akümülatör Taşıma Aracı” yazılması zorunludur.
-
Atık Pil Taşıma Araçlarında taşıma formu bulundurmak gerekir mi?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 16 ya göre Atık pil ve akümülatörlerin taşınması sırasında araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Araçlarda bulundurulacak atık taşıma formlarıyla ilgili olarak Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
-
Atık Akümülatör Taşıyıcılarının Lisans Alma Zorunluluğu var mıdır?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 17 ye göre Atık akümülatörleri taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, atık akümülatörleri taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla, bu Yönetmeliğin 5 no’lu ekinde belirtilen esaslara göre ilgili Valiliğe başvuruda bulunulur. Lisans, başvuruda bulunan aracın veya araçların ait olduğu firmaya ve gerekli teknik donanıma haiz araca veya araçlara verilir. Bu hükümler kara taşımacılığı için uygulanır. Bu lisans devredilemez, üç yıl için geçerlidir. Bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan, ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları Valilikçe iptal edilir.
-
Pil ve Akümülatörlerin Etiketlenmesi ve İşaretlenmesi nasıl olur?
Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 33 te belirtildiği gibi:
— Atık akümülatörlerin ayrı toplanmasını sağlayacak sembol olarak, bu Yönetmeliğin 1 no’lu ekinde yer alan sembolün üretici tarafından kullanılmalı
— Atık akümülatörlerin geri kazanımlarının sağlanmasından yükümlü olan üreticilere geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde “depozitoludur” ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarasının yer almalı
— Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde “Pb” ya da “kurşun” ve “GERİ KAZANILIR” ifadesi ya da “GERİ KAZANILACAK AKÜ” ibaresinin bulunması, ayrıca bu ürünlerin dış ambalajlarında da aynı ibarelerin bulundurulmalı
— Sekonder hücreler ve sekonder pil ürünlerinin Türk Standartlarında (TS EN 61429) belirtilen şekilde etiketlenmesi ve işaretlenmesi zorunludur. Ağırlıkça % 0,0005’den fazla cıva (Hg) içeren düğme tipi piller ile bu tür düğme pillerden oluşturulan pillerin ambalajlarının Ek-1’de gösterilen sembol ile işaretlenmeli
ELEKTRONİK ATIĞIM VAR NE YAPMALIYIM?
-
Elektronik kaynaklı atıklarda genel ilkeler nelerdir?
Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına dair yönetmeliğindeki MADDE 5 e göre Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına ilişkin ilkeler şunlardır:
-
İthal veya imal yoluyla piyasaya sürülen elektrikli ve elektronik eşyalarda kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+), polibromürlü bifeniller (PBB) ve polibromürlü difenil eterler (PBDE) ile kadmiyumun (Cd) bulunması yasaktır.
— Teknik ve ekonomik yapılabilirlik esas olmak üzere, uluslararası gelişmelere bağlı olarak üreticiler, elektrikli ve elektronik eşyaların üretim, ürün temini, ürün geliştirme, AR-GE ve tasarım faaliyetlerinde bu Yönetmelik kapsamındaki zararlı maddelerin kullanımından kaçınmak veya yerlerine daha güvenli alternatif maddeleri kullanmak için gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmaların sonuçları her yıl Bakanlıkça değerlendirilir.
-
Atık Elektrikli ve elektronik eşyalarda Üreticilerin yükümlülükleri neleridir?
Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına dair yönetmeliğindeki MADDE 7 e göre Üreticiler;
— Piyasaya sürdükleri elektrikli ve elektronik eşyalarda 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine uymakla,
— Piyasaya sürdükleri ürünlerin bu Yönetmelikte belirtilen teknik kriterleri sağladığını gösteren bilgi ve belgeleri ürünün piyasaya sunuluşundan itibaren beş yıl süreyle muhafaza etmekle,
— Her yıl Şubat ayı sonuna kadar EK-3’te yer alan uygunluk beyan formunu doldurarak Bakanlığa vermekle,
— İthal edilecek elektrikli ve elektronik eşyalar için 8 inci maddeye uymakla,
— Ürün bilgisi açıklamalarında "EEE Yönetmeliğine Uygundur." ibaresine yer vermekle
yükümlüdür.
-
Elektrikli ve elektronik eşya kategorileri nelerdir?
