Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари

19 

 

Tasodifiy  raddiyalar  telekommunikatsiyaning  ayrim  qurilmalari,  liniyalari 

yoki  kanallari  uchun  xarakterlidir.  Bunda  telekommunikatsiya  uzelidagi  bitta 

apparatning  raddiyasi  odatda  apparaturaning  boshqa  komplektlari  raddiyasiga, 

shuningdek  bir  butun  elementning  yoki  telekommunikatsiya  uzelining  to’liq 

raddiyasiga  olib  kelmaydi.  Umumiy  kommutatorlar  va  elektr  ta’minot  agregatlari 

bundan 

mustasnodir. 

Shuning 

uchun 

telekommunikatsiya 

tarmoqlarining 

ishonchliligini  hisoblashda  umumiy  qurilmalarga  ega  bo’lmagan  tarmoqning 

strukturaviy  elementlari  raddiyasini  o’zaro bog’liq emas deb xisoblash mumkin.  

Zarba  beruvchi  faktorlar  bir  paytning  o’zida  uzelning  bir  nechta  elementlarini  va 

xattoki 

tizimni 

xam 

ishdan 

chiqarishi 

mumkin. 

Masalan, 

zarbaga 

telekommunikatsiya  uzeli  duchor  bo’lsa,  faqat  uning  chiqarilma  punktlari  va 

stansiyalari  omon  qolishlari  mumkin.  Uzatish  tizimi  apparaturalari  odatda 

telekommunikatsiya  uzelining  yadrosi  tarkibida  joylashtirilishi  sababli,  uzel 

zarbaga  duchor  bo’lganida  katta  extimollik  bilan  unga  kiruvchi  kabelli 

telekommunikatsiya  liniyalari  xam  ishdan  chiqishi  mumkin.  Mos  xolda  ushbu  uzel 

amalga  oshirayotgan aloqalar  xam buzilishi  mumkin.   

Tarmoq  ishonchliligi  va  yashovchanligini  baholash  uchun  dastlabki 

ma’lumotlar  xatoligi  darajasi  bir  hil  emasligini  nazarda  tutish  kerak.  Texnika  va 

telekommunikatsiya 

liniyalarining 

ekspluatatsion-texnik 

raddiyalari 

bo’yicha 

batafsil  statistik  materiallar  mavjud.  Telekommunikatsiyaning  yangi  vositalari 

ishonchlilikka  sinovdan  o’tkaziladi,  loyihalashtirilayotganlari  esa  –  hisoblash  yo’li 

bilan  baholanadi.  Telekommunikatsiya  texnikasining  ishonchliligi  bo’yicha 

dastlabki  ma’lumotlar  aniqliligi  xozirda  ma’lum  darajada  muammo  bo’lib 

qolmoqda,  lekin  ishonchlilik  bo’yicha  erishilgan  aniqliq  telekommunikatsiya 

tarmoqlari  yashovchanligini  taxlil  qilish  uchun  kerak  bo’ladigan  dastlabki 

ma’lumotlar    aniqligidan  so’zsiz  yuqoridir.  Odatda  ishonchlilik  ko’rsatgichlarini 

hisoblash  usullariga  aniqlik  bo’yicha  yuqori  talablar  qo’yiladi,  shuning  uchun 

ayrim  xollarda  ular  telekommunikatsiya  tarmoqlari  yashovchanligini  baholashda 

ham  qo’llanishi  mumkin,  lekin  bunda  hisoblash  qiyinligini  kamaytirish  maqsadida 

ularni  sezilarli  darajada  soddalashtirish  mumkin.  Shuningdek  tarmoq  qutblari 

---