Teşvikten, ücretlinin kendisi yararlanmaktadır. Gelir İdaresince verilen özelgede de, “Bu hükümlere göre, ... Bölgesinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin bölge içinde geçirdiği süreye ait ücreti ile Ar-Ge personelinin yönetici şirketin onayı ile yürüttüğü görevle ilgili olarak bölge dışında geçirmesi gereken süreye ait olup, hazırlanacak yönetmelik uyarınca belirlenecek ücret kısmı gelir vergisinden istisna olduğundan, istisna hükmü uyarınca tevkif edilmeyen tutarlar ilgili personelin elde ettiği ücretin bir unsuru olacaktır.” denilmiştir.
Personel ile “net ücret” üzerinden sözleşme yapılması durumunda, vergi ve SGK uygulamalarından bağımsız olarak ücretli yıl boyunca eline geçecek net ücret tutarını bilmektedir. Öte yandan işverenler tarafından, vergi matrahı ve SGK primine esas ücretin bulunması için brüte iblağ işlemi gerçekleştirilmektedir. Teknokentte elde edilen ücretin, gelir ve damga vergisinden istisna edilen bölümü için brüte iblağ yapılmamakta; SGK primi hesaplamasında ise vergiden istisna tutar olup olmadığına bakılmaksızın brüt tutar bulunmaktadır. İşletmeler açısından personel maliyeti ise brüt ücret olmaktadır.
“Net ücret” ödemesi yapan işletmeler, istisna edilen gelir ve damga vergisi tutarı kadar az brüt ücret hesaplamakta ve bu tutar işletmelere kalmaktadır.
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
Örneğin; Teknokent dışındaki bir firmanın çalıştırdığı personeli için ödediği 1.000 TL “net ücret” için yapılan hesaplamaya, gelir vergisi tutarı da dahil edilerek brüt ücret belirlenmektedir. Dolayısıyla personel maliyeti gelir vergisi tutarı kadar artmakta ve bu maliyet brüt ücretin bir unsuru olmaktadır.
Aynı firmanın teknokentte çalıştırdığı ve 1.000 TL “net ücret” ödediği personelin brüt ücretinin tespitinde gelir vergisi dikkate alınmamakta, brüt ücret gelir vergisi tutarı kadar azalmakta ve teknokentteki firmanın personel maliyeti düşmektedir.
Buradan da görüleceği üzere, net ücret her iki firma için de değişmemekte; teknokent işletmesindeki gelir vergisi istisnasından yararlanan personelin brüt ücret maliyeti daha düşük olduğundan, teknokent işletmesinin personel maliyeti azalmaktadır.
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
İstisna Kapsamına Giren Personel
4691 sayılı Kanun ve Teknokent Yönetmeliğine göre, Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli aşağıdaki niteliklere sahip kişiler Ar-Ge personeli olarak değerlendirilir ve bu kişilere ödenen ücretler gelir vergisi istisnasından yararlandırılır.
1) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanlar
2) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişiler
3) Yazılımcı personel: Yazılım olarak tanımlanan süreçte çalışıp program geliştiren, üreten, alanında yeterli deneyime veya eğitime sahip nitelikli personel
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
Bunların dışında kalmakla birlikte;
- Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşmamak üzere,
- Ar-Ge faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili
destek personelinin ücretleri de istisna kapsamındadır. Örneğin, insan kaynakları, muhasebe ve finans departmanlarında yer alan çalışanlar destek personeli kapsamında değerlendirilir.
Gelir vergisi istisnasından yararlanacak olan destek personelinin sayısı, Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin toplam Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üzere her türlü vergi istisnası uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, ücretine her türlü vergi istisnası uygulanacak destek personeli çalıştığı girişimci tarafından belirlenir.
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
M. Personelin Gelir Vergisi İstisnası
Öncelikle, istisna uygulamasında hangi personelin ücretlerinin istisna kapsamında olduğunun belirlenmesi gerekir.
a) Kamu personeli
5018 sayılı Kanunda yer alan tüm kamu görevlileri (Devlet üniversitelerinde çalışan öğretim üyeleri dahil), teknoparklarda çalıştıkları takdirde istisnadan yararlanabilirler.
b) Yönetici şirketlerde çalışan personel
Ar-Ge faaliyetinde görev alsın almasın; teknik personel kapsamında olsun olmasın; teknokent yönetici şirketleri bünyesinde çalışan personelin ücretlerine gelir vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.
Teknokentlerdeki proje süresi ile sınırlı olarak çalışacak ve proje kaynaklarından ücret alacak geçici ve sözleşmeli personele münhasıran Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerine ilişkin görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri için gelir vergisi istisnası uygulanacaktır.