1. Büyük ev eşyaları
2. Küçük ev aletleri
3. Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
4. Tüketici ekipmanları
5. Aydınlatma ekipmanları
6. Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç olmak üzere)
7. Oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri
8. Tıbbî cihazlar (*)
9. İzleme ve kontrol aletleri(*)
10. Otomatlar
ÜRETİCİ OLARAK TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİ İÇİN ÜZERİME DÜŞEN YÜKÜMLÜLÜKLER NELERDİR?
Atıkların üretilmesinden biriktirilmesine, geçici olarak depolanmasından nakliyesine, nakliyesinden bertaraf tesisine ulaşmasına kadar bütün süreçlerden sorumludur.
Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği Madde 9 ‘da belirtildiği üzere Atık üreticisi;
— Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
— Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla, üç yıllık atık yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almakla,
—Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda valilikten izin almakla,
—Ürettiği atıklarla ilgili kayıt tutmakla, atığını göndereceği çevre lisansı almış olan geri kazanım ya da bertaraf tesisinin istemiş olduğu uluslararası kabul görmüş standartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,
—Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV’te (M) işareti ile bulunup EK-III B’de belirtilen özellikleri içermediği öne sürülen atıklar için bu atıkların tehlikeli olmadığını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlara ait laboratuvarlar ve/veya uluslararası kabul görmüş kuruluşlarca yapılan analizlerle Bakanlığa belgelemekle,
—Atığın niteliğinin belirlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla,
—Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla,
— Atık depolanması veya bertarafının tesis dışında yapılması durumunda taşıma formunu doldurmak ve öngörülen prosedüre uymakla,
—Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymakla,
—Atığı bertaraf tesisinin kabul etmemesi durumunda taşıyıcıyı başka bir tesise göndermekle veya taşıyıcının atığı geri getirmesini ve bertarafını sağlamakla,
—Atıklarını bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkânları ile veya çevre lisansı almış atık bertaraf tesisinde gerekli harcamaları karşılayarak veya belediyelerle ya da gerçek ve tüzel kişilerle kurulacak ortak atık bertaraf tesislerinde bertaraf etmek veya ettirmekle,
— Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla,
—Ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin iletişim bilgilerini valiliğe bildirmekle,
—Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak geri kazanım ve bertaraf tesislerine gönderilmeden önce kendi atıklarını gerekli önlemleri alarak fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle zararsız hale getirmek, bakiye atık oluşuyor ise uygun şekilde çevre lisansı almış bertaraf ve geri kazanım tesisine götürmekle veya gönderilmesini sağlamakla,
— Tesis içinde atıkların toplanması taşınması ve geçici depolanması gibi işlemlerden sorumlu olan çalışanların sağlığı ve emniyeti ile ilgili her türlü tedbiri almakla,
— Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar sunucu meydana gelen kirliliğin önlenmesi amacıyla, atığın türüne bağlı olarak olayın vuku bulduğu andan itibaren en geç bir ay içinde olay yerinin eski haline getirilmesi ve tüm harcamaların karşılanmasıyla,
— Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar vuku bulduğunda valiliği bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın tipi ve miktarı, kaza sebebi, atık bertaraf işlemi ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu valiliğe sunmakla,
—Faaliyetlerine yönelik inşaat ve işletme ruhsatı alınması aşamasında, tehlikeli atıklarının bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda bertarafının sağlanacağını belgelemekle,
yükümlüdür.
NUMUNE NASIL ALACAĞIM?
Sıvı numuneler için pipet, katı numuneler için kürek kullanılır. Alınan numuneler cam kavanozlara saklanır. Alınan numunelerin atığı temsil edebilmesi için atığın boyutuna göre atığın farklı lokasyonlarından birden fazla örnek alınır.
TEHLİKELİ ATIĞIMI BİRİKTİREBİLİR MİYİM?
Tehlikeli atıklar tesis içinde geçici depolanabilmektedir.
GEÇİCİ DEPOLAMA İÇİN İZNE GEREK VAR MI? NE KADAR SÜRE DEPOLAMA YAPABİLİRİM?
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 9. maddesinin c fıkrasında belirtildiği üzere Valilikten izin almak gerekmektedir. Şayet üretici ayda bin kilograma (1 ton/ay) kadar atık üretiyorsa ve biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmiyorsa “valilikten izin almaksızın” atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin iletişim bilgilerini valiliğe bildirmekle mükelleftir.
