Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
2) Ortaya çıkan hakkın amortismanı
Ar-Ge faaliyetleri sonucu oluşan gayrimaddi hak, ortaya çıktığı yıldan başlamak üzere amortisman yoluyla giderleştirilecektir.
Ar-Ge faaliyetleri sonucunda, tescil edilip edilememesine bağlı kalınmaksızın gayrimaddi hak niteliğinde (patent, faydalı model, yazılım, lisans vs.) aktifleştirilmesi gereken bir kıymete ulaşılması halinde aktifleştirilen söz konusu harcamalar 5 yılda ve %20 amortisman oranı ile amorti (itfa) edilir.
Bu amortismanlar sadece istisnaya tabi kazancın tespitinde dikkate alınacak ve şirketin diğer faaliyetleriyle ilişkilendirilmeyecektir.
Ar-Ge harcamaları sonucu aktifleştirilen tutarlar, azalan bakiyeler usulüne göre de itfa edilebilecektir.
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Öte yandan, istisnaya konu gayrimaddi hakların mülkiyet hakkı şirkette kalacak şekilde kiralanması, lisansının veya satış hakkının verilmesi durumunda, gayrimaddi hakkın amortismanının kiralama veya lisanslama maliyetine eklenmesi gerekmektedir. Bu hakların seri üretime tabi tutulması durumunda ise, amortismanlardan üretim maliyetine pay verilecektir.
Örneğin; Bir önceki örnekte yer alan şirketin 2015 yılında hakkını kiralaması durumunda, amortismanın kiralama maliyeti ile ilişkilendirilmesi gerekecektir. Böylece, “630. Araştırma ve Geliştirme Giderleri” hesabı yerine, “623. Satılan Hizmet Maliyeti” hesabı çalıştırılacaktır.
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Ar-Ge projesi devam ederken amortisman ayrılmaya başlanabilir mi?
Bazı mükelleflerin, Ar-Ge projesi devam ederken, oluşan Ar-Ge maliyetlerini amortismana tabi tuttukları ve proje sonuçlanmadan amortisman ayırmaya başladıkları görülmektedir.
Vergi Usul Kanununun 313. maddesine göre, bir iktisadi kıymete amortisman ayrılabilmesi için, bu kıymetin kullanıma hazır halde bulunması şarttır. Örneğin, devam eden bir bina inşaatıyla ilgili nasıl amortisman ayrılamıyorsa, devam eden bir Ar-Ge projesiyle ilgili de amortisman uygulanması söz konusu değildir.
Amortisman uygulaması, projenin başarıyla sonuçlandığı yıl itibariyle başlayacaktır. Bunun dışında yapılacak işlemler vergi ziyaına yol açabilecek ve mükellefler ceza ödeme durumuyla karşı karşıya kalacaktır.
Ar-Ge projesi devam ederken amortisman ayrılabilmesi için, Gelir İdaresi açık bir mevzuat düzenlemesi yapmalıdır. Böyle bir düzenleme yapılmadan, proje süresince amortisman ayrılmasına imkan yoktur.
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Ç. İstisna Kazancın Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi
Örneğin; Bir önceki örnekte yer alan şirket Mayıs/2018’de, Teknokentteki Ar-Ge harcamaları sonucu oluşturduğu yazılımı 5.000.000 TL’ye satmıştır. 2015, 2016 ve 2017 yıllarında toplam 1.200.000 TL amortisman ayrılmıştır.
