|
|
səhifə | 2/3 | tarix | 09.12.2023 | ölçüsü | 32,53 Kb. | | #138517 |
| Shaykulov Qayrat. MB óz betinsheIyerarxiyalıq model
Iyerarxiyalıq model dáslep Cobol tiliniń maǵlıwmatlar strukturaların ulıwmalastırıw nátiyjesinde payda bolǵan. Iyerarxiyalıq modellerde maǵlıwmatlardı usınıwdıń tiykarǵı dúzilisi terek formasında boladı. Iyerarxiyanıń eń joqarı (birinshi) dárejesinde terektiń túbiri dep atalatuǵın bir shaq bar. Bul shaq ekinshi dárejeli shaqları menen, ekinshi dárejeli shaqları úshinshi dárejeli shaqları menen jalǵanıwlarǵa iye hám taǵı basqa. Birdey dárejedegi shaqları ortasında hesh qanday baylanıs joq. Sonday etip, iyerarxik dúziliwdegi maǵlıwmatlar teń emes - geyparaları basqalarǵa qatań túrde boysınadı. Informaciyaǵa tek túbirden baslap vertikal túrde kirisiw múmkin, sebebi hár bir element joqarı dárejedegi bir element penen, tómengi bóleginde bolsa bir yamasa bir neshe element penen baylanısqan.
Iyerarxiyalıq modeldiń kemshilikleri bul bir qansha quramalı logikalıq jalǵanıwlar hám maǵlıwmatlarǵa qayta islewde sáykes kelmew.
Tarmaq modeli
Tarmaq modeli - hár qanday elementti basqa hár qanday element penen baylanıstırıw múmkin bolǵan dúzilis bolıp tabıladı. Tarmaq maǵlıwmatlar bazası basqa jazıwlar kestelerine anıq baylanıslardı óz ishine alıwı ushın bir-birine baylanısqan jazıwlar kestelerinen ibarat. Sonday etip, jazıwlar kompleksi tarmaqtı payda etedi. Jazıwlar arasındaǵı baylanısıw óz basımshalıq penen bolıwı múmkin jáne bul baylanısıwlar anıq ámeldegi hám maǵlıwmatlar bazasında saqlanadı. Tarmaq maǵlıwmatlar bazasında maǵlıwmatlar boyınsha tómendegi operatsiyalardı orınlaw múmkin:
• Qosıw - maǵlıwmatlar bazasına jazıw qosıw.
• Shıǵarıw - maǵlıwmatlar bazasınan jazıwdı alıw.
• Jańalaw - ilgeri alınǵan jazıw elementleriniń ma`nisin ózgertiw.
• Óshiriw - maǵlıwmatlar bazasınan jazıwdı óshiriw.
• Gruppa munasábetlerine qosıw - ámeldegi jazıwdı iyesiniń jazıwı menen baylanıstırıw.
Relyacion modeli
Relyacion maǵlıwmatlar bazası - bul racional model tárepinen basqarılatuǵın sistema bolıp, búgingi kúnde jaratılǵan túrli maǵlıwmatlar bazalarında eń kóp paydalanıladı. Racional modelge shaqırıq etkende, biz onıń barlıq dúziliwi hám basqarıwdı qatarlar (kortejler) hám ústinler (maydanlar ) den shólkemlesken kestelerde saqlanatuǵın maǵlıwmatlar bazalarına qaratatuǵın shólkem modeli haqqında aytamız.
Bul relyacion maǵlıwmatlar bazası birinshi ret 1970 jılda qollanılǵan, onıń óndiriwshisi Edgar Frank Kodd edi, ol IBM járdeminde tez arada bul tarawda tiykarǵı quralǵa aylandı.
Relyacion maǵlıwmatlar bazalarında islep shıǵılǵan til SQL (Structured Query Language) bolıp, ol relyacion algebraǵa qaratılǵan. Maǵlıwmatlar bazasındaǵı bunday
operaciyalar bizge túrli kestelerdi támiyinleytuǵın maǵlıwmatlardı máslahátlesiw, jańalaw, óshiriw yamasa jaratıw imkaniyatın beredi.
Relyacion maǵlıwmatlar bazasınıń qásiyetlerinen biri sonda, ol bizge maǵlıwmatlar modelin islep shıǵıwda úlken ápiwayılıqtı támiyinleydi. Sebebi ol basqa modellerge tez isletiletuǵın hám basqarılatuǵın túrli kestelerge tiykarlanǵan.
id
|
fio
|
tuwılǵan-sáne
|
jasaw_mánzili
|
tel_nómeri
|
1
|
Dúysenbaev
Quwanish
|
01-02-1973
|
Nókis qalası
|
906530701
|
2
|
Óserbaev
Rinat
|
20-07-1998
|
Nókis qalası
|
903940111
|
3
|
Kudiyarov
Rasul
|
16-02-1995
|
Shımbay rayonı
|
997399519
|
4
|
Tursınbekov
Aral
|
27-03-1992
|
Kegeyli rayonı
|
991929279
|
5
|
Abdullaev
Batır
|
18-01-1991
|
Shımbay rayonı
|
907242822
|
Juwmaq
Usı óz betinshe jumista mag'luwmat bazasi , magluwmat bazasi modelleri , olardin' tiykarg'i 3 turi 1.Ierarxialiq 2.Tarmaqli 3.Relyacion modeleri uyrenilip shigildi. MB modellerinin' ishinde ken' qollanilatug'in Relyatsion modelde tablitsa duzili
Dostları ilə paylaş: |
|
|