AMBALAJLAMAYI NASIL YAPACAĞIM?
Atığın cinsine, nem muhtevasına, pH değerine ve özel diğer durumlarına gore farklı paketleme ambalajlama yapmak gerekir.
Kontamine Atıklar: Bu tip atıklar dökme olarak sızdırmaz damperli araçlarla gönderilmelidir. Ancak, sevk edilecek atığın miktarına bağlı olarak, palet üzerinde olmak koşuluyla naylon torbalarda, 200 lt’lik standart varillerde üzerleri kapatılmak suretiyle gönderilebilir.
Farmasotik (ilaç) Atıklar: Bu tip atıklar, kendi orijinal ambalajlarında koliler içerisinde dökme olarak damperli kamyon ile gönderilebileceği gibi, koliler palet üzerine istiflenerek yatay ve dikey bantlarla sabitlenmek suretiyle kasalı kamyon ile de gönderilebilir.
Gres Yağı: Dolu ağırlığı maksimum 30 kg. olacak şekilde sağlam ve sızdırmaz plastik torbalar içerisinde olmak üzere, metal varil veya katı atık konteynerlerine koyularak gönderilmelidir. Sevk edilen toplam atık miktarı 3 ton ve üzerinde ise, torbalar damperli kamyona yüklenerek gönderilmelidir.
Boya / Fosfat Çamuru: Maksimum 25 kg. olacak şekilde naylon torba veya çuvallara doldurularak palet üzerine yerleştirilmek kaydıyla varil, big bag torba veya katı atık konteyneri içerisinde sevk edilmelidir. Konteyner; hacimce minimum 1 m3, ağırlıkça maksimum 1,5 ton kapasiteli olmalı ve forklift ile taşıma ve boşaltma işlemlerinin yapılmasına elverişli olmalıdır.
Faks- Printer Kartuşu: Palet üzerinde olmak koşuluyla naylon torbalarda veya 200 lt’lik varillerde gönderilmelidir.
Yanabilir Sıvı, Sulu Sıvı, Özel Sıvı: Bu tip sıvı atıklar maksimum %90 dolulukta olmak üzere 200 lt’lik tıkaç kapaklı saç varillerde (kapakları kapalı) paletlenerek veya hacimce minimum 1 m3, ağırlıkça maksimum 1,5 tonluk konteynerler ile gönderilmelidir. (Örnek: 1 tonluk IBC tanklar) Ayrıca söz konusu konteynerler forklift ile boşaltma ve taşımaya uygun olmalıdır.
Floresan: Floresan lambalar (uzun tip) orijinal ambalajları ile kırılmayacak şekilde ambalajlanmış olarak sandık veya plastik fıçılarda strafor, köpük malzeme vs. ile desteklenerek gönderilmelidir. Fıçılar palet üzerinde olmalı ve streç bantlarla sabitlenmelidir. Yuvarlak tip veya ampul türü olanlar ise plastik varillerde gönderilmelidir.
Pil: Sağlam ve sızdırmaz plastik fıçılarda gönderilmelidir. Fıçılar palet üzerine sabitlenmelidir.
Kontamine Varil: Variller, palet üzerine devrilmeyecek şekilde tek sıra halinde sabitlenerek gönderilmelidir. İki sıra yüklenmesi durumunda iki varil arasına palet yerleştirilmelidir. Varil içerisindeki atıklar tamamen boşaltılmalıdır.
Laboratuar Kimyasalları ve Fıçı Atıklar: Dolu ağırlığı maksimum 30 kg. olacak şekilde kapaklı ve kesin sızdırmaz plastik veya atığın özelliğine göre kraft fıçılarda, palet üzerinde streç bantlarla sabitlenerek gönderilmelidir. Fıçıların ağızları kapalı ve maksimum atık doldurma kapasitesi, toplam hacminin %90’ı olmalıdır. Aynı fıçı içerisine birbirleriyle reaksiyona girecek atıklar konulmamalıdır.
Variller araca palet üzerinde tek sıra olacak şekilde yüklenmeli, iki sıra yüklenmesi durumunda ise iki varil arasına palet yerleştirilmelidir. Her bir fıçı ayrıca etiketlenmelidir.
Asbestli İzolasyon Malz. vb. Tozlu Atıklar (Depolama): Bu atıklar, ağzı sıkıca kapalı sağlam ve sızdırmaz çuvallarda toplanıp lisanslı damperli kamyon ile gönderilmelidir.
Tehlikeli Arıtma Çamuru (Depolama): Atıklar konteynerlerde (min. 1m3) veya içerisine naylon torba geçirilmiş klapeli kapaklı metal fıçılarda gönderilmelidir. Konteynır, ağırlıkça max. 1,5 ton kapasiteli olamalı ve forklift ile indirme /boşaltma yapılabilmelidir.
Dökme gönderilecek arıtma çamurları ise damperli kamyon ile gönderilmelidir. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre düzenli depolama sahalarında bertaraf edilecek atıkların nem oranı %65’in altında olmalıdır.
ETİKETLEMEYİ NASIL YAPACAĞIM?
Her atık ambalajı, içindeki atık ile ilgili tüm bilgileri içeren atık etiketi ve Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği Ek-4’de belirtilen tehlikeli atık işaretleri ile etiketlenmelidir. Atık Etiketi üzerindeki atık tanımı ile Ulusal Atık Taşıma Formu üzerindeki atık tanımı aynı olmalıdır. Atık Etiketi örneği web sayfamızdan temin edilebilir.
ATIĞIN NAKLİYESİNİ NASIL YAPACAĞIM?
Taşıma işlemi ve bedeli atık üreticisine ait olup, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre tehlikeli atık sınıfına giren atıklar, Yönetmeliği'nin 11, 12 ve 13'üncü Maddeleri doğrultusunda tehlikeli atık taşıma lisansı olan araçlarla sevk edilmelidir. Taşıma sırasında aracın tehlikeli atık taşıma lisans belgesi, sürücü eğitim sertifikası, gönderilen her atık tipi için ayrı olmak üzere firmanın bulunduğu ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne atık üreticisi firma tarafından alınacak Ulusal Atık Taşıma Formu ve sevk irsaliyesi doldurularak D Nüshası İlin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilecektir.
LİSANSLI NAKLİYENİN NORMAL NAKLİYEDEN FARKI NEDİR?
Lisanlı araçlar tehlikeli atıkların taşınması için sızdırmazlık gibi özel önlemler alınmış ve Bakanlıktan lisanslanmış araçlardır. Yönetmeliğe göre Tehlikeli atıkların lisanslı araçla nakliyesi zorunludur. Normal nakliye araçlarıyla tehlikeli atık taşınmasına izin verilmemektedir.
LİSANSIZ ARAÇLA ATIK GÖNDEREBİLİR MİYİM?
50 kg a kadar olan atıklar, paketleme prosedürüne uyularak lisanssız araçla nakliye edilebilmektedir.
(paketleme prosedürü için 18 soruya bakınız)
50 KG DAN AZ ATIĞIMI KARGOYLA GÖNDEREBİLİR MİYİM?
Hayır, kargoyla atık gönderimi mümkün değildir
HANGİ EVRAKLARI DOSYALAYACAĞIM, HANGİLERİNİ KAYDEDECEĞİM?
Atık üreticisi Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla yükümlüdür
İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmakla ve Gönderilen ve alınan tüm taşıma formları (UATF)üç yıl süre ile saklanmak ve denetimlerde yetkili idarelerce istendiğinde hazır bulundurulmak zorundadır.
UATF NASIL DOLDURULUR?
a) UATF FORMUNU NEREDEN TEMİN EDERİM?
Taşıma Formları atık üreticisi tarafından ilgili valilikten temin edilir.
-
UATF FORMUNU NASIL DOLDURACAĞIM?
Ulusal Atık Taşıma Formun talep edilen bilgiler aşağıda belirtilen açıklamalara göre doldurulacaktır.
1) ATIK KODU: Ulusal Atık Taşıma Formunun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (12) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin (EK 7) sinde yer alan listede verilen 6 haneli kodlara göre doldurulacaktır..
2) ATIK ADI:Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (EK 7)de yer alan listede belirtildiği şekilde doldurulacaktır.
3) H NUMARASI: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (11) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin EK (5) inde yer alan tehlikelilik özelliklerine göre doldurulacaktır.(örneğin H3-A gibi)
4) 20° C’ DE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (14) nolu veri tipi aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1) Toz/toz şeklinde
2) Katı
3) Akışkan/Macun
4) Çamurlu
5) Sıvı
6) Gaz
7) Diğer ( belirtiniz)
5) RENK: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (15) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1) Beyaz
2) Kahverengi
3) Kırmızı
4) Mavi
5) Sarı
6) Siyah
7) Yeşil
8) Diğer (belirtiniz)
6) AĞIRLIK:Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (16) nolu veri tipi, atığın ağırlığı kilogram ve/ veya ton olarak belirtilecektir.
7) AMBALAJ VE KONTEYNIR TÜRÜ: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (17) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
(1) Varil
(2) Ahşap fıçı
(3) Bidon
(4) Kutu
(5) Torba
(6) Karışık Ambalaj
(7) Basınçlı hazne
(8) Balya
(9) Diğer (belirtiniz)
8) AMBALAJ VE KONTEYNIR SAYISI: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (18) nolu veri tipi, yukarıda belirtilen ambalaj ve konteynır sayısı formda ayrılan üç dijitli bölüme yazılacaktır.
9) TAŞIMA ŞEKLİ: Formun TAŞIYICI bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
(1) Karayolu
(2) Tren
(3) Hava
(4) Deniz
(5) İç Karasular
Verilen kodlara göre doldurulacaktır.
10) BERTARAF/GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ: Formun ALICI bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin (EK 2) sinde yer alan geri kazanım (R kodları)/ bertaraf (D kodları)işlemleri için verilen kodlara göre doldurulacaktır.
11) ATIK TRANSFERİ: Formun ALICI bölümünde yer alan (14) nolu veri tipi; formda verilen (a),(b),(c),(d) kutularına (X) işareti konularak doldurulacaktır.
12) TARİHLER: Formda talep edilen tarih bilgileri gün/ ay/ yıl olarak belirtilecektir.
13) Formda talep edilen fakat açıklama kılavuzunda açıklanmasına ihtiyaç duyulmamış diğer veri tipleri hakkındaki talep bilgiler, form üzerindeki ilgili yerlerine beyan edilecektir.
-
UATF DÖNGÜSÜ NASIL OLMALIDIR?
(Ek 9-A) ve (Ek 9-B) de yer alan atık taşıma formlarından (A) formu mavi, (B) formu pembe, (C) formu beyaz, (D) formu yeşil, (E) formu sarı renktedir. Atık üreticisi ve taşıyıcı tarafından ülke içi taşımada (Ek 9-A) da yer alan (A), (B), (C), (D) formları, uluslararası taşımada ise (Ek 9-B) de yer alan (A), (B), (C), (D), (E) formları doldurulur ve valiliğe başvurulur. (A), (C) ve (E) formları iki nüsha olmalıdır.
Bu formlardan;
a) (D) formu taşıma başlamadan önce, atık üreticisinde kalır, üretici tarafından valiliğe gönderilir,
b) (A), (B), (C), (E) formları taşıma esnasında bulundurulmak kaydı ile taşıyıcıya verilir,
c) (E) formu uluslararası taşımada, taşıyıcı tarafından gümrük çıkışında Bakanlığa bir nüshası gönderilmek üzere gümrük memuruna teslim edilir,
d) (A) , (B) ve (C) formu taşıyıcı tarafından atık bertaraf tesisi sorumlusuna imzalatılarak, (A) ve (B) formları atıkla birlikte teslim edilir. (C) formu ise taşıyıcıda kalır, bir nüshası üreticiye teslim edilir,
e) (A) ve (B) formu atık bertarafından sorumlu kişi veya kuruluş tarafından imzalanarak alınır. (A) formunun bir nüshası bertarafçı tarafından net miktarlar, bertaraf yeri ve tarihi form üzerine doldurulduktan sonra Bakanlığa gönderilir,
f) (B) formu net miktarlar, bertaraf yeri ve tarihi form üzerine doldurulduktan sonra bertaraf eden tarafından üreticiye gönderilir.
-
UATF FORMLARINI SAKLAMAM GEREKİYOR MU?
Gönderilen ve alınan tüm taşıma formları üç yıl süre ile saklanmak ve denetimlerde yetkili idarelerce istendiğinde hazır bulundurulmak zorundadır.
UATF DÖNGÜSÜ
TABS TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ NEDİR NASIL ÇALIŞIR?
a) Tehlikeli Atık Beyan Formu doldurulması zorunlu mudur?
EVET
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (TAKY) Madde 9 – (g) bendi uyarınca Atık Üreticisi “(Ek
8) de yer alan atık beyan formunu her yıl ocak ayında bir önceki yıla ait bilgileri doldurmak, iki ay
içinde Valiliğe göndermek ve (EK 7) de yer alan atık tanımlama kodunu kullanmakla ve bir yıl
boyunca bir nüshasını saklamakla” yükümlüdür.
TAKY Ek -7’de bulunan Atık Listesi Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliği EK-4’ü
olarak değiştirilmiştir.
b) Tehlikeli atık bildirimleri TAKY Ek-8 doldurularak mı yoksa Tehlikeli Atık Beyan
Sistemi (TABS) kullanılarak mı yapılacak?
Atık üreticisi 2009 yılı tehlikeli atık beyanlarını internet üzerinden Tehlikeli Atık Beyan Sistemi
(TABS) kullanılarak yapacak olup, tehlikeli atıklara ilişkin başka bir form doldurulmayacaktır.
c) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (TAKY) Ek 8- Atık Beyan Formu değiştirildi
mi?
EVET
“LIFE TCY/TR/000292 Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin
İyileştirilmesi” projesi kapsamında internet üzerinden online olarak giriş yapılmasını sağlayan
Tehlikeli Atık Beyan Sistemi (TABS) hazırlanmış olup, içerik olarak TAKY Ek-8’e uygun olarak
düzenlenmiş halidir.
d) Tehlikeli Atık Beyanları için TABS ne zaman kullanıma açılacak?
Tehlikeli atık bildirimleri için sistem heryılın Ocak ayında kullanıma açılacak
olup, Mart ayının sonuna kadar (3 ay süre ile) açık tutulacaktır.
e) Doldurulan formlar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne posta ile gönderilecek mi?
HAYIR.
Sistem girişleri Bakanlığımız ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerince anında görüntülenebildiği için
posta yolu ile herhangi bir belge gönderilmesi gerekmemektedir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri sisteme giriş yapan veya 3 aylık süre sonunda hala giriş yapmayan firmaları sistem üzerinden takip edebilmektedirler. Ancak, atık üreticisi beyan işlemini bitirdikten sonra “beyan bilgilerini” yazdırmak ve bu belgeyi bir yıl süre ile saklamak zorundadır. Bakanlığımızca yapılacak denetimlerde bu nüsha ibraz edilmek zorundadır.
f) Tehlikeli Atık Beyan Sistemine süresi içinde giriş yapılmaz ise cezai işlem yapılacak mı?
EVET
Tesisin faaliyeti sonucu ortaya çıkan ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-4’de
verilen atık listesinde 6’lı kod bazında yıldızla işaretlenmiş olan atıklardan (A) kodu ile işaretlenmiş
atıklar doğrudan, (M) kodu ile işaretlenmiş atıklar için ise analiz sonucuna göre tehlikeli atık olduğu
belirlenen atıkların beyan edilmesi zorunludur.
Bu doğrultuda prosesten kaynaklanan atıklara ilişkin bilgilerin tehlikeli atık üreticisi
firmalarca girişinin yapılmadığının tespit edilmesi halinde 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesi (g) bendi gereği bildirim ve bilgi verme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle cezai işlem uygulanacaktır.
Beyan edilmeyen atıkların prosesten kaynaklanmaması durumunda firma sisteme giriş yapmaları doğrultusunda uyarılacak ve giriş yapması sağlanacaktır.
g) Atık Üreticisi Tehlikeli Atık Beyan Sistemi (TABS)’ne nasıl giriş yapacak?
Tehlikeli Atık Üreticilerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerince verilen Kullanıcı Adı ve Parola kullanılarak http://cevre.cob.gov.tr adresi giriş yapılabilecektir.
.
h) Kullanıcı adı ve Parolası bulunmayan firmalar ne yapacak?
Kullanıcı adı ve Parolası bulunmayan firmalar bağlı bulundukları ildeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden kendilerine ait kullanıcı adı ve parolayı alabilirler. Parola talebi için http://cevre.cob.gov.tr adresinden kayıt başlangıcı bölümü doldurularak, başvuru Formunun bir çıktısı alınıp Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvuru yapılır.İl Müdürlüğünün Başvuruyu onaylamasına müteakip sisteme bildirilen mail adresine kullanıcı adı ve parola otomatik olarak gelir.
Daha önceki yıllarda Bakanlığımız herhangi bir sistemine kayıt yaptıran işletmeler yeni bir uygulama için kayıt başlangıcı bölümünden giriş yapmaz. Yazılı bir dilekçe ile yeni kayıt yaptırmak istedikleri sistemi İl Müdürlüğüne bildirmek sureti ile sistem kullanıma İl Müdürlüğü tarafından açılacaktır.
İl sınırları içinde faaliyet gösteren her tesis ayrı ayrı Kullanıcı adı ve Parola alacaktır.
i) Tıbbi atıklar için bu sistem kullanılacak mı?
Hastanelerden kaynaklanan Tehlikeli Atıklar 180106, 180108, 180110, 180205, 180207 kodları ile
belirlenmiş olup, bu kodlar haricinde atıkların beyanı yapılmayacaktır.
Hastanelerden kaynaklanan 180101, 180102,180103,180201, 180202 kodlu atıklar Tıbbi Atık olup,
belediyelerce toplanması ve bertaraf etmeleri gerekmektedir. Bu kodlu atıkların Beyan Sistemine girişi yapılmayacaktır.
k) Atık Pil ve Akümülatör için bu sistem kullanılacak mı?
EVET ( Akü satış noktaları ve atık akü geçici depolama alanları hariç)
l) Bitkisel Atık Yağlar bu sistemde beyan edilecek mi?
HAYIR
13- Atık Madeni Yağlar bu sistemde beyan edilecek mi?
EVET
14- Aynı adreste bulunan aynı işyerine birden fazla kullanıcı adı ve parola tahsisi edilmiş ise ne yapılacak?
Yeni sistemde oluşturulan güvenlik işlemleri sayesinde aynı Tesis için birden fazla Parola üretmek mümkün değildir. Üretilen her yeni parola bir öncekinin yerini almaktadır.
15-Tehlikeli atığım yok diyenler firmalar da sisteme giriş yapacaklar mı?
Tehlikeli atığım yok diyen firmalar giriş yapacak, sadece firma bilgileri kısmı doldurulacaktır.
16- İşyeri kapatılmış veya geçici süre ile faaliyeti durdurulmuş olan firmaların da sisteme
giriş yapılması gerekiyor mu?
Yıl içerisinde bir süre çalışmış, kapatılmış veya faaliyeti bir süreliğine durdurulmuş olan firmalar, Çalışmış olduğu yıla ait tehlikeli atıkları var ise beyan etmek zorundadır.
CEZAİ ŞARTLAR NELERDİR?
Çevrenin kasten kirletilmesi
MADDE 181
(1) İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Atık veya artıkları izinsiz olarak ülkeye sokan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Atık veya artıkların toprakta, suda veya havada kalıcı özellik göstermesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza iki katı kadar artırılır.
(4) Bir ve ikinci fıkralarda tanımlanan fiillerin, insan veya hayvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıklarla ilgili olarak işlenmesi hâlinde, beş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına ve bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
(5) Bu maddenin iki, üç ve dördüncü fıkrasındaki fiillerden dolayı tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Çevrenin taksirle kirletilmesi
MADDE 182
(1) Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu atık veya artıkların, toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakması hâlinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) İnsan veya hayvanlar açısından tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına, üreme yeteneğinin körelmesine, hayvanların veya bitkilerin doğal özelliklerini değiştirmeye neden olabilecek niteliklere sahip olan atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya taksirle verilmesine neden olan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tehlikeli Atık Yönetimi Planı nedir? Niçin yapılır? Planları kimler hazırlamalıdır? Planda neler olmalıdır? Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Planlarında neler olmalıdır?
1- Tehlikeli Atık Yönetim Planı nedir?
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (TAKY)’nde tanımlanan şekliyle;
Tehlikeli Atık Yönetim Planı: Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalardır.
2-İl Tehlikeli Atık Yönetim Planları Niçin Yapılır?
İl Tehlikeli Atık Yönetim Planları; bir ilde oluşan tehlikeli atıkların miktarını, ne kadarının geri kazanıldığını, ne kadarının bertaraf edildiğini, ne kadarının geçici depolandığını tespit etmeye yarar. Yönetim planları en az 3 yıllık yapılır ve bu şekilde Bakanlığın hazırlayacağı tehlikeli atık yönetim planlarında ülkemizde hangi kapasitede kaç adet geri kazanım ve bertaraf tesisi olması gerektiğini tespit etmeye yardımcı olur.
3-Planları kimler hazırlamalıdır?
a) Tehlikeli atık üreten tesisler
b) Belediyeler (Evsel Tehlikeli Atıklar için)
c) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
4- Tehlikeli atık üreten tesislerin yönetim planlarında neler olmalıdır?
Tehlikeli atık yönetim planlarının ÖNCELİKLE tehlikeli atık üreten sanayici tarafından doldurularak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine gönderilmesi gerekmektedir.
Sanayicinin hazırladığı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine gönderilecek atık yönetim planları detaylı olmalıdır. Her tesisin atık yönetim planı farklı olabilir. Tesisin prosesine ve yönetim politikasına (atıkların geri kazanımı, bertarafı, ihraç edilip-edilmeyeceği, 3 yıl içinde kapasitenin artırılıp artırılmayacağı gibi) vs. göre değişebilir. Ancak, her yönetim planında mutlaka olması gerekenler;
- Tesis içinde oluşan atıkların TAKY Ek-7’de verilen kodlar ve miktarları,
- Geçici depolama alanlarının durumunu gösteren bilgiler,
- Atıkların ne kadarının geri kazanıldığı,
- Ne kadarının bertarafa gönderildiği,
- Atıkların gönderildiği geri kazanım ve bertaraf tesislerinin isim ve adresleri,
- Atıklara uygulanan işlemler,
- Tesis içinde atık minimizasyonu için yapılan işlemlerdir.
5- Belediyelerin hazırlayacağı yönetim planlarında neler olmalıdır?
Belediyelerin hazırlayacağı tehlikeli atık yönetim planları, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkları kapsamakta olup ayrı bir format belirlenmemiştir. Ancak yönetim planları hazırlanırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
- Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıklar kaynağında ayrı mı toplanıyor, yoksa ayırma ünitesi mi var belirtilmelidir. Bunların hiçbiri yoksa ne planlandığı belirtilmelidir. Amaçlar, hedefler verilmelidir.
- Ayrı toplanan tehlikeli atıkların adları atık kodları ile birlikte ve miktarları belirtilmelidir. Nüfusa ve nüfus artış oranına göre 3 yıllık olara tahmini hazırlanmalıdır.
- Ayrı toplanan tehlikeli atıklar için geçici depolama veya ara depolama tesisleri var mı yok mu bilgi verilmelidir.
- Geri kazanım veya bertaraf tesislerine gönderilmesi için taşıma planları yer almalıdır. (Haftalık aylık veya belli bir miktara erişince gönderileceği gibi.)
- Taşıma için lisanslı araçlar belediyeye mi ait, yoksa lisanslı taşıma firmalarından mı karşılanıyor ya da ne planlanıyor, belirtilmelidir.
- Kamuoyunun bilgilendirilmesi için yapılanlar ve yapılacaklar anlatılmalıdır.
6-Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin hazırlayacağı İl Yönetim Planlarında neler olmalıdır?
İl Yönetim Planları, sanayiciden ve belediyelerden gelen atık yönetim planları doğrultusunda İl Müdürlüklerince değerlendirilerek Bakanlığımıza gönderilecektir. Gönderilen il atık yönetim planlarında yer alan bilgilere göre ülke yönetim planı hazırlanacağı için bu bilgiler kısa ve öz olması gerekmektedir. Bu nedenle Bakanlığımıza gönderilecek il yönetim planlarında mutlaka yer alması gereken bilgiler;
- İlde bulunan tehlikeli atık üreten tesislerin ad ve adresleri,
- İlde bulunan geri kazanım ve bertaraf tesislerinin ad ve adresleri,
- Hangi türden ne kadar miktarda atık oluşmaktadır. (Atık kodları verilerek)
- Hangi geri kazanım tesislerine veya bertaraf tesislerine ne miktarda atık gönderilmektedir.
- Ne kadar atık geri kazanım ve bertaraf için bekletilmektedir.
- 3 yıl sonra hangi atıktan ne kadar oluşacaktır.
Dostları ilə paylaş: |